Mánudagsblaðið - 27.11.1950, Blaðsíða 3

Mánudagur 27. nóvembér 1950
MÁNUD agsblaðið
3
Hvar er
II
11
Nýjar bækur
Framliald af 1. síöu.
gekk upp og eiiginn varð Svarti-Pétur. Það er synd að
enginn HELGi HjÖKVAR skuH vera starfsmaður I f jár-
hagvsráði og gjaldeyrlsnefndinni, því þá væi*u þeir NEYDD-
IR til þess að tala.
Eimþá einti siimi iiefir ríkisstjómm fyrirskipað rann-
Sókn, og þingið VHI áuk þess skipa nefnd til ennþá frekari
raimsókna á f jáíinálasíjórn ríkisútvarpsins. Eg trúi því
að sfcjóm eða stjórnir útvarnsins fái'siðférðisvotfcorö á svip-
aðri bylgjuiengd og það, sém gjaldeyrisnefndin fékk. I»á
verður aftur logn á Bessastaðahlaði. Að vísu ér her galli
á gjöf Njarðar, því að Helgi er þékktur að því að þagna
ekki fyrr en liór.urii sjálfum sýnist, og hann lætur ekki
skrúfa fyrir sig fyrr en hann hefur fengið það fram, sem
hann hefur liugsað sér. Hann getur aðstöðu sinnar vegna
talað og sett sér stærri meim í klípu.
EN EKKI ER AÐ FURÐA, ÞÓTT ALMENNINGUR
BERI TAKMARKAÐ TRAUST TÍL OPINBERRA RANN-
SÖKNA I ÝMSUM MÁLUM.
SÚ eina trygging fyrir því að tekið væri fyrir ósóm-
iui, aílstaðar, þar sem hann er að fiuna, væri sú AÐ
ALMENNINGUR HEFÐI FRÁ SINNI HÁLFU ÖPÓLI-
Systurforlögin, Draupnis-
utgáfan og Iðunnarútgáfan,
gefa út í ár um tuttugu bæk-
úr. Er það litlu minna en
•j(íðastliðin ár. Hins Yegar
hefur reynst óhjákvæmilegt
að minnka upplög flestra
bókanna, miðað við það, sem
verið hefur, því að pappírs-
skorts hefur . gætt mjög
verulega í ár.
Aðaljólabók forlaganna í
ár — og jafníramt stærsta og
dýrasta verk, sem þau hafa
gefið út til þessa er ÖLDIN
OKKAR - iMinnisverð tíðindi
1901-1:930. Ritverk þetta er
með mjög sérstæðu sniði,
„sett upp“‘ eins og dagblað
og allar frásagnir í frétta-
formi. Er hemt frá öllum
helztu innlendum tíðindum
á þesu áralbili, auk mikils
fjölda smærri viðburða. Val
og framsetning efnisins er
fyrst óg fremst mótuð af því,
hvað fréttnæmt þótti á líð-
andi stund. en forðast að
Enég, ég á þriggja lierbergja íbúð, enga verzlun, og hef
290 krónur í eigRaskatt. „Skrítin vinnubrögð á skattstof-
\mni“, datt mér í hug, þegar ég fór að sofa um kvöldið).
3. SMYGLIÐ á undanfönuim árum á ölhmi gull og
silfurvörunum, ásamt liudarpennum, hálsklútum, sokkum
og hvað eina, sem víða hefir vcrið selt í biiðum og á svört-
um maritaði, án þess að nokkrum detti í liug, eða nafi
skyldur iil að syrja, hvernig þetta hafi verið íiuíí inn.
TÍSKA NEFND, eða öllu helduv neind, er samanstæði af
mönnúm allra flokka, en hefðu þó cskert mannorð, þ.e.a.s.
væru ekki starfandi framarlega í stjórnmáluin. Nefndlna
ínætti kjósa af ýinsum samtökum manna iál sjávar og sveiía.
Þessi öryggisnefiid ætti að hafa rétt til þess að ctinga
ölíum kýluin, hvar sem þau væru á þjóðarlikamanum. Þcssi
nefnd gæti með góðu móti komið í staðinn fyrir RÁÐS-
Enginn karlinaður með fulla sjón og heiíar tilfinningar
getur hafa komizt hjá þv í að taka eftir öllum þeim srnekk-
lega faínaði, sem ungar og fallegar stúlkur höfuðstaðarins
hafa skartað í undanfarin ár — þótt aldrei 'iafi þessar
flíloir fengizt í verzíunum bæjarins.
