Morgunblaðið - 05.11.2005, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
K Y N N T U Þ É R S É R F E R Ð I R F E R Ð A Þ J Ó N U S T U B Æ N D A
s: 570 2790www.baendaferdir.is
íÖlpunum
Oberstdorf er þekktur skíðabær í þýsku Ölpunum þar sem aðstaða til gönguskíða-
iðkunar er mjög góð. Heimsmeistaramótið í norrænum greinum var haldið í
Oberstdorf árin 1987 og 2005. Boðið er upp á fjölbreyttar gönguskíðabrautir í
Oberstdorf og nærliggjandi bæjum. Hótelið er sannkallað heilsuhótel með sundlaug,
gufubaði og heitum potti. Einnig er boðið upp á leirböð og nudd. Æfingasalur er á
staðnum. Hér gefst einstakt tækifæri til að njóta útiveru og slaka vel á í lok dags.
Þetta er skemmtileg blanda af hollri hreyfingu og dekri.
Gönguskíðasvæðið í Seefeld er fyrsta flokks og fyrir fótum okkar verða 250 km af
lögðum brautum, sem henta jafnt byrjendum sem lengra komnum. Við gistum á
hóteli sem er í háum gæðaflokki. Þar er fjölbreyttur matseðill og þægileg herbergi.
Á hverjum degi er farið í lengri og skemmri göngur út frá hótelinu og við munum
njóta þess að hreyfa okkur í fjallasölum Tírol.
Nánari upplýsingar í síma 570 2790 eða á www.baendaferdir.is
Oberstdorf, Þýskalandi 27. janúar - 5. febrúar 2006
Fararstjóri: Steinunn Hannesdóttir íþróttakennari
Seefeld, Austurríki 4. - 11. febrúar 2006
Fararstjóri: Íris Marelsdóttir sjúkraþjálfari
Verð: 114.000 kr. á mann í tvíbýli
Verð: 104.200 kr. á mann í tvíbýli.
B Æ N D A F E R Ð I R
Við getum ekki bætt fyrirþað sem búið er að gera.Þeir sem eru látnir erlátnir, þeim sem var
nauðgað var nauðgað og verða að lifa
með því það sem eftir er lífsins. En
við verðum að tryggja að þeir sem
báru ábyrgðina séu látnir svara til
saka fyrir tilstuðlan alþjóðastofnana
eins og Alþjóðasakamáladómstóls-
ins,“ segir dr. Mukesh Kapila um
glæpina sem hálf-opinberar víga-
sveitir hafa drýgt gegn almenningi í
Darfur í Súdan. Kapila stjórnaði
hjálparstarfi Sameinuðu þjóðanna í
Súdan 2002-2004. Hann er Breti,
fæddur í Indlandi og er nú einn af
yfirmönnum Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar, WHO. Kapila var
meðal fyrirlesara á ráðstefnu í vik-
unni í Reykjavík á vegum IceMUN,
samtaka sem beita sér fyrir aukinni
þekkingu ungs fólks á starfi SÞ.
Samstarfsvilji í Kartúm?
Kapila segir að Alþjóðasaka-
máladómstóllinn hafi fengið í hendur
ýmiss konar gögn, þ. á m. nöfn á
meintum glæpamönnum. Enn sé
óvíst hvort stjórnvöld í Kartúm
muni verða samstarfsfús en brýnt sé
að fylgja málinu eftir. „Ekki er
nauðsynlegt að elta uppi alla sem
brotið hafa af sér en draga verður
leiðtogana og þá sem skipulögðu
verstu glæpina fyrir rétt.
Það er til fólk í Súdan sem vill að
átökin haldi áfram, gömul hefð er
fyrir því að deila og drottna. Stjórn-
völd í Kartúm hafa ekki enn sýnt
fram á að þau vilji í reynd koma á
friði í Darfur. Það er ekki undarlegt
vegna þess að margir þeirra sem
hafa tekið þátt í þjóðarhreinsunum í
héraðinu og öðrum mannréttinda-
brotum sitja enn í ríkisstjórn.“
Hann segir hjálpar- og uppbygg-
ingarverkefni SÞ í Súdan umfangs-
mesta átak af þessu tagi sem sam-
tökin standi nú fyrir í heiminum.
Skortur á vegum og öðrum innviðum
nútímasamfélags geri allt hjálp-
arstarf torvelt í þessu geysistóra
landi. Fjarlægðir séu miklar og því
tímafrekt að koma brýnustu nauð-
synjum á áfangastaði.
„Súdan er stærsta land Afríku,
um fimm sinnum stærra að flat-
armáli en Frakkland, með 25–26
milljónir íbúa og átökin þar hafa
staðið yfir lengur en nokkur önnur
stríð sem nú geisa. Þegar ég var
þarna var sannkölluð ögurstund,
nýbúið var að undirrita friðarsamn-
ing í stríðinu milli norður- og suður-
hlutans og líkur voru á því að mönn-
um tækist að binda enda á þetta
langa stríð. Þá hófust átökin í Darf-
ur-héraði sem erfitt hefur reynst að
stöðva.“
Kapila segir aðspurður að það sé
ekki tilviljun að uppreisn hófst í
