Vikublaðið - 22.03.1996, Síða 7

Miöopiian
r
VTKUBLAÐIÐ 22. MARS 1996
VIKUBLAÐIÐ 22. MARS 1996
Fáninn
rauoi,
• °S W~
inrioð
Undanfama viku hafa fjölmiðlar
getið um stofnun Alþýðusambands
íslands og áttatíu ára afimælis sam-
bandsins. Það er vel og maklegt að
mixmast þess sögulega atburðar
þegar verkafólki tókst að mynda
landssamtök sem héldu velli gegn
veldi atvinnurekenda og óvinveittu
ríkisvaldi.
Nú vilja ýmsir þá „Liljii“ kveðið
hafa, sem kallaði
saman fýrsta Al-
þýðusambandsþing
12. mars 1916 og
samþykkti meðal
annars að það
skyldi starfa á
grundveUi jafiiað-
arstefiiunnar...“ Af
því orðalagi hafa
menn síðar dregið
víðtækar ályktanir,
sem ekld standast allar nánari at-
hugun.
Á þessum merku tímamótum í
starfi Alþýðusambands Islands fór
svo að afmælishátíðin snerist upp í
sjónhverfingar. Alþýðuflokkurinn
var dubbaður upp í það að vera átt-
ræður og að sú kenning sem haldið
var uppi um skeið, að Alþýðuflokk-
urinn og Alþýðusambandið væru
ein óaðsldljanleg heild, var endur-
nýjuð.
Við skulum því í stuttu máli
skoða tímasetningar þessara at-
burða. Það voru fulltrúar ffá sjö fé-
lögum í Reykjavík og Hafnarfirði
sem komu saman í Bárubúð, 12.
mars 1916. Þetta vom félögin: Há-
setafélag Reykjavíkur, Verka-
marmafélagið Dagsbrún, Verk-
mannafélagið (sic) Hlíf, Bókbands-
sveinafélag Reykjavíkur, Hið ís-
lenska prentarafélag. Fyrsti forseti
Alþýðusambands íslands var Ottó
N. Þorláksson, formaður Hásetafé-
lags Reykjavíkur.
Fyrsta stjómmálafélagið sem
gekk í Alþýðusamband íslands var
Jafhaðarmannafélagið, stofhað í
Reykjavík 17. mars 1917. Árið 1924
sendu 24 félög fulltrúa sína á Al-
þýðusambandsþing og vom fjögur
þeirra jafnaðarmannafélög. Þar á
meðal var fyrsta Jafhaðarmannafé-
lagið sem stofnað var af Olafi Frið-
rikssyni, Pétri G. Guðmundssyni
o.fl., Jafnaðarmannafélag íslands
sem stofhað var í Reykjavík af Jóni
Baldvinssyni, Sigurjóni Á. Olafssyni
árið 1922, Jafhaðarmannafélagið
Vorboðinn í Hafharfirði, stofhað
1922 af Kjartani Olafssyni, Sigurrós
Sveinsdóttur o.fl. og Jafhaðar-
mannafélag Akureyrar stofnað 1924
af Einari Olgeirssyni, Ingólfi Jóns-
syni o.fl. Oll þessi féíög fengu
greiðlega inngöngu í Alþýðusam-
band Islands, enda þótt úfar væm
teknir að rísa meðal jafhaðarmanna,
eins og sjá má á því að Jafnaðar-
mannafélag íslands var stofhað við
hliðina á Jafhaðarmannafélaginu í
Reykjavík.
Með samtökum verkafólks komu
ný hugtök og nýjar nefhingar inn í
íslenskt mál. Má til dæmis taka að
Hlíf í Hafharfirði hét upphaflega
Verkmannafjelagið Hlíf og fýrstu
sjómannafélögin vom nefhd háseta-
félög.
