Frjáls þjóð - 16.11.1957, Blaðsíða 7

F R
J aLS þ J Ö Ð — cHcutyarclafyinn 16. nóvemler 195 7
7!
Frh. af 1. síðu.
meira en helmingur þjóðar-
innar býr —nema ísland.
Enginn getur með fullri vissu
sagt um það, hvers konar
vopnabirgðir hafa þegar ver-
ið fluttar hingað — ekki einu
sinni stjórnarvöldin. Því var að
sönnu lofaö í öndverðu, að héð-
an skyldu ekki gerðar árásir.
Engum heilvita manni kemur
til hugar, að það heit yrði efnt
í stríði. Það ákvæði yrði án efa
túlkað eins og henta þætti.
Bandaríkjamenn dofuðu því,
þegar herlið þeirra kom fyrst
til landsins, að það skyldi allt
á brott úr landinu að stríðinu
loknu. Englendingar höfðu gef-
ið sams kcnar fyrirheit og
efndu það. Bandaríkjamenn
Isröfðust herstöðva til 99 ára.
Væru það hastarlegri brigð fyrri
samninga, þótt þeir krefðust
þess nú að koma liér upp eld-
fiaugastöðvúm?
Eina gildi herstöðva
á ísíasdi.
Öll hernaðartækni er ger-
bfeytt. Um varnir landsvæða er
ekki framar að ræða. Þeir, sem
þverskallast við að trúa því,
ættu að kynna sér yfirlýsingu
Englandsstjórnar og margra
annarra aðila um það efni.
Þetta þýðir, að ísland hefur
ekki gildi lengur fyrir Banda-
ríkjamenn sem herstöð upp á
gamla vísu. ísland liefur með
Öðrum orðum aðeins gildi í
hernaði sem eldflaugastöð —
fyrir meðaldyægar eldflaugar
sökum nálægðar sinnar við
kommúnistaríkin — skamm-
drægari eldflaugarnar, sem
Bandaríkjamöimum henta bet-
ur, ,,þar sem þeir liafa margar
herstöðvar í hinum ytri varn-
arhring.“ Eldflaugastöð hefði
það hlutverk að koma einu
eða tveimur skotum á óvininn,
ef ráðrúm yrði til, áður en
rússnesk cldflaug kæmi æð-
andi, lilaðin hclspi'engju, og
legði allt í auðn.
Svertingjar í frumskógum
binda geit við staur sem agn
fyrir villidýr. Með eldflauga-
stöð í landi okkar yrðum við fs-
lendingar hin sitjandi önd í
dauðafæri, ,sem Churchill lýsti
forðum, þegar hann afréð að
láta enska setuliðið fara frá
Súez.
Gjaidið varhuga við
P arísarf undinum.
íslendingar hafa margt reynt
í herstöðvamálunum og þekkja,
að þar hefur hver svardagi og
fyrirheit reynzt fals og lygi, æ
ofan í æ.
I desembermánuði í haust
verður fundur æðstu manna
Atlantshafsríkjanna í París.
Þar verður nýjasta atlagan
hafin að löndum „hins ytri
varnarhrings“.
| Ætla íslendingar þær vikur,
sem enn eru til stefnu, að bíða
þegjandi og með hendur í
skauti þess, sem verða vill?
Ofurselja sig eldflaugardauð-
anum, ef svo vill verkast? Eða
hefjast þeir nú loks í sæti og
krefjast þess, að tafarlaust
verði efnt það loforð,
að úr landi hverfi sá her,
sem þýðir dauða og tortím-
ingu þegar í upphafi kjarn-
orkustyrjaldar, — þeim mun
vissari tortímingu, sem her-
stöðvarnar eru öflugri?
Fyrirliggjandi mikið -úrval af bastkörfum.
Iblf Jefsasissií,
umboðs- og heildverzlun.
Hverfisgötu 50. — Sími 10485.
