Morgunblaðið - 02.11.2004, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. NÓVEMBER 2004 23
UMRÆÐAN
FJÁRLAGAFRUMVARPIÐ
fyrir árið 2005 er nánast tilbúið og
verður lagt fyrir alþingi þegar það
kemur saman í byrjun október.
Ekki er þar að finna
viðbótarframlag til
öryrkja til þess að
standa við sam-
komulagið við þá. Er
því ljóst að rík-
isstjórnin ætlar að
svíkja öryrkja eina
ferðina enn. Heil-
brigðisráðherra sagði
í fyrra, þegar hann
sveik öryrkja um 500
millj. kr., að hann
mundi efna sam-
komulagið að ári, þ.e.
núna. En hann hefur
verið beygður af íhaldinu. Fráfar-
andi forsætisráðherra sagði í við-
tali við fjölmiðla, að öryrkjar
fengju ekki meiri peninga. Það er
því alveg ljóst, að það á að svíkja
öryrkja um þessar 500 milljónir
enda þótt Jón Kristjánsson hafi
viljað standa við samkomulagið og
hafi viljað láta öryrkja fá þessa
peninga eins og um hafði verið
samið. En Jón fær þessu ekki ráð-
ið. Hann ætti því að segja af sér í
mótmælaskyni.
Öryrkjar munu ætla í mál við
ríkisvaldið enn á ný, ef ekki verður
staðið við samkomulagið við þá.
Þeir munu bíða fram undir áramót
til þess að sjá hvort ríkisstjórn eða
alþingi breytir fjárlagafrumvarp-
inu til þess að unnt verði að standa
við samkomulagið við öryrkja. En
ef fjárlagafrumvarpið
verður ekki leiðrétt að
þessu leyti fara ör-
yrkjar í mál og eru
öruggir með að vinna
það. Er það ekki gott
fyrir ríkisstjórnina, ef
það spyrst einu sinni
enn til útlanda, að rík-
isstjórnin sé að níðast
á öryrkjum og brjóta
á þeim samkomulag.
Hvað var
samið um?
Í umræðum um sam-
komulag öryrkja við ríkisstjórnina,
hafa stuðningsmenn ríkisstjórn-
arinnar gefið í skyn, að það hafi
verið eitthvað óljóst hvað samið
hafi verið um, þar eð sam-
komulagið hafi verið munnlegt. Á
þessum forsendum hafa stjórn-
arliðar reynt að halda því fram, að
þeir væru að efna samkomulagið
með því að láta 1 milljarð í það,
þegar kostnaðurinn er 1½ millj-
arður. Meira að segja Jón Krist-
jánsson hefur fallið í þennan pytt í
röksemdafærslu.
En það lá fyrir löngu fyrir kosn-
ingar 2003 hver kostnaðurinn yrði
við það að efna samkomulagið að
fullu. Heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytið ritaði Trygg-
ingastofnun ríkisins bréf 9. apríl
2003 og óskaði eftir að reiknað
yrði út hvað framkvæmd sam-
komulagsins kostaði. Tekið var
fram, að grunnlífeyrir þeirra, sem
yrðu öryrkjar 18 ára ætti að tvö-
faldast. En síðan ætti hækkun
grunnlífeyris að skerðast um 421
kr. fyrir hvert ár, sem aldur ör-
yrkja hækkaði um þar til náð væri
67 ára aldri en þá yrði engin
hækkun. (Ávallt miðað við það hve-
nær menn yrðu öryrkjar). Þessi
atriði samkomulagsins eru alveg
skýr og hafa alltaf legið fyrir. Það
tók Tryggingastofnun 2 daga að
reikna út kostnaðinn. Hann lá fyrir
11. apríl 2003 og var alls 1.528.800
kr. Kostnaður upp á hálfan annan
milljarð lá því fyrir mánuði fyrir
kosningar. Það þýðir því ekki fyrir
stjórnarliða að koma nú og segja,
að samkomulagið hafi verið eitt-
hvað óljóst. Það var alveg skýrt og
kostnaður við framkvæmd þess lá
nákvæmlega fyrir 11. apríl 2003.
Á að svíkja öryrkja
eina ferðina enn?
Björgvin Guðmundsson
fjallar um öryrkjamálið ’Öryrkjar munu ætla ímál við ríkisvaldið enn á
ný, ef ekki verður staðið
við samkomulagið við
þá. ‘
Björgvin Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.
ÞAÐ Á að hækka fjármagns-
tekjuskatt. Hann er nú 10%, en til
samanburðar er skattur á launa-
tekjur yfir skattleysismörkum
tæplega 40%. Þetta er mikill mun-
ur, reyndar allt of mikill munur.
Norski hægri maðurinn Kare Will-
och, fyrrverandi for-
sætisráðherra, lét í
sér heyra með eft-
irminnilegum hætti
fyrir rúmu ári ein-
mitt um þetta atriði.
En norska skatt-
kerfið er ekki ósvipað
því íslenska að þessu
leyti. Willoch telur að
skattkerfinu sé með
þessu beitt til þess
að grafa undan mik-
ilvægum gildum í
samfélaginu, áður var
sagt „vinnan göfgar
manninn“ en nú gild-
ir: „fjármagnið göfg-
ar manninn“. Hann
er þeirrar skoðunar
að vinnulaun séu of
hátt skattlögð meðan
laun fjármagnsins
njóti skattfríðinda.
