Mánudagsblaðið - 02.05.1949, Blaðsíða 3

Mánudagur 2. maí 1949

MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagsþankar
Jóns Reykvíkings
„Tveir gengu upp í
Mgidominn------------"
í Lúkasarguðspjalli 18.
kapitula stendur skrifað:
„En hann sagði líka dæmi
sögu við nokkura, sem
treystu sjálfum sér, ao þeir
væru réttlátir og fyriríítu
aðra: Tveir menn gengu
upp í helgidóminn til ao biðj
ast fyrir, annar var Farisei
og hinn tollheimí'umaðar.
Fariseinn stóð og baðst þann
ig fyrir með sjálfum sér:
Guð, ég þakka þér, að ég er
ekki eins og aðrir menn,
ræningjar, ranglætismeim,
hórkarlar eða þá eins og
þessi tollheimtumaður. Eg
fasta tvisvar í viku og geld
tíund af öllu, sem ég eign-
ast. En tollheimtumaðurinn
stóð langt frá, vildi ekki
einu sinni hefja augu sín til
himins, heldur barði sér á
brjóst og sagði: Guð verí'u
mér syndugum líknsamur!
Eg segii yður: Þessi maður
lór réttlátur heim til sín, en
hinn ekki, því að sérhver,
sem npp hefur sjálfan sig,
mun niðurlægjast, en sá,
sem niðurlægir sjálfan sig,
nran upphafinn verða.“
Þessi gamalkunni ritning-
arstaður kom mér ósjálfrátt
í hug, þegar ég las „Nokkur
orð að gefnu tilefni“ í Þjóð-
vörn, inánudaginn 25. apríl
s.l. eftir séra Sigurbjörn Ein-
arsson, dósent, og Klemens
Tryggvason, hagfræðing í
Landsbankanum. Séra Sig-
urbjörn er sýniiega höfund-
ur greinarinnar, þótt hún
sé contrasigneruð af félaga
hans og er mjög athyglis-
verð um margt.
Séra Sigurbjöörn hefur
bæði nú og stundum fyrr
látið sér títt um sjálfstæði
þjóðarinnar, og er þaff engin
rangfærsla á efni og anda
íyrirlestra hans og greina í
Þjóðvörn, þótt sagt sé, að
hann telji ssg heyja baráttu
fyrir sjálfstæði þjóðarinnar,
baráttu, sem sé beint fram-
hald af þeim átökum, sem
leiddu til viðurkenningar á
sjálfstæði íslands.
Það verður ekki sagt, að
við íslendingar eigum marga
helgidóina í venjulegum
skilningi þess orðs. HVergi
finnast á íslandi háreistar
kirkjur — dýrðlegir helgi-
dómar kristinnar trúar, sem
viitna með liðn'um liynslóð-
um um trúarþrek og
trúarþörf. En einn helgi-
dóin eigum við, sem eng
in sprengja fær tvístrað og
aldrei verður af mannshönd
saurgaður, en það er sjálf-
stæðisbarátta íslendinga á
liðnum tíma. Eg á þar ekki
eingöngu við baráttu Jóns
Sigurðssonar, þótt hann beri
hátt, heldur viðieitni ótai
margra nianna, sem voru
undanfarar hans og eftir-
menn. Eg á eklti heldur að-
eins við störf foryst'umaiin-
anna utan Alþingis og inn-
an þess á Iifrnum tíma í þágu
íslenzk sjálfstæðis. Eg leiði
líka hugann að þeim mörgu
án nafns í sögunni og graf-
sktiftar, sem lögðu sitt lið,
en án þcirra Iiefðu forgöngu
menairnir ckki getað haidið
trúnni á niáistaðinn. Þátíur
þessa mikla hóps af „gleymd
um“ mönnum verður nokkuð
ljós, ef blaðað er gegnum
MC feiknarlegá mikla bréfa-
safn Jóns Sigurðssonar, sem
geymir fjölda af eggjunar og
heitbréfum frá þeim, sem við
köllum „óbreytt“ fóik. Það
er ckki á öilum þessum bréf-
um sú réttritun, sem ber
vott um iærdórn og skóla-
göngu, á stafsetningunui er
oft ærinn mSsbrestur, en á
þessum bréfum er réttritan
hjartans, ef svo mætti að
orði komast.
