Vísir - 24.12.1962, Síða 3

V í SIR • Mánudagur 24. desember 1962.
I
19
Tjað var kalt þennan vetur. Það
” var eins og fólkið skryppi
saman í kuldanum og minnkaði,
að undanteknum þeim sem áttu
loðfeld.
Richardt héraðsdómari átti stór-
an loðfeld. Raunar tilheyrði það
nú næstum því starfi hans því
hann var framkvæmdarstjóri í
nýstofnuðu fyrirtæki. Vinur hans
Henck læknir átti hins vegar
engan loðfeld; aftur á móti átti
hann fallega konu og þrjú börn.
Henck læknir var horaður og föl-
ur yfirlitum. Sumir verða feitir
við að kvænast, aðrir horast.
Henck læknir hafði horazt; og
svo kom aðfangadagur jóla.
— Þetta hefur verið slæmt ár
hjá mér, sagði Henck læknir við
sjálfan sig þegar hann um þrjú-
leytið á aðfangadag, rétt í rökk-
urbyrjun, var á leiðinni til vinar
sfns Johns Richardts til þess að
fá lánaða peninga. Þetta hefur
verið afleitt ár. Heilsa mín er tvf-
sýn, að ég segi ekki slæm. Aftur
á móti lítur út fyrir að sjúkling-
arnir mínir hafi fengið hesta-
heilsu næstum eins og þeir
leggja sig; ég sé þá svo sjaldan
núorðið. Lfklega fer ég bráðum
að deyja. Það heldur konan mín
líka, ég hef séð það á henni. Ef
svo er þá væri óskandi að það
yrði fyrir lok janúar þegar á að
borga af bölvaðri lfftryggingunni.
Þegar hann var þarna kominn
f heilabrotum sínum var hann
staddur á horni á Stjórnargöt-
unni og Hafnarstræti. Þegar
hann ætlaði að fara yfir kross-
göturnar til að halda síðan niður
Stjórnargötuna, rann hann til á
hálu sleðaspori og datt á höfuð-
ið og í sama vetfangi kom leigu-
sleði akandi á fullri ferð. Kúsk-
urinn bölvaði og hestur vék af
eðli sínu ti! hliðar en Henck
læknir fékk samt högg í öxlina
af sleðakjálkanum og þar að auki
festist skrúfa eða nagli eða eitt-
hvað þess háttar í frakkanum
hans og reif á hann stórt gat.
Fólk safnaðist saman umhverfis
hann. Lögregluþjónn hjálpaði
honum á fætur, ung stúlka burst-
aði af honum snjóinn, roskin frú
baðaði út höndunum yfir rifnum
frakkanum hans á þann hátt að
skilja mátti að hún hefði gjarnan
viljað gera við hann á stundinni
ef hún hefði getað, prins af kon-
ungsættinni sem af tilviljun átti
leið hjá tók upp húfuna hans og
setti hana á höfuð honum og þá
var allt komið í lag aftur nema
frakkinn.
— Andskoti er að sjá útgang-
inn á þér, Gústaf, sagði Richardt
héraðsdómari þegar Henck kom
upp á skrifstofuna til hans.
— Já, það var keyrt á mig,
sagði Henck.
— Það var þér líkt, sagði
Richardt og hló góðlátlega. En
þú getur ekki farið heim svona
útlítandi. Þú mátt gjarnan fá lán-
aðan loðfeldinn minn, ég sendi þá
strák heim eftir frakkanum mín-
um.
— Takk, sagði Henck læknir.
Og þegar hann var búinn að fá
lánaðar þesar hundrað krónur
sem hann þarfnaðist bætti hann
við;
— Og velkominn I matinn.
Richardt var piparsveinn og
var vanur að vera hjá fjölskyldu
Hencks á aðfangadagskvöld.
Á leiðinni heim var Henck I
betra skapi en hann hafði lengi
verið.
