Mánudagsblaðið - 01.05.1950, Blaðsíða 3

Mánudagurinn 1. mai 1950.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
’-IBTOT
'fi'i I uw.i.pwm'.v
S
RADDIR
LESENDÁNNA
Herra ritstjóri.
í tilefni af grein í blaði
yðar umm Tóbakseinkasölu
ríkisins, iangar mig aö
varpa þeirri spurningu
fram, hversvegna nefndri
einkasölu líðst að stór-
hækka verð á öilum sínum
fyrirliggjanidv örum — sera
keyptar munu vera með
eldra gengi, en ása ma tíma
er skorað á aiia að sýna
,.þegnskap“ — og ekkert má
hækka sem keypt hefur ver
ið áður en gengislækkunin
varð, enda heldur ekki á-
stæða til þess. Eg er pípu-
reykingamaður, reyki teg-
und sem fáir nota og alltaf
er fáanleg, en nú hækkar
þessi tegund urn rúmar 5
krónur dósin — þótt áreið-
anlega sé um gamlar byrgð-
ir aö ræða. Svona. hegðar
hið „opinbera" sér, en við
hinir aumingjarnir — sem
fyrir nokkru voru þó hátt-
virtir kjósendur, eigum bara
að sýna ,.þegnskap“ — þá
er allt í lagi.
Pípureykingamaður.
*
\
Mánudagsblaðið!
Það, sem ég hef verið að
brjóta heilann um nú upp á
síðkastið er:
Hvað líða enn mörg ár, þar
tii Samband ísl. samvinnufé-
laga er búið að saína mest
öllum fjármunum íslendinga
undir sinn hatt? Gaman væri
að geta athugað, hvað mikið
af fasteignamati þjóðarinnar
er á höndum bændanna og
S. I. S. í dag. Hver auðsöfnun
bændanna hefur verið sein-
ustu 10—15 ár. Hvað mikinn
hluta S. I. S. og bændumir
hafa fengið af fjárfestingu
þjóðarinnar undanfarin ár. —
Hve marga bíla, þvottavélar,
ísskápa, yfirleitt heimilistæki
S. í. S. hefur fengið innflutn-
ing á seinustu árin. Hvað mik-
ill hluti móts við alla aðra
innflytjendur. — Og margt
fleira mætti spyrja um í þessu
sambandi.
’Eins og alþjóð veit, hafa
bændurnir, af stéttum til, orð
ið þeir fyrstu til að hljóta
meðgjöf með framleiðslu
sinni. Hvað hefur S. 1. S. auðg
azt um margar milljónir síð-
an ? Hvað haf a kaupfélögin og
Sambandið byggt og keypt
margar hallir í borg og bæ á
sama tima ? Keypt mörg skip
og fyrirtæki o. s. frv. Allt
þetta er mikill fróðíeikur að
fá að vita, og allan almenning
þyrstir í þennan fróðleik.
Er það heilbrigð þróun mál
anna, að S. í. S. og bændum-
ir, ein stétta- í þjóðfélaginu,
fái umyrðalaust að halda
áfram að gera sig
og félagsskap sinn að stór-
veldi í landinu, meðan þú og
ég erum látnir blæða til ó-
lífis? Hin hliðin er svo sú,
að ef einhver jum bónda hlekk-
ist á, horfellir fé sitt, missir
heilsu, sem sagt verður hjálp-
arþurfi, þá er það ég og þú,
sem átt að hjálpa. Ekki gerir
viðkomandi kaupfélag það,-
ekki helöur S. I. S. Nei, það
er útilokað, að hans eiginn
auðhringur hlaupi þar undir
bagga, það auðvald, sem hann
hefur þó kannske eytt sínu
hálfa lífi til að skapa. Það
opinbera, þú og ég, verða að
koma þar til hjálpar, og þeg-
ar sú hjálp hefur verið innt
af hendi, þá tekur viðkomandi
kaupfélag við honum aftur,
og allt er í lagi. Hvers konar
þjóðfélagsfræði er hér á ferð ?
Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga hefur marga
menn í þjónustu sinni, eðli-
lega, ekki er svo lágt á þeim
risið. Hin þrautpínda bænda-
stétt íslands hefur ráð á því,
að undirhalda hér í Reykja-
vík mjög fjölmennt skrifara-
lið. Rétta tölu veit ég ekki,
en vart mun þar færra en 2
til 3 hundruð manns, og flest-
ir munu skrifaramir vera. A
bílastæði Sambandsins, sem
mundi metið hér nokkur
hundruð þúsundir, samanber
Hótel Islands-grunninn,
standa daglega. tugir svo-
nefndra „Luxusa". — Margir
nota kannske ekki bíla sína
úr og i mat, og eru þeir þá
geymdir heima. Vel mætti
gizka á, að lið þetta ætti um
50 bíla, sennilega miklu fleiri.