Alþýðublaðið var fýrst gefið út í
Reykjavík, 1. janúar 1906. Ritstjóri
þess var Pétur G. Guðmundsson og
ritaði hann í ávarpi sínu m.a. „Ef ht-
ið er á flokkaskiptingu þjóðfélags-
ins, sést brátt, að við erum stærsti
flokkurinn. En því miður er það
sögn og sannindi, að við höfum ekki
aðra yfirburði en mergðina”. Það
Alþýðublað sem fýrst var trndir rit-
stjóm Olafs Friðrikssonar kom síð-
an út í nóvember 1919.
Nafh Alþýðuflokks kemur fýrst
fyrir á prenti í Skími ffá 1917 sam-
kvæmt Orðabók Háskólans. Orðið
er til í eldri heimild hjá Páli Mel-
steð, en er þá ritað með litlum upp-
hafsstaf og því ekla tilfært sem nafh
á stjómmálasamtökum.
Af framanskráðu tel ég ljóst, að
Alþýðusambandið og Alþýðuflokk-
urinn vora aldrei neinir Síamství-
burar, heldur var flokkurinn af-
sprengi Alþýðusam-
bandsins og er stofhaður
effir annað, jafhvel þriðja
þing Alþýðusambandsins
og þá samkvæmt fýrir-
myndum frá samtökum
danskra sósíaldemókrata.
Ég leyfi mér að halda
því fram, að dóttirin sé,
samkvæmt eðlislögmáli
yngri en móðirin. Al-
þýðuflokkurinn er því í
fullum rétti, að halda uppá áttræðis-
affnæhð að ári, eða jafhvel ár eftir ár.
Þá væri vænt ef fundargerð stofh-
fundarins kæmi í leitimar svo hægt
yrði að dagsetja afmælisdaginn, sem
enn er ókunnur. Vonandi verða
ekld allar rósir bliknaðar þegar hinn
rétti afmælisdagur rennur upp.
Þórunn Magnúsdóttir,
cand. mag.
Heimildir:
Skýrslur Alþýðusambandsstjómar
1916-1924.
Einar Olgeirsson: Island ískugga
heimsvaldastefnunnar. Rvík 1980.
Gutinar M. Magnúss: Arog dagar.
Rvík 1961.
Þorleifur Friðriksson, Rvík 1987.
Skattakerfið:
Spennitreyja
launafólks
Birting-Framsýn fundar um skattamál
Skattakerfið þarf að stokka upp
og gera það sýnilegra. Tekju-
skattskerfið er hrunið og taka
þarf upp fjölþrepa tekjuskatt
með hóflegum persónuafslætti.
Gylfi Ambjömsson hagfræð-
ingur ASI komst að þessari nið-
urstöðu á fundi Birtingar-
Framsýnar um skattamál á
fimmtudag í síðustu viku.
Gylfi hóf mál sitt á því að ræða
tilgang skatta. Þeir em til að afla
ríki og sveitarfélögum tekna og
fjármagna velferðarkerfið; jafna
tekjuskiptinguna og hafa áhrif á
ýmsa þætti samfélagsins.
Gylfi
Arnbjörnsson:
Tekjuskattskerfið
er hrunið.
- Norræna velferðarkerfið byggir á þeirri hugs-
un að við greiðum skatta eftir getu og fáum þjón-
ustu eftir þörfum, sagði Gylfi.
Vandi tekjuöflunar hins opinbera er að það
leggur á háa staðgreiðslu, 41,94%, en veitir vem-
legan afslátt á rnóti í formi persónuafsláttar, sjó-
mannaafsláttar, bama- , vaxta- og húsnæðisbóta.
Álögð staðgreiðsla er um 90 milljarðar króna en
þegar búið er að taka tillit til afsláttar em eftir 33,5
milljarðar króna. Á móti tiltölulega lágum meðal-
sköttum koma háir jaðarskattar, þ.e. sá hluti við-
bótartekna sem fólk greiðir í skatta. Bamafólk
verður sérstaklega illa úti vegna hárra jaðarskatta,
eins og meðfylgjandi tafla sýnir. Ofan á þetta
leggjast þjónustugjöld sem hafa stórhækkað á
undanfömum áram, einkum í heilbrigðiskerfinu.
Einkennin á þessu kerfi em m.a. þau að há-
tekjufólk býr ekld við háa jaðarskatta og þjónusm-
gjöldin koma ekld ffarn í bókhaldi hins opinbera.