Inn í þennan helgidóm
sjálfstæðisbaráttunnar
kveðst séra Sigurbjörn vera
kominn og hinn íilvltnaða
mánudag, sem Þjóðvörn kom
út, gengur hann þar enn á
ný inn og nú við annan
mann. „Tveir menn gengu
upp í heigidóminn.“ En
hvernig fórst þessum mönn-
um, þegar þeir gengu fram á
þennan vettvang, sem þeír
sjálfir hafa iýst öilu heigari?
Þeim fórst báðum eins og
öðrnm manninum í dæmisög-
unni. Hvorugur sýndi þá hóg
værð að þora ekki að upp-
hefja augu sín; báðir hróp-
uðu þeir til ianda sinna, að 1
þeir væfu ekki eins og aðrir
menn og þökkuðu fyrir það.
Tuttugustu aldar merm
í helgidómnum
Ef athafnir mannanna
tveggja eru athugaðar, ber
1 þetta fyrir aúgu:
Þeir hælast yíir því, „hve
mjög skipti í tvö horn um
málflutning þjóðvarnar- [
manna og andstæðinga
þeirra. Það skiptir í sjálfu
sér ekki miklu að í'á þá stað-
reynd staðfesta með dómi,
Hitt er meira virði, að geta
með sjálfum sér heils hug-
ar gcngizt við orðuni sínum
og gjörðum------.“
Þetta er nákvæmlega það
sama, sem stendnr i dæmi-
sögumii: „Guð, ég þakka þér
fyrir, að ég er ekki eins og
aðrir menn — ranglætismenn
— ég fasta tvisvar í viku,
geld tíund af ölíu, sem ég
eignast------•“ Manninum í
Lúkasarguðspjalli fannst, að
hann „gæti lieils hugar geng
izt við orðum sínum og
gjörðum,“ og um leið lét
hann í Ijós lítilsvirðingu
sina á öðrum á sama háttl
cg Þjóðvarnarpresturinn, í
sem segir: „það er ótvírætt,
hversu mjög skiptir í tvö
Iiorn úin málflutning Þjóð-
varnarmanna og andstæð-
inga þeirra."!
Það er ömurleg staðreynd,
að þegar tveir Iærðir nienn
á tnttugustu öldinni ganga
upp í helgidóm íslenzkrar
baráttu fyrir frelsi lands og
þjóðar, skuli þeir báðir haga
sér eins og fariseinn, en
hvorugur sýna hóglæti toll-
heimtumannsins.
Eg segi yður: Þessi maður
fer ekki réttlættur heim til
sín, segir Kristur í sögulok
um faríseann og atferli hans.
Um séra Sigunbjörn má segja
hið sama: HANN FÓRl
EKKI RÉTTLÆTTUR
HEIM TIL SlN EFTIR AÐ
HAFA SAMIÐ OG SETT Á
PRENT GREININA í ÞJÓÐ
VÖRN. Þessum orðum mín-
um mun ég nú finna stað.
1 sama blaðinu og séra Sig
urbjörn veitir séf og félög-
um sínum syndakvittun á la
Tezel, birtust greinar, sem
eru vel til þess fallnar að
sýna bardagaaðferðir Þjóð-
varnarmanna gegn þeim fs-
lendingum, sem ekki eru á
þeirra máli. Gefst tækifæri
til, við athugun á þeim, að
virða það fyrir sér, hvaða
sæti þessi skrif eiga, saman-
borið við það, sem komið hef
ur fram frá öðrum hliðum
um sömu efni síðustu vikurn
ar.
