Frjáls þjóð - 21.05.1960, Blaðsíða 4

REIMLEIKAR í STJÓRNARRÁÐINU
Það er kominn draugur í stjórnarráðið. Feitur, Ijótur
draugur. Og ríkisstjórnin Ólavía, sem lengi hefur verið
heldur myrkfælin er nú orðin skelfingu lostin — miðillinn,
.íónas Haralz getur ekki kveðið hann niður. Þessi draugur
í stjórnarráðinu hegðar sér að vísu ekki eins og flestir
aðrir starfsbræður lians, ekki alveg eins, því hann gengur
aftur á daginn en hvílir sig um nætur, þegar aðrar vofur
fara á kreik. En hann er nokkuð haldinn og' ótuktarlegur.
Að morgni tylla þeir sér í kringum stóra horðið, Ólafuv
og Bjarni, Gunnar og Gylfi með Jónas Haralz sér til ráðu-
neytis, sumir jafnvel þreyttir eftir næturannir, og hver er
þá ekki mættur, svipþungur og ljótur lil þess að hrella
viðstadda með duttlungum sínum.
Flestir Islendingar, sem konmir eru af barnsaldri, munu
kannast við hundrað milljónirnar, sem týndust hjá sér-
fræðingum ríkisstjórnarinnar í vetur. Hagfræðingar og
.aðrir fjárspekingar stjórnarinnar voru búnir að grúfa sig
í hnapp yfir reikningsdæmið sitt í nokkra mánuði. Loksins
var niðurstaða fengin: þetta í vasa útgerðarmannsins, þetta
í vasa verkamannsins og' þetta í minn vasa. Og boðskapur
jstjórnarinnar var birtur: gengisfall og samdráttur á öllum
sviðum. Það var mikil og almenn ánægja á stjórnarheim-
ilinu í þann tíð. Því næst kom áfallið. Sérfræðingarnir
Jiöfðu reiknað skakkt. Hið ótrúlega hafði gerzt: þeir höfðu
gleymt tölunni 1 með átta núllum fyrir aftan. Og vonbrigðin
voru sár.
Eitt sinn voru þeir ánægðir. En timinn hefur liðið, og nú
er öldin önnur. Þessar hundrað milljónir, sem gleymdist
að reikna með, trufla nú allar áætlanir. Svo sem flestum
mun kunnugt var ráðin bót á Jjessari skekkju með því að
leggja á nýjan söluskatt í tolli, þ. e. 8,8% skatt á SIF-verð
og toll af öllum innfluttum vörum. (Enn eitt furðulegt
dæmi um toll, sem lagður er á tollinn!) Mcð þessu síðasta
•bjargráði hækkar því vöruverðið langt fram yfir það, sem
reiknað hafði verið með og má i rauninni segja, að skatt-
urinn sprengi rammann í áætlunum sérfræðinganna.
Þeir, sem eru raunsæismenn og ekki trúa á drauga og
afturgöngur geta kannski skilið jjetta fyrirbæri, ef þeir
hafa einhvern tíma lært að spila vist. Kunnáttumenn í því
spili vita, að það er nauðsynlegt að gefa rétt. Uppgötvi hins
vegar einhver í miðju kafi, að sig vanti eitt spil, eru aðeins
til tvær skýringar: Annað hvort vantar í stokkinn eða ein-
hver hefur l'engið of mikið. Þá er stundum gefið upp á nýtt.
Þegar sérfræðingarnir fundu það út í vetur, að eilt spil
vantaði (einhver hafði víst fengið of mikið), þótti þeim
of seint að gefa á nýjan leik. Þá var gripið iil ])ess ráðs að
leggja á söluskatt. Það hefur svipuð áhrif og að lauma
tígulkóng í spilin úr öðrum stokk. Allir góðir spilamenn
vita, að slíkt er óyndisúrræði, þar eð enginn veit í raun-
inni, hvaða spil ])að var, sem vantaði. Spilamaðurinn bjarg-
ar sér kannski — erfiðara er ])að fyrir hagfræðinginn.
