Tíminn - 09.11.1973, Blaðsíða 5

Föstudagur 9. nóvember 1973.
TÍMINN
5
Svar til Sæmund-
ar Friðrikssonar
SÆMUNDUR FriBriksson, fram-
kvæmdastjóri sauðfjárveiki-
varna, skrifar grein i Timann 17.
okt. sl. Er hún svar við grein, sem
birtist i Timanum 11. okt. sl.,
undirrituð af mér og Skúla
Kristjónssyni.
Mestur hluti greinar Sæmundar
Friðrikssonar eru bollaleggingar
um átökin viö mæðiveiki þá, sem
talin er að komið hafi upp i Dölum
1954-1957. Ég var einn af þeim
mönnum, sem trúðu þvi, að þarna
heföi verið um mæðiveiki að
ræða, en nú efast ég um það. Við
lestur greinar Sæmundar Frið-
rikssonar kemur fram, að veikin
er staöfest á 5 bæjum haustið
1957, en eftir 7 sumur, sem fé
héðan var búið að ganga saman
við fé i Dölum, var loksins
skorið niður 1963. Ef ég man rétt,
var fé flutt hingað suður haustið
1963 úr a.m.k. einni rétt. Eða
hvernig var það á Hreimsstöðum
i Norðurárdal? Þar fundust 8
kindur sýktar 1965. Trúir þvi
nokkur, að 8 kindur frá þeim bæ
einum hafi smitazt þar vestra en
engin frá öörum bæjum. 1 þvi
sambandi má minna á gemling á
Lundum, Múla, o.fl. Visindin
virðast sem sé ekki hafa þekkt
mæðiveiki. Ég er siður en svo að
ásaka þá ágætu menn, sem hafa
starfað að rannsóknum á sjúk-
dómunum. Þeir hafa gert sitt
bezta, en öllum getur skjátlazt.
Sæmundur Friðriksson talar
um uppruna minn og varnirnar
norðan Mýrdalsjökuls. Fer hann
þar, að ég bezt veit, með rétt
mál. Skaftfellingar eru að verjast
sauðfjársjúkdómum og vilja
nokkuð á sig leggja til að fá þá
ekki til sina, en þvi er öðru visi
farið með Dalamenn . Þeim var
færð á silfurfati girðing til að
verjast ágangi sunnan úr Mýra-
sýslu, vegna imyndaðrar mæði-
veiki, en voru ekki menn til að
taka við henni. Staðsetning, upp-
setning og viðhald girðingarinnar
varogermeöþeim endemum, að
engan veginn er hægt að kalla
þetta tjasl varnar girðingu. t
Sæmundur Friðriksson segir:
,,Ég veit ekki betur en að þeir,
sem séö hafa þar um viðhald ,
hafi gert sitt bezta? Það er eins
og hann hafi gaman af þvi að láta
hlægja að sér, þvi ég veit, að þeir
leitamenn Mýrasýslu, sem séð
hafa girðinguna, munu óspart
hlægja. Hann segist efast um
að það sé satt, að við höfum farið
og sótt fé vestur i Dali. Þetta er
nú satt samt, við tókum þar 11
ALLIR
finna haldir, skrár
og lamir
við sitf hæfi í okkar
fjölbreytta úrvali:

m
piöviljcial furnituretrim;
Carriage House sepeijata
f V/x//‘/ú-úo/ colonial
colonnade madeira
renai-ssance Byzantine
Skeifan 4 * Sími 8-62-10
Klapparstíg 27 - Sími 2-25-80
kindur, 9 i einu hesthúsi og 2 inni i
fjósi hjá hreppstjóra Hörðudals.
Vil ég biðja Sæmund að tala við
eiganda M-235 og segja okkur svo
skrökva. Þetta gerðist 14.11. 1964,
en daginn áður voru sóttar 17
kindur inn fyrir girðingu og
reknar hindrunarlítið gegnum
tjaslið. Sæmundur segir, að 2
bændur hafi ætlaö að sækja fé
vestur i Dali. Við vorum 3 en ekki
2. Aöur en viö fórum vestur,
talaði ég við Jón Karlsson, og
sagði honum, að við ætluðum að
koma og sækja féð, Ég taldi vist
að hann léti okkur sjá sýslumann
sem raun varö á. Sagði sýslu
maöur að hann i umboði
Sæmundar Friðrikssonar bannaði
okkur að fara meö féð suður
Sæmundur segir að Mýrafénu
sem kemur fyrir vestur i Dala-
sýslu sé slátrað vegna þess aö
hugsanlegt sé að enn leynist
þurramæði i Mýrasýslu. Hvernig
er framkvæmd Sæmundar Frið-
rikssonar? Búiö er að færa girð-
inguna upp á Vfðimúla, myndast
þar hólf, þetta hólf lætur
Sæmundur smala og setja Mýra-
féð suður ca. 20 stk, en Dalaféð
norður ca. 40 stk., ef hætta væri á
mæðiveiki hér að sunnan ætti að
slátra þessu fé öllu a.m.k. öllu
Dalafé. Lit ég á þetta sem skritin
vinnubrögð, svo ekki sé meira
sagt. Heyrt hefi ég að Dalamenn
hafi fariðnokkru siðar og sótt fé i
áðurnefnt hólf, farið með sitt fé
vestur en sent sunnanfé i slátur-
hús, lika að þeir hafi ekki þurft að
taka hlið á girðingunni eða leggja
niður, heldur rekið undir virinn.
