NT


NT - 07.06.1984, Síða 14

NT - 07.06.1984, Síða 14
'rlOPJJ J -Ihvtir totffÍAuAhr:; ’.<<>.&> '.*w*K.y.v>' KM>?Ír*V.> Texti: Skafti Jónsson Myndir: Árni Bjarna ■ Einstaka matsölustaðir hengja matseðilinn á áberandi stað við innganginn án þess þó að bera skylda til þess, Verðmerkingum víða ábótavant - gullsmiðir telja þær leiðbeiningu fyrir innbrotsþjófa ■ Það er kunnara en frá þurfi að segja að verðskyn Islendinga hefur ekki verið upp á marga fiska undanfarin ár óðaverðbólgu. Þjóðin, að minnsta kosti stór hluti hennar, hefur ekki kippt sér upp við reglulega verð- hækkun á nauðsynjavörum einfaldlega vegna þess að hún mundi ekki hvað varan kostaði í gær. Hún fann bara að innkaupin kostuðu fleiri krónur. Nú, í kjölfar minnkandi verðbólgu, hefur kviknað örlítil von um að þetta geti breyst þó að enn sé langt í land að verðskynið sé eins mikið og meðal þjóða sem búið hafa við litla eða enga verðbólgu. Austurríkismenn hafa til dæmis búið við mjög stöðugt verðlag og sagt er að þeir viti nákvæmlega hvað hlutirnir kosta í hverri verslun, sem þeir þekkja til. Þeir grípa líka til sinna ráða þegar þeim finnst of langt gengið í verðhækkunum. Frægust er sennilega sagan af því þegar austurrískar húsmæður keyptu ekki mjólk í marga daga eftir að hún hækkaði um 1% í verði. Hætt er við að langt sé í að íslenskar húsmæður bregðist eins við. Einn liðurinn í því að auka verðskyn íslendinga og hvetja þá til hagkvæmra innkaupa er verðmerkingar. Um þær eru í gildi margvíslegar reglugerðir. En hvernig er þeim framfylgt. Fara kaupmenn og aðrir þjón- ustuaðilar eftir því sem fyrir þá er lagt í þeim efnum? Sam- kvæmt lauslegri könnun sem NT gerði á Laugaveginum í Reykjavík var yfirgnæfandi meirihluti verslana með full- nægjandi verðmerkingar í búð- argluggum. En einstaka höfðu reglurnar að engu. Kaupmenn taka við sér „Það er greinilegt að margar verslanir eru að taka við sér hvað þetta varöar", sagði Jó- hannes Gunnarsson hjá Verð- lagsstofnun í samtali við NT. Hann sagði að í kjölfar meira frjálsræðis í verðlagningarmál- um legði stofnunin sífellt meira upp úr því að kaupmenn og þjónustuaðilar gæfu viðhlít- andi upplýsingar um það sem þeir hefðu á boðstólum. Hann sagði að reglur um þetta í verslunum væru einfald- ar. Það ætti að auglýsa verð á öllum vörum bæði inni í versl- unirini og í útstillingarglugg- um. Hvatning fyrir innbrotsþjófa NT hafði samband við gullsmið í Reykjavík, sem ekki hefur verðmerkt í gluggunum hjá sér. Hann sagðist ekki vilja sjá verðmerkingar þar sem þær hvettu til innbrota. Menn gengju framhjá búðinni að næturlagi og sæju nákvæmlega hvað hver hlutur í glugganum kostaði. „Það hjálpar þjófum að henda steininum í rúðuna á réttan stað og komast á brott með það dýrasta áður en við- vörunarkerfi fer í gang. Ef hann hins vegar þarf að gaum- gæfa lengi hvað borgar sig að hafa á brott með sér og hvað ekki eru miklu meiri líkur til að hann náist“, sagði gullsmið- urinn. Nákvæmlega sömu rök- semdir fengust í ljósmynda- vörubúð í miðborginni, sem alls ekki verðmerkir útstilling- ar sínar. „Það hafa einu sinni verið settir miðar á vörurnar í glugganum og það stóð heima - það var brotin rúða strax um næstu helgi og allt það dýrasta tekið úr glugganum", var sagt í búðinni. Jóhannes Gunnarsson sagði að vissulega væri röksemd