Frjáls þjóð


Frjáls þjóð - 12.07.1958, Blaðsíða 1

Frjáls þjóð - 12.07.1958, Blaðsíða 1
Eru fangamir hinir raunverulegu húsbændur á Litla-Hrauni? Hef5í Bermann sfa5izi freístinguna? Ævintýri veiðimannanna endaði hjá sakadómara Islenzk fangelsi eru ekki mannheld Athygli manna hefur nú enn einu sinni beinzt að vinnu- hælinu á Litla-Hrauni vegna stroks þeirra þriggja fanga, er vildu ekki hverfa heim á hælíð eftir fjárrag í óbyggðum og kusu heldur að „strjúka“. í rauninni er varla hægt að líta á þetta með gamansemi, þótt til stroksins hafi óefað verið stofnað mcð það fyrir augum og fólk haíi yfirleitt haft tilhneigingu til að horfa með gamansemi á öll mistökin í sambandi við Litla- Hraun. Það mun almenningur gera, unz svo harðsvíraðir glæpa- menn koma á vettvang, að af þeim stafi bein lífshætta. Hér er í sannleika um svo alvarlegt mál að ræða, að hað bolir enga bið. Blaðið hcfur fregnað, að varla haíi verið liðin vika frá hinum margrómuðu endurbótum á vinnuhælinu, þar til fang- arnir voru búnir að konia sér þannig fyrir, að 'þeir réðu öllu, sem þeir vildu ráða. Var þá komið í sama horf og áður en vinnu- hælinu var lokað fyrir óstjórn. Eins og kunnugt er af fregn- um útvarps og blaða, voru tveir starfsmannahópar úr Reykja- vík staðnir að ólöglegum veið- um í Veiðivötnum fyrir stuttu. Var talsvert fjaðrafok í sam- bandi við þennan atburð. Lög- reglumenn úr Reykjavík voru sendir á vettvang til að hafa hendur í hári hinna seku. Um- fangsmiklar yfirheyrslur fóru síðan fram hjá sakadómaraemb- ættinu í Reykjavík og stóðu yf- ir dögum saman. Síðustu fregn- ir voru þær, að allir þátttak- endur í ferð þessara tveggja starfsmannahópa hefðu játað sekt sína. Væri málið því full- rannsakað og upplýst og gögnin hefðu verið send dómsmála- ráðuneytinu, er síðan tæki á- kvörðun um það, hvað frekar skyldi aðhafzt í málinu. Nú er það mála sannast, að málarekstur sem þessi mundi yfirleitt ekki vekja mikla at- hygli. Mönnum finnst það yfir- leitt ekki teljast til mikilla af- brota, þótt rennt sé fyrir silung í vötnum inni á öræfum, enda nálega alls staðar leyfilegt, þótt svo sé ekki í Veiðivötnum. Hér vill hins vegar svo til, sam- kvæmt almannarómi í Reykja- vík, að málavextir þykja skop- Iegir. Það er sem sé haft fyrir satt, að þeir, sem hér áttu hlut að máli, hafi verið starfsmenn Stjcrnarráðsins og Sambands ísilenzkra samvinnufélaga. Og Þeim föngum, með stjórnina á er síður en svo kærkomið brott- hlaup Jóhanns Víglundssonar. Hann hefur sýnilega verið þeim erfiður, og bendir framburður þeirra tveggja, sem hann tók sem nú fara sínu, þarf nann miklu frekar að Litla-Hrauni, óttast refsiaðgerðir samfanga sinna en aðgerðir réttvísinnar í landinu. því er bætt við, að dómsmála-| með sér í ,,strokið“, í þá átt, en ráðherrann hcfði forfallazt á þeir segja, að hann hafi beitt síðustu stundu, ella hefði hann J þvingunum til að fá þá til að verið með í förinni. Þykir strjúka. En hafi Jóhann gerzt