NT - 29.01.1985, Blaðsíða 6

ABOT
Softver:
Orkureikningar eru
okkar sérgrein
■ Fyrirtækið Softvtr sf. cr stofnað
1983. Starfsmcnn þcss cru 4 þ;ir af 2
kerfisfræðingar, Páll Pctursson og
Magnús Böðvar Eyþórsson. Frá upphafi
hcfur fyrirtækið fengist við þróun og
nýsmíði hugbúnaðar á Wang tölvur og
PC-tölvur. Auk alinenns viðskiptahug-
húnaðar Itcfur fyrirtækið hannað orku-
rcikningakcrfi, Iífcyrissjóöskcrfi. sjúkl-
ingakcrfi, afurðakcrfi kartaflnaog kjöts,
tilboöakerfi, áætlanakcrfi fyrir hílaút-
kcyrslu, áskrifcnda og flokkunarkcrfi og
flcira. Scnt dæmi um almennan við-
skiptahugbúnað má ncfna fjárhagsbók-
hald, viöskiptamanna og lánadrottna-
bókhald, birgöabókhald, sölunótukerfi.
pantanakcrfi. víxlabókhald og skamrn-
tímakröfureikningar. Áhönnunarstigi er
verkbókhald fyrir PC-tölvur. Þá hcfur
fyrirtækið kynnt scr tækni scnt scr um
samskipti töivu og búðakassa mcð rimla-
lcstri (bar codc). scm væntanlega mun
ryðja scr til rúms í náinni framtíö.
Orkurcikningakcrfi Softvers sl'. hcl'ur
vcrið í notkun frá því í októbcr 1983. cn
frá þeini tíma hcfur notcndum kcrfisins
fjölgað nijög mikiö og í dag nota samtals
lb hita- og rafvcitur kcrfið. Ralvciturnar
cru: Rafveita Sclfoss, Rafvcita Hvcra-
gcrðis, Rafvcita Stokkscyrar, Rafvcita
Eyrarbakka og Rafveita Siglufjarðar.
Hitavciturnar cru: Hitavcita Sclfoss,
Hitiivcita Hvcragcrðis, Hitavcita Eyra.
Hitaveita Þorlákshafnar, Hitavcita Scl-
tjarnarncss, Hitavcita Mosfcllshrcpps,
Hitavcita Kjalarncsshrcpps, Hitavcita
Blönduóss, Hitavcita Siglufjarðar, Hita-
vcita Egilsstaðahrcpps og Fclla og Hita-
vcita Rangæinga.
Ætlunin cr að útskýra rcikninga þcss-
ara hita- og rafveitna fyrir notcndum, cn
þcss bcr að gcta að sumar af fyrrgrcind-
um hita og rafveitum cru í þann vcginn
að taka í notkun þctta reikningsform í
stað þcss scm áður var notað.
Rcikningnum cr skipt í þrjá hluta og
Itcldur grciðandi ncðsta hluta Itans eftir.
I cfsta dálki kcmur fram notkunarstaður,
dagsctning rciknings og grciðsluhlutfall.
cn það cr hlutfall grciðanda cf um cr að
ræða sameiginlcga notkun af cinum
hcmli cða mæli.
Á sjálfum reikningnum kcntur fyrst
fram skuldastaða cins og hún var við
síöustu rcikningsútskrift. Þar næst koma
hrcyfingar scin orðið hafa frá síðustu
rcikningsútskrift til dagsctningar þcssa
reiknings. Þcssar hrcyfingar cru oftast
greiðslur á cldri rcikningum og álagning.
cn álagning mæla gctur vcriö annað
hvort áætlun cða álestur. Þcgar áætlað
cr þá cr fundin út ársnotkun og í hana
deilt mcð 365. Þar mcð cr fundin út
dagsnotkunin. Dagsnotkunin cr marg-
földuð mcð þeim dagafjölda scm liðinn
cr frá útskrift síðasta rciknings. Þcssi
útkoma væri cndanlcg cf orkunotkun
væri jöfn allt árið. Vcgna árstíðabund-
inna orkusölusvciflna cr nauðsynlcgt að
hækka cða lækka áðurgreina tcilu, og cr
það gcrt þannig að við áætlun cr talan
margfölduö mcö kcyrslustuðli scm
hækkar cða lækkar áætlunina. Ef álagn-
ingin cr álcstur skuldfærist notandi fyrir
allri notkuninni frá síöasta álcstri cn því
til frádráttar kcntur áður áætluð notkun.
