Tíminn - 24.11.1970, Blaðsíða 11

MUBÐJUDAGUR 24. nóvember 1970
TÍMINN
u
íþróttir
Framhald af bls. 8.
Eyieifur Hafsteinsson skoraði 2 af
mörkunum gegn Val.
aftur á ferSinni með skallamark,
en Teitur Þórðarson jafnaði 2:2 er
hann komst einn í gegnum Vals-
vömina. Þannig var staðan þar
tii skammt var til leiksloka, en
þá notfærði Eyleifur sér varnar-
mistök hjá Val og skoraði gull-
fallegt mark, sem reyndist vera
sigurmark leilksins.
Jafntefli hefðu verið sanngjörn
úrslit í þessum leik. Valsmenn
voru sfzt lakari og misnotuðu nokk
ur tækifæri, m. a. Hermann Gunn-
arsson, er hann stóð einn fyrir
opnu marki en hitti knöttinn illa
og skotið fór framhjá.
íþróttir
Framhald af bls. 8.
faldlega stafað af því, að fs-
lendingar kunna ekki hraðaupp
hlaup. Góð handknattleikslið
byggja á mörgum atriðum, lang
skotum, línuspili, góðri vöm,
góðri markvörzlu o. s. frv. f
slíkri upptalningu ber einnig að
nefna hraðaupphlaup.
Ef íslenzkir handknattleiks-
menn geta ekki lært þetta atr-
iði hér heima, á hiklaust að
senda þá til Bandaríkjanna,
Færeyja, Luxemborgar — eða
hvert sem er — því að alls stað-
ar geta þeir lært þetta auðvelda
atriði.
— alf.
Á VÍÐAVANGI
enga möguleika til að borga
það húsnæðisverð, sem nú er
staðreynd á Reykjavíkursvæð-
inu, a.m.k., auk annars kostn-
aðar við heimili og fjölskyldu,
þó að hvorki sé um að ræða
áfengi né tóbak eða dýrt
skemmtanalíf. Hins vegar er
húsnæðisverð á höfuöborgar-
svæðinu svo mikill gerandi í
allri verðlagsmyndun í landinu,
að það varðar menn hvar sem
þeir búa. Það hefnir sín í efna
hagsmálum almennt, að van-
rækt hefur verið að þrýsta á
hófsemi og hagsýni í húsagerð
almennt og tryggja það, að hús
næði fáist á sannvirði. En það
er blátt áfram óvitaháttur, ef
menn halda að hægt sé að ná
einhverju varanlegu jafnvægi
friði og stöðugleika í efnahags
máium án þess að gefa gaum
að höfuðþáttum þeirra, eins og
húsnæðismálum".
Vinafundur
Framhald af bls. 7.
Síðar var komið á Sambandi
íslenzkra samvinnufélaga, sem
við þekkjum undir nafninu
„SAMBAND".
Sambandið þróaðist bráð-
lega upp í það að verða stærsto
verzlunar- og viðskiptafyrir-
tæki á íslandi jafnframt þvi
að koma við sögu í iðnaði. Það
hefur yfir að ráða eigin skip-
um, olíustöð, try-ggingarfélagi
og samvinnubanka.
Til eru sa-mvinnufélög sem
ekki eru í sambandinu. Enn-
fremur eru í tengslum við sam
bandið á Suðurlandi bæði
mjólkurbú og sláturhús.
Við heimsóttum samvinnufé-
lagið á Egilsstöðum. Þar eru
félagsmenn um tvö þúsund úr
meira en 800 fjöiskyldum, en
það eir um 80% íbúanna Félag-
'tð rek-ur fyrirtæki eins og slát
urhUs, mjólkurstöð, trésmíða-
verkstæði, frystínús. Þar fyrir
utan er fíutningamiðstöð, bíla-
útgerð og verzlun á staðnum.
