Morgunblaðið - 04.10.2005, Side 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 4. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Gyða Steinsdótt-ir fæddist í Flat-
ey á Breiðafirði 24.
apríl 1914. Hún and-
aðist á Elliheimilinu
Grund 23. septem-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Steinn
Ágúst Jónsson, f. á
Höfða í Dýrafirði
22. ágúst 1879, d.
10.10. 1969, og
Katrín Þórðardótt-
ir, f. í Reykjavík 11.
desember 1886, d.
27. október 1966. Fósturbróðir
Gyðu var Jóhann Kristjánsson, f.
4. október 1922, d. 10. janúar 1987.
Gyða giftist 24. september 1942
og Ísak Örn. 2) Hanna María, f. 23.
nóvember 1947, maki Sigurður
Pálsson. Börn: a) Svava, börn
hennar: Gísli Örn, Aron Már og
Sigurður Bjarki. b) Fríða María,
maki Sigurður Steindórsson, börn
þeirra: Steindór, Stefán Páll og
Hanna María. 3) Katrín, f. 18. jan-
úar 1950, maki Gunnar Sveinsson.
Börn: a) Anna Bryndís, b) Eva Rós.
Gyða ólst upp í Flatey á Breiða-
firði. Hún lauk prófi frá Samvinnu-
skólanum 1933 og var einn af
stofnfélögum Kaupfélags Reykja-
víkur og nágrennis. Hún hóf störf í
fyrstu KRON-búðinni í Banka-
stræti og lauk sínum starfsferli í
þeirri síðustu, vöruhúsinu Dómus
við Laugaveg.
Gyða og Baldvin bjuggu í Kan-
ada á árunum 1942 til 1946 og eftir
það í Reykjavík, lengst af á Sól-
vallagötu 7.
Gyða verður jarðsungin frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Baldvin Helga Ein-
arssyni, prentara, f.
31. ágúst 1915, d. 12.
júní 2002. Foreldrar
hans voru Einar Her-
mannsson og Helga
Guðrún Helgadóttir í
Brekku við Brekku-
stíg í Reykjavík.
Gyða og Baldvin
eignuðust þrjú börn.
Þau eru: 1) Steinn
Ágúst, f. 16. mars
1946, skilinn. Börn
hans: a) Einar Helgi,
maki Sigríður Sig-
urðardóttir, börn þeirra: Axel Ingi
og Fanney Ósk. b) Gyða, maki
Baldur Þorleifsson, börn þeirra:
Steinn Ágúst (látinn), Tómas Helgi
Væri ég tvítugs aldri á
og ætti von til þrifa,
mér ég kjósa mundi þá
mega á Flatey lifa.
(Skáld-Rósa.)
Enn á ég, eyjan mín,
yndið, sem gafstu mér,
dýrasta drauminn minn
dreymdan í faðmi þér.
Barnsminnið blítt og hreint
brosir við hverri hæð.
Alls staðar sé ég sýn,
svellur mér blóð í æð.
(Jens Hermannsson.)
Smátt og smátt er Flatey að missa
börnin sín, börnin sem fæddust og ól-
ust upp í Flatey á Breiðafirði. Að full-
orðnast og flytjast að heiman er eðli-
legasti hluti lífsins og var það
vissulega hlutskipti allra þeirra sem
fæddust í Flatey á fyrri hluta síðustu
aldar. En römm er sú taug sem þessi
fagra eyja bindur börnum sínum. Þú
ert og verður ætíð Flateyingur hvar
sem þú setur niður tjaldhæla þína og
leggur upp í þitt lífsferðalag.
Æðarkollan úar við strendur, ritan
heldur uppi líflegum fuglasamræðum
í björgum, lundinn horfir á þig með
sínum prófastlegu augum og hin
öldnu, vinalegu og litríku hús bjóða
þig velkomin í Flatey. Að koma og
dvelja í Flatey er ekki aðeins andleg
upplifun heldur líkamleg endurnær-
ing. Fjarri hraða og áreiti þéttbýlisins
er það hvílíkur fögnuður og léttir að
ganga á vit þess liðna, þar sem tíminn
stendur kyrr og fegurðin hefur öðlast
hlutdeild í himninum ef vísað er í og
lagt út frá orðum Nóbelskáldsins í
Heimsljósi. Að upplifa hina einu og
sönnu Breiðafjarðarfegurð þegar
kvöldsólin er að ganga blóðrauð til
viðar er í reynd upplifun sem brennir
sig inn í sérhverra sál. Megi sem flest-
ir öðlast þessa andlegu upplifun og
endurnæringu.