JkJkrí&fflesf
Framh. af 5. síðu. linu og framhaldið yrði honum
þar fyrir þarf hann ekki að oíviða- Hvert heimili, þar sem
Framh. af 6. síðu.
þegar uppi — scm cr þó næsta
óvarlegt að reikna með —, þá cr
slíkt tímabil alveg á næstu
grösum, og verður, að ímynda
sér, að það stæði aldrei skem-
ur en eitt til tvö ár. Á tíma ofsa-
hraoans í öllum efnum er það
engan veginn svo stuttur tími
— og því styttri sem hann er,
því hættulegri er hver mánuð-
ur — því taugaæstari eru
Rússar.
„ísland má ekki yfii’gefa
bandalagsríki sín,“ segja menn.
Já, segjum það tveir. En það, að
viðhalda hqrstöð hér í landinu,
þjónar engum tilgangi, er nefn-
andi sé, nú, eftir að vitanlegt
er, að styrjöld yrði útkljáð á
fáeinum fyrstu dægrunum með
beinum yopnayiðskiptum milli
Bandaríkjanna og Kússlands,
þar sem Keflavíkurflugvöll-
ur ætti engu hlutvcrki að gegna
öðru en því að taka við, fyrir
hönd höfuðstaðarsvæðisins, sín-
um vetnissprcngjuskammti.
Islenzkur almenningur verð-
ur nú að taka mál þctta í sín-
ar hendur, því að hinir ábyrgu
stjórnmálaflokkar munu lík-
lega telja, að þeir liafi, þegar
brotið allar brýr að baki sér og
sé ekki um annað að gera en
kreista aftur augun og „láta
slag standa.“. Á næstu grösum
mun vera tilræði við sjálfræði
þjóðarinnar, er geri hana álíka
(V.VWVW.WJ’AV.'.'W
%
Athygli er vakin á því, að óheimilt er að hefja rekstur
matvinnslustaða, matvöruverzlana, veitingahúsa, brauð-
gerðarhúsa, snyrtistofa og annarrar þeirrar starfsemi, er í
fellur undir XIII., XV., XVI., XVII. og XVIII. kafla Heil- \
brigðissarjnþykktar fyrir Reykjavík, fyrr en leyfi heil- í
brigðisnefndar er .fengið til starfseminnar. jj
Ennfremur skal bent á, að leyfi til slíkrar starfsemi ^
er bundið við nafn þess aðila, er leyfið fær. Þurfa því nýir \
eigendur að fá endurnýjuð- eldri leyfi, sem. veitt kunna að •!
hafa verið til starfseminnar. ^
Þess má vænta að rekstur þeirra fyrirtækja, sem eigi ‘j,
er leyíi fyrir, skv. framanrituðu, verði stöðvaður. •!
Reykjavík, 12. 11. 1957.
Heilbrigðisnefnd Rcykjavíkur.
WWWVVUWWIWWWWVVVVWWWVWVVVWVWVV/WWWVÍ
atkvæðisbæra um örlög sín og
tilraunahund,, sem fær ókeypis
far með Spútnik út í himin-
geiminn.
Svo er mál með vexti, að er
þeir Eisenhovver og Macmillan
átlu fund með sér, sem
skemmst er að minnast, kornu
þeir sér m. a. saman um að
korna sjálfir á aðalfund Natós í
desember nk. og fá alla aðra
stjórnarformenn Natóríkjanna
þangað einnig. Þetta getur að
vísu ekki talizt nema eðlilegt í
sjálfu séi’, þar sem lítið virðist
á vanta, að undirstaðan hafi
snögghorfið undan þessu á'ður
ágæta hervai’nabandalagi, og
lilýtur að vera aðkallandi að
ákveða um, hvort leggja skuli|
bandalagið niður eða flytja
starf þess af sviði hervania yfir
á annan vettvang, eða biðja
tröllið doka við, á rneðan verið
sé að smíða vopn, er bíti á það
— í trausti til hins rússneska
góðlyndis, sem frægt var fyrir
daga nóvcmberbyltingarinnar
af vei’kuxn Púsjkíns, Túx-genj-
evs, Dostójevskís og Tolstojs!
