Tíminn - 21.09.1973, Síða 3

Föstudagur 21. september 1973
TÍMINN
3
Færeyingar kanna möskvastærð hjá brezkum togurum:
Á leið til íslands með
ólöglega möskvastærð
EJ-Reykjavik. — Færeyskir
embættismenn, sem undanfarið
hafa kannað möskvastærð hjá
brezkum togurum, sem þar hafa
komið til hafnar, hafa skýrt frá
þvi, að sumir þeirra togara, sem
höfðu ólöglega möskvastærð, hafi
sagzt vera á leið á islandsmið.
Nýjasta dæmið um þetta er, að
Færeyingar fóru á miðvikudag-
inn um borð i brezka togarann
Red Crusader A 240, sem var i
höfn i Vestmannahavn. Reyndist
syðra?
ÞAÐ láta ekki allir deigan sfga,
þó að þjóðhátföarnefnd fengi ekki
af fjalli nein verðlaunahæf þjóð-
hátiðarljóð, þrátt fyrir endur-
teknar auglýsingar framlengdan
frest og fyrirheit og verðlaun.
Héraðsnefndirnar hafa sums
staðar tekið upp fallið merki, og
munu bæði Austfirðingar og
Norður-Þingeyingar þegar hafa
auglýst eftir hátiðaljóöum upp á
eigin spýtur.
— Við höfum auglýst bæði eftir
hátiðaljóðum og öðru efni til
flutnings á þjóðhátíð okkar, sagði
Sigtryggur Þorláksson á Sval-
barði, formaður þjóðhátiðar-
nefndar Norður-Þingeyinga, i
viðtali við blaðið. Okkur langar til
að reyna, hvað okkur áskotnast,
og satt að segja trúi ég ekki öðru
en eitthvað reki á fjörur okkar.
Við treystum auðvitað fyrst og
fremst á Norður-Þingeyinga
sjálfa og þykjumst eiga þá menn,
að nokkurs megi af þeim vænta,
hvort sem það þætti verðlauna-
hæft fyrir sunnan eða ekki.
Við erum meira að segja svo
bjartsýnir, að við bjóðum ekki
eyri í þóknun — treystum sem
möskvastærðin i vörpu togarans
vera 70 mm en leyfileg möskva-
stærðá miðunum við Færeyjar er
lágmark 105 mm. Togaraskiþ-
stjórinn lýsti þvi þá yfir, að hann
hefði ekki ætlað að veiða við Fær-
eyjar, heldur væri hann á leið til
Islands.
Það er hins vegar ekki siður
ólöglegt fyrir hann að nota þessi
veiðarfæri við Island, þvi hér er
lágmarksmöskvastærð 120 mm ef
um gerviefni er að ræða, en 130, ef
sagt meira á þegnskap og innri
þörf heldur en peninga sagði Sig-
tryggur. Annað efni, sem til
greina gæti komið, væri til dæmis
smásaga, sem væri þægileg til
flutnings, og kannski fáum við
lika lag, þó að ég vilji ekkert full-
yrða-um það að svo stöddu. En við
sjáum, hvað gerist. Fresturinn
er til 1. marzmánaðar. — JH.
ARLEGUR MERKJASÖLUDAG-
UR Sjálfsbjargar, landssam-
bands fatlaðra, er næstkomandi
sunnudag 23. september. Verða
þá seld merki samtakanna og
ársritið Sjálfsbjörg út um land
allt, — á höfuðborgarsvæðinu i
barnaskólunum.
Innan landssambandsins eru i
dag 12 félög með um 1200 virka
félaga og tæplega 800 styrktar-
um manila er að ræða, —að þvi er
Jón Jónsson, forstöðumaður Haf-
rannsóknastofnunarinnar,»
tjáði blaðamanni Timans i gær.
Um þær fréttir, að a.m.k. tveir
togaraskipstjórar, sem höfðu
ólöglega möskvastærð við athug-
un i Færeyjum, hafi sagzt vera á
leið á Islandsmið, sagði Jón, að
islenzk yfirvöld hefðu i raun eng-
ar uppl. um möskvastærð á
vörpum brezku togaranna, sem
eru hér við land. Vegna þorska-
striðsins hefur ekki verið hægt að
framfylgja þeim reglum um
alþjóðlegt eftirlit með möskva-
stærð, sem heimilar islenzkum
embættismönnum að fara um
borð i erlenda togara hér við land
og kanna móskvastærðina. Jón
félaga, en fyrstu félógin voru
stofnuð i júni 1958.
