Tíminn - 04.04.1973, Síða 7

Miðvikudagur 4. april. 1973
TÍMINN
7
—■------------------------------------
—v
Otgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson,
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Tlmans).
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrif-
stofur I Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306. Skrif-
stofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusimi 12323 — auglýsinga-
simi 19523. Aðrar skrifstofur: simi 18300. Askriftagjaid 300 kr.
á mánuði innan iands, i Iausasöiu 18 kr. eintakiö.
Blaðaprent h.f.
-
Yfirgangur
í gærmorgun áttu að hefjast viðræður við
embættismannanefnd vestur-þýzku stjórnar-
innar, sem hingað var komin til að kanna
möguleika á bráðabirgðalausn i landhelgis-
deilunni. Til þessarar samningatilraunar var
stofnað af hálfu vestur-þýzku stjórnarinnar.
Svo virðist sem vestur-þýzkir togaraskip-
stjórar hafi álitið, að þeir myndu friðhelgir við
hvers konar veiðar innan 50 milna markanna
meðan þessar viðræður stæðu yfir, og myndu
verða látnir afskiptalausir af islenzku land-
helgisgæzlunni. í fyrrinótt hópuðust vestur-
þýzkir togarar, sem verið hafa við veiðar hér
við land og héldu i flokk, 22 saman.inn á Sel-
vogsbanka á viðkvæmustu hrygningar-
stöðvarnar. Á þvi svæði, sem þeir helguðu sér
til veiðanna, er algert bann við hvers konar
togveiðum og gildi það bann gagnvart
islenzkum fiskiskipum einnig, enda fer
hrygning fram á þessu svæði þessa dagana.
Er af þessu fréttist mælti rikisstjórnin svo
fyrir, að engar viðræður yrðu teknar upp við
vestur-þýzku samninganefndina fyrr en þýzku
togararnir hefðu hypjað sig á brott, eða islenzk
varðskip hrakið þau burt af miðunum.
Þessi atburður sýnir glöggt, hve takmarka-
lausa fyrirlitningu þeir, sem ferðinni ráða i
landhelgismálinu hjá vestur-þýzkum yfir-
völdum, þ.e. útgerðarmenn og togaraskip-
stjórar, hafa á þeirri varnarbaráttu, sem
Islendingar nú heyja gegn ofveiði og rányrkju
á fiskimiðunum við Island, þar sem liggur
sjálfur lifsgrundvöllur islenzku þjóðarinnar.
Sama villimannseðlið kemur fram i þvi, er
brezk stjórnvöld láta eins og brezka þjóðin eigi
eins mikið, ef ekki meira, undir fiskimiðunum
við ísland og íslendingar sjálfir og visa á bug
röksemdum um að íslendingar séu að verja
lifsrétt sinn til að byggja ísland, sem á nær
engar auðlindir aðrar en fiskimiðin umhverfis
landið. Þeir skella skollaeyrum við við-
vörunum og skýrslum alþjóðlegrar fiski-
fræðinganefndar, sem segir fiskstofnana i
hættu vegna ofveiði og ungfiskadráps, og segja
að útfærsla fiskveiðilögsögunnar við ísland
stafi af frekju og yfirgangi íslendinga til að
nýta einir mið, sem Bretar eigi sögulegan rétt
til að nytja. Þeir kippa sér ekkert upp við það,
þótt staðreyndir segi, að allt að 66% af þeim
afla, sem landhelgisbrjótarnir landa i brezkum
höfnum sé ókynþroska smáfiskur, sem þýðir,
ef fiskarnir væru taldir, að aðeins örlitil
prósenta af fiskfjöldanum hefur náð að auka
kyn sitt. Brezk stjórnvöld virðast svo taka góða
og gilda þá skýringu á þessum óverjandi
skemmdarverkum frá þeirri hagsmunakliku,
sem virðist stjórna brezku rikisstjórninni i
þessu máli, að á þeim fjarlægu miðum, sem
brezki togaraflotinn stundar veiðar, verði
þroskur yfirleitt ekki stærri!!
