Mánudagsblaðið - 17.06.1968, Qupperneq 7

Mánudagur 17. júní 1968.

Mánudagsblaðið
YFIRRÁÐ UNDIRMÁLSAFLA
Framhald af 8. síðu.
felur sjálfkrafa í sér, að stjóm-
inni er ljóst að fyrsta og æðsta
skylda hennar er að stjórna. Sé
þessurn skilyrðum fulleægt,
stendur ekki margt 'annað í
mannlegum mætti, sem orðið
gæti til þess að þjóðfélagið væ-ri
þegnunum samboðið og því hlut-
verki sínu vaxið.
Af framangreindu leiðir hins
vegar það, að öll öfl og ailar
hræringar, sem vekja, örva eða
líða fjandskap í garð þjóðar og
ríkis, óreiða, upplausn, stétt-
drægni, öfund, illgirni, o.s.frv.
hljóta að teljast ,hindranir, sem
verði að uppræta og ryðja úr
vegi. Þetta eru ennfremur aug-
ljós sannindi, sem óþarfi er að
fjölyrða um.
Þetta eru þá helztu sjónar-
miðin, er leggja verður til grund-
vaUar, áður en menn ganga ein-
hverri ákveðinni . stjómmála-
stefnu á vald, það er
menn verða að gera það
upp við samvizku sína, hvaða
stéfna sé líklegust til þess að
verða öflugust burðarstoð skjm-
samlegastrar valdbeitingar. Og
vald er óhjákvæmilegt fmm-
skilyrði, því að það kemur ná-
kvæmlega út á eitt, hvaða skoð-
un, hugsjón, ismi eða stefna
menn telja að eigi að ríkja;
það er bara valdið eitt, sem get-
ur stjómað. Kjarklaus ríkis-
stjóm er eins og lítill bátur
með biiaða vél og brotið stýri
úti á reginhafií En það er ein-
mitt þetta tvennt, sem menn
hafa fyrst og fremst þrjózkast
við að gera og viðurkenna, með
þeim afleiðingum, er ekki verð-
ur enn séð fyrir 'endann á, en
geta þó varla orðið mikið til-
hlökkunarefni, ef engin hug-
arfarsbylting á sér stað áður
en mjög langt um líður.
. Orð Marx
„Við skulum ekki leita
Ieyndardóms Gyðingsins í trú-
arbrögðum hans, heldur skul-
um við leita leyndardóms trú-
ar hans í hinum raunverulega
Gyðingi. Hver er hinn ver-
aidlegi grundvöllur Gyðing-
dómsins? Hin hagsmunalega
þörf hans, sérplægnin. — í
hverju eru hinir veraldlegu
heigisiðir Gyðingsins fólgnir?
Kaupmanginu. — Hver er
hinn veraldlegi Guð hans? —
Peningurinn."
. — Karl Marx (1818-1883).
þýzkur efnahagsmálaheims-
spekingur af Gyðingaættum
og helzti frumkvöðull Sósíal-
ismans: f grein (,.Zur Juden-
frage“) í „DEUTSCH-FRAN-
ZÖSICHE JAHRBÚCHER“.
1844
Ég hefi undrazt fátt meira en
þá staðreynd. að þótt kröfur
manna um endurbætur, bylt-
ingar og nýsköpun á sviði tækni
og vísinda þagni næstum aldrei
andartak. og framfarimar á
vettvangi raunvísindanna -séu
sannarlega stórfenglegar og
glaSsilegur vitnisburður þess,
hverju mannsandinn fær áork-
að. þá dettur varla nokkrum
lifandi manni annað í hug en
að stjómskipulag lýðræðisins sé
hámiark fullkomnunarinniar. hið
eina rétta, að þar sé fundin end-
anleg l^usn allra þjóðfélags-
vandamála, að einmitt á því eina
sviði sé engin þörf á heilbrigðri
hugsun. Þessi staðreynd verður
þeim mun átakanlegri, þegar
þess er gætt, að dags daglega
afhjúpar lýðræðið vanhugsun
sína og vanmátt með þeim hætti,
að svo virðist sem glópalánið
eitt sé því til fyrirstöðu að heil
þjóðfélög gamalgróinna hámenn-
ingarþjóða hrynji fyrirvaralaust
í rúst, stórir heimshlutar verði
skíðlogandi ógnarbál; já, m.a.s.
gjörvöll heimsbyggðin gangi af
sjálfri sér dauðri.