í lok hrcyfinga prcntast á rcikninginn
skuld notandans samanlögð. Því til frá-
dráttar koma ógrciddir cldri rcikningar
því áður scndir rcikningar ógildast ckki
mcð nýjum rcikningi.
Rcikningsupphæðin cr því cingöngu
fyrir álagningu og vanskilavöxtum, cf
vanskilavcxtir cru rciknaðir á skuld.
Þcss vcgna gclur skuld notandans vcrið
önnur cn upphæð rciknings. Ncðst á
reikningnum kcmurfram notandanúmcr
cn það cr tölvunúmcr notandans og því
næst mælisnúmcr. Næstu tveir dálkar
scgja til um dagsetningu og mælistöðu
fyrri og scinni álcsturs.
Ef rcikningurinn cr áætlunarreikning-
ur prcntast xxxxxx í stað mælistöðu. Þar
fyrir aftan kcmur franr Itvað notandi
hcfur notaö mikla orku (TN/kWh) á
reikningsjímabilinu, cn á áætlanarcikn-
íngum cr þctta sú tala scm áætluö hcfur
vcrið. í síðasta dálkinum kcmur fram
hvcrsu niikil ársnotkunin cr. Talan cr
fundin út frá notkun síöustu 365 daga. I
þcim tilfcllum scm notkunarsagan cr
ckki til cr þctta tilbúin tala scm fundin
cr út frá sambærilegum notanda. Ef
notandi tclur þcssa tölu ranga cr nauö-
synlcgt að tilkynna það til viðkomandi
vcitu.
vur 09
■ „Fyrirtækið þyrfti að vera
þrískipt, ef vel ætti að vera. Ein
deildin tæki alfarið að sér að
kanna hversu hagkvæmt væri
fyrir fyrirtæki og aðra þá aðila
sem vilja tölvuvæðast að setja
upp aðhliða tölvuútbúnað, jafn-
framt myndi hún sjá um gerð
sérstakra forrita, önnur deildin
tæki að sér hönnun á stöðluðum
forritum fyrir viðskiptavinina,
og þriðja deildin yrði nokkur-
skonar sandkassi þar sem við
gætum sleppt nokkrum mönn-
um lausum, og þeir myndu leika
sér að hugmyndum, og reyna að
fítja upp á nýjungum.
Hugbúnaður hf. er alíslenskt fyrir-
tæki sem hefur sérhæft sig í tölvufor-
ritun fyrir fyrirtæki og stofnanir hér á
landi. Fyrirtækið er ungt og því lítil
reynsla komin á reksturinn. Páll
Hjaltason og Tryggvi M. Pórðarson
lögðu sig í líma við að svara spurning-
um og útskýra starfsemi fyrirtækisins,
þegar NT lagói leið sína til höfuð-
stöðva. fyrirtækisins sem eru í Engi-
hjalla 8, Kópavogi.
Hvernig starfar fyrirtæki á borð við
Hugbúnað hf., þegar fyrirtæki leitar
til ykkar um aðstoð og tölvuvæðingu?
Það er Páll sern verður fyrir
svörum. „Áður en nokkuð gerist
rannsökum við hvernig fyrirtækið er
rekið, hvar er að finna veika punkta
á rekstri, eða með öðrum orðum,
hversu mikið gagn myndi tölvuvæðing
gera fyrirtækinu, og hvort raunhæfur
möguleiki er fyrir hendi að tölvuvæða
fyrirtækið. Oft kcmur í Ijós að tölvu-
væðing kemur ekki til að hjálpa upp
á rekstur fyrirtækisins og þá bendum
við viðskiptavinunum á það. Það
het'ur komið fyrir oftar en einu sinni
að við höfurn bent fólki á að bíða í
eitt ár, eða lengur. eða jafnvel sleppa
þessu alveg. Þegar verkefnið hinsveg-
ar fær grænt Ijós og kemur hingað
inná borð til okkar er leitast við að
finna bestu lausnina fyrir viðskipta-
vinina. Við leitumst fyrst og fremst
við að selja hugbúnað og erum alger-
lega óháðir öllum söluaðilum hvað
snertir vélbúnað. Hugbúnaður hf. er
framleiðslufyrirtæki, og við lítum á
okkur sem slíka. Við höldum ekki á
lofti ákveðnum vörumerkjum. og
Þriðjudagur 29. janúar 1985
kni
6 Blaðll
■ Þcir félagar Páll og Tryggvi niðursokknir í athuganir á aðkallandi verkefni.
