Mánudagsblaðið - 02.05.1949, Síða 4

<4
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 2. maí 1949
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
\
BLAÐ FYRIR ALLA
Ritstjóri og ábyrgðarmaður Agnar Bogason.
BlaSið kemur út á mánudögum. — Verð 1 króna i lausa-
sölu en árgangurinn 52 blöð 48 krónur.
Afgreiðsla Kirkjuhvoli 2. hæð, opin á mánudögum.
Sími ritstjóra 3975.
„I skal at ési stemma“
Þingsályktunartillaga Iíallgríms Benediktsson-
ar og Sigurðar Kristjánssonar um afnám nokk-
urra ríkisfyrirtækja hefur vakið óskipta athygli
þeirra manna, sem fylgzt hafa með þessum fyrir-
tækjum síðari ár. .
Ríkisfyrirtæki þau, sem lagt er til, að verði lögð
niður, hafa það eitt sameiginlegt, að taprekstur er!
á þeim öllum, svo að rekstur þeirra þýðir ekki ann-
að en aukna skatta á íslenzkum borgurum. Ef rík-
isfyrirtæki á að koma að gagni fyrir þjóðina, þá
verður það að borga sig og skila nokkrum rekst-
urshag til ríkissjóðs. Öll þessi fyrirtæki hafa ver-
ið þungur baggi á ríkissjóðnum, og er Landssmiðj-
an einna gleggst dæmi um tapreksturinn.
Það þarf ekki neinum blöðum um það að fletta,
að Lándssmiðjan er okkur skattgreiðendum erfiður
biti vegna íapsins og þeirra skattfríðinda, sem hún|
nýtur vegna aðstöðu sinnar. Önnur félög', sam-!
*
bærileg, hafa sýnt mikinn gróða, og skattar þeirrai
til hins opinbera eru ríkinu góðar tekjur. En hvað
veldur þessu tapi Landssmiðjunnar og yfirleitt
allia þeirra fyrirtækja, sem hið opinbera hefur
með höndum? Er skrifstofuhald þeirra, starfslið
eða annað, dýrara en hjá einkafyrirtækjunum eða
er stjórnendum greiddar hærri tekjur en þeim,
sem eiga sín fyi’irtæki? Því verður ekki neitað,
að það er eitthvað meira en lítið bogið við rekstur
þeirra, en hingað til hefur almenningi ekki verið
gefin nein skýring á því, hvað búi eiginlega á bak
við þetta sífellda tap ár eftir ár.
Það má búast við því, að endurskoðarar hins
opinbera hafi lagt blessun sína yfir rekstursreikn-
inga þessara fyrirtækja, en það er í þessu tilfelli
alls ekki nóg. Ástæðuna fyrir þessu tapi verður að
finna, og það verður að skýra almenningi þegar í
stað frá, hvað veldur. Ef það kemur á daginn, að
hér hafa verið framin einhver myrkraverk og gá-
lauslega fárið með fé almennings, þá skulu þeir
herrar, sem stjórnað hafa þessu, vita, að enginn
þeirra getur skotizt undan ábyrgð. Ef það aft-
ur á móti sannast, að ekki er hægt að reka þessi
íyrirtæki nema með tapi, þá sér hver heilvita
maður að betra er að leggja þau strax niður en
bíða frekara tjóns.
í ræðu Hallgríms Benediktssonar, sem birt er í
Morgunblaðinu 28. apríl síðastl., bendir hann á eitt
atriði, sem vafalaust hefur vakið mikla athygli.
Þar segir, að Landsmiðjan hafi náð undir sig um-
boðum einstaklinga á rafmagnstækjum, vegna
þess að nú ætli hún að hefja stórfelldan innflutn-
ing á því sviði!
Þetta þýðir aðeins það, að nú er svo komið í
þessu ,,frjálsa“ þjóðfélagi, að þeir, sem starfa að
kaupsýslu, geta átt það á hættu að stjórnarfyrir-
tæki fari að koma í beina samkeppni við einstak-
linga um umboð og dreifingu á verzlunarvörum.
