Alþýðublaðið - 20.05.1922, Qupperneq 1
Alþýdublaðid
CHsM 4* wS
1922
Landskjörið.
IV.
„Þeim mönnam er
ætlað að vera þar at
hugandi og leiðbein
andi, kotna í veg fýrir
að vanhugsað mál nái
fram að ganga. Nú má
ölium vera það bersýni
legí, að Jón Magnússon
hefir þessa kosti til að
bera i fylsta mæli. Auk
þess er hér tvfmæla-
laust um að ræða mik-
iihæfasta stjórnmála
mann okkar á sfðast.
liðnum árum."
Morgunbl.. 15. maí.
Hefir nokkur maður nokkurn
tfnia aéð meiri kaldhæðni hrúgað
.saman um einn mannf Mgbl.
leiðist ekki að stagait á .mikil
hæíasta stjórnmálamanni okkar* II
'En vili þá ekki blaðgreyið telja
upp afreksverk þessa mikla manns?
Jón Magnússon: mikilhæfasti
stjórnmálamaður okkarl Vesalings
'lslendingar, þið ættuð bágt ef
þetta væri satt.
Berum saman ummæii Morgun-
blaðsins við sannleikann aðeins í
einu máli: Spánarmálinu, þvf mál
inu sem blað Jóns segir um: „menn
íhafa séð Og sannfærst um, að
þær sakir, sem mest hefir verjð á
Softi haldið gegn honum, eru rang-
ar sakir."
Hvaða menn hafa sannfærst?
Ekki þingmennirnir, þó þeir, af
fáfræði sinni, „agitation* og bein-
um blekkingum óhlutvandra eigin-
vhagsmunamanna, létu hafa sig til
þess að samþykkja tillögu „sam
vinnunefndar viðskiftamála* alger
lega óhugsað
Var Jón Magnússon .athugandi
og lelðbeinandi* f því máli, með
an hann var f stjórn landsins?
Var afstaða hans heiðarleg gagn
vart templurum og alþjóð, að
halda leyndum saonleikanum til
Laugardaginn 20. maf.
síðustu stundar? Var faaktjalda-
makk hans í málinu og undan-
færzlur hans við templara, þegar
þeir vildu reyna að hjálpa við
málinu, happasælt og heiðarlegt?
Var það .leiðbeinandi*? Mgbl.
segir kannske að það lýsi stjöin-
vizku þessa hálfguðs síns. Jú, á
þann hátt lýsir það henni að vísu,
að erlend þjóð mundi ekki vera
lengi að hugia sig um, að láta
slika stjórnvlzku fá að mygla f
rólegheitum úti f skúmaskoti stjórn-
mðlanna, þar sem hún er fædd og
a'in.
Hvernig notaði Jón Magnússon
frestinn, sem hann keypti af
Spánverjum fyrir það að flytja tii-
stökunarfrumvarpið? Notaði hann
frestlnn til þess að reyna að út
vega landinu nýjan markað? Nei,
ónei. Þegar templarar ætluðu eftir
ráði samherja sinna, að leita feil
enska verzlunarráðuneytisins, neit-
aði Jón fulitrúa þeirra um vegabréf
sem umboðsmanni stjórnarinnar
fslenzku, svo ekkert gat orflið úr
þeirri tilraun.
Þegar afráðið hafði verið að
senda menn til Aœerfku, komu
vinir og fylgismenn Jóns f veg
fyrir þá för með fölskum fregnum.
Og með þvf að dylja framkvæmd
arnefnd Stóratúkunnar hins sanna
i málinu, kom Jóa sjálfur btinttms
i veg fyrir förina.
Hann vissi hvað til stóð, en
hélt öllu vandlega bak við tjöldin
heima fyrir, svo bannmönnum væri
því óhægra um að bjarga málinu
við. Ensk blöð lét hann aftnr á
móti hafa eftir sér ummæli, sem
hlutu að skaða málstað lilands,
Hvers vegna gerði hann það? Var
það af einlægni við bannmáiið?
Vfst ekki. Það getur ekki hafa
verið af öðru en því, að hann frá
upphafi hefir vtljad m&lið feigt
Honura, og honum fyrst og fremst,
er það að kenna, hvernig frá upp.
hafi hefir verið farið með þetta
mál. Hefir hann ekki ætið setið
á svikráðum við það?
Hverjar eru aðgerðir hans f
114 tölnblað
málinu sem bæjarfógeta í Reykja
vík? Hverjar eru aðgerðir hans f
því sem forsætisráðherra? Hverjar
eru aðgerðir hans í því gagnvart
kröfum Spinverja?
Kemur .stjórnkænska* þessa
afarmennis ekki berlega fram ein-
mitt í meðferð þessa máls? Að-
gerðaieysi (sabotage). baktjalda-
makk, dekur við þá sem haldnir
eru meiri höfðingjar. Með bogið
bakið, kysaandi á vöndinn hjá
erlendu valdi, ef ske kynni að
hjá þvf væri hægt að lokka fram
smjaðuryrði. Blessunarorð samherj-
anna heima, fyrir vei unnið starf
og .stjórnkænsku*. Jú, það er að
vísu leyti .stjórnkænska” að telja
sig fylgjandi einhverju máli til
þess að eyðileggja það. En er það
sHk .stjórnkænska" lem íelend-
inga vantar á alþingi? Ef það er
meining Mogga, þá er eg á sama
máli um það, að Jón Magnússon
sé rétti maðurinn.
Hvers vegna benti .mikilhæfasti
stjórnmálaraaður okkar* (þ. e.
Morgunblaðsins) ekki þinginn á,
að það er ehki venja eða happa-
drjúgt f samningum milli þjóða,
að ganga svo að segja samninga•
tilraunalaust ai k&gunarkröfum?
En fiað gerði alþingi tslendinga
f Spinarmálinu
Þetta er máli mínu til stuðnings:
Spánverjar segja npp samningum
við Island; eftir litla fyrirhöfn
fæst mánaðarfrestur, að þeim fresti
loknum aftur mánaðarfrestur og
að þeim fresti útentum (restur til
12. marz og siðar ótakmarkað,
uppsegjanlegt með þriggja mánaða
fyrirvara, gegn þvf, að Jón Magn-
ússon legði tilslökunarfrumvarp
sitt, er hann hafði borið nndir
Spánverja, fyrir þingið f vetnr.
Með öðrum orðum, siðastliðið
sumar er aðeins samið utn
fresti f málinu, en f vor eru fyrst
menn sendir til samninga, og þeir
semja aðeins i nokkra daga áður
en alpingi gefst upp og gengur
að kr'ófunum.
Norðmenn hafa haft samninga-