Mánudagsblaðið - 24.10.1949, Blaðsíða 4

4
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 24. október 1949.
AUMLEG VINNUBRÖGÐ
•jiiiifiiitiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'niiiiuiii
s

Hér í Reykjavík hefur op-
inber bygging veno ismiöum
nu hatt a annaö ár. Svo vili
til, aö eg hei átt leið þar
fram hja næstum því á
hverjum degi á þessu tíma-
bih. Eg hex því hait aiigou
tæauæri tii aö fyigjast meö
vmnubrógöum og axhostum
þeirra verKamanna og iönaö-
axmanna, sem þarna vmna.
Sú mynd, sem eg við þetta
hef tengið af ísienzkum
verkalyð, er sannariega ekki
giæsiieg. Oftast vinna þarna
10—15 manns. Þó er það
hrein henchng, að 'sjá meira
en 2 eða 2 menn að verki, þeg-
ar gengið er fram hjá „vinnu
staönum“. Hinir hima iðju-
lausir, hanga siyttisiega fram
á verkfæri sín og masa sam-
an. Stundum sést jafnvel
ekki einn einasti maður að
verki. Það lætur að líkind-
um, að tíminn sé nokkuð
lengi að líða hjá þessum
mönnum, þegar svona lítið
er haft fyrir stafni. Þeir
verða því að taka til annarra
bragða en vinnunnar til að
stytta sér stundir. Dægra-
dvöl þeirra virðist helzt vera
fólgin í því að syngja klám-
vísur við raust og kalla klúr-
yrði á eftir kvenfólki, sem
framhjá gengur. Verkstjór-
inn við þessa byggingu geng-
ur ekki verr fram í þessu en
verkamennirnir, en á hinn
bógixm virðist hann hafa
harla lítinn áhuga á að halda
þeim að vinmmni. Ég hef líka
heyrt, að hann sé mjög vin-
sæll af verkamönnum sínum,
og skal mig ekki furða það.
Annað mál er svo það, hve
mikils virði slíkar vinsældir
eru.
Afköstin við bygginguna
eru í samræmi við vinnu-
brögðin. Aætlunin mun hafa
verið, að byggingunni yrði
lokið á einu ári, en hún
hefur nú verið í smíðum í
næstum því tvö ár og mun
vart hálfnuð enn. Mér er
sagt, að kostnaðurinn við
þessa byggingu verði að
minnsta kosti þrisvar sinnum
meiri en áætlað var. Hvernig
á líka annað að vera? Menn,
sem eru ráðnir til að vinna
8 stundir dag hvern, eru
varla að verki meira en 1—2
stundir daglega. Þetta er
ófögur mynd, en því miður
mun hún fjarri því að vera
einsdæmi. Ég hef ástæðu til
að ætla, að ástandið sé litlu
eða engu betra á mörgum
öðrum vinnustöðvum. Það
er grátlegt að þurfa að segja
það, en maður hlýtur að
komast á þá skoðun, að
f jöldi reykvískra verkamanna
sé latur, hyskinn, ótrúr
og áhugalaus slæpingslýður
og auK pess ósiðaöir ruddar.
Þetta mun nú ekki falla i
góöan jaröveg svona í kring-
um kosningar, þegar allir
iiokkar keppast um að hefja
verkalýðinn til skýjanna og
ioía hann fyrn- dugnaö,
heiðarleika og skyldurækni.
Það væri lika með öllu
ósanngjarnt að halda þvi
fram, að allir reykvískir
verkamenn séu meö þessu
marki brenndir. Sem betur
fer, er hér enn til fjöldi heið-
arlegra og iðjusamra verka-
manna. Samt ber ekki að
loka augunum fyrir því, að
letin, siæpingshatturinn og
ótrúmennskan virðist fara
ört vaxandi. Mér er sagt, að
á ýmsum vinnustöðvum séu
þeir, sem vilja vinna eins og
menn, hæddir, teknir fyrir
og taidir með fíílum. Það er
ískyggilegt ástand, ef svona
heldur áfram. Ekki er þetta
heidur af því, að Íslendingar
séu frá náttúrunnar hendi
ónýtari eða lakari verkmenn
en aðrir. Margir þeir, ,sem
svíkjast um eins og þeir
geta, þegar þeir vinna í þjón-
ustu annarra, eru bráðdug-
legir verkmenn, þegar þeir
vinna fyrir sjálfa sig, t. d.
við að koma upp húsi yfir
sig. Vinnusvikin eru því
sprottin af rangsnúnum
hugsunarhætti, þau eru að-
eins einn þáttur í þeim
óheiðarleika, ræfildómi og
trassaskap, sem hefur sýkt
verulegan hluta íslenzku
þjóðarinnar. Eftir því, sem
kunnugir tjá mér, er ástand-
ið sízt betra hjá skrifstofu-j
og verzlunarfólki, og mun þó
keyra um þverbak á skrif-
stofum hins opinbera. Sá
hugsunarháttur er að verða
ríkjandi með íslendingum,
að þeir eigi allir að fá há
laun og búa við burgeisalífs-
kjör fyrir að gera ekki neitt.
Þetta gildir jafnt um þá, sem
vinna líkamleg og andleg
störf, en reyndar virðist
muni reka brátt að því, að
hver einasti íslendingur þyk-
ist of fínn til að vinna lík-
amlega vinnu. Þetta er í
sannleika ískyggileg þró-
un, bæði frá sjónarmiði ein-
staklingsins og þjóðfélagsins.