Sendinefndin átti rn'örg og
áhugaverð kynni við fólk í Ak-
ureyrarbæ — höfuðborg fs-
lands í norðri. Þetta er annar
stærsti bær á landinu með
ibúatölu upi tíu þúsund manns.
Við komum í verksmiðju, sem
framleiðir sápu, þvottaduft,
liti, tannsápu og ýmis krem
önnur. Einnig heimsóttum við
smjörlíkisgerð. Þegar starfs-
fólkið vissi að við vorum frá
, Sovétríkjunum þá kom það til
ok-kar og tók þétt í hendur
okkar, spurði um líðan og kjör
sovéskra kolle-ga sinna og báðu
fyrir beztu kveðjur til þess.
Við tókum eftir því að mörg
fyrirtæki eru í gömlu og
þröngu húsnæði, en nú er ver-
ið að skipuleggja útvíkkun og
endurbætur.
Við hittum mar-ga að máli.
Og margir minntust á mikil-
vægi viðskiptanna við Sovét-
ríkin, sem eru stærsti kaupand
inn að niðursuðuvörum og
ýmsum ullarvörum. Þessi ferð
obkar fulltrúa Tsentrosojús á
líka áreiðanlega eftir að v/rða
til þess í einhverjum mæli að
verzlunarviðskiptin aukist.
Tíminn leið fljótt. Við urð-
um brátt að yfirgefa þetta
áhugaverða Iand með sínum
vinnusömu og hraustu íbúum.
Og það er gott til þess að
hugsa, að einnig hér á eynni
ísland eiga sovéskir samvinnu-
menn marga sanna og góða
vini.
(Þýtt úr „Sovésk verzlun".
APN)
Hitaveitulögn
Framhald af bls. 1
um framkvæmdamál bæjarfé-
lagsins og framtíðarverkefni
folkksins.
Framsóknarfélögin stefna að
því að leggja hitaveitu sem
víðast í Kópavogi og stuðla að
samvinnu nágrannabyggðanna
að sameiginlegum framkvæmd
um til að nýte tiltæka hita-
orku á þessum svæðum.
Gert er ráð fyrír, að vatn
í þau fjarhitunarkerfi, sem í
Kópavogi eru, muni nema um
1% af því magni, sem Reykja-
vík notar. Vatnið yrði þá tek-
ió' úr dælustöð við Borgar-
sjúkrahúsið og leitt yfir Foss-
vogsdalinn, í fjarhitunarstöðv-
arnar við Túnhrekku og Hraun-
tungu.
Fundarmenn ræddu einnig
um rafveitukerfi bæjarins og
viðskipti Kópavogsbúa við Raf
veitu Reykjavíkur og nauðsyn
þess að endurskoða samninga
þessara aðila.
Á fundinum var kosið í
stjórnir félaganna og fulltrú^
ráð, auk fulltrúa á kjördæmis-
þing. í stjórn FUF í Kópa-
vogi voru kosnir: Sigurður Ein-
arsson, formaður, Ragnar
Snorri Magnússon, Eiríkur
Tómasson, Jóhapn H. Jónsson
og Þórarinn Ólafsson. .
Stjórn Kvenfélagsins Freyju
skipa: Sólveig Runólfsdóttir,
formaður, Jóhanna Valdemars-
dóttir, Jóhanna Bjarnfreðsdótt-
ir, Erna Þóró'ardóttir, og Pál-
ína Steinþórsdóttir.
í stjórn Framsóknarfélags
Kópavogs voru kjörnir: Þor-
kell Skúlason, formaður, Saló-
mon Einarsson, Sigurjón Da-
víðsson, Ólafur Jensson og Sig-
urður Tryggvason.
f Fulltrúaráði eru þessir
menn: Jón Skaptason, Andrés
Kristjánsson, Guttormur Sigur
björnsson, Björn Einarsson,
Haukur aHnnesson, Einar Ólafs
son. Gestur Guðmundsson, Tóm
as Árnason, Alfreð Sæmunds-
son og Þórður Jörundsson, auk
þess sem stjórn Framsóknar-
félagsins er sjálfkjörin í full-
trúaráðið.