Ekki er hægt að fá yfirlit hjá ríkissjóði yfir þjón-
ustugjöldin heldur koma þau ffam sem lægri
kostnaður.
Jaðarskattar
Sá hluti viðbótartekna sem ekki fer í vasa launafólks
Ung hjón Eldri hjón
% %
Tekjuskattur og útsvar 41,94 41,94
Frádráttur vegna iðngjalds í lífeyrissjóð -1,68 -1,68
Tekjutenging vegna vaxtabóta 6,00
Tekjutenging bamabóta miðað við 3 börn 15,00
Samtals skattar og tiifærslur 61,26 40,26
Framlag til lífeyrissjóðs 4,00 4,00
Iðgjald í stéttarfélag 1,00 1,00
Afborgun vegna námslána 7,00
Samtals jaðaráhrif 73,26 45,26 e
- Við greiðum ekki effir getu og
fáum ekld þjónustu eftir þörfum,
sagði Gylfi.
Gylfi segir tekjuskattskerfið hrunið
og að verulegra úrbóta sé þörf á öllu
skattakerfinu. Helstu endurbætur
ættu að vera að gera skatta sýnilegri
með því að draga úr tekjutengingu
bóta, lækka þjónustugjöldin verulega
eða afnema þau og taka upp fjölþrepa
tekjuskatt með hóflegum persónuaf-
slætti.
Aðrir sem fluttu erindi á fundi
Birtingar-Framsýnar, sem haldinn
var á Komhlöðuloffinu í Banka-
stræti, vom Björn Guðbrandur Jóns-
son umhverfisráðgjafi, Bryndís
Hlöðversdóttir alþingismaður, Sig-
rún Elsa Smáradóttir háskólanemi og
Svanfríður Jónasdóttir alþingismað-
ur. Fundarstjóri var Jóhann Geirdal
formaður Versltmarmannafélags
Suðumesja ogvaraformaður Alþýðu-
bandalagsins.
Bandalag vmstrimaiina,
smmeqan
þingJSosninga 1999
Það er stundum á stjómmálamönnum á
vinstri vængnum að heyra að fatt sé þeim
ógeðfelldara en hin ófeiga umræða um sam-
einingu vinstri manna. Ekki skal því neitað að
margt kynlegt hafi verið látið flakka í þeirri
unuæðu en hvemig í ósköpunum er hægt að
réttlæta andúð á henni? Nú má halda því ffam
að slík umræða sé óvinafagnaður, á henni
græði enginn nema hægrimenn og Sjálfstæð-
isflokkurinn. Það segja raunar Sjálfstæðis-
menn sjálfir en bak við þau hreystiyrði glyttir í
hræðslu. Það er fátt meiri ógn við valdastöðu
Sjálfstæðisflokksins en ef til yrði öflugur
vinstriflokkur.
Stjómmálalífið á íslandi sker sig úr ná-
grannalöndum fýrir það að hægrimerm hafa
hér ráðið lögum og lofum allan lýðveldistím-
ann og að öllu óbreyttu er fatt sem kemur í veg
fyrir að svo verði áfram, einstaka vinstristjóm-
ir sem sitja í 2-3 ár breyta þar engu urn. í flest-
öllum öðrum löndum Evrópu hafa vinstri-
menn verið reglulega í stjórn og í sumum haft
mun meiri áhrif en hægrisinnar. En það er
ekki lögmál að ísíand skeri sig úr. Vinstriöfl á
íslandi, þ.e. aðrir flokkar en núverandi stjóm-
arflokkar, hafa síðan 1971 að jafnaði fengið
38-40% atkvæða, aðeins einu sinni minna
fylgi og árið 1978 fengu þau nálægt 50% at-
kvæða eftir 4 ára stjóm núverandi stjómar-
flokka. Þannig er þessu varið þó að ótrúlegt
kunni að virðast í ljósi áhrifaleysis vinstriafl-
anna nú.
