Tíminn - 03.11.1970, Síða 6

TÍMINN
ÞRIÐJUDAGUR 3. nóvember 1970.
MNGFRÉTTIR
Frumvarp Ingvars Gíslasonar og Jóns Skaftason:
Fiskiðnskóli verði sem
settur á stofn
fyrst
— var til umræðu á Alþingi í gær
Málið enn í undirbúningi, segir Gylfi
EB—Reykjavík.
Frumvarp til laga um stofnun
Fiskiðnskóla var til 1. umræðu í
neðri deild Alþingis í gær. Flutn-
ingsmenn frumvarpsins eru tveir
f efri deild mælti Ásgeir
Bjarnason i gær fyrir frumvarp
inu um breytingu á vegalögum,
er haim flytur ásamt Helga
Bergs og Bjarna Guðbjörnssyni.
Efni þess frumvarps hefur ver-
ið rakið áður hér í blaðinu.
-fc Sverrir Júlíusson mælti í
gær í neðri deild fyrir frum-
varpi til laga um breytingu á
siglingalögunum, er hánn flyt-
ur ásamt Matthíasi Bjarnasyni.
Frumvarp þetta er einn liður í
aðgerðum til lækkunar á vá-
tryggingakostnaði fiskiflotans.
Það er samið af nefnd, sem sjáv
arútvegsráðherra skipaði 1968,
tfl að gera tillögu um ráðstafan-
ir til að draga úr útgjöldum
Tryggingasjóðs fiskiskipa.
-ft- Eðvarð Sigurðsson fylgdi
úr hlaði í gær í neðri deild
frumvarpi, er hann flytur ásamt
Magnúsi Kjartanssyni, um breyt
ingu á lögum um eftirlaun aldr-
aðra félaga í stéttarfélögunum.
___Breytingin er í því fólgin, að
eftirlaun skuli aldrei vera lægri
en kr. 2000 á mánuði, að við-
bættri vísitölu vöru og þjónustu
frá 1. jan. 1970.
í efri deild mælti Emil
Jónsson fvrir frumvarpi til laga
um sölu á fbúðum, sem byggð-
ar eru af Framkvæmdanefnd
byggingaáætlunar , Reykjavík,
eða til litrvmingar heilsuspill-
andi húsnæðis.
■A- Benedikt Gröndal, Gunnar
Ólafsson, Þórarinn Þórarinsson,
Lúðvík Jósefsson og Jón Skafta
son hafa lagt fram á Alþingi
frumvarp um breytingu á lög-
um nr. 115 frá 19. nóv. 1936, um
þingsköp Alþingis. — Jón
Skaftason og fleiri endurflytja
þingsályktunartillögu um varn-
ir gegn sígarettureykingum. —
Báðum þessum málum verður
gerð ítarleg grein fyrir seinna
í blaðinu.
-ft- Þingsályktunartillaga frá
Geir Gunnarssyni og Karli G.
Sigurbergssyni var í gær lögð
fram á Alþingi. Tillagan er þess
efnis, að ríkisstjórnin láti leggja
fyrir Alþingi það er nú situr,
frumvarp til laga um skipan
dóms- og lögreglumála á Suður-
nesjum á þann veg, að á svæð-
inu sunnan Hafnarfjarðarkáup-
staðar heyri þessi mál tii einu
embætti, í Keflavík.
þingmenn Framsóknarflokksins,
þeir Ingvar Gíslason og Jón Skafta
son.
Ingvar Gíslason mælti fyrir frum
varpinoi. Minnti hann á í upphafi
ræðu sinnar, að nýlega væri af-
staðið 10 ára afmæli fiskiðnskóla-
málsins á Alþingi, og mætti nú
með sanni segja, að þess væri
minnzt á verðugan hátt með fyrstu
umræðu þessa frumvarps um fisk-
iðnskóla.
Rakti Ingvar síðan sögu fiskiðn-
skólamálsims, sem hófst með því
að hann og Jón Skaftason fluttu á
þinginu 1959—60 tillögu til þings-
ályktunar þess efnis, að Ali-ingi
og ríkisstjómin beittu sér fyrir
stofnun skóla fyrir fiskiðnaðar-
menn. Á næstu fjórum þingum var
máli'ð flutt aftur og aftur, og svo
fár að lokum, að Alþingi samþykkti
30. apríl 1964 svohljóðandi þings-
ályktunartillögu:
„Alþingi ályktar að skora á rík-
isstj. að skipa nefnd í samráði við
Ingvar
Jón
)
ar skilningur á föstu skólastarfi
var minni en nú er, en nánr.-keið
rannsóknarstofnunar fiskiðaðarins
eru varla annað en mjög lítilfjör-
legt kák, sem verður eimgöngu 111
að tefja nauðsynlegan undirbún-
ing stofn-unar myndarlegs og gagn-
legs fiskiðnskóla, t. d. með því
skipulagi, sem kveðið er á um í
þessu frumvarpi."
