Mánudagsblaðið - 01.06.1959, Blaðsíða 3

Mánudagur 1. júní 1959.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
3
Kosningarnar
BorQarfjarðarsýsia
Þessar kosningar marka
tímamót í stjórnmálasögu
Borgarf jarðar. Pétur Ottesen
hverfur nú af þingi, eftir að
hann hefur verið þingmaður
í 43 ár eða lengur en nokkiiir
annar íslendingur. Hahn var
fyrst kjörinn 1916 og var þá
í Sjálfstæðisflokknum gamla
og hefur síðan reynzt ósigr-
andi .við allar kosningar.
Pétur hefur í Borgarfjarð-
arsýslu átt fylgi langt út fyr-
ir raðir Sjálfstæðismanna,
f jöldi lítt pólitískra kjósenda
hefur kosið hann vegna
mannkosta hans, og segja
má, að hann sé virtur og
dáður af öllum, sem hann
þekkja, hýar í floltki sem
þeir standa.
Það verður sjónarteviptir,
er Pétur hverfur nú af þingi.
I þessari samkundu er ekki
að finna marga mannkosta-
menn af hans tagi.
Jón Arnason á Akranesi er
nú frambjððaridi' gjáífötáéÖis-
flokksins.
Hann hefur um langt skeið
verið þekktur maður þar í
hæ, en í sveitum sýslunnar
hefur hann ekki mikil sam-
bönd. Sjálfstæðismenn í
sveitum Borgarfjarðarsýslu
hefðu víst margir heldur
kosið Jón Guðmundsson á
Hvítárbakka, ungan og glæsi-
legan myndarbónda, sem
frambjóðanda flokksins.
Jón Árnason er heiðui’s-
maður, en hann er enginn
maður til að setjast í sæti
Péturs Ottesens. Ekki kemur
til mála, að hann fái allt fylgi
Péturs, þó að það gæti hjálp-
að honum eitthvað, ef Pétur
styður hann á virkan hátt í
kosningabaráttunna. Jón eri
talinn heldur lítill fundarmað-
ur. Að öllum líkindum nær
hann kosningu, en sá sigur
mun ekki verða glæsilegur.
Enginn vafi er ái þvi, að!
hann mundi kolfalla, ef
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuf lokkurinn hef ðu nú með
sér samstarf eins og í síð-
ustu kosningum.
Benedikt Gröndal fer enn
fram fyrir Alþýðuflokkinn.
Búast má við að Framsókn
taki nú mikið af því fylgi,
sem hann fékk í sveitunum
síðast, en á Akranesi á Grön-
dal alltaf öruggt fylgi. Hann
hefur reynzt ötull og dug-
andi þingmaður, og harka
hans í landhelgismálinu hef-
ur eflaust fallið í góðan jarð-
veg á Akranesi.
Ekki er unnt að' spá um
það, hvort Gröndal verði
uppbótarþingmaður áfram.
Ðaníel Ágústínuss, bæjar-
Stjóri á Akranesi, fer nú fram
fyrir Framsóknarflokkinn.
Fréttir úr Borgarfirði herma,
að haim muni eiga mikið
fylgi. Hann er talinn muni
fá atkvæði ýmissa sveita-
kjósenda, sem fram til þessa
hafa alltaf kosið Pétur Otte
jseii, og fylgi hausá Akranesi
“ijfioii fiurl3£iii ’iU wri
AJAX skrifar um:
Kfördremi °ð frnmboð
er einnig talið talsvert mikið.
Daníel er sögð sú list lagin
að tala við fólk, hann kvað
vera útsmoginn áróðursmað-
ur í litlum hópi. En einnig er
hann sagður hraðmælskur á
fundum, jafnvel of mælskur,
að því er sumir segja, en of
mikið má af öllu gera, einn-
ig mælskunni. Framsóknar-
menn í Borgarfirði hafa hald-
ið því fram við mig, að Daní-
el hafi möguleika á að ná
kosningu, en þar held ég að
ar miklir kunna að rísa í
flokknum um eftirmann
hans.
Og víst er það, að maður
mundi sakna Ólafs úr póli-
tíkinni, hinn strákslegi
sjarmi hans er ómótstæðileg-
ur. Þá sjaldan Ólafur talar
sig upp í húmorlausan æsing,
fer honum það illa, hann nýt-
ur sín alltaf bezt í glensi og
háði, honum lætur bezt hálf-
kæringur, þegar brandararn-
ir f júka til hægri og vinstri,
óskhyggjan sé að verki. En 'misjafnlega góðir að vísu.
hitt mun víst, að hann fær
verulegt fylgi í kjördæminu.
Ingi K. Helgason fer fram
fyrir Alþýðubandalagið í
annað sinn og fær sennilega
svipað fylgi og síðast.
Ingi er seigur og klókur
baráttumaður, þó að hann
fari sér oftast hægt. Hann er
á fundum oftast svo kurteis
og settlegur, að menn gætu
haldið, að hér væri á ferð-
inni enskur lávarður að tala
í efri málstofunni, en ekki
eldrauður kommúnistaleið-
togi.