Tengdamóðir mín, Gyða Steins-
dóttir, fæddist í Flatey á Breiðafirði,
þar sem hún ólst upp í fjölmennum
vinahóp þar sem félagslífið og leikir
barnanna blómstruðu. Ung lagði hún
land undir fót og fór í Samvinnuskól-
ann aðeins sautján ára en þrátt fyrir
langa fjarveru var hún ætíð hinn eini
og sanni Flateyingur. Alla tíð hélt hún
ótrúlegum tengslum við Flatey. Hún
vildi vita allt sem fram fór á „eyjunni
sinni“. Hún hafði alla tíð ótrúlega gott
samband við vini sína og kunningja í
gegnum síma og með heimsóknum til
að rifja upp gamlar minningar og leita
frétta úr heimabyggð sinni. Þegar við
höfðum lagt leið okkar í Flatey vorum
við iðulega yfirheyrð um gang mála,
hverjir hefðu verið í eyjunni, hvaða
framkvæmdir væru á döfinni, hvernig
fuglavarpið hefði tekist og hvort eitt-
hvað fiskaðist á handfæri eða hvort
lúðan væri að gefa sig á miðunum um-
hverfis eyjuna.
Umhyggjan og væntumþykjan fyr-
ir Flateyjarkirkju var ætíð sönn og
tær enda hafði faðir hennar, Steinn
Ágúst, verið meðhjálpari þar í tugi
ára. Til að sýna vilja sinn í verki var
það hennar einlægasta ósk að rétta
þessari fallegu en jafnframt fátæku
kirkju hjálparhönd með myndarlegu
fjárframlagi til minningar um for-
eldra sína, Katrínu Þórðardóttur og
Stein Ágúst Jónsson. Þetta auðnaðist
henni að gera á afmælisdegi föður
síns hinn 22. ágúst s.l. og var það
henni mikil gleði og hugarró.
Gyða dó með mynd af Flatey fyrir
augum sér. Þar sér yfir Grýluvoginn
og Silfurgarðinn, heim að húsinu
hennar, Eyjólfshúsi. Flatey var hjá
henni til hinstu stundar.
Ég samgleðst þér, mín góða
tengdamóðir, að nú hefur þú hitt á ný
marga af þínum fjölmörgu brottförnu
vinum og ættingjum úr Flatey. Við
tengdafólk, ættingjar og vinir drúp-
um höfði og leitum á vit minninganna
á þessari stundu. Guð veri með þér.
Þinn tengdasonur,
Gunnar Sveinsson.
Svo djúp er þögnin við þína sæng,
að þar heyrast englar tala,
og einn þeirra blakar bleikum væng,
svo brjóst þitt fái svala.
Nú strýkur hann barm þinn blítt og hljótt,
svo blaktir síðasti loginn.
En svo kemur dagur og sumarnótt,
og svanur á bláan voginn.
(Davíð Stef.)
Við eigum margar góðar minningar
um ömmu okkar og afa. Það er ótrú-
legt hvað mikið breytist þegar þau
eru horfin á braut. Margs er að minn-
ast, þar á meðal jólaboðanna á Sól-
vallagötunni, þar sem hver fjöl-
skyldumeðlimur átti jólaskeið með
sínu ártali til að borða frómasinn
hennar ömmu með og síðan drukkum
við krakkarnir jólaölið úr bílaglösun-
um.
Þegar við vorum lítil var skemmti-
legast að fara með ömmu í göngutúr í
gamla kirkjugarðinn við Suðurgötu
og þekkti maður orðið hvert leiði í
garðinum eða því sem næst og var
hún óþreytandi að segja manni frá
hinum og þessum sem þar voru jarð-
aðir. Einnig var alltaf til andabrauð
og ófáar ferðirnar sem við fórum nið-
ur að Tjörn. Henni var mjög umhug-
að um að okkur yrði ekki kalt og einn-
ig að við værum aldrei svöng.
Minnisstæðust eru eggin í bollanum,
royal-búðingurinn og hrísgrjóna-
grauturinn.
Í eldhúsinu á Sólvallagötunni var
trappa sem við krakkarnir sátum allt-
af í og fylgdumst með henni elda,
vaska upp og steikja kleinur. Hún
gerði bestu kleinur í heimi.
Að fá að gista hjá ömmu og afa var
toppurinn og var alltaf hugsað um
okkur eins og kóngafólk.