Það er auðvitað ekki viðlit
í stuttri blaðagrein, að gera nema
lauslega grein fyrir þeim hindr-
unum, sem lýðræðið hlýtur að
vera framþróunarlegri, stjóm-
virkri þjóðfélagsskipan, reistri á
þeim forsendum, er hér hefir
verið drepið á í upphafi. Ætti
að gera viðhlítandi grein fyrir
þeim, þyrfti margar, langar rit-
smíðar. Af þeim sökum vel ég
þann kostinn að þessu sinni, að
fara fáum orðum um aðeins
eitt atriði í þessu sambandi.
Engum blandast hugur um
það, að eitthvert erfiðasta og
yfirgripsmesta vandamál nú-
tímans sé kynþáttavandamálið.
En það, sem eiginlega enginn
vill viðurkenna, er sá augljósi
sannleikur, að rætur þessa
vandamáls liggj a í sama j arð-
vegi og nær allar aðrar þjóð-
félagsmeinsemdir, nefnilega í
heilaspunakerfi lýðræðisins
sjálfs, óg ein.kum þó í kjama
þess, dellunni um að „allir
menn eru skapaðir jafnir". (!).
Frá því að sögur hófust hef-
ur mannkynið skipzt í ólíka,
mismunandi kynþætti, kynþætt-
imir i kynkvíslir, kynkvíslimar
i þjóðir, þjóðimar í ættbálka,
ættbálkamir í ættir. ættimar í
í fjölskyldur og fjölskyldumar í
einstaklinga, allt með einhverj
um hætti frábrugðið innbyrðis.
en þó í stórum dráttum prýtt
eða lýtt sameiginlegum sérkenn-
um, sem hafa greint þá frá
öðrum. Þar sem ekkert getur
verið alfullkomið ogekkert held-
ur algerlega einskis nýtt, hlýtur
alls staðar að eiga sér stað ein-
hver mismunur, enda þótt hann
verði á stundum jafnvel ekki
greindur nema eftir strangvis-
indalegum leiðum. Og alls stað-
ar þar sem mismunur er fyrir
hendi, þar hlýtur einnig að vera
óhjákvæmilegt að beita stig-
breytingum lýsingarorða í ræðu
eða riti, þegar gera skal sam-
anburð. Það finnur t.d. enginn
neitt athugavert við að minnast
á góð. betri og bezt böm. fagr-
ar, fegurri og fegurstar konur;
heimska. heimskari og heimsk-
asta verkalýðsrekendur. sv^k-
ula, svikulli og svikulasta þing-
raenn, og svo framvegis. Um
þetta ríkir alls staðar algert
samkomulag að ég held. Öðru
máli gegnir um kynþættina. Lýð-
ræðið hefir lagt algert bann
við að þar megi beita stigbreyt-
ingum lýsingarorða eða yfirleitt
gera nokkum samanburð. Að
segja, að einn kynþáttur sé öðr-
um fremri, æðri, hæfari; það
varðar allt að þvi útskúfun úr
vitsmunaveröld lýðræðisins. Ekki
má heldur segja að Negri sé
svartur eða svertingi — nei,
hann skal vera með dökkt þel,
vera þeldökkur. Ennfremur
skyldi maðu.r varast að segja að
hið göfuga Kongókyn sé van-
þroskað. Lýðræðið segir að því
sé allt öðru vísi varið. Það er
bara vanþróað. Það er allt og
sumt, og auðvelt að lagfæra:
bara senda penin-ga um hæl.
Lýðræðið af-
hjúpar sig
Já, lýðræðið hefir skipað svo
fyrir, að allir skuli vera „skap-
aðir jafnir". Hina goðumlíku
gáfnairisa með alla lykla lífs-
gátunnar varðar ekki hót um
lítilræði eins og sköpunarverkið
og náttúrulögmálin; Svoleiðis
herjans fasisma! Sei-sei, nei.
