24 stundir - 06.02.2008, Blaðsíða 27

Tveir strákar lenda í áflogum
þannig að annar þeirra gengur
„tímabundið afmyndaður“ af
vettvangi. Foreldrar þeirra hittast
til að ræða málið, til að komast á
siðmenntaðan hátt að ásætt-
anlegri niðurstöðu. En eitt leiðir
af öðru og áður en varir kemur í
ljós að hjónin hafa öndverðar lífs-
skoðanir og eftir á að hyggja virð-
ist næstum óhjákvæmilegt að
annar gríslingurinn skyldi gefa
hinum á lúðurinn.
Það er meira en að segja það að
byggja þessa atburðarás upp
þannig að vel sé og stundum
finnst hinum hófstilltari áhorf-
endum eflaust að fulllangt sé
gengið í játningum þarna í kring-
um kaffiborðið. En þess á milli
tekst Melkorku Teklu og kvart-
ettinum á sviðinu að draga áhorf-
endur með sér í æsispennandi
áflog rándýra þar sem það breytist
stöðugt hver hefur yfirhöndina og
allir virðast vera við það að vera
rifnir á hol. Og þá er gaman!
Baldur Trausti Hreinsson hefur
fengið að teygja vel á hæfileikum
sínum þetta leikárið. Í Vígaguð-
inum er hann í hlutverki manns á
framabraut sem hefur ýmislegt
betra að gera en að kryfja gjörðir
11 ára sonar síns. Baldur Trausti
finnur sig vel í rullunni, stendur
greinilega með sínum manni og
það skilar sér til áhorfenda. Þór-
unn Lárusdóttir skilar sérstaklega
vel þróun eiginkonu hans, hún er
ákaflega sjarmerandi, næstum
undirgefin í upphafi leiks en
verður svo æ ágengari og í stöðugt
meira uppnámi eftir því sem að
persónunni er þrengt. Hitt parið
virðist við fyrstu sýn vera hinu
samhentara, þó að eiginmaðurinn
sé óneitanlega undir hæl konu
sinnar – en hann virðist svo sem
ekki ósáttur við veru sína þar. Ég
hef ekki áður séð Eddu Björg Eyj-
ólfsdóttur í sambærilegu hlut-
verki, en hún komst mjög vel frá
því. Húmorinn komst vel til skila
og þegar tók að fjara undan per-
sónunni kom örvæntingin berlega
í ljós. Friðrik Friðriksson var ynd-
islega meinleysislegur klaufi í
upphafi verks en varð verulega
andstyggilegur undir lok þess.
Í HNOTSKURN:
Ekki ráðlegt fyrir áhorfendur
með ofnæmi fyrir hinu drama-
tíska, en hinir geta horfst í augu
við villidýrið í sjálfum sér á
meðan þeir hlæja.
Lífslygin afhjúpuð yfir ávaxtaböku
Gaman „Æsi-
spennandi áflog
rándýra þar sem
það breytist
stöðugt hver hef-
ur yfirhöndina.“
Leikstjóri: Melkorka Tekla Ólafsdóttir.
Höfundur: Yasmina Reza.
Þýðing: Kristján Þórður Hrafnsson.
Leikmynd: Stígur
Steinþórsson.
Búningar: Andersen &
Lauth.
Lýsing: Hörður
Ágústsson.
Leikarar: Baldur
Trausti Hreinsson,
Edda Björg Eyjólfs-
dóttir, Friðrik
Friðriksson og
Þórunn Lárusdóttir.
Vígaguðinn
í Þjóðleikhúsinu
Eft ir Arndísi Þórarinsdóttur
arndis@24stundir.is
LEIKLIST
24stundir MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2008 27
KOLLAOGKÚLTÚRINN
kolbrun@24stundir.is a
Ég held að þegar Guð skap-
aði manninn hafi hann of-
metið hæfileika sína.
Oscar Wilde
Eftir Kolbrúnu Bergþósdóttur
kolbrun@24stundir.is
„Ég hef verið dyggur lesandi
ljóða Sigfúsar í meira en hálfa öld
og þekkti hann sjálfan allvel en þó
kom mér ýmislegt á óvart þegar ég
fór að skoða ljóð hans í því skyni að
skrifa um þau,“ segir Þorsteinn
Þorsteinsson sem á dögunum fékk
Íslensku bókmenntaverðlaunin í
flokki fræðirita fyrir bók sína Ljóð-
hús en þar skýrir hann ljóð Sigfúsar
Daðasonar, gerir grein fyrir þróun
skáldsins og setur í samhengi við
sögu evrópskrar ljóðlistar á fyrri
helmingi síðustu aldar. „Ljóð Sig-
fúsar eru flest afar ópersónuleg á
ytra borðinu en þegar ég fór að lesa
saman ævi Sigfúsar og ljóðin komst
ég að því að hann yrkir út frá eigin
lífi og reynslu í mun meira mæli en
ég hafði gert mér grein fyrir áður.“
Æviatriði og túlkun
Í þessari verðlaunabók sinni
fléttar Þorsteinn allvíða æviatriði
skáldsins inn í túlkun á ljóðum
hans. „Á 20. öld var það viðhorf
áberandi í gagnrýni að útiloka höf-
undinn sem mest og skoða verk
hans sem sjálfstæða veröld sem
væri sjálfri sér nóg. Að mörgu leyti
var þetta mjög hollt, í ljóðagagn-
rýni skoðar maður þá ljóðið eins og
það liggur fyrir og metur gildi þess
sem listaverks. Hins vegar er gagn-
legt að kanna tilefni þess að skáld
yrkir ljóð því það getur skýrt ým-
islegt sem annars væri torskilið en
að sjálfsögðu getur það aldrei orðið
uppistaða í bókmenntagagnrýni.
