Íslendingaþættir Tímans - 29.12.1982, Qupperneq 1

ÍSLENDING flÞÆTTI R
m
Miðvikudagur 29. desember 1982 — 49. tbl. TIMANS
Sr. Erlendur Þórðarson
frá Odda
Fæddur 12. júní 1982.
Dáinn 21. desember 1982.
í
Þórð:
óag kveðjum við Rangæingar sr. Erlend
'arson, sem lengi var prestur okkar í Odda,
■ ^ivjiui unnui i vyuuuj
. a um 26 ára skeið. Ég sem þessar línur rita er
®lnn af mörgum Rangæingum, sem nutu þess að
ynnast Erlendi í æsku. Sr. Erlendurersennilega
v'nur foreldra minna, sem ég man fyrst eftir,
þau hófu búskap að Kumla, sem var leigujörð
ra Odda, þegar ég var nýfæddur.
V|ð bjuggum 3 ár í Kumla og eru minningar
^reldra minna um nábýli við sr. Erlend og frú
nnu Bjarnadóttur eins og hún ætíð var kölluð
nkkur ljúfar og hélst vináttan við þau ætíð þótt
1 nyttum að Uxahrygg, sem er mun fjær Odda.
_ v,(' fimm synir Guðbjargar Jónsdóttur og
e,ns Böðvarssonar á Uxahrygg nutum allir
* e,rra forréttinda að sækja heimavistarskólann að
fönd til Frímanns og Málfríðar og ganga í
PUrningar til sr. Erlendar í Odda. Hann var
e>nnig prófdómari við Strandarskóla öll árin sem
8 var þar. Á Strönd var öflugt æskulýðsstarf
'öað við hvað þá tíðkaðist. Sr. Erlendur og frú
nna studdu það mjög vel á ýmsan hátt. Frú
nna lék prýðilega á píanó og hafði fagra
ngrödd, voru þau hjónin bæði mjög áhugasöm
8 störfuðu mjög vel að bindindismálum og
ddu okkur unglingana til heilbrigðs skemmt-
^nahalds. Pví þótt sr. Erlendur væri mikill
orumaður þá var hann boðberi gleðinnar og
jjJ' g°tr með að koma öllum í gott skap og beindi
gunt okkar gjarnan inn á jákvæðar brautir.
.. minnist margra kirkjuferða að Odda frá
xahrygg. { dag þætti sennilega ekki fýsilegt að
þ a sunnan af Bakkabæjum að vetrarlagi yfir
^ era °g Rangá, þar sem þær koma saman við
rrnót, róandi flatbytnu milli ísskara, en á þeim
S6m Sr' ^r*enc*ur þjónaði í Odda, 1918 til
þ u r®nn gjaman drjúgur hluti af Markárfljóti í
yfierá; sem þá gat orðið að skaðræðisfljóti. Pegar
f r ána var komið var drjúgur gangur af
anganum að Odda. Eitt sinn skeði það í
hróltf61^ Filippus Vilhjálmsson í Vestra
°holti, sem erfitt átti orðið með gang, var með
Ij ™ Slnn með sér yfir ána á prammanum, en á
o'Hjfe^inni þegar kom að skörinni og Filippus
g arpur stigu frá borði, brotnaði ísinn, en
op fi 3 stór jaki úr ísröndinni bar mann og hest
vild'3Ut nr®ur hrapaðan álinn með báða tvo. Svo
þUennanverðu og undir ísinn, en jafnskjótt stigu
uhpus og Jarpur upp á skörina, sem þar hélt
vel til að jakann rak í vík í ísnum að
báðum og þeir náðu heilu og höldnu heim, en
samferðamenn, sem stóðu agndofa við bátinn,
þóttust hafa báða úr helju heimt. Ég tel að þessi
frásögn gefi hugmynd um að fólk var reiðubúið
að leggja nokkuð á sig til þess að komast til kirkju
og hlusta á sr. Eirík prédika og frú Önnu leiða
sönginn.
