Tíminn - 08.10.1970, Blaðsíða 3

FÍMMTUDAGUR 8. október 1970,
Verðhækkun
Framhald aí bls, 1
um, þannig að sáning varð allt
að 3—^4 vikum seinni en í eðli
iegu árferði og þótti þá mörgum
einnig Pjóst að uppskena yrði all-
miklu minni en venjulega að
hausti.
f sumar fcom síðan upp „fung-
us“ (sveppagróður) á hinu svo-
kallaða feornbelti í Bandaríkjun
um og varð þar mjög mikill upp
skerubrestur, en eins og kunn-
ugt er, eru Bandaríkin mjög
stór útflytjandi kornvara.
Við þetta ástand bættist svo,
að sumarið varð mörgum evrópsk-
um kornframleiðendum mjög
erfitt, veðurfarslega. f Norður-
Þýzkalandi voru of mitolir þurrk
ar, en í Suður-Þýzkalandi var
aftur á móti of mikil vætutíð og
auk þess tiltölulega kalt fyrir þau
landsvæði. Áætlaðar niðurstöður
um framleiðslu t. d. byggs eru
bví þær í Þýzkalandi, að þrátt
fyrir að 6% meira land hafi ver
ið tekið til byggraetotunar á
þessu ári en í fyrra, verði fram
leiðslumagnið um 14% minna í
ár.
í flestum fóðurblöndum er
bygg ein meginuppistaðan O'g gef
ur það hugmynd um hækkanirnar,
að bygg, sem kostaði um 40 doll
ara í evrópskri höfn í vor, kostar
nú hartnæx 70 dollara. Þessi geysi
lega hækkun hefur svo leitt til
þess, að menn hafa leitazt við
að nota aðrar korntegundir í
stað byggs, eins og t. d. hafra,
en að sjálfsögðu hafði það ein
ungis þau áhrif, að verð þeirra
stórhætokaði líka, enda um til-
tölulega lítið magn að ræða sam
anborið við bygg og maís.
Það veldur mönnum nú áhyggj
um í Bandarfkjunum, að etoki
verði til nægilegt fræ, sem mót-
stöðu hefur gegn þessum fungus,
tál sáningar á næsta vori, og
telja því margir að verðlag á
fcornvörum muni ekki lagast í
ajn.k. tvö ár. Hinsvegar munu
hafa verið gerðar ráðstafanir til
að fá ræktað fræ í Mexíkó og
Suður-Ameríku og kann það að
verka á móti þessum svar-tsýnu
spám.
Brezk blöð skrifa mikið um
þessar hækkanir og ber þar einna
mest á áhyggjum af hækkunum
á neyzluvörum. Þar er talið að
byggframleiðslan minnki um
eina milljón tonna úr 8,5 milljón
um 1969. Telja landbúnaðarsér-
fræðingar í Bretlandi, að fóður
verð muni verða þar 25—33%
hærra í vetur en í fyrra, og ef
ekki komi til veruleg opinber að-
stoð muni verða mikill samdrátt
ur í nautgriparækt, sem þýða
muni miklar verðhækkanir á
kjöt- og mjólkui-vörum. Sömuleið
is er talið að byggið muni t. d.
hækka bjórglasið um 2 pence og
gallon af wiskey um 3 shillinga.
Um innflutning á fóðurvörum
til íslands segir í Hagtíðindum að
hann hafi verið um 44,000 tonn
til júlíloka þessa árs, en um 31,
000 tonn sama tímabil 1969. Er
þetta mjög mikil magnsaukning,
sem stafaði að mestu af slæmu
árferði hér s. 1. sumar, eins og
allir þekkja. Þó útlitið sé víða
heldur betra nú, er fyrirsjáanlegt
að mikið magn fóðurbætis þurfi
að flytja inn og eru því allar
hækkanir uggvænlegar. Á síðast
liðnu sumri hækkuðu farmgjöld
mjög verulega og sama er að
segja um uppskipunarkostnað og
annan beinan kostnað við flutn
ing vörunnar. Það er kunnugt að
íslenzkir fóðurinnflytjendur hafa
fylgzt mjög vel með verðsveiflun
um á heimsmarkaðnum og hafa
keypt eins mikið magn og aðstæð
ur hafa leyft. Þess vegna er út-
lit fyrir að fóðurverð hér fari
stighækkandi, í stað þess að
hækka skyndilega mjög mikið, en
fyrirsjáanlegt er samt að endir
inn hlýtur að verða sá, a® allar
hinar erlendu hækkanir koma inn
í fóðurverðið hér.