Þá minmti Ingvar á að frumvarp-
ið væri samið af fiskiðnskólanefnd,
sem ríkisstjórnin skipaði sam-
kvæmt fyrrgreindri ]nngsályktun-
fiskmat ríkisins, fiskmatsráð eg urtillögu 1964.. Voru í nefndinni
----- - ' ••• eingöcigu sérfræðingar í fiskiðnaði
eðá’starfandi að fiski'ðnáði og fisk
helztu samtök fiski'ðnaðarins til
þess að gera fyrir næsta reglulegt
Alþingi tillögu um stofnun og
starfstilhögun almenns fiskiðn-
skóla í landinu. Skal nefndin m. a.
kynna sér eftir föngum skipan
fræðslumála fiskiðnaðarins í öðr-
um löndum.“
Síðan sagði Ingvar m. a.:
„Samkvæmt þessari ályktun var
gert ráð fyrir, að nefnd yrði skip-
uð svo tímanlega, að hún gæti lagt
tillögur sínar fyrir næsta Alþingi,
en af því gat þó ekki orðið, þar
sem nefndin var ekki skipuð fyrr
en 27. nóvember 1964, en tók aftur
til starfa seint í janúar 1965. Þessi
fiskiðnskólanefnd lauk störfum 8.
desember 1966 og lét þá ríkisstjórn
inni í té álit og tillögur. Mér er
ekki kunmugt um, að ríkisstjómin
hafi formlega kynnt Alþingi þess-
ar tillögur og þaðan af síður að
ríkisstjórnin hafi flutt þetta mál
hér í formi frumvarps. Það er því
sízt ofmælt, sem segir í greinar-
gerð fyrir þessu frumvarpi, að rík-
isstjómin hafi haft tillögur fiskiðn-
skólanefndar að engu og virðist
staðráðin í að láta sflja við algert
aðgerðarleysi í fræðslumálum fisk-
iðnaðarmanna. Ef ríkisstjórnin ætl-
ar að hafa þa<ð sér til afbötunar í
þessu máli, að efnt hafi verið til
tiltekinna námskeiða á þessu sviði
og að undamfömu, þá álit ég, að
það sé næsta fátæklegt framlag til
þessa mikla máls. í leiðurum
stjórnarblaða hefur nýlega mátt
sjá þá fullyrðingu viðhafða, að
námskeið þessi væru vísir að fisk-
iðnskóla. Slík fullyrðing fær ekki
staðizt. Fiskiðnaðarnámskeiðin,
se::i haldin eru á vegum rannsókn-
arstofnunar fiskiðnaðarins, em
ekki, vísir að fiskiðnskóla frekar
en verknámskeiðin, sem haldin
voru hér fyrst 1947 undir yfir-
stjórn fiskmatsstjóra. Hvorug 1 ”s-
ara námskeiða era eða voru vísir
að fiskiðnskóla. Námskeið sjávar-
útvegsmálaráðuiwytisins voru virð-
ingarverð tilraun til þess að bæta
úr brýnni þörf á þeim tímum, þeg-
framleiðslumálum.
Voru nefndarmenn sammála fyr-
ir fjórum árum, um að leggja til
við ríkisstjórnina að stofnaður
yrði fiskiðnskóli á íslandi. í álits-
gerð þeirri, sem nefndin sendi Irá
sér ásamt tillögu aið lagaframvarpi
um fiskiðnskóla, segir m. a.:
„Það er samdóma álit fiskiðn-
skólanefndar, að fiskvinnslufræði
sé orðið sérhæft fag og tilfinnan-
legur skortur sé á kunnáttumönn-
um í þessari grein. Fjölbreytni í
framleiðslu er þegar orðin mikil.
