Íslendingaþættir Tímans - 02.03.1983, Blaðsíða 5

Einar Kristleifsson
bóndi, Kunnum
Þegar veröldin, vitandi eða óafvitandi, er aö
villa og véla alla til vígbúnaðar, þegar engum cr
lengur vært að eyða tíma sínum í að njóta lífsins,
einsamall eða mcð öðrum, þá er sá maður
lánsamur cr finnur hús friðar, hús fagnaðar og
virðingar fyrir sínu hlutskipti í sköpunarvcrkinu
öllu. í húsi föður míns. eru margar vistarverur,
segir í bók bókanna og víst er um það að í dag
hefur margur týnt eða falið lyklana að þeim
vistarvcrum hjartans er geyma hlýju, vinsemd eða
lotningu fyrir öðru cn því, er heimur harðra
viðskipta þrífst á. Fyrir áratug fann ég hús eitt.
Það var ungur drcngur sem vísaði mér á þctta hús.
Húsið var ekki stórt, eiginlega var þetta lítið hús
á mælistiku veraldlegs mctings. Lítið hús húðað
skeljasandi. En í þessu húsi afa og ömmu
drengsins, voru margar vistarverur og cins var í
þeirra innra húsi, hjartanu. Þaðan hafði lyklum
ekki verið týnt. Þar stóðu opnar dyr hlýrrar
vináttu og trausts. Mér lærðist fljótt að sækja
þangað þann frið. sem er öllum nauðsynlegur í
amstri dagsins, og þann fögnuð scm fyllir vitund
þcss. cr bcr lotningu fyrir lífinu og nýtur til
fullnustu að hcyra náttúrunni til. Oft sat ég um
mjaltir á lágu skammeli, eða bar það við að tutla
eða skafa flór, nú cða sópa tuggu að grön og var
þó lang oftast aðeins til þess að njóta samverunnar
við þau Svcinbjörgu og Einar í Runnum. Um
vorið skildi leiðir um sinn er ég fluttist suður. En
aftur lá leið mín, og þá minna, í Borgarfjörð og
aftur lcitaði ég að Runnum. Þar hafði cnginn lykill
glatast. heldur mætti komumanni sama vináttan
og áður, sama gleði og góðvild í garð samferða-
manna. Sú hefur og orðið reynsla minna af
kynnum þcirra við Sveinbjörgu og Einar í
Runnum.
Nú. er ég sit við skímu nær veturnóttum og
minnist Ijósbrota frá samfylgd okkar og Runna-
hjóna, er Einar Kristleifsson látinn. Hann lést er
vika var til vetrar og hafði þá lifað hér sumurin
áttatíu og tvö af þcssari öld og fjögur af hinni fyrri.
Hann var fæddur að Uppsölum í Hálsasveit og var
í föðurhúsum, lcngst af á Stóra-Kroppi, fram yfir
þrítugt að hann kvæntist Sveinbjörgu Brandsdótt-
ur frá Fróðastöðum í Hvítársíðu. Þau bjuggu fyrst
á Signýjarstööum, þá á Fróðastöðum til ársins
1943 að þau reistu nýbýli í Iandi Stóra-Kropps og
ncfndu Runna. Þar hafa þau sföan starfað og alltaf
saman og samhcnt. Börnum sínum voru þau góðir
foreldrar. Landinu lutu þau, brutu og bættu og
garðinn gerðu þau af einum hug og cinni hendi.
Þar var hlúð að öllum jurtum cftir bestu getu og
þau cru ckki mörg haustin síðan ég sá Einar koma
léttstígan ofan bakka með poka á baki að bera
viðkvæmum garðblómum skjól fyrir vctrar-
hörkum.
Einar var maður karlmcnnsku að ytra atgervi
öllu. með sterkari mönnum, cn fimur og glíminn
áður fyrr. Samt var gæska hans og mildi með þeim
Dóttirin Unnur er gift enskum manni. Þau cru
húsett í Ameríku og líður vel. Unnur hélt órofa
Ryggö við foreldra sína og vitjaði þeirra oft cftir
®ð hún settist að vestra, einkum eftir að faðir
hcnnar gerðist svo lasburða að hann varð að hætta
nllri vinnu. í einni slíkri ferð vildi Unnur taka
foreldra sína mcð sér vestur. þeim til hvíldar og
hressingar. Móðir hennar þáði boðið og dvaldi
'c'stra nokkra mánuði. en gamli maðurinn þóttist
þá of gamall til slíkrar reisu og fór hvcrgi. fæddur
i ■ júlí 1894. En langir munu honum hafa þótt þcir
mánuðir er Guðrún dvaldi crlendis. þótt lítið léti
hann á því bera. enda vissan um endurkomu
honunnar örugg. - Guðrúnu leist bærilega á sig
har vestra og leið vcl hjá dóttur sinni.cn ekki vildi
hún eyða síðustu ellidögunum þar j landi. enda
atn hún lágu lciðin failegu drengjanna sinna hér
hcima sem hún unni svo mjög.