Eitt aðalviðfangsefni samtak-
anna undanfarin ár hefur verið
bygging Vinnu- og dvalarheimilis
Sjálfsbjargar að Hátúni 12 i
Reykjavik.en ein álma þess var
tekin i notkun i júli s.l., sem hefur
45 einstaklingsherbergi. Dveljast
þar nú yfir 30 manns. Sú álma,
sem nú er i byggingu, hefur að
sagði, að af þessum sökum, og
þar sem brezkir togarar kæmu
ekki til hafnar eins og áður — en
þá var möskvastærðin yfirleitt
könnuð — væru engar upplýsing-
ar fyrir hendi. Hið eina, sem fram
hefur komiö siðan þorskastriðið
hófst, var sá hluti úr vörpu, sem
fannst fyrir allmörgum vikum og
sem var með ólöglega möskva-
stærð,
Hins vegar sagði Jón, að áður
en þorskastriðið hófst, þá hafi
þetta verið kannað bæði hér og
erlendis, og yfirleitt verið frekar
litiðum það, að togaraskipstjórar
hefðu vörpur með ólöglegri
möskvastærð — þvi auðvitað hafi
alltaf við og við komið l'ram
undantekningar.
geyma 36 ibúðir, þar af 12 tveggja
manna, og þar að auki skrifstof-
ur, fundarsali, vinnusali o.fl. Er
búizt við, að hægt verði að vinna
stanzlaust áfram að henni næstu
mánuðina, þannig að hluti hennar
a.m.k. kæmi mögulega i notkun
um áramótin 1974-75.
Af öðrum helztu málelnum
fatlaðra, serh á döfinnu eru, má
t.d. nefna að féiag fatlaðra á
Akureyri er að hefja nýbygging-
ar, sem i verða plastverksmiðja,
' endurhæfingarstöð, gistiaðstaða
fyrir utanbæjarfólk o.fl. Félagið
rekur annars plastverksmiðju og
endurhæfingarstöð i húsi sinu aö
Hvannavöllum 10 á Akureyri eins
og kunnugt er, en það hús mun
þegar vera orðið allt of litið.
A blaðamannafundi með for-
ráðamönnum Sjálfsbjargar i gær
kom fram gagnrýni á tollum
hjálpartækja fatlaðra, sem i
mörgum tiífellum er furðumikil.
Að sögn framkvæmdastjóra
Landssambandsins Trausta
Sigurlaugssonar, er t.d. 80% toll-
ur á varahlutum i hjólastóla, en
stólarnir sjálfir eru þó tollfrjálsir.
Tolur á griptöngum og þvagpok-
um kvað Trausti 30-40% og á
gervilimum 15%. Þá kom einnig
til umræðu, að hve miklu leyti
sjúkrasamlögin styrkja fatlaða
til kaupa á hjálpartækjum, en þar
taldi Trausti, að mikið vantaði á,
svo vel væri. Hjólastóla borga
sjúkrasamlögin þó 100%. Úr þess-
um málum virðist þó eitthvað
vera aö rætast, t.d. mun vera að
koma til ákveðin styrkupphæð
handa einhentum húsmæðrum ti!
að létta þeim heimilisstörfin.
Fram kom á íundinum, að það
er nú verulegt vandamál, hve
mikil vöntun er á sérsmiðuöum
skóm til handa fötluðum. Aðeins
einn lærður skósmiður á þvi sviði
cr hér á landi, en hann mun að
mestu eða alveg hafa snúið sér
frá þvi yfir i almennari skósmiði,
að sögn Trausta. — Stp.
Grjóti kastað
úr glerhúsi
1 Þjóðviljanum I gær birtist
eftirfarandi grein, þar sem
ræddur er áróður Sjálfstæðis-
flokksins i sambandi við efl-
ingu Landhelgisgæzlunnar:
,,Þegar tslendingar áttu I
fyrra þorskastriðinu við Breta
voru varðskipin islenzku sjö
talsins og á ársafmæli útfærsl-
unnar I 12 mflur var lagður
kjölurinn aö Óöni, sem enn er I
þjónustu gæzlunnar. Sú aukn-
ing varðskipaflotans var þvi
gerð að frumkvæði þáverandi
vinstri stjórnar.
Viðreisnin ríkti síöan i 12 ár
og gerði ckkert til þess að cfla
landhelgisgæziuna. Þvert á
móti var dregið úr skipakosti
gæzlunnar. t lok viðrcisnar-
timans voru varðskipin tveim-
ur færri en viö upphaf tima-
bilsins. Þá var það afrek unnið
á valdatima viðreisnarinnar
að gæzluvclin Sif, sem ,sér-
staklega var útbúin fyrir gæzl-
una, var scld. 1 stað hennar
voru keyptir tveir flugbátar
frá Bandarikjunum sem
reyndust þegar til átti aö taka
ónýtir. Þá er að geta þess.sem
skást var gert: lagöur var
kjölur að Ægi nýja og liann
kom til landsins 1968, enda var
Ægir gamli ónothæfur oröinn.
