Fréttablaðið - 17.12.2003, Side 22

22 17. desember 2003 MIÐVIKUDAGUR
■ Nýjar plötur
■ Afmæli
■ Andlát
■ Jarðarfarir
Bræðrunum Orville og WilburWright tókst fyrstum manna
að fljúga mótorknúinni flugvél
þennan dag árið 1903.
Orville og Wilbur Wright ólust
upp í Dayton í Ohio. Áhugi þeirra
á flugi kviknaði við að kynna sér
verk þýska verkfræðingsins Otto
Lillienthal á tíunda áratug 19. ald-
ar.
Ólíkt eldri bræðrum sínum
fóru Orville og Wilbur ekki í
framhaldsnám. Árið 1892 smíðuðu
þeir prentvél, opnuðu hjólreiða-
verslun og verkstæði. Fljótlega
fóru þeir að smíða sín eigin reið-
hjól.
Wright-bræður kynntu sér
verk og hugmyndir hinna ýmsu
verkfræðinga um flug. Þeir sendu
fyrirspurn til veðurstofu Banda-
ríkjanna þar sem þeir spurðu
hvar best væri að stunda svif-
drekaflug. Veðurstofan benti
þeim á Kitty Hawk, einangraðan
bæ í Norður-Karólínu, þar sem
stöðugir vindar voru og mjúk
lending. Fyrstu svifdrekaflugin
gengu ágætlega og árið 1901 próf-
uðu þeir rúmlega 200 vængi.
Bræðurnir smíðuðu tólf hest-
afla vél og hús í kring heima í
Dayton en fluttu vélina í bútum til
Kitty Hawk. Þeir gerðu nokkrar
tilraunir með vélina og 14. desem-
ber reyndu þeir fyrsta flugið en
án árangurs. Þeir eyddu þremur
dögum í viðgerðir og loks þann 17.
desember, klukkan 10.35, fyrir
framan fimm vitni tókst Orville
að fljúga um 120 fet. ■
Björn Einarsson, Álfheimum 56, Reykja-
vík, lést laugardaginn 13. desember.
Magnús Guðlaugsson úrsmiður, Hjalla-
braut 33, Hafnarfirði, lést mánudaginn
8. desember
Maja Greta Briem, lést sunnudaginn 14.
desember.
Sigríður Eyrún Guðjónsdóttir, Vestur-
braut 1, Grindavík, lést föstudaginn 12.
desember.
Þórður Guðmundur Þórðarson, Pálm-
holti 12, Þórshöfn, lést föstudaginn 12.
desember.
Allir dagar eiga að vera eins ogí skáldskap,“ segir Jón
Kalman Stefánsson rithöfundur
sem verður fertugur í dag. „Þeir
eiga að koma á óvart.“ Afmælis-
dagurinn í dag er engin undan-
tekning. „Ég sæki strákinn á leik-
skóla og fer með dóttur mína í
ungbarnaskoðun. Ég ætla að klára
að lesa Öll nöfnin eftir nóbels-
skáldið José Saramago og ein-
hvern tímann fæ ég mér gott
viskí. Hvað ég geri annað er óljóst
en dagurinn lofar góðu.“ Þetta
verður þó ekki allt og sumt því
kona hans, María Karen býður
vinum og fjölskyldu til veislu á
föstudaginn.
Frá Jóni kom nýlega bókin
Snarkið í stjörnunum þar sem
höfundur er að flétta saman nú-
tíð og fortíð eins og í svo mörg-
um öðrum verkum hans. „Það er
misjafnt hvernig hugmyndirnar
koma,“ segir Jón aðspurður um
hvernig bækur hans verða til.