Niðurstaðan er þessi: Ef kjósendur Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags, Kvennalista og
Þjóðvaka kysu allir sama flokk yrði hann að
líkindum stærsti stjómmálaflokkur á íslandi.
Hann gæti sennilega ráðið lögum og lofurn í
íslensku stjómmálalífi. Ef sérlega vel tækist
gæti hann hlotið meirihluta atkvæða í kosn-
ingum. Það er því enginn vafi á að ef eitthvað
á að breytast í íslensku stjómmálum næstu 20
árin verða þessir flokkar að bjóða fram í einu
lagi og helst þegar árið 1999. Annars mun ís-
land áffam verða aðalvígi hægrimarma í Evr-
ópu, ekki vegna þess að viðhorf
þeirra eigi meiri hijómgmnn en
annarstaðar heldur vegna sundr-
ungar á vinstrivæng stjómmál-
anna.
Þau stjóminálaöfl sem nefhd
vora myndu öll hagnast á að
stofna Bandalag vinstrimanna,
hafa meiri áhrif en ella. Og í fljóti
bragði verður ekki séð að milli
þeirra ríki shkur ágreiningur um
grundvallaratriði að stæði í vegi
fýrir því bandalagi. Vinstrimenn
era almennt sammála um að
breyta þttrfi þjóðfélaginu, skapa
nýtt og réttlátara þjóðfélag með
jafhaðarstefriu að leiðarljósi.
Bandalag vinstrimanna myndi
stefna að því að endurmeta öll gildi. Fyrsta
boðorð þess yrði jafnrétti á öllum sviðum. Það
myndi steffia að fiillu jafinræði kynjanna tafar-
laust, það myndi gera landið að einu kjördæmi
og þannig jafna atkvæðisrétt án þess að draga
úr áhrifum landsbyggðarinnar. Það myndi
taka réttarkerfið til rældlegrar skoðunar og
vinna að því að endurskoða þau ákvæði stjóm-
arskrár sem geta haff í för með sér misrétti, t.d.
um þjóðkirkju.
Aukið lýðræði yrði annað boðorð banda-
lagsins. Það hefði á stefihuskrá að hverfa ffá
miðstýringu og draga úr spillingu í stjórnkerf-
inu. Vinargreiðar hins opinbera yrðu liðin tíð.
Þriðja boðorðið yrði umhverfið. Bandalagið
myndi stefha að endurmati lífsstíls íslendinga í
ljósi umhverfisvemdar með það að markmiði
að sameina lífsgæði og umhverfisvemd eins og
hægt er en lífsþægindi á kosmað umhverfisins
verður að láta fýrir róða, hægt og öragglega.
Atvinnustefha bandalagsins yrði sveigjanleg
en hefði réttlæti að leiðarljósi, t.d. í sjávarút-
vegs- og landbúnaðarmálum. Utanríkisstefha
bandalagsins þyrfti að hnitast um ffiðsamleg
samskipti og heilbrigð viðskipti við önnur ríki,
ísland myndi njóta kosta þess að vera smáríki
en ekki ætla sér um of.
Erfiðasta vandamál bandalagsins yrðu ríkis-
fjármálin. Þar er ffamtíðarverkefhi vinstri-
manna að sameina hagvöxt og jöfhuð, standa
vörð um félagslegt réttlæti og auka efnahags-
lega velferð í einu. í þessu sem öðm hefði
bandalagið markmiðið í huga en gerði ekki
leiðir að heilögum kúm, hefði opna og sveigj-
anlega stefnu sem tekur tillit til nýjustu hag-
ffæðikenninga. Lausn gærdagsins dugar elcki
alltaf á morgun. Vinstrabandalagið tæld tilht
til markaðarins en gerði ekki hann sjálfan að
aðalatriði, markaðurinn er ekkert markmið,
hann bara er, trú á hann er eins og trú á grjót.
Hverfa þarf frá þeirri ofuráherslu á hagffæði
sem einkennir stjómmálaumræðu nútíðar og
fortíðar en mun ekki einkenna stjómmál
framtíðarinnar, stjómmálamenn eiga að
marka stefnu samfélagsins, ekki að vera ama-
törhagffæðingar.