Þess verður aö geta þegar
rakin eru afrek viðreisnarinn-
ar að Þór var allan hennar
valdatima ónothæfur þar scm
vélar hans voru ckki við hæfi.
Eftir að viðreisnarstjórnin
lét af völdum — fyrir aðeins
liðlcga tvcimur árum — hefur
hins vegar ýmislegt gerzt I
málefnum landhelgisgæzlunn-
ar.
Scttar hafa verið nýjar vélar
i Þór þannig að hann er nú loks
nothæfur, keypt liefur verið
Fokkervél til gæzlustarfa, i
vctur veröa tvö hvalskip i
gæzluflotanum, samið hefur
verið um kaup og smiöi á nýju
varöskipi.
Þetta er rifjað upp hér
vcgna sjónvarpsþáttar i
fyrrakvöld þegar stjórnarand-
stæöingar réðust á rikisstjórn-
ina fyrir slakan húnað gæzl-
unnar. Þar var kastað grjóti
úr glerhúsi. llitt skal Þjóðvilj-
inn enn leggja áhcrzlu á að
efla þarf landhelgisgæzluna að
miklum mun — cn viðreisnar-
herrarnir hafa ckki efni á þvi,
að taka undir slikar kröfur
hvað þá heldur meira”.
Þcssu til viðbótar má geta
þess, að Sjálfstæðism enn
byrjuöu fyrst aö flytja tillögur
um eflingu landhelgisgæzl-
unnar eftir að þeirvoru kunnir
úr rikisstjórn. Meðan þeir
voru i stjórn, létu þeir hana
' dragast saman, enda hafði
stjórn þeirra ekki á prjónun-
um neinar áætlanir um út-
færslu fiskveiðilandhelginnar
i náinni framtið.
Rétt afstaða
Jóhann Hafstein scgir m.a. i
viötali við Mbl. i gær:
„Varðandi þá tiilögu Breta,
að skipuö veröi alþjóðleg
ncfnd til þess aö skcra úr um
það, hvers sökin sé, veröi
árekstur milli brezkra her-
skipa eða dráttarbáta og Is-
lcnzkra varðskipa, vil ég segja
þetta: Það á að minu áliti að
vera algjörlega á valdi is-
lenzkra stjórnvalda að mcta
það, hvort hugsanlegur
árekstur milli framan-
greindra aðila á miöunum við
island gefi tilefni til slita
stjórnmálasamskipta af ts-
lands hálfu. Yröi þá byggt á
skýrslum eftir sjópróf og fyrir
sjódómi. tslendingar hafa
ættið gefiö gagnaðila kost á
þvi, að fulltrúar hans mæti
fyrirsjódómi hér á landi, þeg-
ar þvi er að skipta, til þess aö
túlka sinn málstað. "
Þessari afstöðu Jóhanns ber
að fagna, og mun hún leiöa til
algerrar samstöðu um þetta
mál. Þ.Þ.
Fyrsta máltiðin i hinu nýja vinnu- og dvalarheimili Sjálfsbjargar að Hátúni 12, en þaö var tekið I notkun
að hluta 7. júli s.l. Framkvæmdastj. Sjálfsbjargar, Trausti Sigurlaugsson er þriöji frá hægri (með
bakka). Varðandi aðstöðu fatlaðra til umferðar um hús og hýbýli kvaðst Trausti vonast til þess, að ekki
yrði langt að bíða þess, að ákvæði yrðu sett i byggingalöggjöfina, alla vega hvað sncrti opinberar
byggingar, er miðuðu að þvi að létta fötluðum aðgang að þeim. Slík ákvæði hefðu t.d. þegar verið í gildi I
Sviþjóð um nokkurt skeið. Sumir einstakir byggingaaöilar hefðu reyndar tekið nokkuð tillit til þess
hér á siöustu árutn meö þvi að hafa inngang i fjölbýlishús sléttan og aðgengilegan fötluðum.
Vinnst það í
héraði, sem
hallaðist
Arni Finnbogason, i fimmliu ár sjómaður i Veslmannaeyjum, unz
annir leyfðu honum að snúa sér að myndlistum, heldur um þessar
niundir sölusýningu á Ilallveigarstöðum. Vcrður hún opnuð klukkan
tvö i dag, íöstudag, og stcndur til 30. september. Alls cru á sýningunni
sjötiu og fimm verk Arna.
Sjólfsbjörg:
ÁRLEGUR FJÁRÖFLUNAR-
DAGUR Á SUNNUDAGINN