Sumir segja reyndar að
hinn eldrauði farfi á Inga sé
tekinn að upplitast, hann sé
ekki meira en svo öruggur
réttlínumaður og dáist jafn-
vel að Tító. Vera má að
þetta sé allt rógur vondra
manna, og að Ingi sé enn
jafn sterkur í trúnni isem
forðum.
Hvað sem þessu líður, er
hann einn hinn frambærileg-
asti af yngri mönnum komm-
únista.
En svona er Ólafur, svona
á hann að vera, og svona vilj-
um við hafá hann. Við éigum
hvort sem ef meira en nóg
af húmorlausum pólitíkus-
um.
Guðmundur 1. Guðmunds-
son missir nú Framsóknarat-
kvæðin, sem hann fékk síðast,
trú á, að sú spá rætist, en vel
getur það satt verið, Isem
réttlínumenn segja, að Rútur
vilji mynda stjórn með
Framsóknarflokknum, ef Al-
þýðubandalagið og Framsókn
nái meirihluta í sumarkosn-
ingunum.
Milli Rúts og Hermanns
Jónassonar hafa frá fornu
fari legið ýmsir leyniþræðir,
en reyndar liggja dularfull-
ir þræðir í allar áttir frá
Rúti, hann hefur yndi af
því að búa í dularfullri at-
mosferu, þar sem rétt grillir
í hann í þokunni. Þetta puk-
ur og leynd í kringum Rút
hefur orðið til þess, að sum-
' ir telja hann óhreinlyndan
mann, en það er ekki rétt,
hann er oftast brútalt hrein-
skilinn, ef á þarf að halda,
enda er óhreinlyndi ekki
hent manni, sem býr yfir
jón Þórðarson, sem báðir
sátu á þingi síðasta kjör-
tímabil. Ef kosið hefði verið
þar í fyrra, telja margir, aö
Friðjón hefði sigrað. Nú
ætla þeir, aö Ásgeir hafi
betur, og á hann það aðal-
lega kjördæmamálinu að
þakka.
Dalasýsla með rúmlega
600 kjósendur átti tvo þing-
menn síöast, hún slagar
hátt upp í Seyðisfjörð sem
„rotten borough“. Þess er
því ekki að vænta, að Dala-
menn séu sérstaklega hrifn-
-ir af kjördæmabreytingunni.
Þeir voru annars mjög á-
nægðir með sína tvo þing-
menn, bæði Ásgeir og Frió-
jón eru ágætir menn.
Fyrir Alþýðubandalagið
fer nú fram Kjartan Þor-
gilsson kennari, móðurbróð-
ir Friðjóns Þóröarsonar.
Kommúnistar eiga það til
að skjóta upp kollinum í
mögnuöustu Sjálfstæðisætt-
um, og svo hefur einnig
farið um Knarrarhafnarætt.
Kjartan fær atkvæði meö-
mælendanna eða rúmlega
það.
svo að það er dálítið erfitt slíkum skapsmunum.
Yfirleitt er talað miklu
að spá um fylgi hans nú. Það
mun vera sterkast í Keflavík,
Sandgerði og Grindavík, en
i Kopavogi^ ^ riefur Alþyðu-1 þjóðvarnarmönnum og rétt-
,, línukomxnúnistum liggur
verr um Rút en hann á skil-
iö. Bæöi Sjálfstæðismönn-
um, Alþýðuflokksmönnum
Vesfur-
Skaffafellssýsla
Gullbringu- og
Kjósarsýsla
Úrslit kosninganna þar
flokknum ekki tekizt að ná
neinu verulegu fylgi.
Um Guðmund hefur staðið
talsverður styr í utanríkis-
ráðherraembættinu, og hefur
sá stormur fyrst og fremst
'blásið úr herbúðum kommún-
lista, þeir bera enga ofurást
til Guðmundar.
Um meginstefnur í utan-
ríkismálum má auðvitað allt-
af deila, en yfirleitt hefur
Guðmundi tekizt vel að stýra
milli skers og báru í þeim
efnum. Aðdróttanir kommún-
ista til hans út af landhelgis-
málinu eru út í bláinn, og yf-
irleitt ættu kommúnistar að
hætta því að halda því fram,
að fjöldi íslenzkra stjórn-
málamanna sitji á svikráð-
um í því máli. Slíkt gerir
eru jafn lítið spennandi og ekki annað en spilla málstað
þau hafa verið í marga ára-
tugi.
Ólafur Thors verður auð-
vitað kosinn. Sumir eru að
segja, að Ölafur sé farinn að
þreytast og jafnvel, að hann
vilji draga sig út úr pólitík-
inni og sitja á friðstóli í ell-
inni. Eg hef enga trú á að
þetta sé rétt. Pólitíska skák-
in er runnin Ölafi svo í merg
og bein, að hann mundi hreint
ekki una lífinu, ef hann
drægi sig út úr stjómmálum.
