Tíminn - 03.06.1971, Blaðsíða 6

Tíminn - 03.06.1971, Blaðsíða 6
t- -■ ■ r fT'! TIMINN FIMMTUDAGUR 3. júni 1971 Stefán Jónsson, prentsmiðjustjóri: Hvað er helmingaskiptaregla og hvað er gott samstarf milli stjórnar- flokka að mati Alþýðuflokksins? Alþýðublaðið hefir nú um skeið, og raunar oft fyrr, ver- ið að vara menn við Framsókn arflokknum, sakir þess, að hann sé óheiðarlegur í stjórnar- samstarfi við aðra flokka, og hið sama gildi um hann £ með- ferð opinberra mála í sam- steypustjórnum. Þessu til sönn unar segir Alþýðublaðið t. d., að Framsóknarflokkurinn hafi í stjórnarsamstarfi við Sjálf- stæðisflokkinn fallizt á einskon ar helmingaskipti um mál, sem ágreiningur hafi verið um inn- an samstjórnar Framsóknar- flokksins og Sjálfstæðisflokks- ins. Alþýðublaðið segir, að slíkt sem þetta þurfi menn ekki að óttast um AlþýðufIokkinn.v Það sanni reynslan í samstarfi hans við aðra flokka um ríkisstjórn. Þótt hér sé um málflutning að ræða, sem tœpast sé svara verður, er rétt að benda mönn um á, hvað það er sem Alþýðu blaðið telur heiðarlegt og fjarri hinni svo kölluðu helminga- skiptareglu í samstarfi milli stjómmálaflokka um ríkisstjórn. f þessum efnum ej: rétt að láta Alþýðublaðið og Alþýðuflokk- inn sjálfan tala. Aðvörunin um helmingaskiptin. í leiðara Alþýðublaðsins 29. maí s.l. er eftirfarandi tekið fram til sönnunar þv£, að Al- þýðuflokkurinn viðhafi enga reglu um helmingaskipti er um ágreiningsmál £ viðreisnarstjóm inni sé að ræða. Alþýðublaðið nefnir dæmi um þetta frá síð- asta Alþingi, og segir orðrétt: „Stjórnarflokkarnir tveir lögðu þá sérstaka áherzlu á að fá framgengt hvor sínu máli áður en þingi lyki. Mál Sjálfstæðisflokksins var breyt ingar á lögum um sköttun fyrirtækja. Mál Alþýðuflökks- ins var breytingar á lögum um almannatryggingar. Ann- að, mál Sjálfstæðisflokksins, var hagsmunamál fyrirtækj- anna og eigenda þeirra. Hitt, mál Alþýðuflokksins, var hagsmunamál fólksins í land- inu“. Þetta, með tryggingannálin og skattamálin, telur Alþýðu- blaðið ekki tilheyra helminga- skiptareglu, heldur sé hér um allt annað og góða reglu aö ræða, sem bezt sanni hve AI- þýðuflokkurinn sé fjarri því að nota helmingaskiptaregluna svo nefndu. • Stefán Jónsson Það er vissulega rétt hjá Al- þýðublaðinu, að Framsóknar- flokkurinn hefði í stjórnarsam- starfi reynt aðra leið í skatta málum og tryggingarmálum en þá leið, sem Alþýðublaðiö ræð- ir hér um, og telur til fyrir- myndar og sönnunar um, hversu Alþýðúflókkúrinn sé sákláú's áf öllum helminga-samningum um ágreiningsmál i viðreisnar- stjórninni. Aðvörunin gegn óheiðarlegu stjórnarsamstarfi. Vafalftið má oft deila um, hvað teljist æskilegt og hyggi- legt I málefnasamningum og framkvæmd mála í samsteypu- stjórnum, sem og ríkisstjórn sem einn flokkur stendur að. Hið sama gildir um mat á því, hvort samvinna i ríkisstjórn sé heiðarleg eða ekki. En i þess- um efnum mega menn aldrei gleyma þýðingarmestu grund- vallarreglunni, það er þingræð inu og sem fyllstu lýðræði. Af þessum sökum er ástæða til að benda á það sem hér fer á eftir: Ef tveir stjórnmálaflokkar