Þegar við slik öfl er að etja verða íslendingar
að standa saman i órofa fylkingu
—TK
ERLENT YFIRLIT
Hefur Nixon tryggt
Palme sigurinn?
AAiðflokkurinn teflir Hedlund fram í Stokkhólmi
Olof Palme
SEPTEMBER verður mikill
kosningamánuður á Norður-
löndum, en þá fara fram þing-
kosningar i Noregi og Sviþjóð.
Mikil athygli hefur beinzt að
sænsku kosningunum, þar
sem skoðanakannanir bentu
til þess um skeið, að úrslit
þeirra gætu leitt til stjórnar-
skipta og þannig lyki stjórnar-
timabili sósialdemókrata,
sem hefur staðið óslitið um
meira en 40 ára skeið, þegar
undan eru skildir nokkrir
mánuðir 1936, er minnihluta-
stjórn Bændaflokksins (nú
Miðflokksins) fór með völd.
Siðustu skoðanakannanir
hafa talsvert dregið úr þeim
spádómum, að til stjórnar-
skipta muni koma eftir
kosningarnar. Sósialdemó-
kratar hafa bætt hlut sinn tals-
vert að nýju. Samkvæmt dómi
margra er það þó fyrst og
fremst Nixon Bandarikjafor-
seta að þakka. Sænskir stjórn-
málaflokkar lýstu yfir mjög
eindreginni andstöðu gegn
loftárásunum, sem Banda-
rikjastjórn lét hefja um jóla-
leytið i vetur, og gekk Palme
forsætisráðherra þar i farar-
broddi. Nixon reiddist þessu
og lét utanrikisráðherra sinn
tilkynna sænsku stjórninni, að
hann óskaði ekki að sinni að
taka á móti nýjum sænskum
sendiherra, sem var i þann
veginn að fara til Bandarikj-
anna. Þessi viðbrögð Nixons,
höfðu önnur áhrif i Sviþjóð en
Nixon og ráðgjafar hans áttu
von á. Sviar tóku upp
þykkjuna fyrir rlkisstjórn sina
og siðan hafa sósialdemókrat-
ar tekið að bæta hlut sinn I
skoðanakönnunum. Eflaust
kemur fleira þar til greina, en
Sviar eru þó yfirleitt sammála
um, að Nixon hafi orðið Palme
mikil hjálparhella.
RIKISSTJÖRN sósialdemó-
krata er minnihlutastjórn,
sem hefur notið óbeins og
óumsamins stuðnings
kommúnistaflokksins, sem
hefur haft oddaaðstööu i þing-
inu. Sósialdemókratar hafa
163 þingmenn af 350 alls, en
kommúnistar 17, svo að sam-
tals hafa þeir 180 þingmenn.
Borgaralegu flokkarnir svo-
nefndu hafa samtals 170 þing-
menn, eða Miöflokkurinn 71,
Frjálslyndi flokkurinn 58 og
Ihaldsflokkurinn 41. Til þess
að fá meirihluta þurfa þeir
ekki að bæta við sig nema 6
þingsætum og hafa skoðana-
kannanir bent til, að þeir ættu
örugga von um næga fylgis-
aukningu til þess, eða þangað
til Nixon kom til sögunnar.
Ef ráða má af siðustu
skoðanakönnunum og þeim
ályktunum, sem menn draga
af þeim, ættu sósialdemókrat-
ar að halda hlut sinum að
mestu. Hið óvissa er það,
hvort kommúnistum tekst að
ná þvi atkvæðamagni, sem
þarf til þess að fá þingmenn
kjörna. Samkvæmt hinum
nýju kosningalögum i Sviþjóð
fær enginn flokkur þingsæti,
nema hann fái 4% af heildar-
atkvæðamagninu. t skoðana-
könnunum að undanförnu hafa
kommúnistar stundum ekki
fengið hin tilskildu 4%. Það
eykur þessa óvissu, að til sög-
unnar er kominn nýr
kommúnistaflokkur, sem
kennir sig við Marx og Lenin,
og mun hann nú bjóða fram i
fyrsta sinn. Hann tekur
áreiðanlega eitthvað af at-
kvæðum frá gamla
kommúnistaflokknum og ef til
vill nóg til þess, að hann nái
ekki hinum tilskildu 4%. Þá
myndi hann missa alla þing-
menn sina og vafalitiö myndi
það verða til þess, að borgara-
legu flokkarnir fengu meiri-
hlutann, þvi að allar spár og
skoðanakannanir benda til
þess, að samanlagt muni þeir
fá fleiri atkvæði en sósfal-
demókratar.