Áttu þau það gjarnan til að stinga
einhverju að okkur þegar við vorum
að kveðja eftir heimsóknir hjá þeim,
fyrir bíómiða, ís eða einhverju sem
þau vissu að okkur langaði í. Þau
fylgdust alltaf mjög vel með okkur og
studdu við bakið á okkur, t.d. fóru
tvær okkar að læra á þverflautu og
gaf afi okkur þá þverflautur svo við
gætum sinnt náminu en afi var alltaf
mikill tónlistaráhugamaður enda
kominn af hljómlistarfólki.
Mörg sumrin fórum við með þeim í
ferðalög, út í Flatey, í sumarbústað í
Bifröst eða á Illugastaði. Á Bifröst
gengum við með ömmu á Grábrók, en
hún var liðtæk við fjallgöngur á sínum
yngri árum. Þær voru margar ferð-
irnar sem afi fór með okkur á Löd-
unni.
Amma var merkileg kona. Hún var
alin upp í Flatey á miklu mennta-
heimili, þar sem margir merkir menn
gistu, m.a. Halldór Laxness og var
sagan um Ungfrúna góðu og húsið
skrifuð á bernskuheimili hennar. Í
Flatey var amma í essinu sínu enda
alin þar upp og með þeim síðustu sem
þar eru fæddir og alla tíð sló hjartað í
Flatey enda átti hún sínar bestu
minningar þaðan. Í hvert sinn sem
eitthvert okkar fór vestur þurftum við
að kasta kveðju á eyjuna. Hún hélt
alla tíð mikið upp á allt og alla sem
þaðan komu og nú síðast í ágúst á af-
mælisdegi föður síns ánafnaði hún
Flateyjarkirkju peninga í minningu
foreldra sinna.
Afi var minna fyrir útiveru en
amma. Hann var hafsjór upplýsinga
GYÐA
STEINSDÓTTIR
En til góðs vinar liggja
gagnvegir
þótt hann sé firr farinn.
(Úr Hávamálum.)
Við Dagbjört vorum konur á
besta aldri þegar við vissum hvor
af annarri í verkalýðshreyfingunni,
í stjórnmálum og í kvennahreyfing-
unni.
,,Frelsi, jafnrétti, bræðralag!“ –
Það mátti ekki minna vera. Við
leituðum farvega fyrir þessa hug-
sjón okkar með misjöfnum árangri.
Við vorum báðar í framvarðarsveit
þessara hreyfinga, unnum saman,
studdum hvor aðra og treystum
hvor annarri. Við urðum góðar vin-
konur og sú vinátta hélst ævina út
og nú sakna ég vinar í stað.
Dagbjört var sterk kona og
skemmtileg. Hún hafði ákveðnar
skoðanir á mönnum og málefnum.
Ung gekk hún til liðs við verka-
lýðshreyfinguna ásamt Björgvini
bróður sínum og að honum látnum
tók hún við formennsku í verka-
lýðsfélaginu Bjarma á Stokkseyri
og var þá eina konan á landinu sem
var formaður í verkalýðsfélagi þar
DAGBJÖRT
SIGURÐARDÓTTIR
✝ Dagbjört Sig-urðardóttir
fæddist í Hrauk í
Stokkseyrarhreppi
3. september 1924.
Hún lést á LSH við
Hringbraut 26.
ágúst síðastliðinn
og var útför hennar
gerð frá Stokkseyr-
arkirkju 3. septem-
ber.
sem bæði verkamenn
og sjómenn voru
saman í félagi. Þessi
störf vann hún af trú-
mennsku og baráttu-
hug fyrir bættum
kjörum verkafólks,
félagslegum réttind-
um og menningar-
legri velferð. Dag-
björt var kjarkmikil
kona. Enda hafði hún
í mörg horn að líta á
lífsleiðinni. Hún var
tvígift. Fyrri mann
sinn missti hún frá
fjórum ungum börnum sem hún
með atgervi sínu sá farborða.
Seinna giftist hún Ágústi Guð-
brandssyni og með honum átti hún
önnur fjögur börn. Ágúst var mikill
öðlingur. Hann gekk börnum henn-
ar í föðurstað og hann studdi konu
sína til dáða svo hún gæti sinnt
þeim félagsstörfum sem hún var
kvödd til. Alltaf var Dagbjört mætt
til funda þeirra sem við sóttum til
Reykjavíkur og aldrei heyrði ég
hana tala um að Hellisheiði hefði
verið erfið eða næstum ófær.
