Mánudagsblaðið - 30.09.1968, Side 1

/
BlaS fyrir alla
20. árgangur
Mánudagur 30. sept. 1968
19. tölublað
Flóabátur, vegaspotti og
þingmenn Isfirðinga
Hneykslanleg framkoma gagnvart stórtim hópi Isafjarðarbua — Dauf-
heyrzt við óskum — Þingmenn afskíptalitlir
ísafjarSarkaupstaður er vinalegur staður, auðugur, búinn
öllum þeim kostum og gæðum, sem slíka kaupstaði prýðir,
verzlanir, sjúkrahús og önnur algeng almenningsgæði. Nær-
sveitarmenn ísafjarðarkaupstaðar sækja þangað gjarna allar
þarfir sínar, og sömu ósk hafa bændur inn allan fjörðinn, óska
einskis fremur en að geta annað erindum sínum í þessu höf-
uðvígi Vestfjarða. En þessi ósk hefur eigi ræzt eins vel og
skyldi.
ísafjarðarkaupstaður er ekki í
teljandi bílvegasambandi við sveitir
SÍF, Siólcr
stöðín og
Clausen
Stórrimma í aðsígi — Ein-
okun brotin- — Aðalmenn
í söluferð!
Alvarleg deila er nú risin upp
með Sölusambandi fiskframleið
enda anarsvegar en Sjólastöð-
inni og Erni Clausen hæstarétt-
arlögmanni hinsvegar. Er helzt
að sjá, sem hér sé um að yæða
hagsmunamál allra saltfisksút-
flytjenda enda hófst málið fyrst
alvarlega þegar Örn Clausen,
lögmaður ítalsks fiskkaupanda,
Mercurio Fransecio, sem vill en
fær ekki keyptan íslenzkan salt-
fisk fyrir öllu hærra verð en
fæst á vegum SÍF, hófst handa.
Örn birti langt viðtal og fréttir
eftir sig í Vísi og daginn eftir
svaraði SÍF.
í fljótu bragði virðist svar
SÍF næsta loðið, en þess ber að
geta, að í SÍF-yfirlýsingu segir
að bæði framkv.stjórinn og
formaður félagsstjórnar SÍF séu
ytra og hafi verið þar í nokkrar
víkur í söluerindum. Er það
næsta undarlegt, að svona mikil
fyrirtæki skuli láta tvo helztu
menn stjórnarinnar vera í sölu-
ferð á sama tíma, nokkra vikna
ferðalagi, sem þeir voru Iíka &
í vor.
Blaðir hefur frétt, að senni-
lega verði úr þessu hin mesta
rimma en nú hafa báðir aðilar
sagt skoðun sína og þykir lík-
legt að málin verði sótt af kappi.
Vitað er að megn óánægja hef-
ur verið um árabil varðandi ein-
ræði SÍF og ætla nú sjálfstæðir.
aðilar að láta til skarar skríða
um að brjóta á bak aftur slíkt
ó.réttlæti.
nær þar. Þótt bílvegir séu innan-
sveitar skortir nokkra kílómetra,
að þeir í sveirunum geti rennt.bíl-
um sínum í kaupstaðinn og sótt
þangað naúðþurftir þær sem þar
fást.
1
Gleymd loforð
Um árabil hafa sveitamenn
farið þess á leit við fulltrúa
sína á Alþingi, að vegarspotti
þéssi verði lagður og þannig
tengt vegasamband bænda
inn í firðinum við kaupstaðinn.
Þetta hefur verið til þessa tómt
mál að tala um, þótt loforð séu
gefin í sambandi við kosninga
leiðangra og almenna fundi,
en þessi loforð jafnan gleymzt
á þæg'ilegan og þögulan hátt
að kjöri og fundum loknum.
Kurra illa
Það er því skiljanlegt að illur
kurr sé kominn í hlutaðeigendur,
sem telja þennan seinagang öllum
hellum neðar. En, eins og fyrr, eru
ágætar forsendur fyrir því, að vegar
spottagreyið fæst ekki lagður. Inn
smáfirðina kemur í stað flutninga-
bílanna, snormrt skip, flóabátur
frá ísafirði, færandi hendi og hýr-
legur á svip. Þessi lífæð er nauð-
synleg meðan enginn vegur er og
veltur á því meðan vegurinn fæst
ekki lagður. Og nú skal skoðað
dýpra í málin.
Flóabátur bingmanna
Þá kemur upp úr kafinu,
að a.m.k. í isafjarðarkaup-
stað er hið sæla einkafram-
tak ekki dautt úr öllum æð-
um, Því öllum að óvörum, er
svo að sjá að eigendur litla
skipsins, flóabátsins, séu
Undir fallöxi hins opinbera
Talið er nú, samkvæmt upp-
lýsingum frá háttsettum kaup-
sýslumönnum, að mjög margir
muni í haust lenda undir fall-
öxi hins opinbera, þ. e. fara
„yfrum" eins og það er venju-
lega kallað. Ýms fyrirtæki
hanga nú á horriminni, önnur
riða til falls, enn önnur eiga líf
sitt ag framtíð undir að vel
veiðist á jólavertíðinni.
Talsvert hefur dregið úr við
skiptunum, en þó minna en bú-
izt var við og þakka menn það
trúleysi almennings á krónuna
og stöðugleika hennar enda
hafa menn ærna ástæðu til
þess. Fólkið keypti talsvert af
vörum þegar20% áfallið dundi
yfir en þau kaup hafa rénað.