SIGURVONIR borgaralegu
flokkanna hafa fyrst og fremst
byggzt á þvi, að skoöana-
kannanir hafa bent til mikillar
fylgisaukningar hjá Miö-
flokknum. Miðflokkurinn, sem
þá hét Bændaflokkurinn, var
fyrir ekki löngu minnstur
þessara flokka. Hann skipti þá
um nafn og hóf sókn i bæjum
og borgum, þar sem hann
hlaut sivaxandi fylgi mið-
stéttarfólks, m.a. ýmissa
óánægðra fyrrverandi sósial-
demókrata. Flokkurinn hefur
lika að ýmsu leyti róttæka
stefnuskrá og er á sumum
sviðum ekkert skemmra til
vinstri en sóslaldemókratar.
Sá maður, sem hefur átt mest-
an þátt I umræddri breytingu
hans, er Gunnar Hedlund, sem
hefur verið foringi hans um
langt skeið. Hedlund, sem er
orðinn 72 ára, lét af flokksfor-
ustunni fyrir tveimur árum og
tók Thorbjörn F'álldin þá við
henni. Falldin vann sér fljótt
miklar vinsældir og efldist
flokkurinn enn undir stjórn
hans. Það er hins vegar erfitt
að vekja miklar vonir og halda
miklum vinsældum til lengd-
ar. A þinginu i vetur hefur
Fálldin tæplega fullnægt þeim
kröfum, sem til hans hafa ver-
ið gerðar, enda tæpast hægt að
ætlast til þess, sökum þeirrar
furðulegu vinsælda, sem hann
hlaut i fyrstu. Miðflokkurinn
hefur þvi gripið til þess ráðs
að tefla Hedlund fram aftur
við hlið hans flokknum til
halds og trausts. Hedlund hef-
ur verið þingmaður fyrir kjör-
dæmi I Norður-Sviþjóð og
hafði ákveðiö að hætta. Nú
hefur verið ákveðið að hann
verði á lista flokksins i Stokk-
hólmi, þar sem honum er ætl-
að ná atkvæðum frá sósial-
demókrötum, þrátt fyrir
aldurinn.
ÞAÐ ER eitt helzta áróðurs-
efni sósialdemókrata að land-
ið verði stjórnlaust, ef þeir
missi stjórnarforustuna. Þetta
byggja þeir á slæmri sambúð
borgaralegu flokkanna. Milli
Miðflokksins og Frjálslynda
flokksins er góð samvinna og
þeir standa að sameiginlegri
stefnu i höfuðatriðum. Oft hef-
ur þvi komið til orða að sam-
eina þá. Hins vegar er sam-
búðin mjög stirð milli Mið-
flokksins og Ihaldsflokksins,
og mikill málefnalegur
ágreiningur. Sósíaldemókrat-
ar draga þá ályktun af þessum
ágreiningi, að þessir flokkar
geti ekki staðið að stjórn sam-
an. Af hálfu Miðflokksins er
þvi hins vegar haldið fram, að
Ihaldsflokkurinn ætti ekki ann-
ars kost en að styðja hann og
frjálslynda flokkinn og stefnu
þeirra, ef borgaralegu
flokkarnir fengju meirihluta.
Þá láta Miðflokksmenn í það
skina, að thaldsflokkurinn
yrði ekki með i stjórninni,
heldur myndi styðja hana, likt
og kommúnistar styðja stjórn
sósialdemókrata nú.
Þ.Þ.