Og þar er komin helsta ástæða þess
að margir hafa lagst gegn því að
styðjast við ævihlaup höfundarins
við túlkun á ljóðum hans.“
Hvert fannst þér vera viðhorf Sig-
fúsar til bókmenntafræði?
„Sigfús hafði ýmsar efasemdir
um bókmenntafræði samtímans.
Undir lok ævinnar skrifaði hann
hjá sér í bók athugasemdir um
skáldskap, fagurfræði, gagnrýni og
fleira. Seint í þeirri bók segir hann
eitthvað á þá leið að hann hafi
minni og minni áhuga á bók-
menntasögu eða „svokallaðri þró-
un bókmenntanna“ og telur væn-
legra að fjalla um einstaka höfunda
og einstök verk en að taka skáldin
fyrir í kippum. Hann lagði lítið
upp úr flokkun í isma eða stefnur.“
Engum líkur
Þú þekktir Sigfús vel. Hvernig
maður var hann að þínu mati?
„Það er ekki einfalt mál að lýsa
Sigfúsi. Hann var engum líkur! Í
návist hans fann maður glöggt
hvað hann var næmur og skarpur
en um leið viðkvæmur. Húmorinn
var lágvær en ísmeygilegur. Vissir
hlutir voru áberandi í fari hans.
Hann virtist aldrei erfiða. Hann
vann sér létt það sem hann gerði,
að minnsta kosti var aldrei annað
að sjá. Hann hafði brennandi
áhuga á bókmenntum og pólitík í
víðum skilningi og einnig á þjóð-
félagsmálum og heimspeki. Meg-
instrengurinn í ljóðum hans er
hlutskipti mannsins, það að vera
manneskja í þessum heimi. En þeg-
ar öll ljóð hans koma saman þá sést
hversu fjölbreytileg þau eru.
Sigfús var ákaflega merkilegt
skáld og með ólíkindum hversu
snemma hann þroskaðist í viðhorf-
um sínum til skáldskapar. Hann
lærði af öðrum skáldum en var
engum þeirra háður og var alltaf
mjög sjálfstæður. Hann var ekki af-
kastamikið skáld en hann ætlaði
skáldskapnum stóran hlut, var
skáld í alvöru og af ástríðu.“
Árvakur/Frikki
Skáld af ástríðu
Þorsteinn Þorsteinsson
hlaut Íslensku bók-
menntaverðlaunin í
flokki fræðirita fyrir
merka bók um skáldskap
Sigfúsar Daðasonar.
Hann segir margt hafa
komið sér á óvart þegar
hann skoðaði ljóðin.
➤ Sigfús Daðason fæddist árið1928 og lést árið 1996.
➤ Fyrsta ljóðabók hans, Ljóð1947-1951, kom út þegar
hann var 23 ára.
➤ Hann sendi frá sér sex ljóðabækur.
SKÁLDIÐ
Verðlaunabók um skáldskap Sigfúsar Daðasonar
Þorsteinn Þor-
steinsson. „Sigfús var
ákaflega merkilegt skáld
og með ólíkindum hversu
snemma hann þroskaðist
í viðhorfum sínum til
skáldskapar.“
Sigfús Daðason „Í návist hans fann
maður glöggt hvað hann var næmur og
skarpur en um leið viðkvæmur.“
Tröllakirkja eftir Ólaf Gunn-
arsson, sem kom út á frönsku
nýverið hjá Gaïa Editions, hef-
ur hlotið afar lofsamlegar um-
sagnir.
Rose-
Marie
Pagnard,
sem skrif-
ar í Le
Temps,
fer fögr-
um orð-
um um
bókina og
segir
hana búa yfir heillandi og
ógleymanlegri persónusköpun
auk skemmtilegrar margræðni
sem skilji heilmikið eftir fyrir
lesandann. Undir það tekur
Anne A hjá Papercut. Hún
segir bókina óviðjafnanlega,
að hún hafi ríghaldið sér og
hreyft mjög við sér; hún sé
margslungin og margræð,
bæði nútímaleg og klassísk.
Hún líkir Tröllakirkju við
Germinal, hina frægu skáld-
sögu Emile Zola, og segir: „Af
þessu verki stafar snilld.“
Tröllakirkja
lofuð
Það er ekki á
hverjum
degi sem
tvær íslensk-
ar sinfóníur
eru frum-
fluttar, en
það mun
einmitt gerast á fimmtudag-
inn, þegar Sinfóníuhljómsveit
Íslands flytur sinfóníu nr. 4
eftir John Speight og sinfóníu
nr. 3 eftir Atla Heimi Sveins-
son. Tónleikarnir eru framlag
Sinfóníuhljómsveitarinnar til
tónlistarhátíðarinnar Myrkra
músíkdaga.
Sinfóníur
frumfluttar
AFMÆLI
Bob Marley
tónlistarmaður, 1945
Francois Truffaut
leikstjóri, 1932
Ronald Reagan forseti, 1911