Darfur 2003. „Gallinn við frið-
arsamninginn milli norðan- og sunn-
anmanna var að þar tóku menn ekki
á mörgum öðrum vandamálum
landsins. Ég held að ekki sé hægt að
koma á viðvarandi friði og stöð-
ugleika í Súdan fyrr en búið er að
tryggja öllum íbúum landsins rétt-
læti og sinna þörfum allra héraða.
Darfur-menn sáu hverju uppreisn-
armenn í suðri höfðu fengið áorkað
með vopnum og ég efast ekki um að
þeir hafa hugsað sér að feta í fótspor
þeirra.“
Notfæra sér gamlar deilur
Kapila segir að í friðarsamn-
ingnum milli norðurs og suðurs séu
mikilvæg ákvæði um skiptingu
tekna af olíunni. En semja þurfi um
slíka skiptingu fyrir allt landið.
– En er ekki einnig spilað á
strengi aldagamalla deilna milli
múslímasvæða araba í norðri og
kristinna blökkumanna í suðri? Kap-
ila segir það rétt en bendir samt á að
í Darfur séu nær allir íbúar múslím-
ar, þar séu trúardeilur ekki ástæðan
eða átyllan. „Spenna hefur verið
milli þessara samfélagsfylkinga um
aldir en það sem er nýtt er að ut-
anaðkomandi fólk notfærir sér
spennuna og skiptir sér af deilunum.
Það hafa lengi verið rifrildi í Darfur
milli bænda sem hafa fasta búsetu
og annarra sem reika um með hjarð-
ir sínar, menn hafa deilt um beit-
arlönd. En það sem er nýtt er að
stjórnvöld í Kartúm ráða yfir nú-
tímalegum vopnum, herþyrlum,
stórskotaliði. Þess vegna er þetta
ekki framhald á hefðbundnum deil-
um og átökum. Stjórnvöld nota sér
aðstæður með markvissum og þraut-
hugsuðum hætti, beita afar nýtísku-
legum vopnum og aðferðum eins og
þjóðarhreinsun gegn andstæðingum
sínum.“
Hann segir að Darfur sé að vísu
að hluta til eyðimörk og fremur
harðbýlt land en þurfi ekki að vera
neitt fátæktarbæli. Þar séu ýmsar
náttúruauðlindir og inn á milli gjöful
landbúnaðarsvæði. Framtakssemi
einkenni samfélagið. Ef friður ríkti
og þolanlegt stjórnarfar, menntun
og heilsugæslu væri sinnt og lagðir
vegir, gæti almenningur haft það all-
gott. Vitað sé að mikið sé af olíu í
Súdan og sennilega í Darfur og enn
séu stór svæði í Súdan lítt rann-
sökuð. Fleiri náttúruauðlindir sé þar
að finna, málma og önnur jarðefni.
Olíuhagsmunir og friður
– Kínverjar hafa samið um mikil
olíukaup við stjórnarherrana í Kart-
úm, sömu menn og gera út morð-
sveitirnar sem herja á fólk í Darfur.
Kína er með neitunarvald í öryggis-
ráði SÞ. Er ráðið líklegt til að leysa
vanda Súdana?
„Þetta ætti að vera mögulegt ef
öryggisráðið hagaði sér eins og
raunverulegt öryggisráð. En mér
fannst það hneisa hvernig samtökin,
ég á þá bæði við aðildarríkin og
stofnanir SÞ, þ. á m. öryggisráðið,
brugðust Súdönum gersamlega.
Ekki aðeins allra síðustu árin heldur
síðustu áratugina.
Þegar eiginhagsmunir eins og þú
nefndir koma í veg fyrir að hægt sé
að aðstoða þjóð, í þessu tilfelli Súd-
ana, með því að koma á friði og stöð-
ugleika, er lítil von um árangur. Ég
tel að það sé langt í að öryggisráðið
vinni sitt verk og komi á stöðugleika
og öryggi á grundvelli lausna sem
byggjast á siðlegri, hlutlausri sýn og
nálgun. Trúverðugleiki öryggisráðs-
ins er svo sannarlega lítill í þessu
máli,“ segir dr. Mukesh Kapila.
Dr. Mukesh Kapila er embættismaður
Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar, WHO,
og var um hríð yfirmaður alls hjálparstarfs
Sameinuðu þjóðanna í Súdan. Kristján
Jónsson ræddi við Kapila.
Í Kartúm vilja menn deila og drottna
) * +  ,
@O6P>6
$%&'(&)
*+,-$
*('(&)
*+,-$
7&*I9
Q2

@2R> 4

C


7@
S
,9
3.*"A*&/
E)/*
.E1B/) I)9&*E9)*)&
E)&*1B/)


T
6 7

-&
@-)5


  

Morgunblaðið/Ásdís
Dr. Mukesh Kapila, einn af yfir-
mönnum WHO, segir öryggisráð SÞ
hafa brugðist Súdönum.
Reuters
Vopnaður liðsmaður stærstu uppreisnarhreyfingar Darfur-héraðs í Súdan á varðbergi í bænum Haskanita.
kjon@mbl.is
’Spenna hefur veriðmilli þessara samfélags-
fylkinga um aldir en það
sem er nýtt er að utan-
aðkomandi fólk notfærir
sér spennuna og skiptir
sér af deilunum.‘