Tíminn - 12.11.1970, Qupperneq 7

FIMMTUDAGUR 12. nóvember ldTO
TÍMINN
— Tfl þess a3 túlka barokk-
músik er ekki nóg aS kunna að
lesa nótur. Flytjendur þurfa að
vita hvernig þessi tónlist var
ieikin á barokktíinanum. Nót
urnar, sem tónskáld þessa tíma
skrifuðu niður, voru i rauninni
aðeins beinagrind verkanna, en
ætlazt til að flytjendurnir
bættu við þau að eigin vild.
Þetta gerði fólk sér ekki ljóst
áratugum og öldum saman, og
ég held að þáð sé þess vegua
sem þvj leiddist lengi vel bar-
okktónlist. En til þess að geta
notfært sér þetta frjálsræði
svo vel sé og bætt við útflúri
sem hæfir hverju verki, þu'fa
tónlistarmenn að sjálfsögðu að
kynna sér stíl höfundanna mjög
vel.
Þessa skýringu á barokktón-
list gaf Sibyl Urbancic blaða-
manni Tímans, er við hittum
hana að máli nú í vikunni. Si-
byl ólst upp í Rví'k, en hefur átt
heima í Vínarborg í Austurríki
undanfarin H1 ár. Á mánudag-
inn kl. 8.30 síðdegis heldur hún
tónleika í Norræna húsinu
ásamt eiginmanni sínum Hans
Maria Kneihs. Leikur hann á
blokkflautu, en Síbyil leíkur
undir á sembal.
— Á undanförnum árum
hafa flestir lifið á blokk-
flautuna eingöngu sem
kennsluhljóðfæri, sagði Sibyl.
— En það er misskilningur,
hún á rétt á sér einnig á öðrum
sviðum eins og hvert annað
Másturshijóðfæri, og skilning-
ur er nú að vakna á þeirri stað-
rcynd.
Blokkftautan var í mestum
hávegum hbfð á barokiktíman-
wm og þá var nafltíð af góðri
tónlist sanrin fyrir blokkflautu-
lefkara. Á tónleífcunum á mánu
dag flytji*m við verk eftir ýmsa
Viðtal við Sibyl Urbaircic, en hón og maður
hennar, Hans Maria Kneihs, haida blokk-
flautu- og sembaltónleika í Norræna húsinu
á mánudagskvölcL Þau hjónin hafa hér
skamma viðdvöl á leið til Bandaríkjanna s
hljómleika- og fyrirlestraferð.
Sibyl Urbancic
leik við Tónlistarákademíuna í
Vín. Einnig er hann stjórnandi
hljómsveitar austurríska út-
varpsins, sem flytur gamla tón
list. Hann hefur haldið fjöl-
marga tónleika og gefið út tón-
verk, sem áður voru lítt þekkt.
Kneihs hefur hlotið mjög lof-
samlega dóma fyrir leik sinn
á blokkflautu í Evrópu, og er
talinn einn fárra blokkflautu-
leikara, sem standa á sporði
þekktustu blásturshljóðfæra-
leikurum nú á dögum.
Vissi a8 ef ég hætti
yrði erfiðara að byrja
aftur
Sibyl Urbaacic standaði nám
við Tónlistarskólann og Mennta
krefst þekkingar og vinnu
þeirra, þ.e.a.s. Frescobaldi, Van
Eysk, HotteteiTe, Loeillet,
Handel og Telemann. Einnig
leikum við verk eins nútíma-
manns, Sónötu eftir Robert
Schollum. Efnisskráin ætti að
gefa allgóða yfirsýn yíir blokk
flaututónlist.
Sibyl og Hans Maria Kneihs
Fæstir þekkja
barokktónlistina til fulls
— Ég var að tala áðan um
það frjálsræði, sem flytjendur
barokktónlistar hefðu, sagði
Sibyl ennfremar. —- Hjá síðari
tíma höfundum hvarf þetta
nær alveg, t.d. skrifaði Bach
sín verk mjög nákvæmlega í
nótum. Þó eimdi eftir af þessu
frjálsræði á rókokkotímabilinu.