NT*mynd: A
kemur það best í Ijós, þegar litið er á
þá staðreynd að við höfum lagt mikla
áherslu á samtengingu á hinum ólík-
ustu tölvum, og erum við fremstir á
því sviði hérlendis."
Eru einhver forrit öðrum fremur
sem þið leggið áherslu á?
í þetta skipti er það Tryggvi sem
tekur til máls. „Verkfræðiþekking er
mikil meðal starfsmanna, og því erum
við vel í stakk búnir til þess að takast
á við hverskonar vandamál af því
tagi. Ritvinnsluforritið okkar hefur
líkað mjög vel. Annars er það rétt
eins og Páll sagði hér áður að við
erunr einnig mjög framarlega á sviði
sem lýtur að samtengingu á tölvum,
og skiptir þar engu rnáli þótt um ólík
vörumerki sé að ræða. Eitt stærsta
verkefni sem við erum að fást við í
dag er skipulagning fyrir Á.T.V.R.
og Lyfjaverslun ríkisins. Það mun
koma til með að auðvelda allt eftirlit
rneð lager, pöntunum, og mun m.a.
koma í veg fyrir að loka þurfi ríkinu
þegar verðbreytingar eiga sér stað.
Þá er einnig verið að athuga hverning
framkvæmanlegt verði að setja upp
sjálfsafgreiðslu fyrir stofnunina."
Hvernig er með höfundarétt og
verndun á þeim hugbúnaði sem þið
látið frá ykkur?
Þeir félagar líta livor á annan og
svara svo að segja samtímis: „I
molum, það sem vantar er prófmál
þar sem réttur höfunda á hugbúnað
en fenginn á hreint." í beinu fram
Microörtölvan:
„Viljum vera ábyrgir fyrir öllu
tölvukerfi viðskiptavinarins
- segir Haukur Nikulásson hjá Micrótölvunni sf
■ Tölvufyrirtækið Microtölvan sf.
er fjögurra ára um þessar niundir.
Fyrirtækið cr einn af fáunt tölvuselj-
endum hérlendis sem framlciðir og
selur eigin hugbúnað, þar sem flestir
aðrir tölvuscljendur reiða sig á að
aðrir sjái kaupendum tölvanna fyrir
hugbúnaði. Við hcimsóuum fyrirtæk-
ið og ræddum við einn af eigcndum
fyrirtækisins, Hauk Nikulásson.
Hvað er helsta starfssvið Micro-
tölvunnar og hvað eru starfsnienn
margir?
„Microtölvan sr. sclur nánast allar
stærðir af tölvum fvrir fyrirtæki og
stofnanir. Auk þess búunt við til
hugbúnað fyrir þessar tölvur og sjáum
um að notandi komi þeim búnaði sem
hann kaupir í gang. Við sláum því oft
fram sem auglýsingaslagorði að við
seljum ekki bara tölvur heldur lausn
á ákveðnu máli. Stafsmenn eru nú
átta, rafmagnsverkfræðingar, forrit-
arar og ritarar."
Nú virðist sem tölvuseljcndurnir
sjálilr vilji ekki standa í eigin hugbún-
aðargerð og vísi slíkri vinnu gjarnan
á sjálfstæð hugbúnaðarhús. Er ykkar
starfsemi að einhverju leyti öðruvísi í
þessu samhandi?
„Aö sumu leyti. Sumir halda því
fram að rétt sé að aðskilja þessa tvo
þætti og hægt sé að sinna hvorum
hlutanum fyrir sig betur cf þcir eru
aðskildir. Þctta er ckki rétt ncma að
hluta. Vissulcga ntá segja að sérhæf-
ing sc yíirleitf alltaf til góðs. en hún
má samt ekki koma niður á þeim sem
notar tölvubúnaðinn. Við vitum urn
mörg dæmi þar sem vandamál í
tölvurekstri eru að velkjast á milli
þess sem seldi tölvuna og forritasalans
dögum saman en notandinn bíður
varnar- og hjálparlaus eftir því að
annar hvor eða báðir leysi vandamál
hans. Oft er ekki vitað hvort vanda-
mál í tölvu á rætur að rekja til púka í
forritagerð eða bilunar í vélbúnaði og
því má kannski segja að uppákoma af
þessu tagi valdi því að seljendurnir
bendi á hvorn annan með vandamálið
og firri sig þar með ábyrgð. Við mælum
því, cnn sem komið er, oftast með því
að aiiur búnaðurinn sé keyptur hjá
einum aðila ef það er mögulegt.
Þannig getur notandi verið viss um að
hann hafi einn ábyrgan aðila til þess
að leysa öll vandmál sem upp kunna
að korna. Við getum að sjálfsögðu
ckki liúið til allt og verðunt því líka
að sumu leyti að rciða okkur á
sjálfstæða hugbúnaðarframleiðend-
ur."
Er þá meirihluti þess hugbúnaðar
sem er á ykkar vélum frá ykkur
sjálfum komið?
„Já að langmestu leyti. Við neitum
þó aldrei að selja tölvur sem ætlað
vcrður að keyra annan hugbúnað en
okkar, slíkt þætti léleg sölumennska.
En hitt kentur æ oftar fyrir að jafnvel
við virkum sent hugbúnaðarframleið-
andi fyrir annan tölvuscljenda, en ég
neita því ekki að mín skoðun er sú að
viðskiptavinurinn eigi að kaupa ann-
an búnaðinn af einum seljenda."
Nú virðast svokallaðar PC-tölvur
vera að veröa algengastar í smærri
fyrirtækjum, með IBM einkatölvuna
í broddi fylkingar. Hafið þið einhvern
svipaðan valkost að bjóða?“
„Já, viö seljum Corona tölvur sem
eru sambærilegar við IBM tölvurnar
að því leyti að keyra sama hugbúnað
og nota sömu aukakort. En þar
teljum við líka að samanburðinum
Ijúki. Nærri allar eftirlíkingar af IBM-
PC bjóða upp á annað hvort betri
frágang eða betra verð. Corona tölv-
urnar hafa hvorttveggja nteð sér sem
kemur sér vel. Þegar IBM-PC kom á
markaðinn var buist við að fljótlega
myndi enginn kaupa neitt annað en
hana eða sambærilega tolvu vegna
þess hversu margir myndu framleiða
hugbúnað fvrir hana. Þetta hefur að
mestu leyti reynst rétt. hitt finnst mér
þó athyglisvert að ekkert fyrirtæki
hérlendis býður upp á meira af við-
skiptahugbúnaði fyrir PC vélarnar en
við. Meira að segja IBM á íslandi
hefur ekki gert neitt í þessum efnum.
Við getum boðið fjárhagsbókhald,
viðskiptamannabókhald, skuldabók-
hald, birgðabókhald, sölunótukerfi,
tollkerfi með verðútreikningum,
launabókhald, áskriftarkerfi fyrir
tímarit og dagblöð, félagabókhald,
sölukerfi fyrir matvælaframleiðendur
og fleira."
Nú hcfur ÍBM kynnt AT tölvuna
með töluverðum látum. hafíð þið
eitthvert svar í samkeppninni?"
„Já viö getum boðið Corona Mega,
sem er ný fjöltölvusamstæða sent
leyfir allt að 8 notendur. Til saman-
burðar leyfir IBM-AT í mesta lagi
þrjá notendur. Corona Mega er auk
þess betur fallin til þess að keyra allan
eldri hugbúnað án vandræða. Ef ég á
að gefa grófan samanburð þá virðist
sern IBM-AT sé mun hraðvirkari sé
einungis um einn notanda að ræða,
en ef um tvo til þrjá notendur er að
ræða þá er Corona tölvan orðin
hraðvirkari. Annars er það mín skoð-
un að hraði tölvanna sé ekki aðal-
atriði heldur notagildi. Einnig má
geta þess að Corona er ekki bara að
_______________Þriðjudagur 29. janúar 1985 7 Blaðll
ÁBÓT Tölvur og tækni______________________
Hugbunaöur:
Lítum á okkur sem
framleiðslufyrirtæki
Erum óháðir öllum söluaðilum á vélbúnaði, segir Páll
Hjaltason, kerfisfræðingur, sem starfar hjá fyrirtækinu
utn okkar hafa höfundalög einnig
verið látin ná yfir forrit. Það er
eðlilegt að álykta út frá þessu að
málin þróist svipað hér á landi."
Hvernig er staða ykkar með tilliti
til erlends markaðar. Á íslenskur
hugbúnaður upp á pallborðið hjá
öðrum þjóðum?
Páll tekur þetta til sín og segist
halda að ekkert sé því til fyrirstöðu
að íslenskt hugvit geti orðið útflutn-
ingsvara eins og hvað annað. „Forrit
þar sem reiknað er út hversu sterkar
og varanlegar byggingar eru, gæti til
dæmis komið frændum okkar í Noregi
að notum, nema hvað það forrit yrði
líklega einfaldað þar sem hér á landi
eru teknir fleiri aðilar inn í myndina.
Það sem hefur vantað fyrir útflutning
á íslenskum hugbúnaði, er markaðs-
aðili sem getur tryggt rétt þeirra
fyrirtækja sem standa að vinnslu á
forritum sem gætu verið áhugavekj-
andi fyrir alþjóðlegan markað.
Að vissu leyti höfum við íslending-
ar sérstöðu hvað snertir þekkingu.
Erlendis er stefnan öll á þá Ieið að
sérhæfing er talin eina leiðin. Hér hjá
okkur í Hugbúnaði hf. er um að ræða
menn með mikla þekkingu á ólíkum
sviðum, þannig að við erum jafnvel
betur í stakk búnir til þess að takast
á við lausnir á vandamálum almenns
eðlis, heldur en gengur og gcrist hjá
svipuðum fyrirtækjum erlendis."
■ Það er margt sem þarf að athuga
áður en gengið er út frá því vísu að
um fullkomið forrit sé að ræða.
að taka upp þetta sama forrit er
virkilega gengið á okkar hlut. Af
þessu tiltekna forriti þurfum við að
selja tuttugu sveitarfélögum réttinn
til þess að standa á núlli. Grund-
völlurinn fyrir slíkri starfsemi er
brostinn cf forritið gengur manna á
milli. Prófmál fyrir dómstólum er eitt
af því sem við höfum hugsað okkur
aðfari fram fljótlega. í nágrannalönd-
haldi af þessu sagði Páll síðan. „Þetta
er geysiviðkvæmt mál, og sem dæmi
má nefna að forrit fyrir sveitarfélag
þar sem tekin eru íyrir atriði eins og
holræsalagnir í kauptúni og allar
lagnir yfirleitt, getur kostað í fram-
leiðslu um 400.000 krónur. Við selj-
um sveitarfélaginu forritið á 20.000
krónur, og það sér hver heilvita
maður að ef nágrannasveitarfélög fá
ÍÉAÍV OG
veglegur
Ergo-data stóllinn frá Drabert er stíl- §
hreinn og sterkur. Hann verndar heilsu
þína. Hann er veglegur og óskaplega
vœnn vinnufélagi.
Þú situr rétt í Ergo-data stól. Hann
passar höfuð, herðar, hné og tœr og
allt þar á milli.
HALLARMÚLA 2, SÍMI 83509
■ B jarni Nikulásson einn af eigend-
um fyrirtækisins, við litlu einkatölv-
una, sem vakið hefur mikla athygli,
og er talin vera sú fullkomnasta
sinnar tegundir sem enn hefur litið
dagsins Ijós.
NT-mynd: Sverrir
framtíðarinnar. Data Gcneral/One
er fyrsta tölvan sem hefur LCD skjá
í svokallaöri „fullri stærð" þ.e. 80
stafir í hverri línu og 25 línur niður.
Þetta kríli keyrirallan okkar PC-hug-
búnað án nokkurra erfiðleika. Inn-
byggt vinnsluminni getur verið allt að
512K eða 524.288 stafir og ytra minni
á diskcttudrifum 1.500.001) stafir.
Þetta þýðir að tölvan getur ráðiö við
bókhald meöalstórs fyrirtækis á ís-
lenskan mælikvarða."