— Það er vegna loðfeldsins,
sagði hann við sjálfan sig. Ef ég
hefði verið skynsamur væri ég,
löngu búinn að fá mér loðfeld út
á krít. Hann hefði aukið sjálfs-
traust mitt og lyft mér í aug-
um fólksins. Maður getur ekki
borgað lækni í loðfeldi eins lítið
og lækni í venjulegum ■ frakka
með slitnum hnappagötum. Það
er leiðinlegt að mér skuli ekki
hafa dottið þetta í hug fyrr. Nú
er það of seint.
Hann labbaði gegnum Kon-
ungsgarðinn. Það var orðið
dimmt, það var farið að snjóa
aftur og kunningjarnir sem hann
mætti þekktu hann ekki.
— Hver veit annars hvort það
er orðið of seint? hélt Henck
áfram að segja við sjálfan sig.
Ég er ekki enn orðinn gamall og
það getur vel verið að mér hafi
skjátlazt varðandi heilsu mina.
Ég er bláfátækur aumingi en það
var Richardt líka fyrir ekki all-
löngu. Konan mfn hefur verið
kaldlynd og óvingjarnleg gagn-
vart mér upp á síðkastið. Hún
færi áreiðanlega að elska mig á
nýjan leik ef ég gæti unnið fyrir
meiri peningum og klæddist loð-
feldi. Mér hefur sýnzt að henni
litist betur á John síðan hann
fékk sér loðfeld en áður. Hún var
víst soldið skotin í honum þegar
hún var ung; en hann bað henn-
ar aldrei, hann sagði henni þvert
á móti að hann mundi aldrei þora
að gifta sig ef hann hefði minna
en tfu þúsund á ári. En það þorði
ég; og Ellen var fátæk stúlka og
vildi gjarnan giftast. Ég held að
hún hafi svo sem ekki verið svo
ástfangin af mér að ég hefði get-
að numið hana á brott ef ég hefði
ætlað mér það. En það ætlaði ég
mér nú ekki heldur; hvernig átti
mig að geta dreymt um þvílíka
ást? Það hef ég ekki gert síðan
ég var sextán ára og sá Fást í
óperunni með Arnoldson f aðal-
hlutverkinu. En ég er nú samt
viss um að henni geðjaðist vel
að mér fyrst meðan við vorum
gift, manni skjátlast ekki í slíku.
Hvers vegna skyldi henni þá ekki
geta geðjazt að mér aftur? Fyrst
eftir brúðkaupið okkar hrakyrti
hún John í hvert skipti sem þau
hittust. En svo stofnaði hann fyr-
irtæki og bauð okkur f leikhúsið
annað veifið og fékk sér loðfeld.
Og þá varð konan mi'n náttúrlega
leið á því með tímanum að hrak-
yrða hann.
Henck átti enn ólokið nokkrum
erindum fyrir kvöldverðinn.
Klukkan var þegar orðin hélf sex
þegar hann kom heim hlaðinn
pinklum. Hann fann til mikilla
eymsla í vinstri öxlinni; annars
var ekkert sem minnti hann á
óhappið um daginn — nema loð-
feldurinn.
— Það verður gaman að sjá
hvernig konunni verður við þegar
hún sér mig í loðfeldi, sagði
Henck læknir við sjálfan sig.
Það var aldimmt í forstofunni;
það var aldrei kveikt á lampanum
nema von væri á gestum.
Nú heyri ég í henni í stofunni,
hugsaði Henck læknir. Hún er
léttstíg eins og lítill fugl. Það er
undarlegt að mér skuli enn hlýna
um hjartarætur í hvert sinn sem
ég heyri fótatak hennar í næsta
herbergi.
Henck læknir hafði rétt fyrir
sér þegar hann bjóst við að kon-
an hans tæki innilegar á móti hon
um en venjulega af því hann
væri klæddur f loðfeld. Hún
þrýsti sér þétt að honum f dimm-
asta afkima forstofunnar, vafði
handleggjunum um hálsinn á hon-
um og kyssti hann heitt og inni-
lega. Því næst gróf hún höfuð
sitt í kragann á loðfeldinum og
hvísláði:
— Gústaf er ekki kominn heim
ennþá,
— Jú, svaraði Henck læknir
ofuriítið titrandi röddu um leið
og hann gældi við hár hennar
með báðum höndum, jú, hann er
kominn heim.