Landsmenn furða sig á því hvernig á því muni standa,
að tollverðirnir urðu ALLT I EINU svo fundvísir í „foss-
MANN RÍKISINS, sem einhver jir vitringar ætluðu að skapa
í fyrra. Með eftirlíti slíkrar nefndar liefði almeriningur
inikla trj’ggingu fyrir því, að stjórnendur þjóðmálanna
NEÝBDUST TIL AÐ VINNA TRÚLEGA þau störf, sem
þeim Iiefur verið falin. En albjóð hefur nú um langan tíma
verið í öngu;n sínum úfc af óheilindum stjórnmálamamianna,
sem láta öll nauðsynjamálin sitja á hakanum fyrir brölti
sínu og fégræðgi.
Ef siik nefnd sem þessi, hefði verið íil á tmdanfömum
árum, þá hygg ég að hún íiefði meðal annars tekið til aíhug-
tinar eftirfaramli:
1. E5GNAKÖNNUNINA, sem þjóðhollir!! þingmenu
voru að hurðast mcð í níu mánuði, svo að stæi*stu skatt-
svikararnir í'engju nægilegan tíma til þess aö hjarga imdau
incgninu af þýiisínu. Það var ritað, að svo margir hrotlegir
voru meðal forystumaima allra stjómmálaflokkanna, bæði
innan. þings og úfcan. íJess vegria var meðal annars ekki hægt
að kella eignakönhuúinni á fyrirvaralaust.
unum“ nú í sumar og haust. Hvað kom fyrir? Höfðu þeir
fengið sér ný vasalyós, cða sterkari gleraugu?
4. SMIGLIÐ á vörunum út úr landinu fyrir milljónir
króna, sérstaklega til Danmerkur eftir stríðslokin. Um
það smvgl lússu flestir nema tollverðimir.
5. LEYFISVEITINGAR gjaldeyrisnefndar, m. a.
leyfisveitingar til fyrirtækja þeirra, sem starfsmem: gjald-
eyrisnei'ndar voru hluthafar í, eða tengdir á annan hátt.
6. INNFLUTNINGS- OG GJALDEYRISMÁL Sam-
bands íslenzkra samvinnufélaga og ýmsra stórkaupniánúa.
7. GJALDEYRISÞJÓFNAÐURINN, sem eun er ilð
lýði, svo að fjöldi manns getnr alltaf fiakkað ókeypis!!
iun öll nærliggjandi lönd, keypt ótakmarkað af dýriun
munaðai*vörum og búið á dýrustu hótelum, svo se:n oft
áður hefur vcrið lýst.
ERU EKKI MARGAR GLOPPUR Á EMBÆTTIS-
REKSTRINUM, SEM ENNÞÁ VÆRI VERT AD AT-
IHJGÁ? ó
2. SKATTAFRAMTÖL ýmsra einstaklinga og félaga,
sera virðast geta skilað hinum ótrúlcgustu og skáldlegustu
skaítafiúmtöi’m og látið skatíanefndimar taka þau cem
fukgóða og giltla vöru. En skattanofndirioar eru furðu
nalíiar við að eúa tveggeyringaaa hjá þeim félitlu.
(Eg vil iH gamaus geta þeua, að í fyrra fókk ég tilkynn-
ingú frá Skafctsí-ofmmi í Reykýavík nm það, að ég ætti að
koæa með rc 'ránmg og gögu fyrir 1350 krmuun, sem írerðar
vo:u á skatúkCmlumai cem vloliaíd á íbúð mmni. Nú vildi
svc vcl til, að é úífci reikniugum írá ionaðarmanninuir^ scm
liaít-i uuriið '. erkíð og fór með liann til þeirra. E»að hunuuoði
heldur óbliðleya í fulitrúanum, þegar liami sá að ég var
saklauo, og iiirfci Iiann reikúingmn, eu ég siapp við fangeisi
o ; soktir. „Eru beir prðnir svona f jandi nákvæmir?“ hugs-
aði ég ineð mér. En þegar ég kóm hehn, fór ég að blaða í við-
skiptaskránni 1949 og fann þar við mjög laústega athugun,
að tveir samrýmdir kaupnienn Iiér í bænum eru skráðir
eigendur að 28 liúsúm stónún og sináum í Reykjavík.
Seinna var mér sagt, að ég liefði leitað illa, því þau væru
víst um 40 talsins. 1 símaskránni stendur, að þeir liafi 8
verzianir undir sínu nafni víðsvegar í bænum. 1 síðustu
skattskrá hafa læssir menn samíals í tekjnskatt og stríðs-
gróðaskatt 115.662,00 og í útsvar kr. 96.00,00. I söniu
skattskrá stendur, að þeir liafi ENGAN EIGNASKATT.
