NT - 22.12.1984, Page 9

Laugardagur 22. desember 1984 9
Kristilegar hugleiðingar í
tilefni aðventutónleika
■ Sögur herma að Carnot,
foringi í her Napóleons og
höfundur bókar um varma-
fræði, hafi svarað Bónaparte
þegar hann spurði hvers
verna guðs væri ekki getiðí
bókinni: „Ég hafði enga þörf
fyrir þá tilgátu". Því að
sönnu er almættið tilgáta,
sem sumir trúa en fleiri hugsa
lítið um. En þar sem ég sat í
Kristskirkju 9. desember og
hlýddi á söng Mótettukórs
Hallgrímskirkju skildist mér,
að þótt guð sé að sönnu
óþörf tilgáta í vísindum, er
hann það síður en svo í tónlist.
Því það er með almættið eins
og stærðfræðina sem er sann-
arlega til, en þó hvergi nema
í hugum þeirra sem skilja
hana og kunna að meta hana,
og í verkum þeirra. Mátt
stærðfræðinnar sjá menn
m.a. í heljarstökkum vísinda
og tækni fram á við, en mátt
trúarinnar í tónverkum eins
og þeim sem Mótettukórinn
flutti til dýrðar Maríu guðs-
móður. „Magnificat", og al-
mennt í trúarlegri bygginar-
list, myndlist og tónlist - auk
óteljandi styrjalda og mann-
víga. Enda segi ég það ennþá
og endnú, að ekki heyrast
andríkari prédikanir í kirkj-
um landsins en einmitt þeir
tónleikar sem þar fá inni,
veraldlegir jafnt sem andleg-
ir.
Hörður Áskelsson organ-
isti stjórnar Mótettukór
Hallgrímskirkju - hann og
fleiri eru nú að fara af stað
með söfnun til að koma upp
fullkomnu orgeli þar, svo
sem staðið hefur til frá upp-
hafi. Mótettukórinn er
skipaður ungu afbragðs
söngfólki og ákaflega radd-
fagur og vel samstilltur. Með
honum sungu nú fjórir ein-
söngvarar til að Ijá tón-
leikunum tilbreytingu, svo
og hópur af hljóðfæraleikur-
um. Um meginstef efnis-
skrárinnar ber að vitna í
greinarstúf í tónleikaskrá,
sem tengir verkin sem þarna
voru flutt:
„Lofsöngur Maríu, „Magn-
ificat", hefur frá frurn-
bernsku kristninnar myndað
kjarna tíðagjörðarinnar
vesper, eða aftansöngs (nú
geta menn lesið allt urn þetta
í „Nafni rósarinnar"), og
fluttur árið um kring í dag-
legum tíðasöng. Oft var
rammi vespersins stækkaður
á sunnudögum, svo úr varð
síödegisguðsþjónusta, og
lofsöngur Maríu þá færöur í
viðhafnarbúning til flutnings
fyrir kór, einsöngvara og
hljóðfæraleikara. I aldanna
rás hefur því orðið til mikill
fjöldi tónverka við þennan
texta, mörg unnin upp úr
stefjaefni tíðasöngsins, t.d.
mótettur Lechners (1550-
1606) og Pechelbels (1653-
1706), sem þarna áttu full-
trúa, sum færð í búning
sálmsins (sbr. María fer um
fjallaveg eftir Eccart (1553-
1611) og önnur í frjálsara
form án tilvitnana í stef
kirkjusöngsins (Mcndels-
sohn (1809-1847): Mcin Herz
erhebet Gott, den Herrn):
Lofsöngurinn er ekki lit-
úrgískt bundinn aðventu eða
jólum, en minna má á, að
Jóhann Sebastian Bach
samdi sitt stórbrotna
„Magnificat" fyrir jólin með
jólasálma sem innlegg milli
þátta. Hér eru aðventu- og
jólasaálmar látnir tengja hin-
ar ólíku magnificattónsmíð-
ar, auk hátíðatónlistar fyrir
málmblásara. I lokin hljómar
dýrðarsöngur englanna á
Betlehcmsvöllum í tónverki
Gabrielis, sem fyrst var flutt
í hinni stórfenglegu Markús-
ardómkirkju í Feneyjum fyr-
ir nær 400 árum."
Á þessum og öðrum tón-
leikum Mótettukórsins hefur
komið fram hið merka starf
sern Róbert A. Ottósson og
Sr. Sigurbjörn Einarsson
hafa unnið, hvor á sínu sviði,
að framgangi andlegrar tón-
listar hér á landi. Þetta var
dæmalaust fallegur söngur,
en líklega var þó áhrifamest
síðasta verkið, „Hodie
Christus natus est" fyrir tvo
fimrn radda kóra, einsöng-
vara, málmblásara, strengi
og basso continuo. Einsöng-
varar voru Sigríður Gröndal
sópran, Elísabet Waage alt,
Einar Örn Einarsson tenór,
og Kristinn Sigmundsson
bassi.
17.12. Sig.St.
Sérstæð ferðabók
Martin A. Hansen: Á ferð
um ísland. Myndirnar gerði
Sven Havsteen - Mikkelsen.
íslensk þýðing: Iljorlur.
Pálsson.
Almenna bókafélagið 1984.
243 bls.
■ Það var um vorið 1952 að
tveir Danir, lögðu leið sína
til íslands. Þeir voru skáldið
Martin A. Hansen og málar-
inn Sven Havsteen - Mikk-
elsen. Saman ferðuðust þeir
um landið í jeppa fram eftir
sumri. komu víða við og sáu
margt. Martin A. Hansen
skrifaði síðan bók um ferðir
þeirra félaga hér, en Hav-
steen - Mikkelsen mynd-
skreytti. Bókin, sem á
dönsku nefnist Rejse paa
Island, er nú komin út á
íslensku og er forvitnileg fyr-
ir margra hluta sakir.
