Mánudagsblaðið - 12.11.1962, Qupperneq 5

Manuaagm 12 nfivem'ber 1962
Mánudagsblaðið
5
rr
Observer:
Af ýmsum vettvangi
Eiríkur
sem á bépé
Það er alltaf skrítið þegar
menn eiga ekki það sem þeim
finnst að þeir eigi og þykjast
eiga og oftast endar þetta með
ósköpum.
Það var rakarinn minin sem
sagði þessa gáfulegu setningu,
um leið og hann tróð servíettu
ofan í hálsmálið svo mér lá
við köfnun en rakarinn hélt á-
fram. Það kannast til dæmis
flestir við Eirík sem á bépé.
Þetta er allra sæmilegasti ná-
ungi og allt það, ekki bráðgáf-
aður en praktiskur og það er
allt í lagi með hann pema þetta
að honum finnst hann eiga fyr-
irtækið, ég meina sko ekki bara
bépé hérng í Mjólkurfélagshús-
inu og inni í Laugarnesi, held-
ur allt heila draslið. Þetta kem
ur svona fram hjá strákgrey-
inu að hann er alveg stórkost-
legur forstjóri í símanum og
þegar maður talar við hapn og
honum finnst ábyggilega að
byer einasti eyrir sem bépé
græðir sé hopum að þakka og
ef eitthvað þarf að borga þá
sé það tekið beint úr buddunni
hans. Svona menn eru sjaldgæf
ir nú til dags sagði rakarinn
-L „jatfw? r* , K1
Breyting til bóta hefur orðið
bjá útvarpinu nú um veturnœt-
ur. Þættir hafa byrjað, sem spá
góðu, svo sem þáttur Péturs Pét
urssonar, framhaldsleikrit, sem
gjaman mætti vera tvisvar i
viku og þáttur Sigurðar Magn
ássonar í „Spurt og spjallað.“
Þó verð ég að segja, að síð-
asti þátur Sigurðar yar mis-
þeppnaðnr.
1 fyrsta lagi var mjög vafa-
samt að velja efni sem hug-
lækningar til rökræðna, því þær
hljóta fyrirsjáanlega að verða
á endanum trúardeilur. Enda
kom það rram i lok þáttarins,
þegar huglæknirinn Ólafur
Tryggvason beindi þeirri spurn
ingu til sálfræðingsins hvprt
hann tryði, að til væri nokkuð,
sem héti sál, en sálfræðingur-
inn fór undan 1 flæmingi.
Þessi mál eru mönnum trú-
aratriði og á það raunverulega
líka við um trúleysingja eins
og próf, Dungal Prófessorinn
vill sjálfsagt láta líta á sig sem
efasemdarmann, en maður finn
ur það á honum, að guðleysið
er honum trúaratriði. Annars
léti hann sér trú annarra
manna í léttu rúmi liggja. En
hann verður æstur, vill verða
æstur og grípur til mjög óvís-
índalegra sleggjudóma. Til
hvers er að bjóða manm að
ræða þessi mál, sem lætur þess
getið, að hann skilji ekki, hvers
vegna verið sé að ræða þetta,
slílct gæti alls ekki átt sér stað
i menningarlöndum og beri þess
vott, hve nálægt hjátrúartím-
unum við Islendingar stöndum
enn.
og það ætti eiginlega að setja
þá á safn, svona byggðasafn
þar sem fáséðum hlutum er
haldið til haga, og kannske
myndi Lárus vilja Eirík j Ár-
bæjarsafnið, það er hyort sem
er ekki séns að það sé til nema
einn maður sem hefur svona
skritnar hugmyndir eins og
hann Eiríkur, sagði rakarinn.
Eg er ekki alveg viss um hvað
an rakarinn hafði alla þessa
vitneskju um Eirík sem á bépé
og þaðan af síður hvort hann
er svona mikið fenómen að
hann eigi hyergi heima nema á
safni en maðurinn sem var
næstur á eftir mér í stólinn
sagðist vita um annan sem væri
jafnvel ennþá skrítnari en
þessi, sem á bépé og rak-
arinn var að tala um,
um, því han/n væri svp skrítinn
að það vildi ábyggilega ekkert
safp taka við hon.um, ekki einu
Öll trú ber í augum prnfess-
orsins vptt um menntunarskort,
og er það furðuleg staðhæfing,
en þó er honum enn meir í nöp
við spírtismann, því hann hef-
ur á sér vísindasnið. Veit hann
þá ekki, að aðalheimkynni spíri
tismans eru „ómennángarlönd-
in“ Bretland og Bandaríkin, og
að margir frömuðir hans þar
eins og hér hafa verið frægir
rithöfundar og vísindamenn.
Og hvað segir prófessorinn
(og sálfræðinguriran) um menn
hér á landi, eins og Þórð heit-
inn Sveinsson yfirlæknir, Telur
hann, að menntunarskortur
hafi háð honum, eða að hann
hafi ekki kunmað að beita vis-
indalegum athugunum við dul-
ræn fyrirbrigði, sem hann, eins
og allir vita, trúði á.