Sá, sem daglega venur sig á
að slæpast og svíkjast um í
stað þess að vinna skyldu-
störf sín af trúmennsku,
verður minni og verri maður
með hverjum degi, sem líður.
i. Þó að hann komist upp með
þetta, verður hann undir
niðri sáróánægður með sjálf-
an sig, þó dð sú gremja geti
á yfirborðinu beinzt gegn
þjóðfélaginu eða einhverju
öðru. Slæpingshátturinn og
svikin gera hka lííið í alia
staði leiðinlegra. Timinn er
margfalt- fljotari að líöa, ef
menn ganga með dugnaði aö
verki sinu, og að kvoidi slíks
vinnudags eru menn í sau
við sjálía sig og heiminn.
Frá sjónarmioi þjoðlelags-
ins er þetta ægilegt vanUa-
mál. Islendingar eru fámenn
þjóð í stóisu, eríiðu og liit
numdu landi, og ef þeir eiga
að geta lifað mannsæmanm
menningarlífi, má enghm
liggja á hði Binu. Það getui
aldrei blessazt til lengdar, ao
verulegur hluti þjooarmnax
svíkist að meira eöa minna
leyti um að vinna skyidu-
störf sín. íslendingar hafa
síðasta áratuginn ráðizt í j
margar og merkilegar verk-
legar framkvæmdir, og ég ei
ekki í nokkrum vafa um, ao
vinnusvikin við þær fram- j
kvæmdir nema tugum eða!
jafnvel hundruðum milljóna
króna. Það er vitað mái, aö
kostnaðurinn við hverja ein-
ustu opinbera byggingu, sem
reist hefur verið hér á landi
síðustu árin, hefur fanö
langt fram úr áætiim og þaö
fyrst og fremst vegna vmnu-
svika, þó að annað sleifarlag
komi hér einnig til.
Menn tala nú mjög um, að
erfiðir tímar séu framundan
í atvinnumálum og fjármál-
um íslendinga og ræða ýms-
ar ráðstafanir, sem gera
þurfi í því tilefni. Ég er ekki
í nokkrum vafa um það, að
ef hver einasti íslendingur
tæki sig til og einsetti sér að
vinna starf sitt af dugnaði
og trúmennsku næstu árin,
væri það á við mörg hundr-
uð milljónir króna og marg-
falt meira virði en styrkir,
uppbætur, gengislækkun og
aðrar slíkar kákráðstafanir
hins opinbera í efnahagsmál-
um þjóðarinnar. En því mið-
ur eru sáralitlar líkur til, að
bót verði ráðin á þessu í
bráðina. Sviksemin og letin
eru búnar að festa of djúpar
rætur í þjóðinni til þess. En
þetta hlýtur að enda með
skelfingu og hruni. Það get-
ur engin þjóð svikið sjálfa
sig á þennan hátt til lengdar.
Einn góðan veðurdag munu
slæpingjarnir og vinnusvik-
ararnir vakna við vondan
draum. Þegar leti þeirra og
ótrúmennska er búin að
koma atvinnulífi þjóðarinnar
á kaldan klaka, munu ekki
verða til neinar vinnustöðvar
til að slæpast á. Þeir geta að
vísu haldið áfram iðjuleysi
sínu, en það iðjuleysi verður
ekki borgað dýrum dómum
eins og nú. Ajax.
TILKYNNING |
| frá Vöruhappdrætti S.Í.B.S, 1
Neðanskráðar verzlanir hafa tekið að sér að afhenda
vörur gegn vinningsmiðum árituðum af umboðsmönn-
um happdrættisins:
Silli og Valdi, allar búðirnar.
KKON, allar búðirnar.
Kiddabúð, ailar búðirnar.
Sláturfélag Suðurlands, allar búðirnar.
Verzl. Geysir, Hafnarstræti.
Verzl Liverpool.
Bagnar Blöndal, Austurstræti.
Húsgagnaverzlzun Austurbæjar.
Húsgagnaverzlun Kristjáns Siggeirssonar.
Hljóðfæraverzlun Sigríðar Helgadóttur, Lækjargötu.
Bókaverzlun Isafoldar.
Bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Bókabúð Braga Brynjólfssonar.
Sömuleiðis allar verzlanir, sem liafa umboð fyrir
happdrættið.
Væntanlega verður birgðasölum happdrættisins fjölg-
að bráðlega og verða nöfn þeirra birt í blöðum á sama
hátt og hér, þegar þar að kemur.
Þeir, sem hlotið hafa vinning, geta hér eftir snúið sér
til birgðasalanna og fengið vörur afhentar út á stimpl-
aða vinningsmiða.
§ Vöruhappdrætti S. í. B. S. f
! i
s =
8 *
»..iiiiiiiu«iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiii:iiiliiiiiliiliilii«illillimiliiliiliiiiiiiiiiiiiiliillillllliliillillillililliil
luiiiiimiVTitniimmiiimmmiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiniiiiiiniiiiiiiN
STEINSTEYPUMALMNCIN
PAINTCRETE
| Yatnsheld - Þolir þvott - Flagnar ekki
s PAINTCBETE notkun fer stöðugt í vöxt hér á landi, |
bæði utan húss og innan.
PAINTCBETE steinmálning hefur alla þá kosti, sem =
slík málning þarf að hafa, og uppfyllir |
kröfur hinna vandlátustu.
s • =
s c
| PAINTCBETE heldur óbreyttri áferð árum saman, |
þolir þvott og upplitast ekki. §
| PAINTCBETE er notadrjúg og ódýr. Efniskostnaður |
er aðeins 35—40 aurar á hvern fer- |
meter.
| PAINTCRETE fæst nú í þrem litum: hvítum, gulhvít- |
um og ijósgulum. I
Almenna Byggingafélagið h.f.
Innflutningsdeild
Borgartúni 7.
Sími 7490. I
íiiiiiiiniimiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiimiiimmmmmminmmmmniiiiiiniimmmmmmmiirtiimmmm