Hann bætir i spili og samt vantar alltaf eitt spil. Hann leggur
á skatt og samt vantar alltaf peninga. Þess vegna finnst
okkur réttara að kalla þetta draugagang. Skekkja sérfræð-
inganna gengur sem sé alltaf aftúr.
Svo tekið sé einfalt dæmi má nefna fiskverðið til útgerðar-
manna. Þeir eru gramir og þykjast ekki geta sætt sig við
þau kjör, sem „viðreisnin“ gaf þeim, þegar söluskatturinn
bætist við; segja, að fiskverðið sé of lágt. Kostnaður allur
■hækki hjá þeim, veiðarfæri verði dýrari o. s. frv. og tog-
arar og bátar verði reknir með tapi. En fiskkaupendur
vilja ékki-gefa eftir, þeir svara því til, að margt hafi einnig
hækkað hjá þeim og neita að borga brúsann.-Óánægjan
magnast og veldur vaxandi áhyggjum á stjórnarheimilinu.
Fiskverðið er ákveðið. Sú afturganga var aldrei kveðin
niður. Hún var aðeins borin ofurliði og hlekkjuð, -en
hvenær hún brýzt úr böndunum veit enginn. En reim-
Ieikárnir í stjórnarráðinú halda áfram. Hundrað milljón-
irnar ganga aftur, þær sýna sig í ótal mvndum. Enginn
þyrfti að láta sér bregða, þótt einmitt þessi margfræga
skekkja sérfræðinganna yrði til þess.að splundra kreppu-
kerfi stjórnarinnar. Draugaskipið siglir og ólafur er myrk-
fælinn. Jónas miðill hamast á vofunni. Hvar er nú séra
Bjami?
örn.
"1 Hinn 30. apríl s.l. hófu
-*-• Loftleiðir reglubundn-
ar áætlunarferðir til Helsing-
fors. í því tilefni bauð fé-
lagið ýmsum gestum til far-
arinnar, m. a. flugmálaráð-
herra, Ingólfi Jónssyni og
frú, Agnari Kofoed-Hansen,
flugmálastjóra, Eggert
Kristjánssyni, aðalræðis-
manni Finnlands og frú, Páli
Ásg. Tryggvasyni, deildar-
stjóra og ýmsum fleiri auk
blaðamanna. Enn fremur
voru með í förinni af hálfu
Loftleiða Kristján Guðlaugs-
son, formaður stjórnar fé-
lagsins, og frú, Alfreð Elías-
son, framkvæmdastjóri Loft-
leiða og frú að ógleymdum
fararstjóranum, Sigurði
Magnússyni; fulltrúa.
Um morguninn kl. rúm-
lega 10 lagði hinn nýi og
glæsilegi farkostur Loftleiða,
„Leifur Eiríksson“ upp frá
Reykjavíkurflugvelli í björtu
veðri. Ferðin var hafin.
Fyrsti áfanginn var Osló. Það
er ævinlega skemmtilegt að
lyftast upp á háloftin, burt
frá hinu daglega striti og
svifa um heiðloftin blá og
njóta fagurs útsýnis, v'irða
fyrir sér fegurð landsins úr
lofti, þannig birtist hún að
vill fyrst ljóst, að við búum
á landi jökla og áss. En það
tekur ekki langan tíma að
fljúga yfir jökulinn, áður en
varir, erum við aftur yfir
auðri jörð og brátt kveðjum
við landið að sinni, Aust-
firðir hverfa og við tekur
hafið, þá er flogið ofar skýj-
um og ástæðulaust að góna
út um gluggann.
í vélinni eru nú fram-
bornar veitingar, indæll mat-
ur og guðaveigar með til að
skola honum niður. Brátt
fara menn á kreik og skoða
farkostinn, öllum gefst kost-
Á flugvellinum í Hcls-
ingfors beið fjölmenn-
ur hópur, sem fagnaði
komu vélarinnar og
bauð gesti velkomna.