Nei, þetta er Dungal trúarat-
riði eða réttar sagt hjátrúar-
atriði. Hann vill ekki sjá ann-
að en sína hlið á þessu. Það
er hann, sem er hinn raunveru
legi arftaki hinnar gömlu hjá-
trúar, þótt hann þykist tala úr
hópi vísindamanna. Sannur vís-
indamaður myndar sér ekki
fyrirfram skoðun og hagræðir
staðreyr.dum í sumræmi við
það. Hann rannsakar, leitar, en
það kom í ljós, að Dungal hef-
ur ekki gert mikið i þá átt,
þótt hann hafi lesið um nokkur
fræg ,,svindl“ á þessu sviði.
I sambandi við það, sem Dun
gal talar um, að margir frægir
miðlar (eins og raunar margir
trú;\rbragðahöfundar) hafa ver
ið ómenntaðir menn, er hollt að
minnast orða Helga G Thorder-
sen, biskups:
sinni vaxmyndasafnið þar sem
þessjr skritnu eru allir saman-
komnir, ég meina sko stjórn-
málamennina, sagði maðurinn.
Vísir
og Herópið
Þessi maður sem fór í stólinm
á eftir mér og vildi fá rakstur,
hann vissi jafnve] meira úr bæj
arlífinu heldur en rakarinn,
sem þó er ekki vanur að láta
reka sig á gat um það hver
sofi hjá hverri og hver hafi
skilið við hverja. Rakarinn var
að slengja sápunni í andlitið á
honum, þegar maðurinn þurfti
endilega að koma með athuga-
semd um blaðaútgáfu og sagði
að nú gætu þeir sem gefa út
Herópið, Norðurljósið og allt
það hætt við útgáfuna með
góðri samvizku þvi Vísir væri
„Sumir menn eru svo lyndir,
að þpir álíta það eins og nokk
urs konar hreysti, að mótmæla
þ.ví, þó satt sé pg rétt, sem al-
menningur fellst á, og vilja
með því láta skilja, að þeir séu
öðram að' þvi skapi vitrari sem
þeir eru öðrum ólíkari 5 trúnni.
Þeir hugsa ekki út í, að Guð,
ef þeir annars trúa á hann,
gæti eigi verið vis ag heilagur,
hefði hann falið fyrir almenn-
ingi þau sannindi, sem mest
eru áriðandi, en einungis ætlað
þau hinum lærðu og gáfuðu . .
.. Sannleikurinn hefur meira
gagn af því, að hinir lærðu
hyggi að/trú almennings, held-
ur en af því, að almenningur
líti eftir áliti hinna lærðu“
En hér á landi er fullt af
fólki, sem orðið hefur fyrir dul
rænni reynslu ýmiskonar. Það
væri fróðlegt að heyra frásögn
einhverra þeirra, því 1 raun og
veru er ekki hægt að komast
lengra í þessu máli, a.m.k. á
þessu stigi, en láta báða að-
ila, spíritista og andspíritista,
segja sína reynslu og leyfa síð
an almenningi að dæma um trú
verðugleika hvors um sig.
I þessum þætti var lítið um
slfkt. Þegar annar aðilinn kom
með dæmi, sem í hans augum
hefði töluvert gildi, hafði hinn
aldrei heyrt um slíkt. Hins veg
ar sló Dungal fram atriðum,
sem ómögulegt var fyrir hina
að véfengja, því hann einn var
til frásagnar, sbr. ljósm. Magn-
úsar Ölafssonar.
Þátturinn varð því hvorki
fugl né fiskur, hvorki kappræð
ur, né eiginlega fræðandi spjall.
Maður var því mjög óánægður
í lokin vildi vottfestar frásagn-
ir þeirra Ólafs og Sveins og
heyra véfengingu hinna. Eða
þá hreinar kappræður um guð
og annað lif.
Hlustandi.
búinn að taka af þeim ómakio.
Hann væri alla daga fullur af
áróðri frá Fíladelfíu og Vott-
um Jehova og heimatrúboði
leikmanna og herinn ætti þarna
líka innskot. Rakarinn sagði að
það yrði hver að sjá um sína
og Gunnar Thóroddsen, sem á
Vísi, keypti einu sinni allan
hvítasunnusöfnuðinn á einu
bretti fyrir lóð. Þetta voru snið
ug kaup hjá Gunnari sagði rak
arinn, því þarna fékk hann eitf
hundrað og fimmtíu atkvæði i
einni kippu og hver og einn
getur séð að ef Vísir ekki skrif
ar um séra Ásmund og hvað
þeir nú heita sem reka þvotta-
húsið í kjallaranum, þá geta
tengslin brostið og atkvæðin
farið yfir á Framsókn eða
Komma. Þetta var góð ræða
hjá rakaranum og hann sápaði
manninn í stólnum beint yfir
munninn meðan hann lauk
henni, því annars hefði hann
ekki haft orðið svona lengi.