í ýmsum dægurmálum yrðu skiptar skoðan-
ir innan Bandalags vinstrimanna. Svo er um
alla stóra stjómmálaflokka. Ef hvert einasta
deilumál á að verða að ásteytingarsteini er um-
ræða um sameiningu einslds virði. En í Banda-
lagi vinstrimanna yrðu sldptar skoðanir í ein-
stökum málum virtar þar sem samstaða yrði
um grundvöllinn, jafiiaðarstefnuna. Forystu-
menn Bandalagsins kynnu betur við sig á víða-
vangi en í skotgröfum, þeir myndu einbeita
sér að því að leysa vandamál ffamtíðarinnar en
Ieyfa sagnffæðingum að kljást við fortíðina,
stjómmálamenn em ekld skárri amatörsagn-
ffæðingar en amatörhagffæðingar.
Bandalag vinstrimaruia er nauðsyn ef ís-
lensk stjómmál eiga að breytast. Nú er lag og
fatt þarf að standa í vegi fýrir sameiningu
nema skiljanleg en að minni hyggju ónauð-
synleg tortryggni og hugsanlega einkahags-
munir örfárra manna. Þetta hefur tekist ann-
arstaðar, íslensk fordæmi era Röskva og
Reykjavíkurlistinn. Ef Bandalag vinstrimanna
verður ekld til á næstunni mun vinstriöflunum
á íslandi enn hnigna og áhrif þeirra verða
hverfandi. Ungt vinstrisinnað hæfileikafólk
mun leggja annað fýrir sig en stjómmál, á ís-
landi eða erlendis eftir atvikum. íslandt verður
stjómað á sama hátt og nú af hægriflokkunum
árið 2045 nema það verður miklu fátækara og
í því munu búa tvær þjóðir.
Ahrif ofbeldis í
Oíbeldi birtíst hvarvetna í þjóðfélagi nú-
tímans, ekki síst í gegnnm fjölmiðla.
Fullþroskuðum einstaldingum er oft nóg
boðið með efiiinu sem fjölmiðlar birta og
því er hægt að ímynda sér áhrifin sem
slíkt efiii getur haff á ung böm. Umræðan
um ofbeldisefiii í fjölmiðlum hefur fengið
byr undir báða vængi undanfarið í kjölfar
aukins ofbeldis meðal bama og unglinga.
Ofbeldið sem þau beita virðist sífellt
verða hrottalegra og árásimar að því er
oft sýnist ástæðulausar. Forráðamenn
bama virðast standa berskjaldaðir gagn-
vart flóðbylgju ofbeldisefiiis inn á heimil-
in hvort sem er í augiýsingum eða efiii
sjónvarpsstöðvanna og má segja að fiið-
heigi heimilisins sé gróflega brotin á
hverjum degi. Ekki er lengur hægt að
skella skollaeyrum við alvöm þessa máls
og því hefur sú spuming vaknað hver beri
ábyrgðina á því að böm og unglingar getí
fynrnafiiarlítíð fylgst með ofbelm innan
veggja heimilisins í gegnum sjónvarp.
Steingrímur J. Sigfusson alþingismaður bar
nýlega fram fýrirspum til Finns Ingólfssonar
viðskiptaráðherra og Bjöms Bjamasonar
menntamálaráðherra þar sem spurt er um stefnu
og aðgerðir vegna ofbeldis í sjónvarpi, einkum er
lýtur að fýrirvaralausri sýningu ofbeldis í bíó-
myndaauglýsingum á þeim tíma sem böm em
jafnvel fýrir framan skjáinn. Vikublaðinu lék for-
vitni á að vita hverjar ástæðumar væra fýrir því að
Steingrímur ákvað að vekja athygli á þessu máli.
Hann segir helstu ástæðima vera þá að honum of-
bjóði auglýsingar kvikmyndahúsanna og mynd-
bandaleiganna á tímum sem böm og unglingar
era við skjáinn. Eiginkona Steingríms dvelst nú
erlendis við framhaldsnám en tveir eldri synir
þeirra hjóna era hér heima með föður sínum.
