Íslendingaþættir Tímans - 29.12.1982, Blaðsíða 14

NG
Guðmunda Margrét
S veinbj örnsdóttir
Fsedd 27. október 1899.
Dáin 27. ágúst 1981.
Fallin er frænkan mín bezta.
Ljúft er mér og skylt að minnast hennar á
vegamótum, svo náin sem samskipti mín hafa
verið við hana og heimili hennar allt frá bernsku
minni.
Guðmunda fæddist 27. október 1899, dóttir
hjónanna Önnu Ólafsdóttir frá Akurey og
Sveinbjarnar Guðmundssonar, sem þá bjuggu að
Grímsstöðum í V-Landeyjahreppi.
Jökulvötn herjuðu þá mjög á margar jarðir
V-Landeyjahrepps og ýmsar viðnámsaðgerðir,
sem síðar var beitt, voru þá ekki tiltækar. Anna
og Sveinbjörn urðu að hörfa undan vötnunum
með börn sín, Dagfinn og Guðmundu. Fluttu þau
að Dísukoti í Þykkvabæ, en þar bjuggu Ingibjörg
systir Önnu, Vilhjálmur Hildibrandsson maður
hennar og börn þeirra fjögur.
Vinátta og frændrækni var traust með þessu
fóiki og auðveldaði þrönga setu undir litiu þaki
íbúðarhússins í Dísukoti. Vilhjálmur og hans fólk
flutti síðar að Vetleifsholti í Ásahreppi, en
Sveinbjörn og fjölskylda hans bjó áfram í
Dísukoti.
Ótímabær dauði Sveinbjarnar raskaði enn
lífsrás fjölskyldunnar. Anna tók þann kostinn að
hætta búskap og flytja til Reykjavíkur. Börn
hennar bæði voru þá vaxin úr grasi og mun
Guðmundu hafa fallið þungt að kveðja sveit sína.,
því hún naut fegurðar hennar, tignar fjarlægra
fjalla og henni féllu vel sveitastörf. En systkinin
fylgdu móður sinni og fylgdust þessir ástvinir að
meðan líf entist.
Árið 1925 giftist Guðmunda Sigvalda Guð-
mundssyni frá Ásbúð í Hafnarfirði og bjuggu þau
fyrstu búskaparár sín í Hafnarfirði. Síðar flutti
fjölskyldan til Reykjavíkur, bjó lengi að Eskihlíð
D við Miklatorg, en lengst að Snorrabraut 69.
Sigvaldi, sem látinn er fyrir tæpum þremur
árum, var trésmiður að mennt. Hann aflaði sér
fljótt réttinda til að standa fyrir byggingafram-
kvæmdum, og byggði sjálfur þau hús, sem;
fjölskylda hans bjó í. Hann varð umsvifamikill
húsasmíðameistari, byggði fjölda íbúðarhúsa og
verksmiðjuhúsa. Starfi Sigvalda fylgdi mikill erill
á heimili hans. Starfsmenn, verkkaupcndur og
fjöldi annarra áttu stöðugt erindi við bygginga-
meistara sinn.
Sigvaldi notaði ekki flibba á virkum dögum né
bældi mjúka framkvæmdastjórastóla. Hann gekk
til allra verka með mönnum sínum fullan
vinnudag. Öll önnur verkefni vegna framkvæmda
urðu að vinnast á öðrum tímum sólarhrings, mest
á heimili hans og Guðmundu. Hlutur Guðmundu
í þessu verkefni húsbóndans var stór. Kynntust
margir þannig starfsþreki hennar, heimilisstjóm
og rausn.
Guðmunda og Sigvaldi eignuðust sjö börn. Sex
þeirra lifa. Þau eru: Birna Anna, gift Ragnari
Karlssyni lækni í Bandaríkjunum, Kristbjörg, gift
Ásgeir Sigurðssyni, skipstjóra, Hrefna, skóla-
stjóri, Ólafur, starfsmaður á Skattstofunni,
Sigrún, gift Kristjáni Torfasyni, bæjarfógeta ■
Vestmannaeyjum, Aðalheiður, gift Gunnari
Guðjónssyni, flugstjóra. Konráð misstu þau
ungan. Öll áttu börnin kost á að afla sér
menntunar að ósk. Þau voru öll einstaklega
heimakær, en eignuðust marga vini, sem gjarnan
bættust í hópinn á heimilinu.
Anna, móðir Guðmundu, amma mín, bjó
jafnan á heimili hennar og átt sinn ríka hlut í að
tengja bilið milli kynslóða og rækta ættartengsl,
sem eru sterk í fjölskyldunni.
Lengi átti ég heimili ásamt foreldrum mínum ■
sama húsi og Guðmunda og hennar fólk og síðar
hið næsta þeim. Heimili hennar var, frá því ég
fyrst man, mitt annað heimili.
Umsvif Guðmundu á hinu stóra heimili hennar
voru ærin. Segja má að hús hennar hafi löngum
ómað af mannlífi. Barnahópnum og vinum þeirra
stjórnaði hún af röggsemi. Starfsorka hennar
virtist óþrjótandi og stjórnsöm var hún þegar með
þurfti. Fyrirmælum hennar var hlýtt, oftast með
Ijúfu geði og alltaf án undanbragða.
Bltð var hún og bænheit á helgum stundum og
aldrei lýsti meiri birtu og gleði af svip hennar en
þegar hún hélt í hendur barna, las með þeim bæn
eða söng sálma.
Guðmunda var einstaklega heimakær og þurfti
ærið erindi til að hún færi að heiman, og þá aðeins
skamma stund. Hún leitaði ekki eftir vinum utan
fjölskyldu sinnar, en eignaðist samt marga að
vinum sem tíðkuðu komur á heimili hennar. Þeir
sem kynntust heimilinu fundu fljótt að þessi stælta
kona, sem oft gustaði af, átti óvenju heitt hjarta
og tryggð hennar brást engum, sem eignaðist
vináttu hennar.
Síðustu ár ævi sinnar bjó Guðmunda við skerta
heilsu, en náði að búa í húsi sínu með börnunum
sínum, Hrefnu og Ólafi, fram á þetta ár.
Trú hennar auðveldaði henni að mæta erfið-
leikum sjúkdómsþrauta lokaskeiðs ævinnar. Hún
var höfundi lífsins þakklát fyrir það, sem hann
gaf henni, kvaddi lífið sátt við allt og alla og hvarf
inn í hið eilífa vor, sem hún vænti og var farin að
bíða.
Ég kveð Mundu frænku hrærðum, þakklátum
huga fyrir allt, sem hún var mér og mínum.
Aldrei deyr þó allt um þrotni
endurminningin þess sem var. “
Sveinbjörn Dagfinnsson
IslendingaþættiÉ
Þeir sem skrifa minningar-
eða afmælisgreinar í
íslendingaþætti,
eru vinsamlegast beðnir
um að skila
vélrituðum handritum