Við það tækifæri fluttu
ræður innanríkisráð-
lierra Finna og Ingólfur
Jónsson, flugmála-
ráðherra.
ingfors. Við nálgumst þúsund
vatna landið, síðan er lent á
finnskri grund. Þegar stigið
er út úr vélinni, er til stað-
ar móttökunefnd með innan-
ríkisráðherra Finna í broddi
fylkingar, sem fagnar hin-
um íslenzku gestum og þeim
f lugsamgöngum,. sem nú hef-
ur verið stofnað til. Flug-
Ingíberg J. Hannesson:
Með Loftleiðum til Helsi
vísu á annan hátt en væri
maður staddur á jörðu niðri,
en eigi að síður dylst hún
ekki, nema síður sé.
C% Það var flogið austur
^ • yfir landið, augum
rennt yfir búsældarleg héruð
og tignarleg fjöll. Allt í einu
tilkynnir flugfreyjan, að nú
sé vélin stödd yfir Þingvöll-
um og þá er um að gera að
hafa augun opin og líta vel
yfir hinn sögufræga stað.
Síðan er ferðinni áfram
haldið og ekki líður á löngu,
áður en flogið er yfir Vatna-
jökul, við blasir hvít flat-
neskja, kuldaleg, en full tign-
ar. Það er eins og það hvíli
hátignarfull ró yfir þessari
köldu auðn. Hér yfir þess-
ari jöklabreiðu verður ef til
ur á að virða fyrir sér öll
þau furðutæki, sem staðsett
eru í stjórnklefa vélarinnar,
við fáum að kíkja í radar-
inn og sjáum, þegar Noregs-
strendur nálgast.
O Brátt lentum við í
Osló. Það er skemmti-
legt að líta yfir borgina, hús-
in virðast standa nokkuð
strjált, a. m. k. í útjöðrum
borgarinnar,- og trjágróður-
inn setur sinn hlýlega og
fallega svip á allt. í Osló er
prýðisgott veður, 10 stiga
hiti, en ekki sólskin. Hér
dveljum við aðeins skamma
stund, fáum hressingu á
greiðastað flugvallarins, síð-
an er aftur farið til móts við
Leif og ferðinni er haldið á-
fram.Og nú er stefnt til Hels-
málaráðherra okkar þakkar
með ræðu. Eftir þessa mót-
tökuathöfn er haldið til
gistihúss þess, þar sem við
skyldum búa, Palace-hótels,
glæsilegrar byggingar, sem
staðsett er við Syðri höfnina
í Helsinki
A Það vakti athygli mína,
er ekið var inn í borg-
ina, að mikið bar á blöðrum
og öðru skrauti, sem helzt er
samfara hátíðahöldum. Það
kom líka í Ijós, að nú var
mikið um dýrðir í borginni,
þvií þetta kvöld settu stúd-
entar upp sína hvítu kolla
og krýndu styttu nokkra á
aðaltorgi borgarinnar. Og
daginn eftir var 1. maí, en
sá dagur er mikill hátíðisdag-
ur hjá Finnum. Þá fagna
stúdentar " náðu marki eftir
erfið námsár, þá fagna Finn-
ar komandi sumri og síðast
en ekki sízt, þá er hinn al-
menni verkamannadagur.
Má því segja, að Finnar hafi
hér heppilegan hátt á, að
sameina hér á einum degi
þrjár stórhátíðir og gera þar
með þennan dag að hinum
mesta hátíðisdegi. Enda
voru skrúðgöngur miklar og
fólk allt á hátíðaskapi.
Kvöldið, sem við kom-
• um til borgarinnar,
héldu Loftleiðir fagnað með
Finnum og fslendingum til
að gleðjast yfir nánari sam-
Frá kvöldverðarboði Loftleiða "í Helsingfors.
Frjáls þjó8 — Laugardaginn 21. maí 1960