mönnum sem þá hefði ekki. brotlegur við hin óskráðu lög Framh. á 2. síðu. I fanganna með þessu athæfi Má af því sjá, að fyrir ut- an það að stjórna helzta fangelsinu í landinu cru lík- ur til, að fangarnir hefji refsiaðgerðir innbyrðis og hafi þar með tekið að sér skyldur dómsvaldsins í öll- um meginatriðum. Hafizt handa um mælingar á strontíum 90 hér á landi Eins og lesendum blaðsins er kunnugt, hefur FRJÁLS ÞJÓÐ hvað eftir annað vakið máls á hinni gífurlegu hættu, sem nú vofir yfir mannkyninu af völd- um geislunar og geislavirkra efna í andrúmsloftinu og kraf- izt þess, að yfirvöldin hlutuðust til um, að rannsóknir yrðu gerðar á magni slíkra geisla og efna. T. d. var fjallað um þessi mál í útsíðugrein blaðsins 24. maí s.l. Nú hefur þetta mál komizt á þann rekspöl, að samtök rithöf- unda og listamanna, Friðlýst land, hafa snúið sér til heil- brigðismálaráðherra út af þessu vandamáli, en hann fól síðan landlækni að láta framkvæma mælingar og rannsóknir á magni strontíum 90 hér á landi, en það efni er talið hvað hættu- legast lífi manna og heilsu. Landlæknir hefur síðan rætt við Þorbjörn Sigurgeirsson pró- fessor um framkvæmd þessara athugana. Rannsóknir þessar á magni strontíum 90 munu hefjast næsta sumar, en geislunarmæl- ingar munu hefjast eftir 1—2 mánuði. FRJÁLS ÞJÓÐ fagnar því, að skriður er kominn á þetta mál. „VopnahIé“. Þeir, sem taka að sér fanga- gæzlu á Litla-Hrauni, komast fljótlega að raun um, að þeir fá ekki við neitt ráðið nema í sam- ráði við fangana. Litla-Hrauni er því bezt stjórnað, þegar þar ríkir „vopnahlé“ milli fanga og fangavarða.Ætli fangaverðir að fara að beita einhverjum mynd- i ugleik, hefjast strax miklar óeirðir, brotthlaup og klögu- mál, unz samningar nást við verðina, eða slagnum lýkur með allsherjaruppreisn í líkingu við þá, sem gerð var, skömmu áður en Litla-Hrauni var lokað og viðgerð hófst. Helzt vilja fang- arnir, að ekki komi til átaka og fangaverðirnir viðurkenni yfir- ráð vistmanna nær skilyrðis- laust, enda mun „vopnahléið“ bundið þeirri viðurkenningu. Munu fangarnir hafa komið slíku ,,vopnahléi“ á nær bar- áttulaust á fyrstu tveimur vik- unum, sem þeir voru á Litla- Hrauni, eftir að það var opnað eftir viðgerðina. Hvort Fjalla-Eyvindur heíðl hlaupið! Hinir skynsamari meðal fang- anna sjá, að ,,vopnahléið“ er hagstæðasta aðstaða, sem þeir geta fengið. Þess vegna hefur verið tiltölulega rólegt á Litla- Hrauni, síðan viðgerðin fór fram. Kyrrðin þar hefur ekki stafað af því, að endurbæturn- ar væru svo gagngerðar, að húsið væri nú loksins mann- helt. í rauninni voru éndurbæt- urnar einkum fólgnar í því, að húsið var búið undir málningu og síðan málað og þær skrár lagaðar, sém ekki var hægt að læsa. Fangarnir geta brotizt þar inn og út, eins og þeir gerðu áð- ur fyrr, og drukltið sig fulla í nálægum þorpum milli þess sem þeir sofa úr sér ölvímuna í fangelsinu, alveg eins og fyrir- rennarar þeirra gerðu, en þeir kæra sig bara