Og nú leið óðum á ævidaginn. Gömlu hjónin
‘álendingaþættir
voru bæði komin langt yfir áttrætt. Kristján dó 17.
janúar s.l. Unnur kom þá hcim til að aöstoða
móður sína. en svo var stutt milli brottfarar
foreldra hennar af þcssum heimi. að hún var ckki
farin til síns heima þegar lát móður hennar bar
að höndum. 2. febrúar s.l. og bíður hún þcss nú
að ganga frá lciðum foreldra sinna og bræðra í
íslcnskri mold og sennilega að kveðja gamla
ísland í síðasta sinn.
Eftir rúmlega 60 ára farsæla sambúð ber að
fagna því hvc skammt var á milli dauða þessara
mætu hjóna. Einskis mundu þau frekar hafa
kosið. Vinirnir mörgu og frændfólkið blcssar
samvcrustundirnar scm það átti meö þeim og
þakkar fölskvalausa tryggð frá fyrstu kynnum.
Blessuð veri minning þeirra.
8. febrúar 1983
Bcrgsveinn Skúlason.
hætti að ekkcrt dýr vissi cg svo villt að Einar mcð
hægð sinni og natni ynni ckki traust þess áður cn
lyki.
Ekki cr lengra cn tvö ár, að við vorum nokkur
að rcmbast viö það fram á rauða nótt að koma
hcyböggum undan rigningu í hlööu. Þctta v;ir í
Runnum. Ókkur þóti að vonum heldur illt aö það
spyrðist nú að Einar hcfði vcrið í hcyi alla nóttina,
þá orðinn 84 ára. Þar scm viö þinguðum um þaö
hvcrnig fá mætti Einar til að hvíla sig. ákvcður
einn vaskur og vel gcröur vinur okkar að ganga
fram og glíma við Einar um það hvort hann sé
hvíldarþurfi. Varð það úr. Ekki höföu þcir stigiö
lcngi er Einar felldi glímumanninn á háu og
fallegu bragði og vann sér þannig rétt til að halda
áfram að aka heim heyi. Aldursmunur glímu-
manna var rúnt hálf öld.
Mýmörg atvik koma fram í huga mér nú, atvik
sem cru mér dýrmætari en flest það cr veröur
kcypt í veröld kapphlaupsins. Atvik scm ég vona
að verði mér Ijóslifandi cfcinhvern tíma gripi mig
löngun til að glata þcim lyklum cr cg kynni cnn
að varðveita.
Þó eru tvö tilvik cr leita á hugann í lokin,cn
Einar var mikill og hcill unnandi náttúrunnar,
jafnt í hinu smæsta scm hinu stærsta. Hann naut
þcirrar gáfu og gæfu aö gcta fyllt loftið söng og
skorið í trc og stein gripi cr geyma óð til
hljómkviðunnar miklu. Tvisvar sinnum í sumar
sýndi náttúran. að hér var um gagnkvæma lotn-
ingu að ræða. Náttúran unni honum einnig, og cf
til vill ckki síöur, þó Einar væri fjarri því að vcra
heill heilsu cr fram á sumar kom fór hann sína
árvissu fcrð fram á Arnarvatnshciði. Þcgar hann
kom þaðan hafði hann á oröi að aldrci hafi Heiðin
sér virst fallegri. Hún haföi búið sig sínu fínasta
skarti að kvcðja hinn aldna vin sinn. llitt hcfi ég
íundiö er ég hcfi komið í Runna í haust. cn það
. cr sú kyrrð, sú mildi haustsins scm helur ríkt í
Runnum, líkt og náttúrunni fyndist til hlýða að
votta honum virðingu sína og þökk. Eins og
veröldinni í kvosinni fyndist bcst að blunda
mcöan Einar barst úr þessu lífi til þess lífs cr lifir
allt. 14. október gerði fyrstu köldu haustrigning-
una á gluggann minn. Scinna þatin dag kvaddi
Einar.
Orð megna ckki að þakka samfylgdina, cn
Einar var söngmaður og söng tíðuin einsöng mcð
Bræörunum sem svo ncfndu sig. Um lcið og ég
þakka Einari kynnin og bið Svcinbjörgu og
afkomcndum þcirra blessunar Guðs læt ég fylgja
hér Ijóðlínur er Einar söng á áruni áður þanríig:
„Ljúfur ómur lofliö klýfur,
lyflir sál nm himingeim.
Pýit á vtengjum söngsins svífur
sálin glöð ífriðarheim."
Guð blcssi Einar.
Guðlaugur Oskarsson,
Klcppjárnsreykjum
5