Einn háttsettur kaupsýslu-
maður, tjáði oss kaldrana-
lega, að margir settu von
sína á það, að ótti fólksins
við beina gengisfellingu
héldi lífi í viðskiptalífinu svo
fólk sæi þó eitthvað fyrir
snúð sinn. Gengislækkun í
einhverju formi er örugg-
lega sú ráðstöfun, sem
margir óttast nú enda vart
séð annað ráð, nema ef við
ræður æðstu fjármála-
manna okkar úti í löndum
beri éinhvern jákvæðan á-
rangur.
engir aðrir en fulltrúar fólks
ins, framfaramenn' þjóðar-
innar, þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins vestra, Siggi og
Matti, strákarnir sem verja
einkaframtakið og, eins og
sjá má, verja þeir það beitt-
um vopnum. Ef vegarspott-
inn verður lagður, minnka
þarfirnar fyrir flótabátinn,
og þá verða máske rýrari
tekjur. Auðvitað má vera að
þeir reki fyrírtækið af ein-
Framhald á 6. síðu.
Leikfélagi Mánudagsblaðsins no. 15
Ustaverkarusl og nýríka fólkii
Hláleg málverkakaup — Sýningaæði
— Skipulegt snobb
Það mun sannmælt, að Íslendingar viði að sér mestu rusli
í listaverkum. Árið út og inn eru hér haldnar ein eða fleiri
í listaverkum. Á þessu ári voru vikulega haldnar ein eða fleiri
peningum fyrir myndirnar a. m. k. gefa listamennirnir sumir
út slíkar tilkynningar. Nær mun láta, að ef allt er talið, þá hafi
verið haldnar frá áramótum um eða yfir 100 málverkasýningar
og virðist ekkert lát vera á í sjáanlegri framtið.
Það er að vissu leyti skiljanlegt,
að þjóð, sem fyrir nokkrum ára-
tugum átti fá önnur listaverk en
Viðskilnafturinn
á Bessastöðum
Allskyns orðrómur á lofti — Hvað er satt?
Miklar sagnir meðal almennings eru um það, að
hressilega hafi verið tekið til á Bessastöðum er fyrr-
yerandi forseti fór þaðan. Segja sumir, :að forsetinn
hafi talið allar gjafir embættisins eigin eign, en aðrir
bera til baka, svo og ku sama máli skipta um bækur,
sem forlögin sendu embættinu. Telja má vafasamt að
forsetinn fyrrverandi hafi þannig farið að, en alrtienn-
ingur er gjarn á að halda þessu fram og hneykslast
* á því. Við höfum heyrt einstakra grípa getið, sem
fluttir voru á brott en hirðum ekki að nefna slíkt, en
óþarfi er að slíkur helgislepjublær sé um embættið,
að -ekki megi spyrja um ástandið þar og viðskilnað.
Forsetar vorir eru mannlegir, kosnir eftir harða og
ósvífna kosningabaráttu, og verða ekki heilagar kýr
þótt þeir setjist í embættið. Vonandi fær almenningur
að vita hið sanna.
glansmyndir af borgarhlutum eða
stórhýsum og kónginum okkar, auk
helgimynda (líka glans), taki nokk-
ur viðbrögð þegar upp rís fjöl-
menn stétt listamanna, sem veltir
frá sér hundruðum Iistaverka, Ný-
næmið er mikið, fjárráðin' hafa ver
ið allgóð og, auk hinna venjulegu
málara er það ærið tignarlegt og
mikilsvert að hengja Kjarval, Ás-
grím eða álíka listaverk á stofu-
veggina, hvort listmat eigandans sé
í nokru samræmi við verðgildi og
listrænt gildi verksins, e,a ekki.
Menningarofsi
Undanfarið hefur listsýningafar
aldur færzt allmjög í aukana og
er þó ekki um að kenna eða þakka,
Iistamannaafmælinu, sem stendur
nú yfir. Hefur hver sýningin rek-
ið aðra og misjafnar að gæðum og
ekkert úrval. Fólkið .er þolinmótt
og ánægt, gerir lidar kröfur og
eflaust einlægt í áliti sínu á ein-
stökum Iistaverkum. Til eru þau
element í þjóðfélaginu, sem reynt
hafa af alvöru að þröngva „list"-
skilningi niður kverkar almennings,
ekki aðeins í málaralist heldur og
músíkk og bókmenntum. Þessi
hættulega aðferð, bvggð á sama
prinsipipnu og þegar gæsir eru ald
ar til dráps og troðið í þær kjam-
fóðri, hefur leitt til þess, að allir
þykjast þurfa að hafa málverk á
veggjum og skiptir oft lidu hversu
þau em unnin eða listrænt gildi
þeirra. Stafar þetta í og með af því,
að búið er að kenna hverjum manni
standandi svar við spumingum um
gæði og list í verkinu að: „mér
þykir gaman að þessu, sé talsvert í
því." Þessi setning var fyrir all-
mörgum árum háð um Iistasnobba
og þótti bera vott um algjört þekk-
ingarleysi á list en vera í sama
mund einskonar skjöldur eða vöm
fyrir viðkomandi.
Urelt sjónarmið
Vissulega em hér ágætir og stór
merkir Iistamenn. En hér er líka
ógrynni af gervimönnum, sem í
þoku orða og ógreinilegum strikum
telja sig boðbera nýrra forma,
nýrra isma, sem sé um það bil að
sigra heiminn. Sannleikurinn er sá,
að undantekningarlítið er þetta úr-
elt fólk, á eftir tímanum, sem er
að reyna að koma úreltum og dauð
um hugmyndum og orðaleikjum
Parísar götulistamanna á ffamfæri.
íslendingurinn sem í dag sækir
listaverkasýningar ætti að hugsa
nákvæmlega að vali mynda áður en
hann verður kominn á það stig að
veggirnir í stofunni minni einna
helat á ávaxtadósir, flánaðar af
geislum sólar.
B. P.