Ég er sammála
norska hægri mann-
inum, þessi skatta-
stefna verðlaunar þá
sérstaklega sem afla sér tekna af
fjármagni og ýtir undir það við-
horf að slík tekjuöflun njóti sér-
stakrar velvildar þjóðfélagsins og
að tilgangurinn helgi meðalið við
þá iðju. Litið er á óprúttnar að-
ferðir manna í fjármálaheiminum
með umburðarlyndi og jafnvel vel-
þóknun af því að af þeim fæst
mikill gróði og hagsmunir annarra
verða að víkja fyrir svo mikilvægu
markmiði. Í þessu felst að at-
hafnamennirnir á þessu sviði eru
leystir undan því að bera nokkra
ábyrgð og verðlaunaðir með lágum
sköttum af risagróða. Willoch hitti
naglann á höfuðið, það er verið að
grafa undan mikilvægum gildum í
samfélaginu. Vissulega mega
menn græða vel, en það leysir þá
ekki undan þeirri ábyrgð að taka
þátt í að fjármagna samfélags-
legan kostnað, þvert á móti, þeir
eiga að greiða skatta eins og aðr-
ir, að minnsta kosti ekki lægri, og
vera stoltir af. Hvernig getur það
verið sanngjörn útdeiling byrð-
anna að öryrkinn greiði tæplega
40% skatt af bótum sínum yfir
skattleysismörkum en athafna-
maðurinn greiði 10% skatt af sín-
um fjármagnstekjum þótt þær
nemi tugum milljóna króna ?
Svarið er einfalt, það
er ekki sanngjarnt.
Á síðasta ári voru
framtaldar fjármagns-
tekjur tæplega 64
milljarðar króna.
Dreifing þeirra var
þannig að 5% tekju-
hæstu framteljend-
urnir töldu fram 46,5
milljarða króna eða
73% allra fjármagns-
teknanna. Það gerir
4,2 milljónir króna pr.
einstakling í þessum
tekjuhópi. Af þessum
tekjum greiddu menn
aðeins 10% skatt.
Þetta er ekki rétt
skipting að mínu mati,
menn eiga að greiða
meira af fjármagns-
tekjum og hið eðlilega
markmið er að skatt-
greiðslur af fjár-
magnstekjum verði
sambærilegar við
vinnulaun. Það á því
ekki bara að huga að því að lækka
skatta af vinnulaunum heldur á
líka að hækka skattinn á fjár-
magnstekjurnar. Það er í fullu
samræmi við eðlileg siðferðileg
gildi í þjóðfélaginu. Það væri var-
legt skref að hækka fjármagns-
tekjuskattinn úr 10% í 15% að
þessu sinni og ekki telst það hátt
miðað við skattlagningu fjár-
magnstekna í þeim 30 ríkjum sem
eru innan OECD. Aðeins Íslend-
ingar og Grikkir eru með lægri
skatt en 15%, þrjár þjóðir eru með
15% skatt og í Bandaríkjunum er
skatthlutfallið 19,7%. Þeir eru
margir sem hafa tekjur af fjár-
magni og fer fjölgandi. Það er vel,
en af þeim tekjum eiga menn að
greiða skatta eins og hinir sem
selja vinnuafl sitt. Auðvitað.
Hækkum skattinn
Kristinn H. Gunnarsson fjallar
um fjármagnstekjuskatt
Kristinn H. Gunnarsson
’Það er vel, enaf þeim tekjum
eiga menn að
greiða skatta
eins og hinir
sem selja vinnu-
afl sitt. ‘
Höfundur er alþingismaður.
DILBERT mbl.is
Þegar konungur hjólbarðanna
tekur sig til er vandað til hlutanna
IVALO i2 LÉTTNAGLADEKK ALPIN VETRARDEKK ÁN NAGLA
STÆRÐ VERÐ KR. M/NÖGLUM
175 / 70 R 13 8.100.-
175 / 65 R 14 8.990.-
185 / 65 R 14 9.900.-
195 / 65 R 15 11.250.-
STÆRÐ VERÐ KR.
175 / 70 R 13 8.100.-
175 / 65 R 14 9.150.-
185 / 65 R 14 10.275.-
195 / 65 R 15 11.625.-
VERÐDÆMI:
HJÓLBARÐAVERKSTÆÐI STAÐUR SÍMI
Helstu útsölustaðir:
Reykjavík, Kópavogur, Hafnarfjörður, Mosfellsbær, Garðabær.
Gúmmívinnustofan Réttarhálsi 2 587 5589
Gúmmívinnustofan Skipholti 31 553 1055
Höfðadekk Tangarhöfða 15 587 5810
Hjólbarðav. Sigurjóns Hátúni 2 551 5508
Hjól-Vest Ægissíðu 102 552 3470
Barðinn Skútuvogi 2 568 3080
Hjólkó Smiðjuvegi 26 557 7200
Nýbarði Garðabæ 568 8600
Dekkið Reykjavíkurvegi 56 555 1538
Bæjardekk Mosfellsbæ 566 8188
Hjólbarðastöðin Bíldshöfða 8 587 3888