TÍMINN
SamgöngumálaráSuneytiS um undanþágur fyrir vél-
stjórnarmenn á fiskiskipin:
Öryggi bezt tryggt meö
núverandi fyrirkomulagi
EJ—Reykjavík, miðvikudag.
f Tímanum á þriðjudaginn birt
ist frétt um ályktun, sem 20. þing
Alþýðusambands Vestfjarða gerði
um undanþágur fyrfr vélstjórnar
menn. Var þess þar krafizt, að
leitað verði til verkalýðsfélaga á
sambandssvæðinu um allar undan
þágur fyxir vélstjóra á félags-
svæðum þeirra í stað þess að leita
til Vélstjórafélags fslands. f yfir
iýsingu frá samgönguráðuneytinu
í dag segir, að ráðuneytið telji
eðlilegt að leita til Vélstjórafélags
ins um slíkar undanþágur og sé
á það komin áratuga hefð.
f yfirlýsingunni segir m. a.:
„Vélstjórafélags íslajjds er
stéttarféiag vélstjóra um allt land.
Frá því að fyrst voru sett lög
um atvinnu við siglingar á ís-
lenzkum skipum hefur alltaf vilj
að bera við að skortur væri á lærð-
um vélstjórum á skipin. Eftir að
skipastóll landsmanna óx svo sem
raun hefur orðið á, hefur skortur
á vélstjórum á minnj skipin yax
ið mjög, þannig að óhætt er að
fullyrða að leggja yrði fjölda
fiskibáta, ef ekki væru veittar
undanþágur fyrir vélstjórnarmenn
á þá.
Frá því fyrstu lög um þessi
efni voru sett hefur alltaf tiðk
ast að veita slíkar undanþágur,
enda heimild fyrir því í lögunum.
Aðilar að undanþágubeiðnunum
skv. lögum eru og hafa alla tíð
verið útgerðarmennirnir sjálfir,
eða skipstjórar í umboði þeirra.
Það hefur alla tíð tíðkazt, enda
tilskilið í löguim, að leitað sé
umsagnar samtaka vélstjóra um
undanþágubeiðnir.
Ráðuneytið hefur alla tíð sent
umsagnarbeiðnir am undanþágur
til Vélstjórafélags fslands (og
áður Mótorvélstjórafélags ís-
lands) varðandi vélstjóra, en það
félag er landsfélag vélstjóra hér
á landi. Hefur Vélstjórafélag ís-
lands jafnan komið fram _ sem
heildarsamtök vélstjóra á fslandi.
Það er því fullkomlega eðlilegt og
samkvæmt eðli málsins að sam
gönguráðuneytið leiti til Vél-
stjórafélags íslands (og áður
Mótorvélstjórafélags íslands) um
málefni vélstjóra hér á landi.
Hefur þessi háttur og verið á
hafður frá fyrstu tíð.
Á nokkrum stöðum hér á landi
hafa yerið stofnaðar deiidir með
al vélstjóra og .eru þessar deildir
innan vébanda verkalýðs- og sjó-
mannafélaga á viðkomandi stöð
um. í Vestmannaeyjum er þó
starfandi sjálfstætt vélstjórafélag.
Því hefur stundum verið hreyft
að samgönguráðuneytið leitaði
umsagnar hinna ýmsu samtaka vél
stjóra um landið, varðandi undan-
þágubeiðnir fyrir vélstjóra og
gen"i þannig fram hjá Vélstjóra-
félagi íslands. Ráðuneiytið hefur
þó ekki séð sér fært að verða við
þessum beiðnum og breyta þannig
langri hefð, enda talið að slíkt
væri sízt til bóta, þar sem byggt
hefur verið á umsögn heildarsam
takanna.
Heimild ráðuneytisins til veiting
ar undanþágu er því skilyrði
bundin samkvæmt lögum, að skort
ur sé á vélstjórum með fullum
réttindum, ekki aðeins í viðkom-
andi byggðarlagi, heiidur að rétt
indamaður sé ekki fáanlegur hér
á landi.
Er ljóst, að eins og málum nú
er háttað er Vélstjórafélag ís-
lands sá aðili, sem hefur bezta
aðstöðu til að segja til um, hvort
réttindamaður er fáanlegur eða
ékki, ef undanþágu er óskað, svo
og að meta hæfni þeirra manna.
sem undanþágu er óskað fyrir.