ganga til kosninga á yfirlýstu og opinberu kosningabandalagi, þá má hvorugur sá flokkur taka upp stjórnarsamstarf við ann- an flokk án þess að áður fari fram kosningar til Alþingis, enda eiga kjósendurnir sjálfir, en aðrir ekki, að slíta slíku kosningabandalagi. Að flokks- stjórnir geri slíkt, án þess að ‘ leyta til kjósenda, eru óheið- arleg svik bæði við kjósendur og viðkomandi samstarfsflokk. -Engu máli skiptir í þessum efn um hvort kosningabandalagið hafi verið hyggilegt eða ekki. Það skiptir og ekki máli, hvort opinbert kosningabandalag ber þann árangur sem til var ætl- azt eða ekki. Hér er raunveru- lega um mál að ræða, sem eildrei má vísa á bug með ein- hverjum afsökunum. Hvaða flokkur telst nú sekur um slík óheiðarlegheit, og hér eru nefnd, ef Alþýðuflokkur- inn er saklaus af þeim, og þá er að sjálfsögðu í huganum framkoma Alþýðuflokksins £ slíku máli í lok ársins 1958. Þeir, sem muna þá sögu og hina raunverulegu myndun við- reisnarstjómarinnar, sem þá átti sér stað, eiga áreiðanlega erfitt með að viðurkenna AÞ þýðuflokkinn, sem einskonar siðameistara eða dómara í þeim málum, sem hér um ræðir. Það er staðreynd, og í mörg um tilfellum mannlegt, að sá sem hefir líkamslýtin reynir að dylja þau. Ætli að slík sjálfs- vörn sé ekki að verki, er Al- þýðublaðið varar menn við Framsóknarflokknum sakir helmingaskiptakröfu og óheið- arleika þeirra kjósenda er þann flokk skipa og velja sér full- trúa á Alþingi. Grípiði þjófinn, kallaði þjóf- urinn sjálfur. Slfk aðferð er kunn vamartilraun hins seka. Því miður virðist mér, sem er einn þeirra sem oft hefi verið Alþýðuflokknum hnynntur, að Alþýðuflokkurinn ætti nú frekar að gæta sjálfs sín en tylla sér í dómarastól um sið- gæði annara flokka og kjós- enda þeirra. Hann má og gjam an muna, að hann var í vinstri stjórninni. 31. maí 1971. Stefán Jónsson. :rímann Jónasson, fyrrv. skólastjóri: Á hálfrar aldar afmæli S.I.B. Kennaraskóli tslands útskrif- aði fyrsta kennaraárganginn vorið 1909, en rúmum áratug siðar var Samband íslenzkra VZRDLAUNAPININCAR VERDIAUNACRIPIR I f£lacsmerki ignús E. Baldvlnsson 12 - Stal 22104 barnakennara stofnað. Þótt ein- stök kennarafélög störfuðu á nokkrum stöðum á þessu ára- bili, vom engin heildar- eða landssamtök til, og kennarar bjuggu víða við mikla stéttar- lega einangmn úti á lands- byggðinni. Utan kaupstaða og stærri sjávarþorpa var fátt fastra skóla, sveitimar bjuggu við farskólafyrirkomulagið, hver hreppur var eitt skóla- hérað. Þar gengu kennarar milli bæja með hafurtask sitt, kenndu nokkrar vikur á hverj- um stað, oft við næsta fmm- stæð skilyrði, svo að jaðrar við lygisögu í eymrn ungu kynslóð- arinnar nú á dögum. — Kenn- ara þekkti ég á þeim ámm, ATViNNA Viljum ráöa mann nú þegar til starfa á kjörbíl. Aðeins maður með nokkra reynzlu í verzlun og akstri kemur til greina. Kf. Árnesinga, Selfossi. sem ótrauður tók sér á herðar lítið „kassaorgel“, sem hann átti, og bar milli kennslustaða, stundum í þæfingsfærð. — Kennslan fór ýmist fram í bað- stofuhúsi eða gestastofum, þar sem þær vom til. Húsbúnaður og hitunartæki