Tíminn - 21.09.1973, Page 15

Föstudagur 21. september 1973
TÍMINN
15
Hans Fallada:
Hvaðnú,ungi maður?
84
Þýðing Magnúsar Asgeirssonar
niðurstöðu, að hann hafi komið að
minnsta kosti þrem, fjórum tim-
um of snemma, en það er nú
sama. Hann getur ekki skilið
Pússer og Dengsa eftir og farið
sjálfur i búðina. Hins vegar verð-
ur hann lika að varast að komast i
kast við systurnar hérna. Hvað i
ósköpunum á hann að taka til
bragðs?
Kona kemur niður stigann og
gengur framhjá honum, gildvax-
in kona á efra aldri, áreiðanlega
af Gyðingaættum. Pinneberg
virðist hún ekki vera þessleg að
vera barnfóstra, og þvi álitur
hann að hann geti látið hjá liða
að ónáða hana. En þegar hún hef-
ir stikað góðan spöl framhjá hon-
um másandi og blásandi, snýr
hún aftur við og kemur til hans.
Hann fær traust til hennar, þvi að
brúnu augun hennar eru eitthvað
svo innilega móðurleg.
„Jæja ungi maður”, segir hún,
„hvaða föðuráhyggjur eru það,
sem ama að yður?”
Hún brosir, svo að honum hlýn-
ar strax um hjartarætur. Ungi
maður! föðuráhyggjur — og þessi
móðurlegi svipur og brosið! I
þetta skipti hefir hann þó heppn-
ina með sér. Hérna stendur gild-
vaxin, gömul kona, sem allt virð-
istskilja og kunna ráð við öllu. Og
áður en hann hefir hugsað sig um
er hann búinn að segja frá öllu,
sem við hefir borið þessa löngu,
löngu nótt. Þetta er þvi einkenni-
legra sem hann hefir alltaf haft
horn i siðu gildvaxinna Gyðinga-
kvenna, og haldið að þær gerðu
ekki annað en að éta og búast
skarti og nurla saman peningum
En þessi kona litur út fyrir að
hafa aldrei gert annað en hugga
og hjálpa ungum áhyggjufullum
feðrum með svefnlausar nætur að
baki. Nú opnar hún dyrnar, sem
Pinneberg þorði ekki að drepa á,
og kallar:
„Ella! Marta! Hanna! Einhver
ykkar verður strax að fylgja unga
föðurnum þarna heim. Það er
veikt barn heima hjá honum!”
Þegar hún er viss um að tekið hafi
verið eftir skipun hennar, og
henni verði fylgt, snýr hún sér
aftur að Pinneberg, klappar laust
á öxlina á honum, kinkar kolli og
segir með sinu móðurlega brosi:
„Þetta lagast alls saman!” og
siðan þrammar hún þunglega
með stunum og andvörpum niður
þrepin og hverfur út um götu-
dyrnar.
Stundarkorni siðar er systirin
komin með slúthatt og tösku. Hún
kinkar kolli við öllu, sem Pinne-
berg segir og gengur svo hratt, að
hann á fullt i fangi með að fylgj-
ast með henni. Rómur hennar er
bjartur og hressilegur. „Þetta er
nú ekki éins alvarlegt og þér
haldið,” segir hún. „Þegar þetta
og annað eins kemur fyrir að
nóttu til sýnist það alltaf verra en
það er i raun og veru.”
Pinneberg verður nú smátt og
smátt miklu léttari i skapi. Það
eitt út af fyrir sig, að hann getur
komið heim til Pússer með
manneskju, sem hefir vit á þvi,
hvað það er, er miklu meira en
hann hafði þorað að gera sér von-
ir um. Og eins og þetta hafði
gengið vel! Hann heitir þvi með
sjálfum sér, að hann skuli aldrei
gleyma gildvöxnu Gyðingakon-
unni með móðurlega brosið. Þessi
hjúkrunarkona er ekki af
Gyðingaættum, en hún er jafn
blátt áfram og hressileg og hin.
Hún hneykslast ekki einu sinni á
hænsnastiganum, heldur fer upp
eftir honum, eins og þetta væri
allt saman sjálfsagt og eðiilegt.
Jafnskjótt og hún ogPússerhafa
sézt, er Pinneberg ofaukið. Þær
skiptast á spurningum og svörum
I hvislandi rómi, en hann situr úti
i horni og hvilir sig. Allt i einu
kemur Pússer auga á hann og
segir: „Hannes, þú verður vist að
fara að hypja þig, annars verður
þú of seinn i búðina”.
Hann hristir höfuðið. Ég get vel
beðið dálitla stund enn þá.