Þetta er hættuleg stefna, því að allir hljóta að
Rússar virðast nú vera í
þann veginn að hef ja baráttu
til útrýmingar Gyðingum úr
menningarlífi þar í landi. 1
orði kveðnu er henni að vísu
beint gegn „heimilislausum
heimsborgurum", en af þeim
50 rithöfundmn, sem ráðizt
hefur verið á uiadaiifarið,
eru 49 Gyðingar. Þegar rúss-
neskt tökunafn dyiur þjóð-
erni hinna ákærðu, hafa Ráð-
stjórnarblöðin birt hin upp-
runalegu íiöfn Gyðinganna i
svigum. Er það tiltæki algert
nýnæmi í landi, þar senl and-
semitismi varðar við log.
Þannig talaði eitt rúss-
neska bókmenntatímaritið í
febrúar um „hatur og and-
lega rotnun í sögu, sem hinn
heimilislausi heimsborgari,
Melnikoff (Mehlman) hefur
skrifað.“ Önnur grein í sama
hefti þessa tímarits minníst
tvisvar á „hina ósvífnu kald-
hæðni í verkum B. Yakovleff
(Holtzman).“ í öðru hefti er
gagnrýnandi einn með hinu
góða rússneska heiti Kholo-
doff néfndur sem „héimilis-
lausi heimsborgarinn „Mey-
rovitch. í fébrúarhefti tíma-
ritsins Pravda Ukrainy eru
þrír kunliir bókinenntagagn-
rýnendur I. Stebun, Ya Bur-
lachenko og L. Sanoff titlað-
ir „heimilislausu heimsborg-
ararnir.“ Katzenéllenfcorgen,
Berdiéhevsky og Schmulson.
Af ástæðum, sem engum
nema áróðursforsprökkum
Rússa eru kunnar, eru í-
þróttafréttaritarar af Gyð-
ingaættum ekki heímilislaus-
ir heimsborgarar, heldur
„vegabréfalausir ferðalang-
ar.“ Komsomolslraya Pravda
eftir Jack London, en ekki
látið stjórnast af ást á föð-
urlandinu (2) að fuilyrða, að
starfsmeim Indo-Evrópska
símafélagsins í Odessa hafi
innleitt knattspyrnu í Ráð-
stjórnarríkin og (3) að lýsa
íþróttamönnum Ráðstjórnar-
ríkjanna sem hégómlegum
éiginf rægðardindlum.
Bókaforlaginu Emes, sem
Gyðingar eiga, hefur verið
lokao. og eina dagblaðið á
Yiddisku, Einheit, bannað.
Margir „andans manna” Gyð-
inga hafa verið teknir fastir.
Meðal þeirra er talinn wra
Johsnn Altman, bókmennta-
gagnrýnadi, sem nýlega var
iýst í rússnesku tímariti um
list sem „undirróoursmanni
með svarta svikarasál, þjóni
vestrænna heimsvaldaafla,
umskipting í Iistmn.“ Annað
fórnardýr „hreingerningar-
innar er M. M. Borodin (Gruz
enberg), eftirmaður Önnu
Luise Strong sem ritstjóri
tímaritsins Moscorw News, en
hann hvarf eftir að blaðið
sjálft hætti útkomu.
Keimilislausu heimsborg;
ararnir eru ákærðir fyrir hin
venjulegu afbrot: úrkynjua,
bourgeois efnishyggju og ao-
dáun á útlendum hlutum. En
gremjan, ofstopirin og ókvæð
isorðin eru meiri nú í árás-
unum en nokkru siiini áður.
Eftir því sem leikritaskáld-
ið Safronoff segir, hafa heim
ilislausu heimsboorgararnir
jafnvél „tekið sér til fyrir-
myndar and-sovetísku neð-
anjarðarlireyfinguna1 ‘. Jafn-
vel tónskáldið Dmitri Shosta
koA-leh kryddaði ræðu sína á
friðarþinginu í New York
Vechernaya Moskva ræðir
hinn 14. marz sjálfsævisögu
Alexanders Isbakh (Izak
Bachrach), og er höfundin-
imr þar gefið að sök að lof-
syngja. heforezku trúna og
reka áróður fyrir Zionisman-
um.
N. I. Gussanoff, ritari
Byelorússneska kommúnista-
flokksins, lýsi því yfir í ræðu
17. febr., að: „Aðeins eitt
leikhús í Byelorússneska lýð
veldinu — Gyðinga leikhús
— sýndi leikrit, sem eru
fjandsamleg föðurlandinu en
lofa Bandarikin."