Kynþáttagreining mannkyns-
ins hefir að visu oft valdið
óþægindum, árekstrum og ýmis
kon-ar misskilningi. Hins vegar
fara ekki sögur af neinum manni
með fullu viti, sem hefir „for-
dæmt" hana, talið hana „vonda“
eða heimtað að hún yrði „af-
numin“ fyrr en lýðræðið tekur
að leggjast eins og baneitruð
þoka um huga og hjörtu heilla
þjóða eftir sigur hins „góða í
heiminum“ vorið og sumarið
1945. Allt fram á þá „endur-
lausnartíð“ hafði kynþáttamis-
munurinn einfaldlega verið tal-
inn það sama sem hann raun-
verulega var: náttúrulögmál,
skaparans vilji og verk. .
Á meðan svo var litið á, á
meðan heilbrigð dómgreind var
óbánnfærð, var ekki um neitt
allsherjarvandamál að ræða.
Drottinvald hvíta kynþáttarins
var grunnstrengt um allan heim
svo sem verið hafði um aldarað-
ir, og engum ábyrgum leiðtoga
hans kom í alvöru til hugar að
skerða það viljandi um hárs-
breidd, og þaðan af siður að
deila því með öðrúm eða varpa
því fyrir róða. Deilur stóðu að-
eins, eins og áður, um skiptingu
bess innbyrðis. Negrar hoppuðu
á milli trjánna, frjálsir og á-
hyggjulausir, eða lágu á melt-
unni í þykkni frumskógarins, og
voru ekki haldnir öfund út í
neitt nema apana, sem þeir
töldu mönnunum greindari af
þvi að þeir hefðu vit á að tala
ekki þó að hæfni þeirra til þess
skorti ekki, en £ þann hátt töldu
þeir að apamir slyppu við að
verða látnir vinna. Kínverjar
áttu í endalausum illdeilum sin
4 milli, börðust þó aldrei í rign-
in.gu, og stríddu auk þess við
frændur sína Japani, er reynzt
höfðu furðunæmdr á Iærdóma
Evrópuþjóða. Yfirleitt mátti því
telja skiptingu mannkynsins í
rfir- og undir-þjóðir bærilega
fastmótaða. stjómtök hvítu þjóð-
anna urðu sífellt öruggari og
hnitmiðaðri og árangur þeirra
var þegar orðinn undraverður
með tilliti til þess stutta tíma,
sem liðinn var frá því að þær
tóku ábyrgð á hinum minni
systkinum sínum.
Náttúrúlögmál og
fasismi
Það hafði því engin hvít þjóð
hina allra minnstu ástæðu til
þess að hafa áhyggjur af skyndi-
legri löngun skjólstæðinga sinna
til heimsbyltandi stjómmálaný-
sköpunar, og því siður að slík-
ar hugdettur gætu haft meira
en smávægileg leiðindi í för
með sér, ef til kæmi. Kynþátta-
hatur mátti því heita nær ó-
þekkt fyrirbæri, og hinir sárafáu
mannkærleikamenn, sem að vísu
áttu það til að kvaka við viss-
ar kringumstæður, höfðu enga
möguleika til þess að gera sér
það að aðalatvinnuvegi eða not-
færa sér það á annan hátt í
bralli sínu við að komast yfir
peninga eða pota sér í launaðar
stoður.
Orð Hitlers
„Það er fánýtt háttarlag að
rífast um það. hvaða kyn-
þáttur eða kynþættir hafi
verið hinir upprunalegu boð-
berar menningarinnar og þar
með hinir raunverulegu frum-
kvöðlar þess, sem við eigum
við með orðinu mannlíf í
viðri merkingu þess. Skyn-
samlegra er að heina þessari
deilu að nútímaaðstæðum. og
bér kemur svarið lika auð-
veidlega og skýrt í Ijós. Það.
sem við sjáum fyrir okknr f
dag í menningarlegum efn-
um, af ávöxtum iista. vís-
inda og tækni, er næstum
eingöngu árangurinn af sköp-
unarhæfni Aríans".