Kannski ég eigi að sækja eitt-
hvað?” Sannleikurinn er sá, að
honum finnst nú að hann þurfi
endilega að fá að vita, hvað að
Dengsa gengur, ef hann á að hafa
þol til þess að vera heiman að all-
an daginn. óttinn við botnlanga-
bólguna hefir gosið upp aftur.
Systirin tekur barnið í kjöltu
sér. Hún klæðir það úr og virðir
rólega fyrir sér hinn litla, holduga
barnslikama. Engin útbrot. Siðan
mælir hún hitann i honum. Eng-
inn hiti heldur! Loks stingur hún
fingri upp i hann og ýtfr ljósrauð-
um gómunum sundur, svo hlær
hún og bendir, um leið og hún
brosir glettnislega framan i Púss-
er, upp i munninn á honum. En
Pússer beygir sig þegar niður að
honum og hrópar svo fagnandi:
„Hannes! Hannes! Komdu og
sjáðu! Dengsi er búinn að taka
tönn, stóra og myndarlega tönn!
Svo að þetta hefir allt saman ver-
ið þess vegna —!”
Pinneberg kemur og litur inn i
litla munninn á Dengsa. Tann-
holdið er bleikt með rauðleitum
blæ. En i þvi miðju er dálitill
dökkrauður þroti og upp úr hon-
um miðjum gægist fram ofurlitill
broddur, eins og postulinsbrot!
Pinneberg á ómögulegt með að
skilja það, að þessi agnarflis hafi
getað valdið svo mikilli óró svona
margar og langar stundir.
Hann sér það vel, að báðar
konurnar horfa á hann og biða
þess, að hann láti hrifningu sina i
ljós. En það er langt frá þvi, að
það sé nokkur hrifning i honum. t
rauninni er hann miklu fremur
hálf sneypulegur vegna sin og
sonar sins. En eitthvað verður
hann að segja, og þá kemur
þetta:
„Svo að það var þetta, sem að
honum gekk! Fyrsta tönnin -----
Hvað tekur hann annars
margar?”
„Tuttugu!” svarar systirin og
kitlar Dengsa undir hökunni.
„Svo margar? Og grætur hann
alltaf jafnmikið út af hverri
tönn?”
„Það er misjafnt,” segir systir-
in. „Börn gráta ekki jafnmikið
við hverja tanntöku.”
Þó að þetta sé nú i rauninni
vafasöm huggun, finnur Pinne-
berg nú allt i einu til ósegjanlegr-
ar gleði. Hann þrýstir hendur
hjúkrunarkonunnar svo að brak-
ar og brestur i fingrunum og hlær,
ijómandi af fögnuði, framan i
Pús'ser og Dengsa.
„Þakka yður fyrir, systir. Það,
sem að okkur er hérna, er það,
hvað við höfum litla reynslu. En
hún hlýtur að koma með timan-
um.-----Nú get ég þó að minnsta
kosti farið i búðina, án þess að
vera að brjóta heilann um þennan
og þennan sjúkdóm, sem Dengsi
kynni að hafa. Og nú segi ég
húrra! fyrir fyrstu tönninni, þótt
hún væri dálitið erfið okkur öllum
þremur!”
Morgunstund ber gull i mund, en
gull er ekki ávallt sama og gleði,
að minnsta kosti ekki fyrir ungfrú
Fiseher og Pinneberg.
Sú ósjálfráða og óstjórnlega
gleðitilfinning, sem allt i einu
hafði gripið Pinneberg, endist
honum þangað til hann kemur
þangað, sem hann er vanur að (
fara upp i sporvagninn og verður
þess var, að hann er alveg nýfar-
inn af stað. Það eru að minnsta
kosti ellefu minútur þangað til
næsti vagn kemur. Alltaf þarf það
að vera svo, að ef maður er seint
fyrir, koma allar mögulegar tafir
i viðbót. Sporvagninn fer ekki svo
framhjá götuhorni, að rauða við-
vörunarljósið geri honum þaö
ekki til bölvunar að gefa honum
merki um að staðnæmast. Og á
þeirri stundu þegar Pinneberg
stigur fölur og fár inn i vöruhús
Mandels, stendur þar dyravörð-
urinn viðbúinn til að standa hann
að yfirsjón hans:
„Tuttugu og sjö minútum of
seinn, Pinneberg,” segir hann og
bendir á úrið sitt.
Pinneberg læðist inn i deildina
sina, þangað sem hann er vanur
að standa, en þó að i fyrstu liti
helzt út fyrir að enginn af yfir-
mönnum hans hafi tekið eftir þvi
að hann var fjarverandi, þá er
ros
1506
Lárétt
I) Hárleysi. — 5) Ekki marga.