í vinnustofu Hencks læknis
brann glaður eidur. Á borðinu var
viskí og vatn.
Richardt héraðsdómari lá endi-
langur í skinnklæddum hæginda-
stól og reykti vindil. Henck lækn
ir sat í hnipri f sófahorninu. Dyrn
ar stóðu opnar inn f stofuna þar
sem frú Henck og börnin voru
að kveikja á jólatrénu.
Það hafði verið mjög hljótt við
kvöldverðarborðið. Það voru bara
börnin sem höfðu skríkt og talað
hvert í kapp við annað og verið
glöð.
— Þú segir ekkert, gamli vin-
ur, sagði Richardt. Siturðu kann-
ski og hugsar um rifna frakkann
þinn?
— Nei, s.varaði Henck. Miklu
fremur um loðfeldinn.
Það var þögn í nokkrar mínút-
ur áður en hann hélt áfram:
— Ég er lfka að hugsa um
dálítið annað. Ég er að hugsa um
að þetta skuli vera síðustu jólin
sem við erum saman. Ég er lækn-
ir og veit að ég á ekki langt eftir.
Ég veit það með fullkominni
vissu. Ég vil þess vegna þakka
þér alla þá vináttu sem þú hefur
sýnt mér og konu minni.
— O, þar skjátlast þér, tautaði
Richardt og leit undan.
— Nei, svaraði Henck, mér
skjátlast ekki. Og ég vil þakka
þér fyrir að þú skyldir lána mér
loðfeldinn. Hann hefur veitt mér
síðustu hamingjustund lífs míns.
Njörður P. Njarðvfk
ísienzkaði.
Kl. 7 var byrjað að hringja
dómkirkjuklukkunum. Ég gekk á
hljóðið niður Zeughausstrasse,
og hringingin kom á móti mér í
æ þyngri og efniskenndari bylgj-
um, hlaðin fyllingu syngjandi
málmsins. Hringingin, þessi ó-
sýnilegi máttur, náði öllu um-
hverfinu á vald sitt, steypti sér
fram úr turnunumu gegnt mér og
skall á húsunum lfkt og brim að
klettum.
ISI
Sigling upp Rín,
frá Köln til Mainz
Mainz, 3. ágúst
Á fætur í morgun við fyrsta
hanagal. Sólskin með nokk-
urri hitamóðu. Þræddi Lintsgasse
niður að ferjunni. Gatan er tæp
7 fet á breidd og lfklega frá því
á miðöldum, varla yngri en frá
Hansa-tímanum, því hún liggur í
elzta hverfinu. Þó er heimskulegt
að vera með fullyrðingar um
það, sem maður veit ekki með
vissu. .
Steig um borð, rétt áður en
við hófum siglinguna. Og þegar
hvítt skipið, sem er að mestu
leyti tveir stórir veitingasalir,
byrjaði að spyrna sér áfram gegn
árstraumnum, sem kominn er alla
leið ofan frá Sviss, fór ég að
horfa í sjónaukanum á borgina,
einkanlega kirkjuna; sá, að stig-
ar lágu upp á hæsta flúrið á
turnspírunum, auðsjáanlega ætl-
aðir viðgerðarmönnum. Geðslegt
að príla upp þá!
Og Köln, sem hvíldi eins og
hlassadrottning á sfnum forn-
fræga stað á fljótsbakkanum, fjar
lægðist meir og meir. Meður kem
ur og fer, staðirnir fylgja manni
ekki eftir öðru vísi en í leynum
hugans, og þegar maður deyr,
verða þeir að engu í brjósti
manns.
Okkur bar smám saman lengra
inn f landið. Fljótið kom í bugð-
um úr suðurátt. Enn var hið róm-
aða Rínarlandslag óséð framund-
an.
Á bökkunum hnöppuðu húsin
sig umhverfis kirkjurnar, og víða
höfðu ferðamenn slegið mislitum
tjöldum sínum, minnugir hirð-
ingjans í eigin blóði.
Állir voru á flakki um skipið,
fólk af ýmsum þjóðernum, m. a.
ung, indversk hjón með Iitla dótt-
ur sína, sem var ekki svo gömul,
að hún hefði hugmynd um, hvar
hún var stödd á jörðinni.