Hún mun fara vaxandi og stofnun
fiskiðnskóla er því a® verða knýj-
andi rauðsyn. Það skal því ítrek-
að, að það er skoðun nefndarinnar,
að ábyrgðarstöður í fiski'ðnaði
þurfi að verða eftirsóknarverðar í
þjóðfélaginu og þær eigi að skipa
vel menntaðir fiskvinnslufræðing-
ar. Undirstöðukunnáttuna eiga þeir
að fá í fiskiðnskólanum.“
„Þannig mælti fiskiðmskólanefnd
og einnig áleit nefndin nauðsyn-
legt, „að þeir, sem fiskvinnslu
stjórna og fisk meta, hafi góða
alhliða menntran, sem sé efcki
minni en mennbun þeirra, sem
vinna önnur hliðstæð ábyrgðarst. í
þjóðfélaginu. í nútímaþjóðfélagi
er fiskvinmsla flókin atvinnugrein,
sem krefst æ meiri kunnáttu og
vísindalegra starfsaðferða. Slík
kunnátta og vinnubrögð verða ekki
lærð til hlítar nema í skóla. Fyrir
20—30 árum var venjan sú í fisk-
vinnslu, að kennslan fór fram í
fiskvinnslustöðvunum, þannig að
ungir menn lærðu af þeim eldri.
Enda þótt slik vinnubrögð bafi oft
gefizt vel, verður að telja, að slíkar
kennsluaðferðir fullnægi ekki
þörfum nútímans á þjálfuðum og
menntuðum starfskröftum."
Síðan greinir nefndin frá því,
að sérskólar í fiskiðnaði hafi verið
stofnaðir víða um lönd og nefnir
í því sambandi Noreg, Japan og
Kamada, en Ingvar kvaðst vilja
bæta við t. d. Sovétríkjunum. „So-
vétmenn era framarlega aJð því er
tekur til menntunar fiskvinnslu- og
fiskiðnfræðinga og þar leggja
menn ekki síður áherzlu £ hagnýtt
fiskvinnslunám heldur en æðri fisk
iðnaðarvísindi og háskólanám í
þessum greinum." Þá rakti Ingvar
höfuðatriði frumvarpsins. Hefur
frá því verið sagt áður í blalðinu,
og því ekki ástæða til að rekja það
hér aftur.
Ingvar sagði, að ekki yrði bjá
því komizt, að gagnrýna afskipti
ríkisstjórnarinnar af málinu, eins
Framhald á bls. 11.
Fyrirspurnir
til ráðherra
Jón Kjartansson (F) hefur jagt
fram á Alþingi fyrirspurn tfl
menntamálaráðherra þess efnis,
hvenær megi vænta þess, að sjón
varp nái til allra hreppa Húna-
vatnssýslna og Skagafjarðarsýslu,
þannig að gagn sé að. Ólafur
Jóhannesson (F) hefur lagt fram
fyrirspurn tál fjármálaráðherra er
hljóðar svo: „Hvenær er áformað,
að hið nýja fasteignamat talki gildi
og hvað líður endurskoðun opin-
berra gjálda, sem miðuð eru við
fasteignamat, sbr. bráðabirgða-
ákvæði laga nr. 28. frá 29. aprfl
1963?“
Halldór E. Sigurðsson, (F), Ein
ar Ágústsson (F) og Bjarni Guð-
björasson (F) hafa lagt fram fyrir
spurn til menntamálaráðherra svo
hljóðandi: .Jlvað Uður fram-
kvæmdum varðandi tíHögu til
þingsályktunar um áætlunargerð
vegna fjárhagsaðstoðar rfkisins
við íþróttasstarfsemi f landinu,
sem vísað var tíl ríkisstjómarinn
ar á síðasta þingi?“.
Frá Magnúsi H. Gíslasyni (F)
og Jóni Kjartanssyni (F) kemur
fyrirspum tíl iðnaðarráðherra um
raforkufiramkvæmdir í Norður-
landskjördæmi vestra sem er svo
Mjóðandi:“ 1) Er þess að vænta
að framvarp frá rfkisstjófmnni
um vitkjun Reykjafoss í Skaga-
firði verði flutt á yfiirstandandi
Alþingi? — 2. Hafa farið fram
athuganir á frekari orfcuðflun fyr
ir Norðurland vestra. og et m
er, þá hverjar?"
Að lokum var svo lögð fram £)
dag á Alþingi fyrirspura fltfti
Magnúsi Kjartanssyni (AB) tB|
menntamálaráðherra, þess efnis.
hvenær ráðgert sé, að 2. gr. taga
um námslán og námsstyrid. fceml)
tiT fullra framfcvæmda. svo að
opinber aðstoð samfcvæmt Wgnnt,
nægi hverjum námsmanni tl| aði
standa straum af árlegum ttkmasi
kostnaði, hegar eðlilegt tfllit hafl
verið tekið til aðstððn hans tfl
fjáröflunar?“
Frumvarp frá fjórum þingmönnum Framsóknarflokksins:
Bændur
tjóns
fái aukafjárframlög vegna
af völdum kalskemmda
EB—Reykjavík.