Það væri álíka og að banna
forhertum spilara alla spila-
mennsku. Auk þess er áreið-
anlega lagt fast að Ólafi af
mörgum flokksmönnum hans
að gegna formennsku flokks-
ins sem lengst, Bspði er það,
að hami er slyngasti fpríngi
flokksins, og svo hitt, áé úf-
J ' :iö - ■;UÍ?.'>tTRlTr ■ -*T» ftl
okkar erle(ndis, útliendingar
þurfa fyrst og fremst að
sannfærast um, að hér ríki
alger þjóðareining í þessu
máli.
Guðmundur I. er traustur
og lógiskur ræðumaður, að
öllum jafnaði betur máli far-
inn en Emil Jónsson. Harin
hefur talsvert temperament,
en hann á ekki hin skemmti-
legu tilþrif Ólafs Thors.
Finnbogi Rútur Valdimars-
son er enn frambjóðandi Al-
þýðubandalagsins, þó að rétt-
línukommúnistar séu síður
en svo ánægðir með hann.
Þeir eru hættir að fara (
neina launkofa með andúð
sína á Rúti. Sumir þeirra
segja, að hann verði kominn
í Framsóknarflokkinn áður
oft herfilega illa oi’ð til
hans„ og þeir útmála ó-
dyggöir hans og flærð í bik-
svörtum litum. Þeir draga
af honum skrípamynd, sem
á lítið eða ekkert skylt við
veruleikann. .
Hvað sem sagt er um
Rút, er hann fluggáfaöur
maöur og fjarri því að vera
nein ókind, í honum eru
miklir mannspartar. En
hann er viökvæmur maður
undir hinu kyniska yfir-
borði, skapið e r mikið og
þykkjan þung. Hann hann
vel þá list að hata, en hjá
Rúti renna oftast hatur og
fyrirlitning saman i eitt.
Það þarf svo sem engan aö
undra, þótt slíkur maður
eignist marga óvini um dag-
ana.
Jón Skaftason fer fram fyr-
ir Framsókn. Talsvert hefur
borið á honum þar í flokki
á undanförnum árum. Mjög
er erfitt aö spá um fylgi
Framsóknar í kjördæminu.
Sumir halda, að það verði
mikið, allt upp undir þús-
und atkvæði. Vitað er, að
fjöldi Framsóknarmanna
hefur setzt aö í Kópavogi
upp á síðkastið. En Fram-
sóknarmenn þar á hálsinum
hafa lengi verið veikir fyrir
Finnboga Rút, og ekki er
ólíklegt að svo verði enn.
Er því óvíst, að öll atkvæði
Framsóknarmanna skili sér
yfir á Jón Skaftason á kjör-
degi.
Svo var almennt talið, þar
til nú fyrir skemmstu, að
Jón Kjartansson myndi ekki
gefa kost á sér til fram-
boðs. Töldu flestir, að séra
Jónas Gíslason í Vík yrði
frambjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins. Séra Jónas er
haröur baráttumaður og
vel máli farinn, en hann er
aðkomumaður í sýslunni,
þar sem Jón Kjartansson á
um sig öflugan frændgarð.
Þetta er hlutur, sem flokk-
arnir veröa að hafa í huga
kjördæmunum, þar sem
Dalasýsla
Þai’ eigast þeir:$ftur við.
en áríð er liðið. Ekki hef ég I Ásgeir Bjarnason og Frið-
mjöu munar. Og ekki sízt
gildir þetta um Skaftafells-
sýslur, því að mér er nær
að halda, að engir Islend-
ingar leggi svo mikið upp
úr frændsemi sem Skaftfell-
ingar. Og þeim er það al-
veg sjálfsagður hlutur að
telja sjálfa sig íslenzkan að-
al, crémq d!e la créme aft
þjóðinni.
Þeim finnst þetta svo
sjálfsagt, að þeir eru yfir-
leitt ekki einu sinni neitt
montnir af þessu.
En það er ekki aöeins
frændhyggja og lókalpatr-
íótismus, sem ráða ríkjum
í hinum fögru byggöum
Vestur*-Skaftafellssýslu.
Þar liggur einnig í loft-
inu pólitískt ofstæki, sem
ekki á sinn líka í neinu
öðru íslenzku kjördæmi nú
á dögum. Jafnvel Mýrasýsla
og Dalasýsla eru eins og
vöggustofur aö þessu leyti á
móts við Vestur-Skaftafells-
sýslu.
I Vík strunsa pólitískir
andstæðingar hvorir fram
hjá öörum án þess að heils-
ast, og aldrei hendir Sjálf-
stæðismenn þar sú ósvinna
að fara til Reykjavíkur í
Framsóknarbíl.
Jón Kjartansson er orðinn
þi’eyttm’ maður. Pólitíska
hatursloftið í Vík hefur ekki
fapið vel .^ð þetta meiiÞ-
Framhald á 8. síðu.