Fátt merkilegt bar fyrir augu;
trjábelti, hús, önnur skip og bát-
ar og lygnt, skolugt vatnið,
streymandi niður til Rotterdam.
Hvað þessi sigling okkar hlaut
að vera broslega lítilfjörleg í aug-
um Rínarfljóts, hinnar söguríku
elfar, sem kynnzt hafði við her-
sveitir Rómverja. En það var
skemmtilegt að ferðast inni í
miðju landi, án þess að vera á
landi, og berast þannig lengra og
lengra til suðurs.
Á sumum bátunum, sem við
mættum, voru elskulegar eigin-
konur bátsmanna að skvetta úr
koppum og kirnum í ána, því
ýmsar fjölskyldur eiga heimili sín
um borð í þessum flutninga-
prömmum; það hanga gardínur
fyrir gluggum í góðu sambýli við
glaðhlakkalega blómsturspotta
Mátti þvf líkja við þekktri ljóð-
h'nu og segja:
Kerlingar skvetta úr koppum
í Rín.
Komið til Bonn um 10 leytið.
Frá fljótinu að sjá er lítið orðið
eftir af Bonn Beethovens, sem
við er að búast (einhverjar göt-
ur inni í borginni eru þó líkar
því, sem þær voru á hans dög-
um, minnir mig).
Fáeinir karlar sátu hér óg þar
við árbakkann og dorguðu mak-
indalega á stöng; aðrir spássér-
uðu fram og aftur með fljótinu
og viðruðu hundana.
Nú fór landið hækkandi á
vinstri hönd. Og þarna sáust
Fjöllin sjö! Skyndilega ber kast-
alarústirnar á Drachenfels (Dreka
hamri) við himin eins og brotna
tönn. Þar hefur að sjálfsögðu
hreiðrað um sig peningasólginn
veitingasali. Nokkrir fornir múr-
steinar, hver ofan á öðrum, geta
malað gull í vasa. Það ætti vel
við, að drekinn léti annað veifið
sjá sig innan um kaffigestina,
fyrst þeir eru að dekra við minn-
ingu hans, og ákjósanlegast væri,
að hann skriði milli borðanna —
og inn á kontór til gestgjafans
— eldspúandi.
Fram hjá siglir kolaprammi og
heitir Moliére.
Og Rínardalurinn tekur að
faðma mann fastar að sér, þak-
inn Iitprúðum vínekrum. Hér er
margt eitt hús á bjargi og borg-
ir (Burgen) uppi á fjöllum, sem
fá ekki dulizt. Það er mér, Is-
lendingnum, svölun að sjá, þegar
minnst vonum varir, nakið berg
(Ereperer Ley). Þarna rekur eld-
gömul jörðin hnefann út gegnum
skógivaxna hlíðina. í klettinum
er falleg stuðlabergsmyndun.,
Komum til Koblenz kl. 3,30, og
nú tók við frægasti hluti leiðar-
innar, hinn raunverulegi Rfnar-
dalur, die weltberiihmte Rhein-
landschaft" eins og Þjóðverjar
segja og rétta pm leið ögn úr sér.
Og svo var öllum að óvörum
tekið að leika lag í hátalara
skipsins, lag, sem allir kunna: Ég
veit ei af hvérs konar völdum,
— því þarna sást kletturinn
Loreley. Hann var ekki sólroðinn
í þetta sinn, og efst á gnúpinum,
þar sem ungmeyjan sat forðum,
stóð dálítill hópur af fólki og
horfði út yfir heimsbyggðina.
Nú er búið að spjalla Loreley
mjög skörulega, því gegnum hana
hefur verið borað gat handa járn-
brautarlestunum milli Suður- og
Norður-Þýzkalands.
Kletturinn er fallegur; nokkuð
gróinn og hefur einhverju sinni
f fyrndinni sigið f jarðraski, þann
ig að berglögunum hallar niður
og inn til landsins. Hamravegg-
urinn að fljótinu virðist gnæfa
hærra af þessum sökum.
Frh. á bls. C0.