Hitt er ekki að sama skapi
sjálfsagt og ákjósanlegt fund-
arefni, sem skilja má af ýms-
um ummælum í Nevv Yoi-k
Times 27. okt. sl„ að aðalbjarg-
ráðið muni verða að fá öll þátt-
fökuríki Natós til að afsala sér
sjálfstæði sínu í hervarnamál-
unum í liendur þess (þ. e.
Bandaríkjanna), Verði að þessu
gengið, þarf varla að gera því
skóna, að ísienzka þjóðtn fái
bjargaö sér af „bandingja“-
flekanum.
I Björn O. Björnsson.
Mfsíieiiw" i&stfieeSae =»>
Framh. af 5. síðu.
daga, cg á.þeim tíma fékk 'ég.
fullan bata. Sjálfum þykir mér
þgtta glæsileg.ur árangur.
Þarna njóta sjúklingarnir:
1. Leirbaða.
2. Vatnsbaöa í hveravatni, sem
er kælt niöur í 38—40 stig.
3. Nuddlækninga hjá lærðum
nuddlækni.
4i Ljóslækninga.
5. Sjúkraleikfimi.
Stofnunin var mér ánægjuleg
að öllu. leyti. Læknarnii’, staifs-
íólkið og sjúklingarnii’ eru sem
ein fjölskylda. Dvöf rnírx þar var
mér sem sólskinsblettur, sem ég
geymi í sjóði minninganpa.
Staddur að Litla-Saurbæ í Ölf-
usi, 8. nóvember 1957.
Guðmundur Benjamínssou
frá Grund.
borgfirzkt blóð rennur í æðurá
og nokkur fjárráð hefur, ætti
að sjá sóma sinn 1 því að kaupa
þessa bók. Og allra helzt ættu
Akurnesingar að fornu og
nýju að meta þetta mikla heim-
ildarrit. *'
Svo að lokum ein orðsending
til höfundarins: Fari allt að
óskum urn þessa útgáfu, megura
við, sem gjöfina þiggjum, ekki
vænta þess, að í lokabindinu
verði rækileg nafnaskrá? Að •
bókum sem þessum eru ekki
hálf not án nafnaskrár, þótt
sumir láti sér sæma að sleppa
þeim.
. “ J. H.
Ntkulásar saga—
Frh. af 4. s.
Nú þar ég var fátækur a£
fjölyrðum við yður síðast við
fjósdyrnar, þá þykist ég vita,
að mér muni nú bera svo vit-
ugan að heiðra að gefa honura
andsvar og gapa ekki svo leng-
ur í gin ginnunga að gleyma
skyldunni.11
Síðan víkur hann að sjálfu
deiluefninu og lætur sem prest-
ur muni vera að ámxnna sig að
skipun yfii’boðara sinna. Heimt-
ar hann að fá, að sjá þá skip-
un, ef hún sé til, sem líklegra
þyki, „heldur en þér hafið
sjálfur slett sleðanum of fljótt
fram fyrir eykina með skamm-
stöfuðum skilningslögum.“
Heimtar hann síðan sakra-
menti af presti með ærið dig-
ui’barkalegum orðum, en eigi
hann að þiggja það með þeim
skilmálum, sem prestur hefur
sett, „þá varðveiti mig guð þar
ing Þórarni að svei'ja fyrir frá, að ég geri mig að þeim
barnið, hvort sem það hefur djöfuls lim að ljúga sjálfur upp
verið lögum samkvæmt eða á mig syndum og vanvirðu.“
ekki. Jundir það ok segist Nikulás
ekki ganga, þótt hann væri
bannfæi’ður á hverjum degi, og.