vom misjafn- lega fullkomin og um kennslu- tæki var naumast að ræða. Skriffæri urðu auðvitað allir að eiga, auk þess griffil og reikningsspjald. Pennastokkur með rósflúruðu renniloki var reglulegur munaður og fremur sjaldséður kjörgripur. Einhverjum kann að detta í hug, að skólahald við svona að- stæður hljóti að hafa verið ein- hver ömurleg skuggatilvera, þat sem öllum hafi leiðzt og miklað fyrir sér þennan fátæk- lega aðbúnað. En það er nú öðm nær. Sjálfur get ég borið um það. í kennslustundunum var miðlað og þegið af einlæg- um og opnum hug. Og enginn hló hærra né hjartanlegar en kennarinn okkar, þegar eitt- hvað skrítið kom fyrir. Flestir þessir kennarar áttu þess lítinn kost, að fylgjast með nýjungum í skólamálum eða kynnast starfsfélögum, þar sem hægt var að ræða sameiginleg áhuga- og vandamál og miðla Frímann Jónasson hver öðmm af eigin reynslu og hugmyndum um bætta starfs- hætti. Fjölmiðlar þeirra tíma vom fáir og seinvirkir og fjar- lægðimar oftast miðaðar við lestaganginn. Þessar aðstæður hlutu að bjóða heim hættunni á stöðnun í starfi og stéttarlegum ein- manaleika. — Hér var því ærið verk að vinna: að sameina hina ungu íslenzku kennarastétt til félagslegra átaka. Og fyrir rétt- um 50 ái-um var stofnað Sam- band islenzkra barnakennara. Fyrstu kynni mín af S.I.B. urðu árið 1923. Við vorum tutt- ugu og tvö, sem þetta vor kvöddum gamla kennaraskól- ann við Laufásveg, með vega- bréf frá sr. Magnúsi Helgasyni upp á vasann. Meðal þeirra rétt- inda, sem slíku skjali fylgdu, var aðgangur að Sambandi ís- lenzkra barnakennara og þing- um þess. 1 endurminningunni frá þessum vordögum er mikið sólskin, töluvert af rómantik og dásamlegt að vera til. — Ég lét innrita mig á kennaraþingið, sem þetta vor var haldið í Reykjavík. Ékki man ég nú lengur neitt teljandi úr umræðum eða frá gangi mála á þessu þingi. En það skildi eftir hjá mér jákvæð áhrif, sem ýttu undir sjálfs- traustið og skerptu vilja minn til að reynast einhvers nýtur í starfinu, sem framundan var. Ég komst þar í kynni við ýmsa ágæta menn, mér eldri og reyndari, sem þá og síðar tóku heilladrjúgan þátt í baráttunni fyrir vaxandi skilningi og um- bótum á fræðslu- og skólamál- um þjóðarinnar. Þeir eru nú flestir horfnir af sýnilegum heimi, aðra hefur elli dæmt úr leik. — Freistandi væri að nefna nöfn, læt það þó ógert. Saga islenzkra skólamála mun geyma þau. Og við, sem nutum og njótum ávaxtanna af störf- um þeirra, geymum þau í þakk- látum huga. Samtök kennara hafa í sívax- andi mæli orðið virkur aðili í þróun og uppbyggingu bama- fræðslunnar í landinu. Starfs- hættir og ytra skipulag hafa að sjálfsögðu tekið ýmsum breyt- ingum og verið sveigð til sam- ræmis við nýjar aðstæður og þjóðarhag. — En tilgangurinn, markmiðið sjálft, er æ hið sama: „Að vinna að alhliða framförum í uppeldi barna á ís- landi“ og „gæta hagsmuna kennarastéttarinnar og stuðla að aukinni menntun hennar“. (Ur 1. gr. laga S.Í.B..) — Heill fylgi Sambandi íslenzkra barna- kennara og forystumanna þess að því starfi.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.