Frumvarp til laga um breytingu
á jarðræktarlögunum var í gær
lagt fram á Alþingi. Flutnings-
menn eru 4 þingmenn Framsókn
arflokksins. Frumvarpið gerir ráð
fyrir auknum tímabundnum fram
lögum, sem eru miðuð við, að
draga úr því tjóni, sem bændur
hafa orðið fyrir af völdum kal-
skemmda, og hamla gegn því, að
jarðir fari í eyði af þeim sökum.
Segir svo í greinargerð frum
varpsins „að á meðan þekking okk
ar eykst ekki á orsökum gróður-
dauðans og hvernig hægt er að
koma í veg fyrir hann, verður
ekki hjá því komizt að stórauka
grænfóðurræktun, og gera hana
almennari, en það leiði af sér, að
auka þarf þá votheysgerð, a.m.k.
þar til hraðþurrkun ryður sér tfl
rúms, en rannsóknir á því sviði
eru enn á frumstigi“. Af þessum
ástæðum leggja flutningsmenn
þeir Magnús H. Gíslason Stcfán
yalgeirsson, Tómás Árnason og
Ágúst Þorvaldsson tfl, að þessi
aukna aðstoð verði öll ákvæði til
bráðabirgða.
1. Að það aukaframlag, sem
verið hefur til að koma upp súg-
þurrkunartækjum, standi áfram
óbreytt, en það átti að fafla úr
gildi á þessu ári.
2. Að styrkur verði veittur út
á slátturtætara, % af kaupverði.
3. Styrkur á frumvinnslu lands
vegna grænfóðursræktunar hækki
úr 800 kr. í 2400 kr.
4. Styrkur til eudurvinnslu
vegna kals eða þýfis hækki úr
1225 kr. í 2400 kr.
5. Styrkur til byggingar vot-
heysgeymslna hækki úr 60 kr.
rúnun. í 180 kr. rúmm.
í greinargerð segir m. a.:
„Sú aukna aðstoð við bændur
sem frv. þetta gerir ráð fyrir, er
fyrst og fremst í þvj skyni að
örva grænfóðursræktun og vot-
heysgerð. Grænfóðuráræktun hef
ur færzt í aukana með ári hverju,
aðallega til beitar, en einnig til
vetrargjafar hin síðari ár. En þair
sem eina úrræðið viirðisi vera að
auka grænfóðursræktun, þar sem
gróðureyðingin hefur orðið. og
grænfóður verður ekki fyrst um
sinn verkað nema í vothey, þá
leiðir það af sér, að byggja þarf
votheysgeymslur og kaupa sláttu
tætara, svo að þessi breyting á
fóðuröflun geti átt sér stað.
Flutningsmenn telja eðlilegt og
raunar óumflýjanlegt, að þjóð
félagið leggi hér ögn af mörkum,
til þess að þessi breyting geti átt
sér stað.
Súgþurrkunin hefur fullfcom-
lega sannað gildi sitt, en hún er
enn þá fjarri því að vera svo út-
breidd sem skyldi, og er það ef
laust vegna kostnaðarins við að
koma henni upp og ört versnandi
afkomu bændastéttarinnar á Iiðn
um árum. Er því lagt til. að sá
styrkur, sem verið hefur og fell
ur úr gildi samkvæmt gildandi
lögum nú j árslok verði fram
lengdur óbreyttur.
Ætlazt er til, að breytingar þær
á jarðræktarlögunum, sem frv.
þetta gerir ráð fyrir, gildi næstu
4 ár. Vonandi verður þá farið að
rofa til í baráttunni við kalið og
kemur þá til kasta Alþ. að meta
það, hvort ákvæði frv. skuli gilda
áfram eða ekki.
Frekari rök fyrir þessu frv. sjá
flm. ekki ástæðu til að færa hér
í grg., en vísa að öðru leyti til
grg. fyrir frv. því, urn breyting á
lögum um framleiðnisjóð. sem nú
liggur fyrir AJþ„ fjallar um skyld
atriði þeim, er um ræðir f þessu
frv., og flm. þessa frv. eru með-
flutningsmenn að.“