vonar, að drottinn dæmi á
milli sín og prests: „Mun ég
þetta mál klaga fyrir almáttug-
um guði og mönnúm af innstu
lífs- og sálai’kröftum, æ svo
lengi.sem lifi, ef ég fæ þar ekki
réttilega bót á með guðlegri.
skikkun og réttindum, síðan
þar næst í dauðanum og síðast
fyrir dómstóli drottins, og upp
hafa verið séi’staklega ski’ýtinn
gripur á seytjándu öld.
t bók, þar sem ættfærslur og
aiöjatax er á- annarri hverri
síðu, má jafnan búast við, áð
einhvei’ju skeiki eða vantalið
sé. Um þetta er ég ekki hæfur
að dæma, en vek aðeins at-
hygli á, að þar sem talin eru
börri Símonar Jónssonar frá
Efstabæ, vantar gildan bónda í
héraðinu, Magnús á Stóru-
Fellsöxl.
Líka er það misskilningur, að
Guðrún Guðrúnai’dóttir, kona
Sigui’ðar Lynge; hafi verið Hall-
steinsdóttir. Hún var að sjálf-
sögðu skrifuð Guðrúnardóttir
sökum þes's, að hún var ó-
feðruð.' En móðir hennar var
Guðrún Hallsteinsdóttir (bóndaj
Jónssonar á Vestra-Miðfelli og
víðar) og átti síðar Sigurð Há-
konarson frá Bjarteyjarsandi
og dó á Bekansstöðum eða
Hvítanesi 1832. Kona Hallsteins
var Guðríður Halldórsdóttir, og
þau sögð „þrifnaðarhjón“, kon-
an „skynug“ og áttu fjölda
barna, seirx voru „illa pössuð
til kennslu“. Guðrún Guðrún-
ai’dóttir var fædd að Draghálsi
sumai’ið 1818, þar sem móðir
hennar var þá vinnukona, 25
ára að aldri. Hún lýsti Þórar-
in Árnason á Þórustöðum, 28
ára gamlan, föður barnsins og
færði það til fyrir rétti, að hún
hefði þrívegis fai’ið í rúm hjá
honum, er hann gisti á Drag-
hálsi. Þórarinn gekkst við því,
að Guðrún hefði þrem sinnum
komið í rúm til sín, en hann
sagðist hafa gert hana aftur-
reka. Á þessurn forsendum
leyfði Jónas sýslumaður Schev-
T-vað, sein hér, er tínt til, skipt-
ir ekki neinu meginmáli
um gildi vei’ksins í heild. Öllum
má ljóst vera, að Ólafur B.
Bjöi’nsson hefur unnið hér mik-
ið elju- og nytsemdarstarf. Þó
er þessi bók aðeins nokkur
hluti þess. Og hann hefur gert
meira: Haxm hefur lagt í mik-
inn kostnað og tvísýiiu um end-
ui’heimt sinna fjármuna, svo á þessi mín orð mun ég gefa'
að elcki sé talað um laun fyrir
margra ára þrotlaust starf. Þeir
munu færri, er svo gera. Fleii’i
eru hinir, sem ei’u á þönum eft-
yður lítið frekara innsigli, ef
þér girnist. En að áminna mig
um þetta efni, fremur komið
er, mun lítið yður stoða, á
ir peningagróða sér til handa, meðan ekki skipast betur en. á
og þá gjaimast sem jétlfengn- horfist nú.“
ustum.
Því vil ég að lokum við þá
segja, er við því vilja leggja
eyru og þetta vqrðar, að það
væri meira en meðalskömm, ef
þessu riti væi’i sýnt slíkt tóm-
la^ti, að höfundurinn stæði.eft-
ir með útgáfuskuldirnar á bak-
Þetta bréf þótti svo fei’legt,.
að.séra Hálfdán reið með það í.
skyndi í Reykholt, og þegar það
var skráð í bréfabók prófasts,
voru til kvaddir tveir prestar
sunnan yfir Skarðsheiði til
þess að votta, að afritið væri
rétt gert.