Skýring------
Rússlaud var alræmt alla
nítjándu öldina fyrir grimmd
ina, sem fram kpm í Gyðinga
ofsóknuhum (pogroms) þar
í landi. Keiðararnir lögleiddu
líka ýmis and-semitisk á-
kvæði, og rithöfundar voru
þá þegar famir að kalla
Gyðlnga , ,heimsborgára. ‘ ‘
Bolshevikarnir gerðu and-
semitismá að glæp en unmi
jafnframt skipulagt — og
yfirleitt með árangri — að
því að útrýma Zionisma með
al hinhaa 3.000.900 Gyðinga
Ráðstjórnarríkjanna. Andúð
á Gyðingum er samt sem áð-
ur enn gróin meðal rúss-
nesku þjóðarinnar. Stalin
virðist sjáifur vera and-sem-
iti á köflum, en margir af
kommúnistaleiðtogunum, er
reyndu að steœma stigu fyr
ir framgangi hans á \ulda-
brautinni, voru Gyöingar.
Vestrænir stjórnmálamenn
í Moskvu eru enn á báðum
áttum um, hvort líta beri á,
(6. mrz) þrumar gegn fjór-j nýlega með árásum á heims-
um feroalanganna — G. j borgaramennsku.
Yasny (Finkelstein), V. Vic-i Önnúr dæmi:
toroff (Zlochevsky), A. Svet-i.
off (Sheidlin) og G. Gure-1
viteh. eru í heild sem hérl
I
segir:
(1) að hafa haldið því
fram, að einn af glímumönn-
um Ráðstjórnarríkjanna hafi j
sótt fyrirmynd sína í bók:
Þing Rithöfundasambands
Ukrainu fordæmdi 28. febr.
„hin ískyggilegu dæmi um
Gyðinga bourgeois þjóðernis
stefnu, sem í ljós hefur kom-
ið sérstaklega í tírnáritinu
Der Stern, er vér höfum
bannað.“
skilja, að sem stjórnarfyrirtæki geta þau hæglega
yfirboðið einstaklingana og þannig eyðilagt at-
vinnu þeirra og þá er þess ekki langt að bíða, að
hér í vöggu lýðræðisins komist á þjóðnýting, heft-
íng einstaklingsframtaksins og að lokum hreinn
og ómengaður kommúnismi. „Á skal at ósi
stemma“ sagði Þór, og hér er verkefni fyrir alla
þá, sem unna lýðræði, einstaklingsframtaki og
frelsi.
Það er nóg komið af þjóðnýtingu og öllu því
sukki, sem rikisrekstur hefur í för með sér. Ef
alþingismennirnir væru raunsæir og sjálfstæðir í
verkum, þá ættu þeir að sjá, að þessi tillátssemi
við kommúnisma og hálfkommúnisma getur leitt
það af sér, að ókomnar kynslóðir verði bundnar
á klafa einræðisins. Dómur þeirra um okkur gæti
aldrei orðið annar en sá, að Við komum henni á
þann klafa.
að til þessaara árása só bein-
línis stofnað með það fyrir
augum að vekja upp andúð
á Gyðingum, sem dylst með
þjóðinni. En þeir telja, að
þær kunni pð vera æílaðar
sem ströng aðvörun til Gyð-
inga, að aðeins með stakri
hlýðni við fyrirmærlj Ráð-
stjórnar fyrirkomulagsins
geti þeir vonast til að fá að
lifa í friði. Margt getur
hafa orðið til þess að Kreml-
in lét þessa aðvörun frá sér
fara: (1) Ráðstjói’narríkin
öðluðust 2.000.000 mjög pro-
Zionistiskra pólskra og rúss
neskra Gyðinga með land-
flæmum þeim, sem þau
lögðu undir sig í styrjöld-
inni, (2) stofnun Israelsrík-
isins vakti áhuga Ráðstjórn-
ar Gyðinga á Zionisma og
(3) andans menn Gyðinga,
sem upphaflega hölluðust
að kommúnismanum vegna
alþjóðleika hans, eiga orðið
bágt með að sætta sig við
hið undarlega sambland af
rússneskum þjóðernisstolti
og kommúnistískri alheims-
stefnu, sem gengur undir
nafninu „Sovietisk föður-
landsást."
(,,Nevvsweek“).