Telur ráðuneytið, að öryggi sjó
manna sé bezt borgið með því að
tryggja það, að menn með fuli-
um réttindum eða hæfni og
reynslu, ef réttindamenn ekki fást,
skipi umræddar stöður á skipum
og þetta verði bezt tryggt með
þeirri samvinnu sem ráðuneytið
hefur við heildarsamtök vél-
stjóra.“
gaman
gannan
HEKLU
PEYSU
úr
dralori
Slæmur er Moggi,
verri er þó
Pjoovsijinn
Vésteinn Lúðvíksson ritar at
hyglisverða ádrepu á Þjóðvilj-
ann og Morgunblaðið. Telur
hann að bæði þessi blöð skrifi
fréttir af mikilli hlutdrægni,
hvort með sínum hætti, og legg
Ur þau nokkurn veginn að
jöfnu í þessu tilliti en telur
þó, ef rétt er lesið, Morgun-
blaðið vera heldur skárra en
Þjóðviljann, þótt bölvað sé. Vé-
steinn segir m.a.:
„Og þó upplýsingar Morgun-
blaðsins um heimsástandið séu
oftast verri en engar, þá má
samt einstaka sinnum kreista
úr þeim sannleikskorn, sem að
gagni má koma og ekki verður
á vegi augans við lestur Þjóð-
viljans. í fyrsta lagi eru erlend
ar fréttir Þjó'ðviljans alltof
litlar. í öðru lagi getur ærið
oft að líta á síðum blaðsins
meðvitaðar tilraunir til veru-
leikafölsunar, sem sóma sér
fremur illa í blaði, sem telur
sig málgagn sósíalisma.“
I þágu „stalínískrar
forréttindaklíku"
Ennfrcmur segir Vésteinn:
„APN heitir sovézk frétta-
stofa, sem rekin er af sovézk-
um dagblöðum. Sovézk dagblöð
eru í eigu sovézka ríkisins.
Sovézka ríkisvaldið er í hönd-
unum á skriffinnskubákni sov-
ézka kommúnistaflokksins.
Sovézka kommúnistaflokknum
ræður stalínísk forréttinda-
klíka, sem er mest í mun að
halda sjálfri sér við lýði og er
ekki sósíalísk frekar en rit-
stjórn Morgunblaðsins.
Hlutverk APN er að gefa þá
mynd af Sovétríkjunum og
sögu þeirra, sem valdhöfunum
í Kreml þykir bezt lienta. Þar
með er ekki sagt, að allt, sem
frá þessari fréttastofu kemur
sé einn óslitinn lygavefur.
Sumt hefur vafalítið við margt
að styðjast. En skeyti APN
gefa enga raunsæja heildar-
mynd af Sovétríkjunum. Þau
gefa aðeins falsmynd.“
Þjooviijinn:
Málgagn sovézka
sendiráðsins
Nokkru síðar segir Vésteinn:
„En undarlegan áhuga sýnir
Þjó’ðviljinn þessari fréttastofu.
Það líður varla svo dagur, að
han birti ekki eitt eða tvö
skeyti hennar stundum langar
greinar. Og það heyrir til und-
antekninga, að Þjóðviljinn birti
upplýsingar um Sovétríkin úr
annarri átt. — Og hvaðan
skyldi Þjóðviljanum koma
þessi skyndilegi áhugi á tón-
leikahaldi, þjóðdönsum, heilsu-
lindum og öðru slíku? Svo til
vikulega birtir biaðið myndir,
stundum heilar myndasíður, af
baðandi fólki og dansandi ung-
píum. Er þetta viðleitni blaðs-
ins til að láta sér ekkert mann-
legt óviðkomandi? Ef svo er,
hvers vegna eru þessar myndir
undantekningarlaust frá Tékkó-
slóvakíu? Fólk baðar sig
kannski hve”gi annars staðár?
Framhald á 14. siðu.
maammmmmmmmmmmmmmm
Hannes Pálsson, formaSur Sambands íslenzkra bankamanna, átti fimmtugsafmæli á mánudaginn, 5. október. f
þvi tilefni var ákveðið, að sæma hann gullmerki sambandsins, fyrir margháttuð störf í þágu bankamanna um
árabil. Á myndinni sést Jón Bergmann, aðalgjaldkeri Iðnaðarbankans, sæma Hannes merkinu.