En ef þeir væru 50, þá væri
verðmæti þeirra í dag ca. 20
milljón króna virði. Segjum
nú að þeir, eins og aðrir
dauðlegir menn, hafi þurft að
kaupa ca. helminginn af þeim
á svörtum, er þá andvii'ði
þessara bíla milli 30 og 40
milljón króna. Hvað margir
bændur á íslandi hafa hug-
mvnd um, hversu auðugir
þeir eru nú árið 1950?
Þá vildi ég minnast á brun-
ana og óhöppin, sem nú um
tíma hafa hrjáð okkar þjáða
þjóðfélag. Vilt þú ekki, góða
Mánudagsblað, hafa fastan
ramma í blaði þínu, sem þú
þó birtir ekki nema þegar eitt
hvað hefur skeð. Eg meina,
að nú þegar þú birtir þú lista
yfir það, sem orðið er, og
næst þegar bruni eða skemmd
ir verða á miklum verðmæt-
um, þá birtir þú aftur listann
í heild, að viðbættu því sein-
asta. Bezt væri, að þú yrðir
þér úti um verðgildi hvers
tjóns og segðir frá því aftan
við hverja frásögn. Það er
mjög mikils virði, að þjóðin
fylgist með í þessum málum.
Eg man nú ekki, hvar upp-
hafið er að þessari runu, en
kannske er það, þegar 65
síldarnætur brenna rétt fyrir
síldarvertíð. Þá eni íshús-
brunarnir o. fl. Og nú sein-
ast íkviknunin í Lagarfossi,
sápuverksmiðjan á Akureyri
og skemmdirnar á sykrinum
og gærunum í Reykjanesinu.
Allt þetta eru mikil „valuta-
spursmál“ fyrir þjóðina, og
virðist varla einleikið.
Skattgreiðandi.
★
Að unöanförnu hefur tölu-
vert borið á því, að hringt
hafi verið til mín, aðallega
hafa þetta verið konur, og
erindið þá eins og oft vill
verða hjá þeim eitt og hið
sama, að spyrja um heilsufar
mitt. Þetta hafa verið giftar
konur, ógiftar konur, sauma-
konur, hjúkrunarkonur og
allskonar konur. Þessi mikla
umhyggja kvenna þessara
fyrir heilsufari mínu virðist,
eftir því sem ég hef komizt
næst, stafa af grein, sem birzt
hafði í Mánudagsblaðinu fyr-
ir ekki all löngu og töldu
þær mig föðurinn. Spurning-
arnar voru venjulega þessar.
Er hann heima? Eg kvað
hamr ekki við. Eigið þér
heima þarna? Já, ég kvað
svo vera. Segið mér, hvernig
hefur hann það? Og án þess
að bíða eftir svari, héldu þess
ar kjólklæddu verur tuttug-
ustu aldarinnar áfram leit-
inni að saðningu við sinni
meðfæddu forvitni. Þetta er,
svo kom nafnið, föðurnafnið
og ættin í tíunda lið. Sko,
mig langaði svo mikið til
þess að frétta eitthvað áf
honum, hefur hann kannske
ekki verið heima að undan-
förnu. Sko, það er óhætt að
segja mér eins og er, ég þekki
hann svo vel, ég meina hann
er þó víst ekki kominn á
spííalann.
Þarna hafið þið það, þið
skuluð bara segja fólki sann
leikann í Ijósi náttúrunnar,
og sjá svo, hvernig fen
Fyrstu dagana á eftir, þá.,er
þið mætið vipjim á gptu borg
arinnar, þá megið þið búast
við því, að þeir horfi á þig
með uppmálaða skelfingu í
andlitunum og sama augna-
ráði og ugla horfir á músar-
holu.
Já, tímarhir breytast og
mennirnir með, það er óhætt
að táka undir það; máltæki.
Fyrir ekki állmörgum tugúm
ára var uppi góður og gegn
bóndi. Það var á þeirn árum,
Framhald á 5. síðu.
Mánudagsblaðii
fæst á eftirtöldum stöðum
Békaverzlunum:
Bókabúð Austurbæjar
Sigfús Eymuudsson
Isafoldar
Lárusar Blöndal
Bókabúð Laugarness
Bókastöð Eimreiðarinnar
Bókabúð Laugav. 15
Braga Brynjólfssonar
VerzL Helgafell Berg.str.
Bækur og ritföng
Greiðasölustöðum:
Fjólu
Florida
West End
Litla kaffistofan
Tóbaksbúðinni Kolasundi
Gosa !
Óðinsgötu 5
Vöggur
Hressinsarskálinn
Stjarnan (Laugáveg 86)
Skeifan
Isbúðin, Bankastræti
argi ;
Verziunum:
Skálholt
Axelsbúð Barmahlíð 8
Söluturni Austurhæjar
Sigf. Guðfinnss. Nönnug. 5 |
Árni Kristjánss. Langli.v.
Rangá Skipasundi
Brífandi (Samtúni 12)
Leikfangag. Laugaveg 45
Drífandi Kaplaskjólsv.
Nesbúð I
Þorsteinsbúð |
Júliusar Evert Lækjargötu
Verzlunin Ás
Hvérfisgötu 71 1
Árna Páissonar Mikltibr. !