gullsmiðanna sterk. Enda hefði stofnunin séð svolítið í gegnum fingur við skartgripa- sala. „Við vitum það að í sumum löndum, eins og Dan- mörku til dæmis, eru gullsmið- ir undanþegnir ákvæðum um verðmerkingar í búðarglugg- um“, sagði Jóhannes. NT hafði samband við nokkra fatakaupmenn í mið- borginni. Enginn þeirra vildi kannast við að verðmerkja ekki sem skyldi. Hjá eintaka var þó engar merkingar að greina á áberandi stað í versl- uninni hvað kíló eða 100 grömm af hverri einstakri teg- und kostar. NT fór í nokkur bakarí og sá að mikið vantar á að þessar reglur séu hafðar í heiðri. - Hafa bakarar eitthvað á móti þessum reglum? Bakarar bíða eftir töflum „Nei, nei. Langt í frá. Mönnum finnst þetta sjálfsögð og eðlileg þjónusta við kúnnann," sagði Hlöðver Óla- son, framkvæmdastjóri Lands- sambands bakarameistara í samtali við NT. „Hins vegar er það rétt að það hafa mjög fáir komið þessum upplýsingum upp hjá sér. En það stafar af því, að við pöntuðum sameig- inlega sérstakar töflur sem ætl- aðar eru fyrir þetta og af- greiðsla þeirra hefur dregist úr hömlu. Nú er heildsalinn búinn að fá þær svo ég býst við að smátt og smátt verði þeim komið fyrir í flestum bakaríum í surnar," sagði Hlöðver. Hann sagðist aftur á móti vera hræddari um að matvöru- kaupmenn sem seldu innfluttar kökur stæðu ekki í stykkinu hvað þessar reglur varðaði." Ég hef ástæðu til að ætla að þeir óttist samanburðinn við innlendu kökurnar,“ sagði Hlöðvar. Brotinn pottur á matsölustöðum Matsölustöðum og veitinga- húsum ber að koma fyrir á áberandi stað vandaðri auglýs- ingu um verð á nokkrum rétt- um á matseðli, rétti dagsins, bolla af te og kaffi. NT fór á nokkra matsölustaði í borginni og á langfæstum var farið eftir þessari lagaskyldu. Þegar spurst var fyrir um hvað ylli, fengust yfirleitt þau svör að það væri í undirbúningi að setja þetta upp en það hefði af einhverjunr ástæðum ekki komist í framkvæmd. „Það er náttúrulega ekkert nema sjálfsagt og eðlilegt að þessunr upplýsingum sé komið fyrir á áberandi stað. Menn ■ Engar verðmerkingar voru í gluggum snyrtivöruverslana sem NT menn gengu framhjá. finna í gluggum og sögðust þeir þá hafa verið að skipta um útstillingar og eiga eftir að koma fyrir verðmiðum. Auglýsum vöruna - ekki verðið Einn, sem þekktur er fyrir að selja vönduð og dýr föt, sagði að menn yrðu að skilja það að þegar verið væri að selja gæðafatnað giltu allt önnur viðskiptalögmál en til dæmis í matvöruverslun. „Við erum fyrst og fremst að auglýsa vöruna en ekki verðið. Menn vita að það er hægt að fá ódýrari föt en þau sem við höfum að bjóða en þeir koma samt hingað. Þeir sækjast ein- faldlega eftir gæðunum. Þess vegna gerir maður verðmerk- ingar ekki að aðalatriði í út- stillingargluggum heldur reyn- ir að koma þeim eins snyrtilega fyrir og hægt er í þeim tilgangi einum að fara að landslögum. Þegar útsölur eru gildir allt annað lögmál - þá reynir mað- ur að slá verðinu virkilega upp í glugganum", sagði kaupmað- urinn. Um síðustu áramót gekk í gildi reglugerð um verð- og þyngdarmerkingar á brauði og kökum. Gerir reglugerðin öllum þeim sem versla með brauð og kökur skylt að til-

x

NT

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: NT
https://timarit.is/publication/305

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.