„Stundum byrjar það á tilfinn-
ingu sem leitar út frá sér og vex
smátt og smátt. Svo er það
kannski lítil saga sem ég heyrði
einhvers staðar en það getur
tekið mörg ár að átta sig á að
þar sé eitthvað sem maður vill
segja.“
Þó svo að hugmynd sé komin
að nýrri bók er ekki hægt að
sleppa strax hendinni af þeirri
sem var að koma út. Hann hefur
verið að lesa upp úr bók sinni
víðsvegar um landið, meðal ann-
ars á Akranesi þar sem honum
var boðið í skarf. „Það var önd-
vegis kokkur sem eldaði hann
með sítrónu. Ég hafði aldrei
smakkað skarf áður, en útkoman
var mjög góð.“
Eftirminnilegasta afmæli Jóns
er frá því hann var smápolli í
Reykjavík; „Ég fór í bíó á afmæl-
isdaginn og einn vinur minn var
með kínverja inn á sér. Það vildi
svo til að kínverjinn sprakk í
vasa hans inni í bíóinu en sem
betur fer slasaðist hann ekki
mikið. Það má segja að þetta at-
vik hafi sprengt sér inn í minn-
inguna. Annars eru afmæli eins
og jólin. Það er ilmur af þessum
dögum sem tengir þá saman en
það eina sem breytist er að mað-
ur eldist.“ ■
MILLA JOVOVICH
Leikkonan myndarlega verður 28 ára í dag.
17. desember
■ Þetta gerðist
1777 Frakkar staðfesta sjálfstæði
Bandaríkjanna.
1791 Fyrsta einstefnugatan er tekin upp
í New York.
1830 Simon Bolivar deyr í Kólumbíu.
1973 Arabískir hryðjuverkamenn drepa
31 farþega í þýskri flugvél á flug-
vellinum í Róm.
1978 OPEC-ríkin ákveða að hækka olíu-
verð um 14,5% í lok næsta árs.
1992 Bush Bandaríkjaforseti, Brian Mul-
roney, forsætisráðherra Kanada,
og Carlos Salinas de Gortari, for-
seti Mexíkó, skrifa undir viðskipta-
bandalag Norður-Ameríku-ríkja.
1996 Rauði krossinn dregur alla starfs-
menn sína úr Téténíu eftir að
byssumaður hafði drepið sex
hjálparstarfsmenn.
WRIGHT
Fyrstir manna til að fljúga.
Wright bræðrum tekst að fljúga
WRIGHT-BRÆÐRUM
■ tekst fyrstum manna að smíða
flugvél sem helst á lofti.
17. desember
1903
Níðsterkir og liprir
KULDAGALLAR fyrir
börn og fullorðna
Hlýtt í
vetur
Afmælið sem sprengdi
sig í minninguna
Einar Karl Haraldsson, almannatengill
og varaþingmaður, er 56 ára.
13.30 Ástríður Karlsdóttir hjúkrunarkona,
Faxatúni 19, Garðabæ, verður
jarðsungin frá Fossvogskirkju.
13.30 Lára Pálsdóttir frá Svínafelli, verð-
ur jarðsungin frá Kópavogskirkju.
13.30 Þorvaldur Kolbeins Árnason,
Skólabraut 2, Seltjarnarnesi, verð-
ur jarðsunginn frá Seltjarnarnes-
kirkju.
14.00 Kristjana Benediktsdóttir, verður
jarðsungin frá Húsavíkurkirkju.
15.00 Ingveldur Jóhannesdóttir frá Skál-
eyjum, verður jarðsungin frá Foss-
vogskirkju.
JÓN KALMAN STEFÁNSSON
Það er óljóst hvernig hugmyndir verða að bókum en eins og Hannes Sigfússon sagði þá
verður ferill orðanna ekki rakinn.
Afmæli
JÓN KALMAN STEFÁNSSON
■ rithöfundur er fertugur í dag
Hann vonast til að dagurinn í dag muni
koma honum á óvart eins og í skáldskap.
Út er komin platan Í botni...frá Stimpilhringjunum.
Geisladiskurinn er gefinn út í til-
efni af 25 ára afmæli Vélhjóla-
íþróttaklúbbsins. Á plötunni eru
átta lög, flest undir tveimur mín-
útum að lengd, eftir Heimi
Barðason. Platan er gefin út af
klúbbnum og rennur allur ágóði
af sölu til styrktar hans. ■
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA