NT - 19.10.1985, Qupperneq 9

n

n m «
v..
Laugardagur 19. október 1985 9
ryfju að eyða
upp skuldum
hafa úr að spila með því að
auka vinnsluvirði aflans, enda
hefur sú orðið raunin. (Um
þetta efni eru ekki til fullkomn-
ar heimildir en þetta hefur
gerst bæði í vinnslunni og í
veiðum. Má þar nefna fram-
leiðslu á neytendapakkningum
og með aukinni frystingu um
borð í togurum og sölu á ísuð-
um fiski erlendis af þeim teg-
undum sem þannig geta í sum-
um tilfellum gefið meira af
sér ).
Nú höfum við öðlast veru-
lega reynslu í stjórnun veið-
anna. Verulegur árangur hefur
náðst á þessu sviði eins og áður
er getið þótt núverandi reglur
séu ekki gallalausar. Þessi
árangur er augljós og íslenskt
þjóðfélag hefur ekki efni á að
kasta honum fyrir borð.
Það er hlutverk okkar sem í
stjórnmálum starfa að ryðja
nýjar brautir og byggja upp
fyrir komandi kynslóðir. í
þeim efnum má ekki falla í þá
gryfju að eyða auðlindum og
safna upp skuldum. Þessa
kröfu verðum við að gera til
okkar sjálfra og unga fólkið
sem nú mun taka á sig meiri
■ Afla landað í Vestmannaeyjum. Aflaverðmætið skiptir meira
máli en magnið. NT-mynd: lnga.
ábyrgð um stjórn þjóðfélagsins
en áður hlýtur að krefjast þess
að varlega sé farið.
Fiskveiðistjórnun
næstu ára
í þeim drögum að frumvarpi
um stjórn fiskveiða sem ég hef
að undanförnu kynnt er byggt
á fenginni reynslu af núverandi
fiskveiðistjórnun en jafnframt
reynt að sníða af helstu gall-
ana. í drögunum felst að Al-
þingi taki ákvörðun um megin-
atriði fiskveiðistefnunnar enda
er hér um mikilvægar ákvarð-
anir að ræða og því æskilegt að
þær séu mótaðar í löggjöf. Þá
er einnig lagt til, að meginregl-
ur gildi til 3ja ára enda er rneð
því móti reynt að draga úr
óvissu um rekstrarskilyrði út-
vegsins og ennfremur láta
menn njóta eigin aflareynslu á
næstu árum, þannig að veiði-
leyfi verði eingöngu háð afla á
viðmiðunarárunum 1981-1983.
Eitt af meginatriðum frum-
varpsdraganna er að gefa
hverjum þeim sem útgerð
stundar kost á vali milli afla-
marks og sóknarmarks eins og
gilti á þessu ári en þó þannig
að rýmkaður sé réttur þeirra
sem sóknarmarkið velja. Með
þessu móti er reynt að varð-
veita eftir því sem kostur er
sjálfsákvörðunarrétt og at-
hafnafrelsi einstaklingsins sem
útveginn stunda, þannig að
heildarafla úr mikilvægustu
botnfisktegundum sé haldið
innan hæfilegra marka.
Um leið ætti að vera sniðinn
af helsti gallinn sem þótt hefur
á aflamarkinu að sem allra
minnst sé ákveðið fyrirfram
um aflahæfi einstakra útgerða
og áhafna. Þess í stað sé mönn-
um gefinn kostur á að stunda
veiðar ákveðinn fjölda daga og
láta á það reyna hvers þeir eru
megnugir.
í ár er reiknað með að
■ Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra.
framleiðsla sjávarafurða aukist
um tæp 4%, sem er mun minni
aukning en var á árinu 1984.
Búast má við svipaðri aukn-
ingu árlega næstu tvö til þrjú
árin. Rekstrarstaða sjávarút-
vegsins er hins vegar verulegt
áhyggjuefni. I heild virðist
sjávarútvegurinn nú rekinn
með halla. Áætlanir benda til
að framan af árinu hafi botn-
fiskvinnsla verið rekin með
lítilsháttar hagnaði en staða
frystingar þó verið sýnu lakari
en afkomna söltunar. Afkoma
botnfiskveiðanna hefur hins
vegar verið erfið það sem af er
árinu þrátt fyrir aukinn afla.
Við síðustu fiskverðsákvörðun
hefur að vísu dregið úr halla-
rekstri útgerðarinnar en á móti
vegur að afkoma vinnslunnar
hefur snúist úr hágnaði í tap.
Út úr þessum vanda er engin
einföld leið. Hér sem annars
staðar gildir það að sýna að-
hald varðandi tilkostnað og
nýta öll möguleg tækifæri til
aukinnar verðmætasköpunar.
Þjóðfélagið verður að sýna
sjávarútveginum meiri
skilning. Stöðug kröfugerð á
hendur honurn er blóðtaka
sem allir tapa á til lengri tíma.
Varkár og ábyrg fiskveiði-
stefna er til lítils ef enginn vill
taka tillit til hennar í reynd og
heimta sífellt meir af undir-
stöðunni, sjávarútveginum.
Slík kröfugerð heftir sjávarút-
veginn í fjötra taps og skulda
og stöðvar framþróun hans,
sem ekki fær staðist og aðeins
leiðir til óheilla. Á það jafnt
við um opinbera aðila,
atvinnurekendur og launþega.
Að öðru leyti skiptir það
meginmáli að skapa þessum
atvinnuvegi sem öðrum þann
efnahagslega stöðugleika sem
er forsenda allra framfara og
hagvaxtar.
Forysta Framsóknar-
flokksins í atvinnumálum
Alþýðubandalagið hefur hér
í umræðunni lagt áherslu á
nýja sókn í atvinnumálum. En-
þeir hafa undanfarið verið að
afla sér upplýsinga um það
sem er verið að gera. Fyrir
rúmum tveimur árum gekk
Framsóknarflokkurinn til
kosninga undir kjörorðunum
Festa, sókn, framtíð. Frá þess-
ari stefnu hefur Framsóknar-
flokkurinn ekki hvikað. Undir
hans forystu var tekið af festu
á stjórn efnahagsmála, en það
var forsenda fyrir því að hægt
væri að hefja nýja sókn til betri
framtíðar. Þetta tókst. í sam-
ræmi við þessa stefnu mótaði
miðstjórn Framsóknarflokks-
ins, fyrir einu ári síðan sérstaka
áætlun urn nýsköpun atvinnu-
lífsins. Þessa áætlun þekkja
allir þvi hún er helsti grund-
völlurinn í atvinnustefnu þess-
arar ríkisstjórnar.
Nú er Alþýðubandalagið að
vakna upp við það að atvinnu-
lífið skiptir miklu máli, en
áður hafa þeir lagt höfuðá-
herslu á fjárfestingu í orkumál-
um og stöðugt vaxandi ríkis-
umsvif með samsvarandi
skuldasöfnun. Vonandi er hér
um einlæga stefnubreytingu að
ræða, þótt enn beri mest á
slagorðunum eins og svo oft
áður.
Slagorðin munu ekki duga
nú frekar en fyrr. Raunsæi og
festa er lykillinn að bættri
stöðu þjóðarbúsins.
í samræmi við þessa stefnu mótaði mið-
stjórn Framsóknarflokksins, fyrir einu ári
sérstaka áætlun um nýsköpun atvinnu-
lífsins. Þessa áætlun þekkja allir því hún
er helsti grundvöliurinn i atvinnustefnu
þessarar ríkisstjórnar.
eina vottinn um hugsjónastarf
meðal læknastéttarinnar, en
það er hótfyndni eins og fleira
sem gárungarnir henda á milli
sín. íslensk læknastétt er
prýðilega menntuð og merkis-
menn sem hana skipa. Að
ýmsu leyti er það úrvalið úr
íslenskum námsmönnum sem
stundar læknisnám. Þar með er
ekki sagt að nám þeirra sé
fullkomið, þaðan af síður að
skipulag menntunar þeirra sé
einsogbesthentar þjóðfélags-
legri þörf fyrir störf læknis-
menntaðara rnanna.
Skyldur Háskóla íslands
Ekki er að efa að íslenskir
læknanemar fá góða vísinda-
lega yfirlitsmenntun í lækna-
deild Háskóla íslands. Þeir
vita áreiðanlega nógu mikið
um mannslíkamann sem lif-
andi sigurverk og umbúðir um
•aðskiljanlegar náttúrur til þess
að leiðbeina sjúku fólki um
marga hluti, búa um beinbrot
og græða sár og taka blóðsýni
- og sigla til framhaldsnáms í
Svíþjóð. Úr slíku framhalds-
námi koma þeir síðan vel lærð-
ir í einni eða annarri sérgrein,
sem takmarkast oftast við ein-
hvern afmarkaðan Iíkams-
hluta, kannske ekki við nafl-
ann og nefbroddinn, en alla
vega tiltölulega fá líffæri. Sam-
einuð þekking allra þessara
sérfræðinga myndar ekki smá-
lítinn sjóð læknisfræðilegrar
færni á íslandi. svo að hver
kerling getur átt von á að
verða (að meðaltali) 80 ára, ef
hún getur þá dáið. Hins vegar
er undir liælinn lagt hvort lög-
bundnar heilsugæslustöðvar
verði nokkru sinni mannaðar
öðrum en farandfólki, t.d.
sigldum kandidötum, sem búa
yfir þeirri þjóðfélagsþekkingu
og eru svo kunnir íslenskum
og sænskum veruleika að þeir
vita að mannlífið er allt öðru-
vísi á Vopnafirði en í Trollhátt-
an. Hins vegar vita Vopnfirð-
ingar ekki nema rétt af afspurn
hvort Trollháttan er heldur
nafn á bæjarútgerðinni í
Gautaborg eða bæjarkríli á
þeim slóðum eða eitthvað
annað. Hins vegar eru allir
Vopnfirðingar svo vel að sér
að þeir vita að Trollháttan er
ekki nafli alheimsins. Vopn-
firðingar væru jafnvel vísir til
að halda því fram að Háskóli
íslands hafi þá skyldu að búa
læknanema sérstaklega undir
það að verða starfandi læknar
á Vopnafirði og öðrum byggð-
um bólum á íslandi og láti sér
ekki blöskra mannlífið í sínu
eigin landi. Gestur í Vík.