Margir útlendingar hafa að
sönnu sótt okkur íslendinga
heim í aldanna rás og hafa
sumir þeirra ritað bækur um
ferðir sínar hér á landi. Þær
eru að sönnu misjafnar, þótt
flestar geymi nokkurn fróð-
leik. Bók Martins A. Hansen
er all sérstæð í hópi ferða-
bóka frá íslandi. Hann var
vel að sér í íslenskum bók-
menntum, áður en hann kom
hingað, og virðist svo sem
ferð hans hafi, öðrum þræöi
a.m.k., verið pílagrímsferð
til Sögueyjunnar og sögu-
staða.
Texti Hansens er einnig
sérstæður. Hann er algjör-
lega laus við alla þá undrun-
armærð, sem oft einkennir
frásagnir útlendra ferða-
langa, pg ekki sérlega skipu-
legur. Á hinn bóginn er hann
skáldlegur, afar vandaður að
allri gerð og lýsingar á
stöðum, fólki, náttúrunni og
ýmsu öðru, sem fyrir augun
bar, eru fullar af skáldlegri
upplifun, hrifningu, hugar-
flugi, en umfram allt af góð-
vild í garð lands og þjóðar.
Greinilegt er, að Hansen
hefur hlakkað mikið til ferð-
arinnar um ísland. Hann hef-
ur reynt að gera sér í hugar-
lund, hvernig þeir sögustað-
ir, er hann hugðist heim-
sækja, litu út, stundum varð
hann fyrir vonbrigðum, oft
voru staðirnir allt öðru vísi,
en hann hafði ætlað, og
stundum gat hann þekkt þá
af ímynduninni einni saman.
Gott dæmi um það er Hlíðar-
endi í fljótshlíð, bær Gunn-
ars á Hlíðarenda, Um hann
fer Hansen eftirfarandi
orðum:
„Utan í grænum ásnum
norðan við kvíslarnar ber nú
allt í einu fyrir augu eina af
litlu hvítu kirkjunum, sem
orðnar eru svo kunnuglegar.
Þetta er Hlíðarendi. Það er
óþarfi að gá að því á kortinu.
Hann hlaut aö vera svona -
heim að líta. Hann var eini
staöurinn á íslandi, þar sem
unnt var að segja, að háttaði
nákvæmlega eins til og við
höföum gert okkur í hugar-
lund. Bærinn undir brekk-
unni, þar sem hlíðin endar.
Hann hefði getað verið
bóndabær á einum hólnum á
Jótlandi. Af svo næmri stað-
þekkingu er honum lýst í
sögunni. að ókunnugum
finnst hann hafa komið þar
áður. En bleikir akrar eru
þar engir."
Fjölmargar myndir eftir
Sven Havsteen - Mikkelsen
prýða bókina og eru sann-
kölluð bókarprýöi. Þýðing
Hjartar Pálssonar er ágæt-
lega gerð og allur frágangur
bókarinnar einkar smekkleg-
ur- Jón Þ. Þór.
Lúrír þú á frétt?
Nýtt símanúmer 68-
65-62
FRA RAFMAGNSVEITU
REYKJAVÍKUR
Rafmagnsveitunni er það kappsmál, að sem fæstir
verði fyrir óþægindum vegna straumleysis nú um
jólin sem endranær. Til þess að tryggja öruggt
rafmagn um hátíðirnar, vill Rafmagnsveitan benda
notendum á eftirfarandi:
Reynið að dreifa elduninni, þ.e. jafna henni
yfir daginn eins og kostur er, einkum á aðfanga-
dag og gamlársdag. Forðist, ef unnt er, að nota
mörg straumfrek tæki samtímis, t.d. rafmagns-
ofna, hraðsuðukatla, þvottavélar og uppþvotta-
vélar - einkum meðan á eldun stendur.
Farið varlega með öll raftæki til að forðast
bruna- og snertihættu. Illa meðfarnar lausar
taugar og jólaljósasamstæður eru hættulegar.
Útiljósasamstæður þurfa að vera vatnsþéttar og
af gerð, sem viðurkennd er af Rafmagnseftirliti
ríkisins.
í flestum nýrri húsum eru sjálfvör „útsláttar-
rofar“ en í eldri húsum eru vartappar ,,öryggi“.
Eigið ávallt til nægar birgðir af vartöppum.
Helstu stærðir eru:
10 amper Ijós
20-25 amper eldavél
35 amper aðalvör fyrir íbúð.
Ef straumlaust verður, skuluð þér gera eftir-
farandi ráðstafanir:
- Takið straumfrek tæki úr sambandi.'
- Ef straumleysið tekur aðeins til hluta úr íbúð,
(t.d. eldavélar eða Ijósa) getið þér sjálf skipt
um vör í töflu íbúðarinnar. Ef öll íbúðin er
straumlaus, getið þér einnig sjálf skipt um vör
fyrir íbúðina í aðaltöflu hússins.
Háfi lekastraumsrofa í töflu leyst úr er rétt að
taka öll tæki úr sambandi og reyna að setja
lekastraumsrofann inn aftur. Leysi rofinn enn út
er nauðsynlegt að kalla til rafvirkja.
Tekið er á móti tilkynningum um bilanir ísíma
686230 hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur allan
sólarhringinn. Á aðfangadag og gamlársdag er
einnig tekið á móti bilanatilkynningum til kl. 19 í
síma 686222.
Viö fiytjum yöur beztu óskir um gleðileg jól og
farsæld á komandi ári, meö þökkfyrirsamstarfið
á hinu liðna.
RAFMAGNSVEITA
REYKJAVÍKUR
____(Geymiö augiýsinguna)