Hann fer þá gjaman með synina, þá Sigfús 11 ára
og Brynjólf 8 ára, í bíó og segist því hafa vaknað
meir en ella til meðvitundar um efni kvikmynd-
anna. Hann segist sérstaklega hafa tekið eftir og
finnst jafhffamt afleitt að þar sé sýnt ofbeldisefni í
myndbrotum sem eiga að auglýsa aðrar myndir.
Auglýsingar á ofbeldi í sjónvarpi segir Steingrím-
ur vera skýlaust brot á samkeppnislögunum og
vonast hann til að bót verði á. Umboðsmaður
bama og samtöldn Bamaheill hafa einnig teldð
upp þetta málefhi og bent á að það sé óþolandi
með öllu að sýna ofbeldisefni í auglýsingum eða
sjónvarpsstöðvum á þeim tíma sem böm era ein
heima eða öll fjölskyldan saman komin við sjón-
varpið. Samkeppnislögin era skýr að þessu leyti
og þar segir að auglýsingar skuli innihalda efhi
sem böm geti horft á og misbjóði þeim ekki á
nokkum hátt.
Aukning á ofbeldi hjá Vestur-
landabuum
Ofbeldisefhi virðist eigajtnikið upp á pallborðið
hjá Vesturlandabúum og segist Steingrímur ekld
hika við að draga línu milli aukningar á ofbeldi í
heiminum og aulans ffamboðs af ofbeldisefni í
fjölmiðlum ásamt dýrkun á því efhi.
„Það er óhjákvæmilegt ef menn vilja minnka of-
beldi að draga úr því í fjölmiðlum. Ofbeldi sem
söluvara hefur tilhneigingu til að stigmagnast,
næsta ofbeldismynd sem menn horfa á þarf því að
vera svæsnari og rosalegri en sú sem á undan
kom“
Síendurteknar rannsóknir út um allan heim
benda þó til þess að lítið sem ekkert samband sé á
milli ofbeldis í fjölmiðlum og ofbeldis í þjóðfélag-
inu. Þær niðurstöður vekja athygli í ljósi þess að
ofbeldi eykst stöðugt og þá sérstaklega hjá yngri
aldurshópum. Einnig befur ofbeldismynstrið
breyst og ber á því að farið er að berja á hættulegri
stöðum eins og höfði og kynfærum. Einnig má
benda á það í þessu sambandi að böm læra það
sem fýrir þeim er haff og ef þau sjá mann rísa á
fætur eftir hvert höfuðhöggið á fetur öðra er l£k-
legt að þau trúi því að ekkert hættulegt sé við það
að berja mann í höfuðið. Þannig getur ofbeldi gef-
ið mjög skakka mynd af raunveraleikanum.
Steingrímur bendir á að ofbeldisefhi sé ekki
eingöngu í fjölmiðlum heldur í nánast öllu sem
snýr að h'fi bama. Það er í flestum leikföngum,
tölvuleikjum og jafhvel í íþróttum bama og tmg-
linga, eins og hnefitleikum og bardagahst. En
hvernig telur hann að hægt sé að spoma við því?
„Ég myndi helst vilja að lög og reglur séu virtar
í
:■ i
í þessum efrtum en einnig þarf að koma til almenn
hugarfarsbreyting hjá öllum þeim sem láta sig
þessi mál skipta. Gott væri ef fólk tæld sig saman
og setti sameiginlegar reglur og feri efitir þeim t.d.
mm útivistartíma bama og unglinga og virti ald-
urstakmarkanir kvikmyndahúsanna og merkingar
myndbandanna. Það er erfitt að neita bami um
eitthvað sem félagamir mega og því væri gott ef
fólk tæki sig saman og setti skýrar og ákveðnar
reglur.
Hvar liggur ábyrgðin?