— 7) öfug röð. — 9) Skegg. —
II) Tré. — 13) Otul. — 14)
Kjaftæði. — 16) Þyngdarein.
— 17) Lanir. — 19) Skvisa. —
Lóðrétt
1) Hika. — 2) Burt. — 3) Loka.
— 4) Gljái. — 6) Fljótra. — 8)
Stóra. — 10) Krók. — 12)
Skrjáf. — 15) Litu. — 18) Eins.
Ráðning á gátu No. 1505
Lárétt
1) Þursar. — 5) Rok. — 7) GF.
— 9) Skel. — 11) Nef. — 13)
Slá. — 14) Anis. — 16) TT. —
17) Refur. — 19) Ankara. —
Lóðrétt
1) Þagnar. — 2) RR. — 3) SOS
— 4) Akks. — 6) Slálra. — 8)
Fen. — 10) Eltur. — 12) Firn,—
15) Sek.— 18) Fa.—
HVELL
G
E
I
R
I
D
R
l
K
I

lll II lllli
i
FÖSTUDAGUR
21. september
7.00 Morgunútvarp. Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10,10.
Fréttir kl. 7,30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.45.
Morgunleikfimi kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8Ú45: Sigurður Gunnarsson
heldur áfram „Sögunni af
Tóta” eftir Berit Brænne
(9). Tilkynningar kl. 9.30.
Létt lög á milli liða. Spjallað
við bændur kl. 10.05.
Morgunpopp kl. 10.25:
Blood, Sveat and Tears
leika og syngja. Fréttir kl.
11.00. Norræn tónlist:
Hljómsveit konunglega
leikhússins i Kaupmanna-
höfn leikur „Efterklang af
Ossian”, forleik op. 1 eftir
Gade / I Musici leika Litla
svitu fyrir strengjasveit
eftir Carl Nielsen /
Sinfóniuhljómsveit
Lundúna leikur Sinfóniu nr.
5 eftir Sibelius.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
13.30 Með sínu lagi. Svavar
Gests kynnir lög af hljóm-
plötum.
14.30 Siðdegissagan:
„Hin gullna framtiö” eftir
Þorstein Stefánsson. Krist-
mann Guðmundsson les (5).
15.00 Miðdegistónleikar: Frá
hollenzka útvarpinu.
Kammersveit hollenska út-
varpsins leikur Sinfóniu op.
3 nr. 2 eftir Stamitz, Roelof
Krol stj. Kammerkór hol-
lenska útvarpsins flytur
„Syngið Drottni nýjan
söng”, mótettu eftir Bach,
Wolfgang Gönnenwein stj.
Kammersveit útvarpsins
leikur Sinfóniu nr. 1 i C-dúr
eftir Jan Klusak, Vaclav
Smetacek stj.
15.45 Lesin dagskrá næstu
viku.
16.20 Popphornið.
17.05 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Fréttaspegill.
19.35 Spurt og svarað. Guðrún
Guðlaugsdóttir leitar
svara við spurningum hlust-
enda.
20.00 Sinfóniskir tónleikar. a.
Sinfónia nr. 38 i D-dúr
(K504) eftir Mozart. Fil-
harmóniusveitin i Vin leik-
ur, Bruno Walter stj. b.
Sinfónia nr. 7 i D-moll op. 70
eftir Dvorák. Hljómsveitin
Philharmonia leikur, Rafa-
el Kubelik stj. Guðmundur
Gilsson kynnir.
21.00 Laugaklaustur. Auðunn
Bragi Sveinsson kennari
flytur erindi um Lögum-
kloster, 800 ára gamlan bæ á
Jótlandi.
21.30 Útvarpssagan: „Fulltrú-
inn, sem hvarf” eftir Hans
Scherfig. Þýðandinn, Silja
Aðalsteinsdóttir, les (6).
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Eyja-
pistill.
22.35 Draumvisur. Sveinn
Magnússon og Sveinn Arna-
son sjá um þáttinn.
23.35 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
IBiiiil
Föstudagur
21. september 1973
20.00 Fréttir
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Fóstbræður Breskur
sakamála- og gaman-
myndaflokkur. Dularfulla
handritið. Þýðandi Óskar
Ingimarsson.
21.20 Að utan Þáttur með er-
lendum fréttamyndum.
Umsjón Jón Hákon
Magnússon.
22.00 Söngvar og dansar frá
Tékkóslóvakiu Þáttur með
þjóðdönsum og þjóðlegri,
tékkneskri tónlist.
22.30 Dagskrárlok