Sunnudagsblaðið - 07.11.1965, Blaðsíða 8

Séra Jón Halldórsson í Hítardal:
Ur biskupasögum
GISSUR EINARSSON:
Herra Gizur var á aldri millum fertugs og fimm-
tugs þá hann deyði. Hann var hár maður að vexti,
giaðsinnaður, gestrisinn, lítillátur, siðprúður, hélt
sig vel til 'klæða og fæðis, svo og sveina sína að
vopnum og tygjum. hverja hann hafði fleiri en
færri vegna varygðar og ótta á þeim uggvænlegu
óeirðartímum. Varð honum því margt kostnaðar-
samt, sem og af hans siglingum. Hann ástundaði
ogsvo að manna og upphefja bræður sína og frænd-
ur, sem hann fann til þess hæfilega. Hann var og
hagleiksmaður, aldrei iðjulaus, svo á þeim stúndum,
sem hann var ekki að lesa, skrifa, útleggja, gegna
nauðsvn.iaerindum oe mábim manna, eður gleðja
gesti og góða vini, smíðaði hann eitthvað sér til
gamans.
)
MARTEINN EINARSSON :
Marteinn biskup var frómur maður og einfaldur,
snaklyndur og hógvær, en ekki svo mikill skörung-
ur að skynsemi, skarpleika eður hugdirfsku sem
svoddan yfirmaður þurfti að hafa og henni beita
á þeim styrjaldartímum til að niðurdempa þverúð
og þrályndi. ósiðu, ofsa og yfirgang margra hér á
landi.
ODDUR EINARSSON :
Herra Oddur var manna hæstur á vöxt, svo hann
og Ari Magnússon í Ögri, sýslumaður, voru nærri
iicfði hærri öiium mönnum á alþingi þá allur þing-
hcimurinn kom saman: í Jóns Krukkspá kallast hann
Oddur hinn hái, si ficta non sit. Hann var á þeim
límum almennilega haldinn hinn lærðasti maður
hér á landi í framandi tungumálum og lærdómslist-
um. sérdeilis í stiörnumeistarakúnst. Hann var guð-
hræddur, siðprúður, hófsamur, hógvær, Ijúflyndur,
lítillátur og stór lukkumaður. Þénara sína, þegar
þeim yfirsást, sló hann ekki eða sjaldan, en áminnti
þá og ávítaði með hóglæti og nákvæmum, eftirtekt-
;,vverðum orðum, fyrir utan illyrði og stóryrði.
Hans iðja var oftast, þá hann embættisverk hindr-
uðu ekki, að lesa, studera, leggja út góðar nytsamar
bfekur, af hverjum þó ei eru margar á prent út-
gengnar, þar eg hefi séð, nema passíupredikanir,
Avenarii bænabók og norska kirkjuordinantia,
þrykkt nokkrum árum eftir hans dauða. Hann var
skáld, þó ei iðkaði hann þrátt þá kúnst. Hann teikn-
aði upp og skrifaði flest allt, sem honum þótti mark-
vert eður við bar, hélt og ýmsa skrifara til að rita
einar og aðrar bækur, af hverju mikið brann með
biskupsbaðstofunni mörgum til sökmiðar og stórs
skaða. Þó nokkuð af þessu hafi dplizt hjá hans niðj-
552 SUNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUflJ.AÐIÐ
um, samt er það nú undir lok liðið og sundurtvistr-
að. Hann var mjög getspakur og forspár um marga
hiuti. en lét lítið yfir því, nema þá hann var glaður.
GÍSLI ODDSSON :
Herra Gísli Oddsson var liógvær maður, ljúfur,
lítillátur, vel látinn af öllum leikum' og lærðum,
lögvitur, fór þó spakt með vit sitt, góður diktari og
einn hinn bezt.i predikari á þeim dögum, stórmenni
og hraustmenni mikið. Sitt stipti vísiteraði hann að
sönnu, en ei hef ég fornumið að skriflegar visitati-
ur hans væru víða til. Heldur þótti hann hneigður
til drykkjar, hvað þeim góða manni reið að fullu,
c“m menn héldu, var þó jafnan hægur og spaklyndur.
BRYNJÓLFUR SVEINSSON:
Biskup M. Brynjólfur var siðavandur við presta
sína að vanda sinn lifnað og kenningu, leggja af
allan lausingjahátt, yfirlæti, latzaraskap í klæða-
dragt eður hafa sítt hár, hvert þeir máttu stytta og
afskera undir vígsluna, svo ei væri síðara en ofan
fyrir sjálfan eyrnasnepilinn eður jafnt honum, eins
og hann sjálfur hafði. Hvorki sáust þá parruqver
né liðust prestum og ei heldur um daga M. Þórð-
ar biskups..........Hann var guðhræddur, bænrækinn
og svo sem fastlega reglubundinn að fylgja jafnan
tiðum í kirkjunni, að vera við söng í kirkjunni
kvöld og morgun. Sat venjulega í norðurstúkunni
um söng og embætti. Þá var og predikunarstóllinn
norðan til í kirkjunni við stöpulinn fyrir innan
slúkudyrnar; fastaði hvern föstudag í árinu og þar
tii hvern miðvikudag um íangaföstu, hallmælti ekki
kaþólskum, og ei vildi hann láta hallmæla fyrir sín-
um eyrum í þvílíkum lífernisháttum; formerktist
þc ekki í hans kenningum annað en réttur skiln-
ingur á höfuðgreinum vorrar kristilegrar trúar. ..
M. Brynjólfur var stjórnsamur og aðgætinn hús-
bóndi á heimilinu, svo þegar honum var í milli
erindagerða sinna og stúderinga, gekk liann oft og
skoðaði hvernig eitt og annað framfór, verklag og
luisabyggingar, og sagði f.vrir hvernig það og það
skyidi gerast. Þó var langt frá honum smásmugu-
leg forvitni og búraliáttur, að skyggnast um hvernig
framfæri í fjósi, peningahúsum, vinnukvennabað-
stofu, soðbúri og þess konar sléttum hýbýlum, hvað
yfirbrytanum var sérdeilis fyrir sett að athuga, til
hvers embættis hann tók gegna og skilvisa menn,
sem höfðu bæði stjórn og forsjón yfir þjónustu-
fólki og þess verklagi á stólnum.
í daglegri úrtigeiigm var M. Bflyhjólfúr dramb-
semislaus, tyrúr 'utaii allt' yfiri^e'ti .feðup. ifqrdild í
fatnaði og matna'ði,' ári ;kræáiiiga, svo' áð við hans
• 1. |L •> ; . .-t- •>’ ,»&•%* » T>'