Þegar maðurinn i stólnum
náði andanum fyrir sápu, sagð-
ist hann alltaf hafa vitað að
Gunnar væri sniðugur og allt
það, en þessi kaup á Fíladelfru-
söfnuðinum hefðu ekki vprið
eins sniðpg o&rþan .iitu M fy«ir
að vera því þeir væru ekki allir
þar sem þeir eru séðir, og það
sama er með vottana og her- i
inn og flesta hina, þeir eru all- |
ir tíl sölu núna, sagði maður-
inn og þeir eru farnir að at-
huga á þeim merkingarnar í
spjaldskránum þarna og prísinn
pr. atkvæði að maður nú ekki
nefni svona heila hópa, fer
hækkandi sagði maðurinn i
stólnum-
Rakarinn sagði að þetta gæti
allt verið satt en eitthvað byggi
hér undir því þeir hjá Vísi
hefðu birt fjórum sinnum
stærri mynd af sér Ásmundi
heldur en Bjarna Ben. og þá
gæti hver maður séð upp á
hvern þeir héldu meira.
Eg var búinn að hanga þarna
á rakarastofunni talsverða
stund og hlusta á umræðumar
og rakarinn sagði að þarna
sæi maður hvað sumum mönn-
um lægi mikið á. Þeir væru
uppi með kjaftinn alla daga um
að það væri alltaf klukkutíma
bið eða meir, en svo þegar væri
búið að messa af þeim ósóm-
ann, þá bara lægi þeim ekkert
á og stæðu og kjöftuðu og
tækju upp sæti fyrir heiðar-
legu fólki, sem væri að bfða,
sumt kannske klukkutíma.
Þetta, sagði rakarinn að minnti
sig á mann sem hann þekkir
sem á fimm stráka og þeir eru
allir talsvert fyrir sér þegar
þeir koma á rakarastofuna, svp
hann tók það ráð að bjóða þeim
öllum upp á kók til þess að
þeir þegðu. Stofan var full af
fólki og strákarnir voru síðast-
ir og auðvitað faðir þeirra, sem
átti að hafa hemil á bandittun-
um.
Nema hvað, sagði rakarinn
og var hættur að skafa mann-
inn í stólnum, þeir ropuðu svo
mikið af kókinu að það hljóp
allur lýðurinn á dyr Þetta
kalla ég að gera hreint fyrir
sínum dyrum, sagði rakarinn
og siðan hefi ég ekki gefið nein
um neitt, en í kvöld ætla ég
að kaupa bók og sú bók yerð-
ur dýrmæt áður en lýkur Kam-
ara Zutra Islands, sagði rakar-
inn og dró augað í pung Það
Lárétt: 1 Samtök 8 Varpa 10
12 Á rádýri 13hpftrspsuppUa
Upphafsstafir 12 Á rándýri 13
Stór 14 Qefa frá sér grimmd-
arhljóð 16 Spil 18 Skipasmiður
19 Biblíunafn 20 Vegur 22 í
öllum hlutum 23 Klukka 24
veiðarfæri 26 Ósamstæðir 27
Ekki gamlir 29 Útlimir.
er slægur í þeirri bók því meg-
ið þið trúa, og gaman hefði ég
af þvi að gera smá samanburð
á Isold svörtu og Isold hinni
ljósu, en þetta kemur allt í ljós
á sínum tíma, og svo eru menn
að hneykslast á sjötíu og n5u
af stöðinni og segja að þetta
sé heldur langdregið. Nei,
drengir mínir, þetta er lífsins
alvara sagði rakarinn. Rakstur,
klipping og spíri í hárið, já
hvað gerir það nú mikið allt
saman, — veskú næsti, —
Lárétt: 2 Upphafsstafír 3
Kraftui 1 Eldsneyti 5 Ráð-
snjöll ösamstæð.ir 7 Stóp-
grýti 9 Vflið 11 Krakkar 13
Stúlka 15 Bók 17 Amboð 21
Kvenmannsnafn 22 Notað í
mat 25 Hætta 27 Ósamstæðir
28 Guð.
Ur útvarpsþáttum
FRÆNKAN 20. sýnlnq
Gamanleikurinn Hún frænba mín verðiir sýndur í 20. slnn n.b.
sunnudag. Þetta er léttur gamanleikur, sem kemur öllum í gott
skap. Leikurinn fjallar um Mame frænku, sem er mjög sérstæð
persóna og kemur öllum á óvart með kostulegum tiltækjum.
Guðbjörg Þorbjarnardóttir leikúr þessa broslegu persónu á
mjö.g sérstæðan og skemmtilegan hátt. — Myndin er af Guð-
björgu og Herdísi Þorvaidsdóttur í hlutverkum sínum.