I þjóðfélagi nútímans vinna gjaman báðir aðilar
úti og bömin era jafnvel ein heima stóran hluta úr
deginum. Þau eyða gjaman miklum tíma fýrir
framan sjónvarpið og tölvuna og hafa foreldrar og
kennarar sívaxandi áhyggjur af því að böm virðast
að miklu leyti vera hætt að leika sér eins og þau
gerðu fýrir tilkomu þessara miðla. Það liggur
einnig ljóst fýrir að ekld er sífellt hægt að vakta
bömin og það sem þau sjá og setur það foreldrana
í mikinn vanda. Sjónvarpsstöðvar hafa eirrnig tek-
ið upp á því að sýna ofbeldisefhi tun hábjartan dag
og þá jafhvel fyrir eða eftdr bama-
efhi. Oft er rætt um ábyrgð í þessu
sambandi og ber ekld öllurn saman
tun hvar ábyrgðarhluti hvers og
eins liggur í þessum efhum. Hver
er skoðun Steingríms á því?
„Ég tel ábyrgðina fýrst og
fremst vera hjá foreldrunum og
finnst ekld að hægt sé að skella
henni á skóla eða lögreglu þegar í óefhi er komið.
Ég vil þó ekld gera lítið úr ábyrgðarhlut fjölmiðla
og annarra sem hlut eiga að máli og tel að þeir
bdri vissa ábyrgð gagnvart samfélaginu."
Hlutur fréttatímanna
Oft er talað um fréttatíma sjónyarpsstöðvanna í
þessu sambandi og gjaman er beht á að það sé til
lítils að spyma gegn ofbeldi í kvikmyndum og
auglýsingum þegar það vaði uppi í fréttatímunum.
Steingrímur J. segist setja spumingamerki við nú-
tímafréttamennsku því þar sé sýnt grimmilegt of-
beldi og hryllingur. Það séu þó engin rök fýrir því
að gefast upp gagnvart ofbeldi í auglýsingum og
bíómyndum þó það fýrirfinmst í fféttum, heldur
verði að spyma við ofbeldi hvar sem það kemur
fýrir.
„Ég sé þó enga ástæðu til að gera stríð að ein-
hverju fallegu eða fela hörmvmgar þess, en hægt er
að miðla málum og koma með myndir sem skýra
allt eins vel hörmtmgar stríðsins án þess að sýna
hryllinginn á tímum sem böm yaka og horfa“
Ofbeldi er þó ekla eingöngu1 í svokölluðu full-
orðinsefni sjónvarpsstöðvanna og kvikmyndahús-
anna heldur gætir þess einnig í bamaefni. I því
efrti er raunveruleikinn oft svo afbakaður og gerð-
ur ofbeldisfullur að furðu sætir. Það hlýtur að vera
krafa forráðamanna bama að slíkt efrú sé ekki bor-
Steingrímur J. Sigfússon:
Ofbeldi sem söluvara hefur tilhneig-
ingu til að stigmagnast, næsta of-
beldismynd sem menn horfa á þarf
því að vera svæsnari og rosalegri en
sú sem á undan kom.
ið fýrir böm og má segja að það sé fullt starf að
vakta fullorðinsefhið þó að ekki þurfi að vakta
bamaefhið líka.
Margmiðlun framtíðarinnar
Það er óhætt að fullyrða að þessi mál verði erf-
iðari fýrir forráðamenn bama í framtíðinni með
tilkomu síaukins ftamboðs á efni í gegrnun marg-
miðlun. Steingrímur J. segir þó enga ástæðu til að
hugsa til framtíðarinnar með uppgjöf í huga og
telur það hlutverk sitt sem skynsemisveru að halda
baráttunni áfram. Hann bendir einnig á rétt borg-
aranna til að taka málin í sínar hendur og ákæra
aðila ef þeim finnast reglur bromar og yfirvöld
sofi gagnvart því. Hann bendir einnig á að for-
eldrar ættu að minnast þess að það era þeir sem
stjóma á heimilunum, ekki börnin og ekld for-
stöðumenn sjónvarþsstöðvanna. Þeir ættu ekld að
falla í þá gryfju að trúa því þegar bömin segja að
allir hinir megi horfa, heldur ýta á takkann sem
slekkur á sjónvarpinu.
*“ Ingunn Kr. Ólafsdóttir
r