Það eru fáir tónlislarmenn nú
á dögum sem yfirleitt vita, að
í kadensum Mozarts er þeim
heimilt að skeyta inn í sínu
eigin útflúri, enda eru
kannski fæstir sem vildu eyða
tíma og vinnu í það. En allt
fram á daga Bachs er þessi
siður við lýði. Hann hefur m.
a. skrifað út sónötur eftir
ítalska tónskáldið Marcello,
sem lifði skömmu á undan hon-
um, fyrir syni sína, til að út-
lista fyrir þeim hvernig ætti
að leika þær. í upphaflegu
handriti virðast þessi verk
fremur tilkomulíti.1, en þessi
framtakssemi Baehs hefur orð-
ið til þess að við, vitum hve
miklu fegurri þau voru í raun
og veru.
Sibyl og eiginmaður hemnar
hafa hér aðeins skamma við-
dvöl að þessu sinni, hann var
raunar ókominn. þegar þessi
orð voru skrifuð, og á þriðju-
dag fara þau til Bandaríkjanna
í tónleikaferð. þar sem Hans
Maria Kneihs mun flytja fyrir-
lestra um blokkflautuleik og
túlkun á barokkmúsík.
Kneihs er Vínarbúi og hefur
einkum lagt stund á pianó-.
selló- og blokkflautuleik. Hann
cr nú kennari í blokkflautu-
skólann í Reykjavík. Síðar
lagði hún stund á kirkjutónlist
og or.gelleik í Vín, en meðal
kennara hennar þar var Anton
Heiller. Sibyl hefur haldið org
eltónleika í Austurríki, Holl-
landi, Sviss, Þýzkalandi og á ís-
landi. Hún annast einnig oft
undirleik á píanó og sembal
hjá eiginmanni sínum.
Sibyl og Hans Maria Kneihs
búa í Vín ásamt þrem börnum
sínum. — Ég hafði lengi stöðu
sem organisti og kórstjóri í
Vín, sagði Sibyl, — og kenndi
jafnframt. En varð að hætta
fyrir nokkrum árum vegua
heimilishalds og banieigna. —
— Ég hef reynt a‘ð halda áfram
að vinna, æfa mig og leika á
tónleikum, því ég vissi að ef
ég hætti yrði miklu erfiðara
að byrja aftur. Við hjónin höf-
um gert talsvert af því að leika
saman opinberlega en ætlum
að hætta því. Það er niiítíu
auðveldara fyrir okkur aS
starfa sitt í hvoru lagi vegna
heimilishaldsins. Þá förum við
út af heimilinu til að æfa með
einhverjum öðrum og erum
laus við allt lumstang á með-
an En það vill ganga skrykkjótt
fyrir okkur að æfa saman
heima.
Stór hópur íslendinga
— Það hafa margir landar
bætzt í hópinn í Vín í haust,
svo þar er nú stór íslendinga-
nýlenda, sennilega alltaf 40
manns að hörnum meðtöldum.
Flestir eni' við tónlistarnám
eða annað _ háskólatiám, en
einnig staríii þar nokkrir fs-
lendingar, svo sem dr. Björn
Sigurbjörnsson hjá AlþjóSa-
kjarnorkumálastofnuninni og
Sigurður Jónsson hjá Unito,
einni af stofnuir Sameinuðu
þjóðanna. í haust réðst ís-
lenzkur tenórsöngvari, Hreinn
Líndal, til óperunnar. Og við
hittum íslendinga ótrúlega
oft á förnuin v:egi, sem við vit-
um ekki að eru í borginni. ís-
lendingarnir koma saman einu
sinni i mánuði heima hjá dr.
Birni, þar sem mikill höfð-
ingsskapur og gestrisni er
höfð í frannni, svo fullynða má
að félagslífið sé gott í hópi
okkar.
Við þökkum Sibyl tyrir
spjallið. — Mér finnst gaman
að vera komin heim, sagði hún
undir lokin, — ég kem alltof
sjaldan, var hér síðast fyrir
rúmum fimm árum. — S.J.
»**• fiS
Höfum ávallt fyrirliggjandi allar stærðir skraut-
hringja á hjólbarða, bæði alhvíta og hvíta me3
svartri rönd.
Sendum gegn póstkröfu hvert á land sem et.
GÚMMÍVINNUSTOFAN H.F.
Skipholti 35 — Reykjavik — Sími 30688