Hvað með hugbúnað? Eitthvað
nýtt?
„Við erum í óða önn að setja upp
hjá sveitarfélögum tölvukerfi fyrir
gjaldendabókhald og fjárhagsbók-
hald. Þessi kerfi eru skrifuð fyrir
PC-tölvur með föstum diskum sem
leyfir mun minni sveitarfélögum að
tölvuvæða sína innheimtu og
bókhald. Fjárhagsbókhald sveitar-
félaga er það mikið frábrugðið venju-
legu tölvukeyrðu fjárhagsbókhaldi að
skrifa verður slíkt forritakerfi frá
grunni. Þessu verki hefur verið afar
vel tekið meðal sveitarfélaga þar sem
kostnaður við tölvukerfi er mun
minni en þeim hefur áður boðist. Við
höfum lagt í þetta gífurlega vinnu og
höfum notið aðstoðar mjög góðra
endurskoðenda. Einnig erum við að
vinna að hugbúnaði fyrir stærri tölv-
urnar þ.e. Data General millitölvurn-
ar sem þjóna mun fleiri notendum
samtímis. Þetta eru stór verkefni og
vandasöm."
koma með Mega tölvuna heldur
endurbæta þeir einnig stöku borðtölv-
urnar. Settur er 14" skjár í stað 12"
sem er algengasta stærðin, aflgjafi er
stækkaður fyrir fleiri kort, innbyggö
er rauntímaklukka og í vélum með
föstum disk hefur stýrikort verið
endurbætt verulega með það í huga
að vinna hraðar og gefa möguleika á
að bæta við öðrum föstum disk eða
segulbandsstöð."
Eruð þið með annað sem kallast
geta nýjungar?
Já Data General/One tölvan er í
okkar huga lítil bylting. Enda virðast
bæði innlend og erlend fagtímarit
styðja þessa skoðun okkar einhuga.
Þessi litla vinalega ferðatölva getur
allt sem IBM-PCgetur, eri erótrúlega
fyrirferðalítil og margir telja að hún
verði mælikvarði fyrir smátölvur
BÓKHALD Á EINKATÖLVUNA
I disktínga eða harðdiskútgáfu
Yfir 50.000 notendur tryggja gæðin. Hugbúnaður frá Hogia data er
áreiðanlegur og viðurkenndur.
Bók 1 er fjárhaldsbókhald fyrir fyrirtæki sem vilja hafa bókhald á staðnum.
Dagbók, höfuðbók rekstrar og efnahagsreikningur ávallt til staðar á skjá
eða prentara.
Bók 2 sama og Bók 1 en hefur auk þess innbyggt „mini“ launa eða
viðskiptamannabókhald. Þú færð t.d. greiningu á launareikningi og fylgist
með hvað hver og einn launþegi hefur fengið. Pú greinir einnig
viðskiptakröfur. eftir t.d. nafnnúmerum. Pú færð einnig deildarskiptingu
eða höfuðbók og rekstrarreikning hverrar deildar fyrir sig allt að 99 deildir,
útibú. Samburður kemur einnig fram á skjá eða prentara við fyrra ár eða
áætlun. ^
Verk er viðbót við Bók 2 og heitir Bókverk. Mjög hentugt fyrir t.d.
verktakafyrirtæki til að fylgjast með allt að 1000 verkum ásamt samanburði
við áætlanir eða tilboð.
End er viðbót við Bók 2 og heitir þá Bókend. Hér er á ferðinni lipur
hugbúnaður fyrir bókhalds og endurskoðunarskrifstofur. (900 notendur).
Lokafærslur í uppgjöri getur þú fryst, skoðað rekstur og efnahag á skjá
ásamt lokafærslum. Loks gefur þú merki um að lokafærslur verði að nýjum
dagbókarfærslum þegar þú ert ánægður með uppgjörið. Þú getur látið
yfirfæra lykil frá einum til annars o.s.frv.
Pantaðu sýningartíma. Við getum sýnt þér á Atlantis, Coronu PC, Digital
Rainbow eða IBM Pc o.fl. Allt á íslensku og handbók, CP/M, MP/M,t
MS-DOS, PC-DOS og XENIX. t
Tölvubókhald, Síðumúla 22
105 Reykjavík, sími 83280.
Hogladata