Fulltrúar á kjördæmisþing
voru kosnir, auk Alþingismanns
og miðstjórnarmanns, Ólafs Jens
sonar: Andrés Kristjánsson,
Guttormur Sigurbjörnsson,
Haukur Hannesson, Salómon
Einarsson, Sigurjón Daviðsson,
Björn Einarsson, Einar Ólafs-
son, Gestur Guðmundsson og
Sveinn Gamalíelsson.
Úrslitafundur
F’-amhalo aa bls. 1
yfirstandandi virkjunarfram-
kvæmdir við Laxá án samninga
og samkomulags við hlutaðeig-
andi landeigendur og gegn ein-
dregnum mótmælum þeirra.
Auk þess tilkynnti hún þeim, að
téðar framkvæmdir væru1 :þeim
alls óviðkomandi. Landeigendafé-
lag Laxár og Mývatns gerir þess
vegna þá eðlilegu kröfu, að um-
ræddar virkjunarframkvæmdir
verði stöðvaðar þegar í stað og
ekki hafizt handa um vihkjun
Laxár, fyrr en fyrir liggja end-
anlegar niðurstöður rannsókna
hinna hæfustu vísindamanna á
vatnasvæði Laxár og Mývatns, er
skeri úr um, hvernig framkvæmd
um megi haga án þess að valda
tjóni á vatnasvæðinu og nánasta
umhverfi þess.
3. Stjórn Landeigendafélagsins
er ekki til viðræðu um 1. áfanga
Gljúfurversvirkjunar, né nokkurn
annan áfanga þeirrar áætlunar.
Hins vegar er hún til viðræðu
um viðbótar rennslisvirkjun við
Laxá 1, ef vísindalegar niðurstöð-
Ur sanna, að ekki hljótist skaði
af henni á Laxá, né Mývatns-
svæði. Þar með yrði lokið öllum
virkjunum í Laxá.
4. Grundvallar skilyrði að hugs
anlegum samningi er, að virkjun-
araðilar skuldbindi sig til að gera
á sinn kostnað greiðfæran og
öruggan fiskiveg um virkjunar-
svæðið, sem tryggi vanhaldalausa
för seita og hoplax til sjávar.
5. Jafnframt verði gerður samn
ingur á milli stjórnar Landeig-
endafélagsins og Laxárvirkjunar,
um skipan gerðardóms, er kveði
á um og meti allt tjón og kostnað,
er bændur við Laxá og Mývatn
hafa orðið fyrir af völdum virkj-
unaraðila.
6. Vér leggjum til, að raforku-
mál Norðurlands verði leyst með
samtengingu við Landsvirkjun,
eða gufuvirkjun í Námaskarði og
hraðað verði undirbúningi virkj-
ana við Skjálfandafljót og Jökulsá
á Fjöllum.
Reykjavík 22.11. 1970
Hermóður Guðmundsson, Jón
Jónasson, Eysteinn Sigurðsson,
Þorgrímur St. Björgvinsson, Vig-
fús B. Jónsson.
Þá má geta þess, að þýzkur
vísindamaður mun hafa gefið yfir
íýsingu um, hvort seiði geti haldið
lífi, eftir að hafa farið í gegnum
vatnshverfil með 333 snúningum,
eftir 38 m. fallhæð, og telur han.n
að svo muni ekki vera.
Sáttafundir fara fram í fundar-
sal Hæstaréttar, við mikið U-laga
fundarborð. Ráðuneytismenn og
sáttasemjarar sátu fyrir enda
borðsins en ráðherra fyrir miðju
og til hægri handar sátu fulltrúar
Landeigendafélagsins, en til
vinstri handar voru Laxárvirkjun
armenn. Er sagt að fátt hafi verið
um hveðjur milli deiluaðila við
upphaf fundarins, og segir það
kannski sitt um hve hatrömm deila
þessi er orðin á báða bóga.