Þegar við vorum ekki önnum
kafnar við að frelsa heiminn fórum
við saman í ferðalög. Við fórum
tvisvar sinnum til Kanada, í annað
sinnið með viðkomu í Bandaríkj-
unum. Þetta voru miklar ferðir og
eftirminnilegar. Eitt sinn fórum við
á kvennaráðstefnu í Ósló. Þá fór
full vél af konum frá Íslandi, sem
allar áttu sama erindi til Noregs,
að sitja ráðstefnu um málefni
kvenna. Þetta var bæði fræðandi
og skemmtilegt umfram allt.
Vor eða haust fórum við gjarnan
nokkra daga í eitthvert sumarhús
stéttarfélaganna ásamt vinkonu
okkar Jóhönnu Jónsdóttur úr
Kópavogi. Við vorum allar sam-
herjar í verkalýðshreyfingunni og
ræddum mikið um málefni líðandi
stundar og þóttumst eiga ráð undir
rifi hverju.
Dagbjört stundaði íþróttir sem
ung kona og alla tíð hafði hún mik-
inn áhuga á íþróttum og þá sér-
staklega fótbolta.
Þær Jóhanna voru einu sinni
gestir á heimili mínu þegar ólymp-
íuleikar voru í beinni útsendingu
og hófust fyrir allar aldir. Tveir
drengir, barnabörn mín, gistu hjá
ömmu sinni þessa nótt. Þegar ég
kom á fætur um morguninn voru
þau búin að horfa í nokkrar
klukkustundir á leikana. Þeir
minnast ennþá á þessar vinkonur
mínar sem höfðu þennan brennandi
áhuga á íþróttum.
Dagbjört bjó á Stokkseyri nær
alla sína ævi. Þar var baráttan háð
við hina nær hafnlausu strönd og
hinn endalausa útsæ. Í verkalýðs-
stétt stóð hún í stormum sinnar
tíðar. Stóð fyrir stóru heimili, ól
upp átta börn og baráttan um
brauðið stóð hvern dag, inni á
heimilinu, í frystihúsinu eða í störf-
um fyrir Bjarma.
Nú er Dagbjört öll. Ljúflingur-
inn hann Gúffi, sem lengst og best
studdi hana situr nú eftir móður og
þreyttur í elli sinni. Afkomendur
hennar, stóri og fríði hópurinn, all-
ir minnast hennar sem eiginkonu,
móður, félaga og foringja.
En til góðs vinar liggja gagnvegir
þótt hann sé firr farinn.
Hjartans þakkir fyrir líf hennar
og starf. Einlægar samúðarkveðjur
til Ágústs og allra ástvina hennar.
Bjarnfríður Leósdóttir.
Lokað
Verslunin verður lokuð þriðjudaginn 4. október kl. 12.00-18.00
vegna jarðarfarar SIGRÍÐAR ÞÓRARINSDÓTTUR.
Kjötborg,
Ásvallagötu 19.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir
og afi,
JENS G. JÓNSSON,
Flókagötu 56,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Háteigskirkju miðviku-
daginn 5. október kl. 15.00.
Ingibjörg Karlsdóttir,
Karl Jensson, Halldóra Hannesdóttir,
Kristín Jensdóttir,
Ingibjörg Karlsdóttir.
Minningarathöfn um ástkæran föður okkar,
ERLING VIGFÚSSON
óperusöngvara,
verður haldin í Grafarvogskirkju fimmtudaginn
6. október kl. 13.00.
Marta J. Erlingsdóttir Klein,
Íris Erlingsdóttir,
Guðný K. Erlingsdóttir,
Lára B. Erlingsdóttir
og fjölskyldur.
Ástkær móðir okkar, amma og systir,
HREFNA INGIMARSDÓTTIR
íþróttakennari,
frá Hnífsdal,
Skólagerði 3,
Kópavogi,
verður jarðsungin frá Kópavogskirkju miðviku-
daginn 5. október kl. 13.00.
Blóm og kransar vinsamlega afþakkaðir, en þeim, sem vilja minnast
hennar, er bent á Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna.
Stefán Þór Ingason, Einar Ingi Sigmarsson,
Sigmar Þór Ingason, Sigríður Elísabet Stefánsdóttir,
Björn Elías Ingimarsson, Ingi Þór Stefánsson,
Margrét Ingimarsdóttir, Atli Ágúst Stefánsson.