Að sumarlagi var leiðin greiðari og skemmti-
legri á hestum eftir góðum reiðgötum á Þverár- og
Rangárbökkum. Farið var á vaði yfir Þverá hjá
Fróðholti og yfir Rangá hjá Móeyðarhvoli, en
þaðan var riðið að Odda eftir djúpum og sennilega
mörg hundruð ára gömlum reiðgötum að Odda
norðan við Oddhól. Heim túnið að Odda voru
svo djúpar traðir með myndarlegum gamalgrón-
um görðum beggja vegna traðanna, sem komu
mér þannig fyrir sjónir að þær hefðu verið þar frá
öndverðu. Ekki er ósennilegt að þessir götutroðn-
ingar og traðirnar heim túnið hafi verið riðnar allt
frá dögum Jóns Loftssonar eða jafnvel frá dögum
Sæmundar fróða. Því miður hafa nú þessar traðir
verið sléttaðar út í túnið.
í ræðum sínum var sr. Erlendi sérlega lagið að
flétta inn lifandi dæmisögum úr lifinu, sem
meitluðust inn í huga okkar ungmennanna, sem
til hans sóttum kirkju.
Ég mun ætíð minnast þess hversu gott var að
koma á heimili þeirra hjóna í Odda, sem ætíð
stóð opið kirkjugestum. Heimili þeirra bar fagran
vott um smekkvísi og næmt fegurðarskin, sem þau
hjón voru bæði gædd. Eins og fyrr er vikið að,

unni frú Anna Bjarnadóttir hljómlist, sr. Erlendur
var einnig gæddur góðum lista hæfileikum, ágætur
málari og góður smiður, sem best mátti sjá á
einkar fallegum húsgögnum í Odda, sem hann
smíðaði sjálfur. Pau hjónin eignuðust tvær dætur.
Anna er gift Daníel Ágústínusarsyni fyrrv.
bæjarstjóra á Akranesi og Jakobína er gift Árna
Jónssyni, Hellu á Rangárvöllum.
Sr. Erlendur tók lengi þátt í félagsmáium á
Rangárvöllum, var löngum í sýslunefnd og
hreppsnefnd, hann bar skólamál mjög fyrir brjósti
og fékk margur ungur maðurinn gott veganesti
hjá honum í Odda, en þar var lengst af athvarf
áhugasamra ungmenna er brutust til mennta oft
íaf litlum efnum. Bætta verslunarhætti bar sr.
Erlendur fyrir brjósti og var hann lengi endur-
skoðandi Kaupfélagsins Þór á Hellu.
Eftir 28 ára prestsskap í Odda fluttust þau
hjónin til Reykjavíkur og starfaði sr. Erlendur um
nokkurt skeið í Menntamálaráðuneytinu.
Sr. Erlendur gerði marga fallega myndina á
seinni árum og stytti það honum ótvírætt oft
stundina, ekki síst eftir að hann missti sína
elskulegu konu. Við Rangvellingar eigum fagra
minningu um þau Odda-hjónin sr. Erlend Þórðar-
son og frú Önnu Bjarnadóttur. Þá minningu
munum við geyma í hugum okkar, þeirri
minningu fær hvorki mölur né ryð grandað.
Deyr fé deyja frændur, en orðstír deyr aldregi,
þeim sér góðan getur. Ég veit að okkar góði vinur,
Valmennið hreina, á bjarta heimavon og hann
mun uppskera svo sem hann sáði.
Ég votta dætrum sr. Erlendar og öllum
aðstandendum samúð og virðingu mína og
fjölskyldu minnar á kveðju stund.
Blessuð sé minning sr. Erlendar Þórðarsonar.
Jón Þ. Sveinsson
Lokið er langri og gífturíkri, starfsævi. Séra
Erlendur Þórðarson, fyrrum prestur í Odda á
Rangárvöllum, verður í dag lagður til hinstu
hvíldar á þessu forna höfðingjasetri þar sem hann
vann meðan starfsþrek hans var mest.
Að séra Erlendi stóðu sterkir norðlenskir
stofnar sem ég kann hvorki að nefna né rekja.
Nokkur atriði skulu þó nefnd til að reyna að varpa
ljósi á jarðveginn sem hann var sprottinn úr.
Hann hét fullu nafni Erlendur Karl og fæddist
að Krossdal í Kelduhverfi 12. júní 1892. Foreldrar
hans voru Jakobína Jóhannsdóttir (f. 1849, d.
1942) og Þórður Flóventsson (f. 1850, d. 1935).
Þetta var síðara hjónaband þeirra beggja.