Höfundarréttur
Framhald af bls. 6.
mönnum flyttu það, fremur en
þinigmaður annars kjördæmis.
Hannibal skaut því þá að,
að hann væri reyndar búsett-
ur á Vestfjöröum þótt hann
væri nú þingmaður annars kjör-
daemis. Væri það lítið hug-
myndafluig hjá Steingrími að
bjóða honum ekki að vera með-
. fíutningsmaður frumvarpsins.
Fiskyeiðasjóður
Framhald af bls. 6.
málanefnd ríkisins eru lakari en
hjá Fiskveiðasjóði. Loks má benda
á það, að gildistími laganna um
Atvinnumálanefnd ríkisins er til
ársloka 1970. Þegar á allt þetta er
litið, virðist augljóst, að sam-
þykkja beri þá breytingu til hækk
unar á lánum Fiskveiðasjóðs, sem
lagt er til í þessu frumvarpi.
Hækkun á lánum vegna þeinra
skipa, sem smíðuð eru erlendis,
virðist eðlileg í þessu sambandi
og þarfnast tæplega skýringa.
Lán til eldri skipa
Þriðja nýmælið, hámarksákvæði
á lánum til eldri skipa, er rétt
að minnast á með nokkrum orð-
um.
Það fer ekki milli mála, að
mörg eldri skip, sérstaklega af
minni gerðum, má hagnýta miklu
betur en gert hefur verið. Til
þess þarf þó nokkuð fé til endur-
bóta, því að hin gömlu skip svara
ekki kröfum tímans um ao’búnað
skipverja eða tækjabúnað.
Mörg þessara skipa eru traust,
vel byggð og góð sjóskip, sem
note mætti árum saman eftir end-
urbætur, sem kosta ekki í fjár-
festingu nema brot af því, sem
leggja þarf í ný skip. Hins vegar
liggur svo mikið verðmæti í þess-
um skipum, að ekkert vit er í að
láta slík verðmæti eyðileggjast.
Fiskveiðasjóður hefur að vísu
lánað til kaupa á tækjum og til
endurbyggingar eldri skipa. Slík
lán hafa þó verið of lág, og ekk-
ert samræmi hefur oft verió' í
þeim lánveitingum. Þess vegna
er héir farið inn á þá braut að
tiltaka ákveðinn hundraðshluta |
miðað við vátryggingarverð. Er;
þetta í samræmi við óskir útvegs- i
manna, sem oft hafa ályktað um |
þetta atriði, nú síðast á aðalfundi
LÍÚ, sem haldinn var í Vestmanna 1
eyjum.
Þá er og nýmæli um, að lánin
til eldri skipa skuli vera allt að 10
árum. Oftast hafa bau lán, sem
Fiskveiö'asjóður hefur veitt til
eldri skipa, verið til 5 ára, eða
sum máske til 7 eða 8 ára. Slík-
ur lánstími, 5 ár, er allt of stutt-
ur, þess vegna er tiltekinn láns-
tími hér 10 ár.
Um áfcvæði til bráðabrigða er
það að segja, að hér er lagt til,
að vandamál þeirra útvegsmanna,
sem skulduðu og skulda enn vegna
skipakaupa erlendis, verði leyst
með viðbótarlánveitingu. Þau skip,
sem keypt voru á undanförnum
árum, hafa stórhækkað vegna
breytinga á gengi íslenzkrar krónu.
Ekki ver'ch útgeirðarmenn íslenzkra
fiskiskipa sakaðir um að hafa vald
ið því ástandi í íslenzkum efnahags
málum, sem leitt hefur til þriggja
gengisfellinga á nofckrum árum.