VIÐ HLIÐINA A GREIN
SÉRA SIGURBJARNAR á
fremstu síðu Þjóðvarnar er
grein, þar sem staðhæft er
að „á fimm síðastliðnum ár-
um hafa borgarar landsins,
sem staðið hafa utan Alþing-
is, stjórnmála og flokka orð
ið þrisvar sinnum að kasta
sér út í hatramma baráttu
gegn ríkisstjórn og stuðnings
flokkum Iiennar til þess að
bjanga því, scm bjargað varð j
í öryggismálum þjóðarinnarj
út á við, sæmd hennar, rétti
og sjálfstæði“.
Ekki verður sagt, að séra
Sigurbjörn og menn hans séu
lítillátari en aðrir. Þrisvar
sinnum á fimm árum hafa
þeir „kastað sér út í hat-
ramma baráttu“ til þess að
verja „sæmd þjóðarinnar,
rétt og sjálfstæði“! Ekki
’ Verður Iieldur sagt; áð sérá
Sigurbjörn og hans menn
séu smátækir í að bera and-
stæðingana sökum. „Ríkis-
stjórnin og stuðningsflokkar
hennar“ hafa Jirisvar sinnum
á fimm árum ætlað vitandi
vits að glata „sæmd þjóðar-
innar, rétti og sjálfstæði,“
svo það hefur þurft hat-
rammá baráttu til að ,bjarga
því, sem bjargað varð.“
Finnst mönnum, að annar
eins ritháttur og þessi sé svo
ólíkur því, sem gerist í öðr-
um blöðum, að unnt sé að
segja, að „mjög skipti í tvö
horn um málflutning Þjóð-
varnarmanna og andstæð-
inga þeirra“. Manni detta
enn í hug orðin í iiingangi
dæmisögunnar: „En hann
sagði líka dæmimsögu við
nokkura, sem TREYSTU
SJAI.FI M SÉR, Aö ÞEIR
VÆRU RÉTTLÁTIR OG
FYRIRLITU AÐRA“.
ftfc*
StúdenfsDrcíið
Þetta var á fyrstu síðú
Þjóðvarnar. Nú snúum við
við blaðinu og lesuni fyrsta
og annan dálk annarrar síðu.
Þar er grein um Ólaf Thórs,
og er honum lýst svo:
„Hann er blessunarlega
blindur í sjálfs sín sök, hefur
ríkulegt sjálfsálit, er frakk-
ur, munngleiður og ófeim-
inii að troða sér fram fyrir
sér hæfari og vitrari menn.“
Séra Sigurbjörn og menn
hans seilast aftur til æsku-
daga þessa nianns til að
finna á liann árásarefni. Þeir
segja: „Og svo kaldhæðin
eru örlögin, að eimi af skel-
eggustu andstæðingum Ólafs
f.vrr og síðar á „lífið“ í lion-
um sem stúdent. Almenn
þekking hans er ótrúlega bág
borin“. Séra Sigurbjörn og
ritnefndarfélagar hans ger-
ast vel nýtnir á það, sem til
hneisu má verða, þegar þeir
blanda því inn i deilu um há-
tíðleg mál, að andstæðingar
hafi þegið góða hjálp í stúd-
entsprófi fyrir nærri 40 ár-
um!
Finnst mönnum slíkúr
„málflutningur Þjóðvarnar-
armanna" skipti í tvö horn
frá því, sem gerist hjá and-
stæðingum þeirra? Það má
vera, að ýmsum finnist svo,
en vafi er á því, hvort þau
Iiornaskipti yrðu talin prest-
iúum í hag og hans félögum.
Gunnar Lambason
Þá taka við 3.—5. dálkur
annarrar síðu. Þar birtist
frásögn sjónarvotts um, að
utanríkisráðherrann hafi af
hræðslu lagzt á fjórar fætur
í bíl þeim, sem ók honum
frá Alþingishúsinu á lieiðurs
degi Þjóðvarnarmanna og
kommúnista, 30. marz s.l.