ÞEIR EIGA EííKI NOKKURN SKAPAÐAN HLÚÍ,
Ef örj ggisnefndin væri hlutverki sínu trú, væri meir
en nóg fyrir hana ao gera. Það tæki eflaust langan tíma
að keima sumuni að vinna heiðarlega, því það er orðið
okkur ívslendingúm svo ónáttúrlegt og gamaldags. En ég
hygg, að með st.rfum svona nefndar, injmdi skapaist
gagnkvæmt traust milli almemiings og iíkisstjórnarinnar,
en aí slíku trausti er mi ekki snefii að finna. FóIIi myndi
þá vita, að f jánnumun ríkisins væri ráðstafað cftir því, sem
forráðainena þjóðarinnar hefðu brjóstvit til. Meira væxi
ekld liægt að krerjast í bili. Með tímarmm kæmi svo cf til
vill þroski og náttnrlegur lieiðarleiki.
Það er vitað mál, að fjöída margir opinberir starf'smcnn
vildu eklci vinna undiv slíku eftirliti. Þeir kunna ekki vlð
sig nema þar sem starf þeirra ber tvítugfaldan ávöxt —
fyrir þá sjálfa. En við yrðum víst að bíta í það súra epli
að láta þá náunga bara fara. Þá væru og hinir, sem eftir
sætu, öruggir með að fá ekki óorð af þeim að ósekju.
Það er trúa mín að Helgi liafi fengið hinar íslenzku,
pólitísku stjöiriur tii að blika. Framsóknarmenn láta áreið-
anlega ekki plokka ænma af Júpiter, nema Neptúnus fái
svipaða meðferð. Það verður þá heldur að stokka spilin
betur og gefa upp aftur.
Eg sezt á stein l ið götuna og bíð vongóður eftir því að
sjá livað tínist fram í dagsljósið.
ÞETTA ERU BLÁ SKÍNANDI FÁT.EKlR AUMINGJAR!
Vegfarandi.
skoða atburðina í því ljósi,
sem seinni tíminn lítur á
þá. iMá því í raun réttri
segja, að hér sé um samtíma
frásögn að ræða. Ritið er
prýtt m,örgum hundruð
myndum og prentað á sér-
staklega vandaðan pappír.
Vonast útgefandi til, að frá-
gangur þess verði með ágæt-
um.— Ritstjóri verksins er
Gils Guðmundsson rithöfund
ur.
Á.næsta ári kemur vænt-
anlega út síðara bindi þess-
ara ritverks. Tekur það yfir
árin 1931-1950, en ritið er
gefið út í tiiefni þess, að um
næstu áramót er öldin hálfn
uð. Þegar ritinu er lokið.
liggur þar fyrir íslandssaga
í fimmtíu ár, sögð með sér-
stökum hætti, sem ástæða er
til að ætla, að almenningi
þyki bæði nýstálegur og
skemmtiíegur.
í bókaflokknum SÖGN OG
SAGA kemur út eitt rit í
ár. Er það fyrri hluti af hinu
mikla ævisagnariti sr. Frið-
riks jEggerz, afa Sigurðar
heitin^ Eggerz ráðherra og
þeirra systkina. Hefur rit-
verki þessu verið valið nafn-
ið ÚR FYLGSNUM FYRRI
ALDAR. Bindið, sem út kem-
ur í ár. hefst á frásogn tim
Björn ríka Péturs~on, sýslu-
mann á Skarði, og síðan ,er
getið niðja hans í næstu ætt-
liði, en meginefni þessa bind-
is er ævisaga sr. Eggefts
Jónssonar á Ballará, föður
höfundarins. í ritverki þessu
kennir margra grasa, og er
það hið girnilegasta til fróð-
leiks. Hermir þar frá mörg-
um stórbrotnum og sérkenni
legumi teinsiaklingum og
sögulegum atburðum, enda
var réttnefnd ,.söguold“ í
héruöum umhvcriis Breið'a-
f’örð' á hB'.sum áratugum.
í síðara bindinu, sem væ'nt-
anlega kemur út á næsta ári,
er sjálfsævisaga sr. Fri'öriks.
Fyrra bindið er tæpar 540
bls., en síðara bmdið verður
ndkkru minna. — 'Útgáfu
þessa verks annast Jón Guð-
nason skjalavörður.
Aðrar ‘íslenzkar bækur,
sem forlögin gefa út í ár eru
þessar.
DRAUMSPAKIR ÍSLEND
INGAR eftir Oscar Clausen.
í þeirri bók segir frá hartnær
þrjátíu draumspökum íslend-
ingum, konuni og korlum.
ÁÖúr er komiri út bók Clau-
sens SKYGGMIR ÍSLEND-
INGAR, þar sem segir frá
fofskyggnu — og fjár-
skyggnu fólki.
SAGNAÞÆTTIR BENJA-
MÍNS SIGVALDASONAR.
Fyrsta he-fti þessara agna-
þátt kom út í vor, en alls er
gert ráð fyrir að heftin vefði
sex, eöa þrjú bindi samtals.
Annað hefti kemur væntan-
lega út seinni hluta vetrar.
Frh. á 8. síðu.