— Adolf Hitler (1889-1945),
ríkisleiðtogi Þjóðverja (1933-
1945): „MEIN KAMRF“ (I.
bindi, 11. kafli, bls. 317; 35.-
3«. útgáfa, 1934).
einstaklinigur yrði að bera á-
byrgð á orðum sinum og at-
höfnum sjálfur. Þá hafði ekki
verið talið alveg sjálfsagt að
þjóðfélagið tæki umyrðalaust á
sig afleiðmgamax af afglöpum
þegnanna. Vitið var aldrei sótt
til verkalýðsins. Slíkt þjóðfélag
hefði aldrei verið nefnt vel-
ferðarríki heldur framfærslu-
sveit — og , styrkþegamir ómag-
ar. Og síðasf en ekki sízt: Þá
diatt engum hvitum manni í
hug, að niðjar hans yrðu háðir
duttlun-gum algerra viRimanna
eða að á þeim myndi hvila sú
skylda, að fæða og klæða hedlar
heimsálfur. Það mátti því með
vissum rétti treysta þvi, að lýð-
ræðishættan væri ekki óþægi-
lega nálæg.
En þetta breyttisf á svip-
stundu eftir Heimsstyrjöld II,
þegar tekið var að gera slagorða-
þokur lýðræðisms að bláköldum
veruleika, þegar það var talin
óhæfa að taka tillit til alda-
langrar. reynslu mannkynsins við
uppbyggingu þjóðfélaga siðaðra
manna. en sú viðleitni hafði
ekki verið fyrirhafnarlaus eða
borið árangux á stuttum tíma og
allra sízt án gífurlegra fóma.
Allt skyldi jafnt, slétt, flatt. Það
var enigu líkara en að hvítu
þjóðimar hefðu allt í einu ver-
ið gripnar óhemjandi sjálfs-
morðsæði. Þangað til hafði það
ekki verið talið neitt sáluhjálp-
aratriði á neinu sviði, að kasta
þvi á glæ, sem þegar hafði á-
unnizt. Nú var alveg eins og
hvitu þjóðimar minnkuðust sin
fyrir afrek sdn á liðnum öld-
um eða væru komnar að því að
bugasf af ímyndunum um ótil-
greinda sekt.
Allt, sem lýðræði kemst í,
verður að vandamálum, oftast
stórfelldum vandamálum. Áður
voru þetta aðeins verkefni eða
viðfángsefni, sem gengið var að
í anda þjóðskáldsins Einars
Beeediktssonar: „Það æðra því
lægra skal ráða“.
í nokkrum næstu greimum
mínum mun ég koma nánar að
árangrin'Um af þeirri niðurlægj-
andi forherðingu, sem nú þegar
er komin í ljós, sökum þess,
að lagt hefir verið ofurkapp á
að snúa þessari reglu við.
J.Þ.Á.
I Sölubörn
sem

\ selja Mánu-
\ dagsblaðið í
\ útbveríum
| geta fengið
| þaðsent
y v mp v , :
* ■< >;■' "T'"T
Heimsstyrjöld I hafði að vísu
orðið til þess að raddir glund-
roða og upplausnar færðust i
aukiana, en allt fram að upphafi
Heimsstyrjaldar II höfðu for-
ustumenn þjóðanna yfirleitt vit
á að haga störfum sínum án
þess að þasr hefðu teljandi á-
hrif á meiriháttar stjómarað-
gerðir þó að þá skorti þvi mið-
ur framsýni til þess að kæfa
þær jafnharðan í fæðingunni.
Þeir leyfðu lýðnum að æpa að
vild — en gerðu það sem þeim
sjálfum sýndist. Þá hafði verið
talið heppilegt að réttindi og
skyldur héldusf nokkurn veginn
í hendur, að meira bæri að
meta vit en sfcrit, að sérhver
Mikið iirval ai
enskum ullar- 09
„terylme“-irökkum
H EPRADE ILD
Með litprentuðu sniðörkinni 09
hárnákvæu sniðunum!
Utbreiddasta tizku- 09 handa-
vinnublað Evrópu!
Með notkun „Burda-moden“ er
leikur að sníða 09 sanma sjálíar!
/
4