ekki um það. Þeir vilja fá sín sjúkrafrí, þeg- ar þeim er sleppt til Reykjavík- ur svo eftirlitslausum, að þeir eru frjálsir ferða sinna. Fangarnir vilja, að ekki sé imprað á þessuin fríðindum og ýmsum öðrum, sem þeir hafa og eru nánast sagt hlægileg, þegar sakamenn. eru annars vegar. Ein þessi fríðindi eru að reka rollur á fjall á vorin. Mcnn geta í- myndað sér, hvort Eyvindur Fólkiö, sem mest er níðzt á Hver§ vegna læíui* það ekki til sín heyra? Hin nýju „bjargráð“ rlkisstjórnarinnar, sem hafa í för með sér að minnsta kosti þriðjungshækkun á Iífs- nauðsynjum, koma að sjálfsögðu hart niður á öllum íslenzkum þjóðfélagsþegnum, enda er þetta stærsta skrefið, sem stigið hefur verið í einu í verðbólguátt. En ölhim er þó Ijóst, að ALVEG SÉRSTAKLEGA HARKALEGA bitna þessar ráðstafanir á þeim borgur- um, sem eiga alllangan starfsdag að baki og hafa ekki tekið verulegan þátt i fjárfestingarbruðli því, sem hagfræðingar landsins eru nú sammála um að fordæma. Þetta eru t. d. þeir þegnar, sem falið hafa bönkum Iandsins varðveizlu spari- fjár síns, uppgjafastarfs- menn, er sjá kaupmátt þess fjár, sem þeir höfðu sparað til elliára, rýrna í einu vet- fangi um þriðjung, án þess að nokkuð komi á móti o. s. frv. Kveðjan, sem landsmenn fá nú frá ráðamönnum þjóðfélags- ins, er þessi: Við höfum verið of eyðslusamir og lifað um efni fram undanfarið, góðir hálsar. En nú skulum við herða verð- bólguskrúfuna um þriðjung og sjá, hvort við getum ekki enn níðzt á ekkjum og munaðarleys- ingjum, sparsemdarmönnum og eftirlaunafólki, svo að við get- um stigið hrunadansinn enn um stund. Við slettum svo 60 krónum á mánuði í hjón, sem lifa á ellistyrk, upp í verðhækk- unina. Nú vaknar þessi spurning: Hvers vegna í ósköpunum lætur allt þetta fólk bjóða sér slíka meðferð, án þess að frá því heyrist stuna eða liósti? Ekki er til svo fá- menn starfsstétt, að hún stofni ekki samtök til að verja hagsmuni sína, en hins vegar lætur þessi fjölmenni hópur þjóðfélagsþegnanna ekkert að sér kveða, og á hann þó sannarlega sameig- inlega hagsmuni að verja. Eða halda menn ekki, að þeir Hermann og Eysteinn, Hanni- bal og Lúðvík, Guðmundur I. og Gylfi hugsuðu sig um tvisvar, ef þeir fyndu ráð- herrastóla sína nötra fyrir skelegga andstöðu þeirra borgara, SEM MEIRA HEF- UR VERIÐ NÍÐZT Á EN NOKKRUM ÖÐRUM? Myndin sýnir fermingarbörnin í Brattalilíð ásamt séra Gerth Egede og kennaranuni, John Joelsen. Lesið iimi í bladinii: ★ Gunnar Dal rithöfundur ræðir um hernámsmálin. Sjá 5. síðu. ★ Hvarf gullpeninga Erlends á Álítárósi. Lok hinnar spennandi frásagnar, sem birtist í síðasta blaði. Sjá 4. síðu. ★ Fermingarveizla í BrattahlíS. Allir íslendingar kannast við Brattahlíð Eiríks rauða á Grænlandi af fornum sögum. En hvernig er þar umhorfs í dag? Sjá 3. síðu.

x

Frjáls þjóð

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls þjóð
https://timarit.is/publication/311

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.