Sjónarvottur -er Iátinn lýsa
þessum atburði á sem sögu-
Iegastan liátt eftir að séra
Sigurbjörn og ritnefndarfé-
lagar hans eru búnir að lýsa
því í innrömmuðum formála,
hvernig formælendur At-
lantshafsbandalagsins hafi
glúpnað, er þeir sáu mann
söfnuðinn, þrátt fyrir það
þótt þeir hefðu áður látið dig
urbarkalega.
Þetta rifjar upp fyrir
manni söguna í Njálu, þegar
ódrengurinn Gunnar Lamba-
son sagði skröksögur um
Skarphéðinn Njáisson í á-
heyrn erleiulrar liirðar.
— Hversu þoldi Skarphéð-
inn í brennunni? spurði Sig-
tryggur konungur.
— Vel fyrst, en þó iauk
svo, að hann grét, laug Gunn
ar Lambason.
ÖIl frásögn Þjéðvarnar
um hræðslu Bjarna. Bene-'
diktssonar er svo lítilmótleg,
að þess háttar er viðburður
í hérlendum blaðaskrifum, og.
er þó iant til jafnað. Það
Framhald á 6. síðu.
Gömiil læknisráð
og athuganir
Ef maður hefur verk
andliti eða þrota í höfði og
öng í hósti og þrýstir ofi
vinstri hendi fyrir brjóst sér
og kroppar urn nasaraufar '
sínar, sá mun deyja.
Item ef maður sveitist I
sótt sinni, hverfur höfuðiff
ofanvert, það er gott mark„
ellegar örvænt. Item ef þú
sérð oft sjúkan mann venda
sér til veggjar í öndverðrt.
sótt, það er eigi gott mark,
Item, ef sjúkur maður hefur
I samanfallnar nasaraufar og
jhvessir augu o.g hola þunn-
vanga og tilsnúnar varir og;
eyrú köld og vendir sér o£f
hingað og þangað og viH.
hverfa höfuð til fóta en fæt-
ur til höfða, vittu þann mann
eigi rnunu undan komast, þm
að slíkir hlutir eru banvæn-
ir.
Item ef maður lætur hend-
ur sínar í höfuð sér og dreg-
ur til sín fætur sína, vittn.
þann mann lifna. Smyr me§
fleski fætur sjúks manns og
kasta fyrir hund; ef hana
étur, þá mun honum batna,
en ef hafnar, þá er háska
von. Fyrir mat prófa, eí
ihland hins sjúka manns er,
skírt, — það táknar heilsu.
Galíenus mælti svo: Þessi.1
eru dauðleg mörk mannleg-s.
eðli, ef roðnar enni en brýnra.
(augabrýr) falla, vinstra'
auga dregur saman, nasar.
öndverðar hvítna, haka felÞ
ur, fætur kólna, kviður fell-
ur til hryggjar.
Smyr með fleski fætur
sjúks manns og kasta fyrir
hund, ef hann etur þá muu
honum batna, en ef hafnar,
þá er háska von.
Við augnmyrkva: Tak:
refsgall og hunang og blanda
saman og ber í augun; og
mun af taka myrkva, ef á er,
og sama leið bukka galL
Item tak ost nýjan og lát í
vatn vellanda og gjör aí
köku og legg við augun —
þá mun batna.
Item að birta augu: Tak
kúamjólk og kvenna og
dreyp oft í augun. Item lög-
ur malurtar blandaður við
hunang, það græðir allar
sóttir auga.
Ef á dregur auga: Tak
svölu lcvika og sker af henní
höfuð með gleri, svo að blóð
renni. Hér er lækning við
sár eyru: Tak sauðagall og
blanda með kvennamjólk;
það gerir rúm eyrun. Við
tannaverk: Tak brúnt salt og
ríð um utan tannholdið oft;
þá mun batna.