Þess vegna er ekki réttmætt að
refsa þeim sérstaklega og láta þá,
sem vinna að öflun gjaldeyris
lenda í erfiðleikum og vanSkilum
með gireiðslur lána, er hvílt hafa
og hvíla enn á þeim skipum, sem
keypt voru til landsins á undan-
förnum árum. Hér er um að ræða
verulega skuldabagga. Hér er ekki
verið að biðja um aö‘ gefa útvegs-
mönnum neitt heldur aðeins ver-
ið að fara fram á, að lánað verði
út á skipin eins og þau í raun
og veru kosta. Skipin eru keypt
samkvæmt reglum, sem hið opin-
bera ákvað, og varð að taka er*
lendu lánin vegna þess, að Fisfc-
veiðasjóo'ur hafði ekki fé til a&
lána á þeim tíma, sem skipin voru
fkeypt. Hér er um að ræða vanda-
mál, sem þarf að leysa, og það
er von flutningsmanna þessa frurn
varps, að sú leið, sem bent er A
verði talin hagkvæm og vel fær.
Náttúrugæðanefnd
Framhald af bls. 6.
til starfskrafta utan stofnunarinn-
ar til a&' leysa einstök verkefni.
Síðan vék Jónas að öðrum til-
gangi frumvarpsins, sem er-sá að
auðvelda málsmeðferð, þar sem
upp koma deilumáli:.d. þegar virkj
anir hafa verið gerðar og þeir,
sem hagsmuni hafa að gæta telja
sig hafa orðið fyrir skaða. Sagði
Jónas m.a. að reynslan sýndi, að
alltaf yrði um meira og minna tjón
á öðrum náttúrugæðum að xæða
við framkvæmdir og reksturvirkj
unarmannvirkja. Þaö' gæti orðið af
margvíslegum orsökum, sem oft
væru ekki séÖar fyrir nema að
mjög takmörkuðu leyti. Það væri
ekki ofmælt, að þeim, sem fyrir
slíku tjóni yrðu, reyndist oft tor-
velt og fyrirhafnarsamt að leita
réttar síns. Þá væri það tíðum erf
iðleikum bundið að sanna, hvað
raunverulega stafaði af virkjunar-
aðgerðum og hvað af öo'rum or-
sökum, og sjálfsagt væru þá virkj-
unum oft kennt um það, sem þær
væri ekki valdar að. Með ákvæðum
2. greinax frumvarpsins yrði Nátt
úrugæðanefndin því jafnframt föst
matsnefnd, sem væri falið að meta
slík spjöll og aðstöðumissi, og
jafnframt gæti hún gert tillögur
til úrbóta. Hún myndi fljótlega
öðlast dýrmæta reynslu í þessum
efnum, og yrði þá líklegt, aó' í
mörgum tilfellum myndu matsað-
ilar sætta sig við mat hennar.
Þannig yrði komizt hjá langvinn-
um og dýrum hiálarekstri.
Að lokinni ræðu Jónasar var
frumvarpinu vísað til 2. umræðu
og iðnaðarnefndar.
Atvinnuleysi
á Eskifirði
SH—Eskifirði, laugardag.
Allmikið atvinnuleysi er nú á
Eskifirði, og eru 44 á atvinnuleys
isskrá, þar af 20 karlmenn og 24
konur. Lítil vinná er í hraðfrysti-
húsinu, þar sem bæði togskipin,
Jón Kjartansson og Hólmanes hafa
selt afla sinn erlendis.
500 tonna skuttogarinn, sem
Hraðfrystihús Eskifjarðar hefur
keypt í Frakklandi verö*ur afhent-
ur 25. þessa mánaðar. Mun verð
hans verða um 50 mílljónir, þegar
öll nauðsynleg tæki hafa verið
sett í hann.
Á Eskifirði hafa nú verið salt-
aðar um 2500 tunnur af sfld, en
landað hefur verið um 8800 tunn-
um af sjósaltaðri síld. Þá má geta
þess að Seley er á leið til lands
með um 30 tonn af góðri síld.