Ótrúlegt er þetta.
Mér er sagt að smalað hafi
verið fé saman i fjárhúsin i
Fornahvammi nú fyrir nokkru,
nokkuð af þvi hafi verið eða um 20
kindur úr Dölum og S.F. hafi
leyfst að flytja þær vestur, sömu
dagana og S.F. notar lögreglu tii
að stöðva flutning á fé suður, er
kannski þurramæði i Dölum, eða
jaðrar þetta ekki við embættisaf-
glöp?
S.F. biður okkur að taka að
okkur viðhald á girðingunni og
segir að sé»sé full alvara, ég get
ekki svarað fyrir Skúla en ég
get þvi miður ekki þegið boðið af
eftirfarandi ástæðu. 1961-1963 var
ég starfsmaður sauðfjárveiki-
varna, ráöinn af Guðmundi Gisla-
syni, var okkar samvinna að öllu
leyti góð, en sauöfjársjúkdóma-
nefnd var á öðru máli. Hún lagði
svo mikið kapp á aö losna við mig
að nærri 2 mánuðum áður en
ráðningartimi minn var úti, bóka
þeir á fundi aö ég hafi látið af
störfum.
Þegar Guömundur Gislason
bað mig að halda áfram haustið
1963, taldi ég mér það ekki fært
vegna áðurnefndrar bókunar og
hefi ég staðið við það fram að
þessu. Ef ég tæki að mér viðhald
á girðingunni teldi ég til bóta að
hafa millistólpa 1/2-2 tommu
renglum á kant i stað 1 tommu,
negla alla 6strengina á rengluna,
kafreka allar lykkjur, setja sigin
neðan við neðsta streng, en ekki
efsta og utan i staurana, færa
! girðinguna frá klettum og
moldarbörðum, flytja girðinguna
úr lægðum upp á hæðir, þar sem
það er hægt, þar sem ekki er
hægt að reka renglurnar niður að
setja þá renglur eða stög útfrá
girðingunni til þess að hún leggist
ekki á hliðina. Eins að strengja
vfrinn betur.
S.F. segir að réttara sé að telja
I það fé sem fer yfir girðinguna i
tugum en ekki i hundruðum, það
mun vera farið að nálgast 3ja
hundraðið féð, sem keyrt hefir
j verið suður yfir 1973, ætti þá
sennilega aö segja 30 tugir en ekki
þrjú hundruð, útkoman er
nokkuð lik, sennilega mætti tvö-
falda þá tölu ef bætt er við fénu
sem gengur saman i hólfunum i
Vfðimúla og hjá Sanddalstungu.
Þó ekki fari nema 38 kindur yfir á
hverju ári er að þessu engin sjúk-
dómsvörn. S.F. telur litiðgagn að
karpa um þetta i blöðum. Ég vil
einaregið hvetja menn til að nota
blöðin til að koma fram með
gagnrýni á ýmsa opinbera starfs-
menn, þvi sumir þeirra eru enn
þá þannig aö þeir kunna að
skammast sin. S.F. telur að þaö
sé ólöglegt að skemma varnar-
linu, veit ég það vel. Skora ég þvi
eindregið á S.F. aö láta okkur
svara til saka fyrir að leggja
þessa 4ra strengja varnar-
girðingu niður og jafnframt að
hann hafi þá með sér skýrslu
þeirra Guðmundar Jóhannes-
sonar og Valdimars Asmunds-
sonar sem þeir gáfu S.F. fyrir
nokkrum árum um llnuna (orö
S.F.) S.F. talar um að fénu sé
slátraö vegna þess að þaö geti
dregið meö sér fé aftur, ef það er
látið lifa. Betri viðurkenningu en
þessa er ekki hægt að fá um hald-
leysi giröinganna.
S.F. þykir þaö skritið, að leggja
niður giröingu, sem talin er ónýt.
Ég vil biðja hann einu sinni enn,
að fara með girðingunni, þá gæti
hann séð hvernig hún er. Benda
má á, að girðing sem eins margt
fé fer yfir, er engin varnar-
girðing, hún getur aðeins talizt
haga-girðing, þvi þá skiptir ekki
svo' miklu máli þótt fé fari yfir.
Sú tilgátá min, að fé verði úti, er
byggð á þvi, að þegar á að reka fé
að haustinu heiman frá sér, leitar
það til baka og verður eftir.
Haustið 1971, i sept., sá ég 2 ær úr
Mýrarsýslu fyrir norðan girðing-
una, önnur var komin heim
til sin eftir nokkra daga, en
lambið var selt ómarkað
(arnhöfðóttur hrútur) i Dölum
nokkru siðar. Hin ærin kom vest-
an að i desember, að sjálfsögðu i
sláturhús, með henni kom lika
gömul ær frá mér lambið undan
henni kom i september vestan að.
Um miðjan janúar er læðst með 2
ær veturgamlar frá mér i slátur-
húsið i Borgarnesi, sem sé 2 ær
fullorðnar við girð
inguna frá þvi i september fram i
desember, 2 ær veturgamlar
fram i janúar. Hvað margar voru
úti allan veturinn veit enginn. Er
það að ástæöulausu þótt menn
reyni aö bjarga fé sinu frá
hungurdauöa við þýöingarlaust
girðingartjasl? Minna má á það,
að það mun liggja reikningur hjá
oddvita Borgarhrepps upp á
annað þúsund krónur i fundar-
laun fyrir þær 2ær, sem fundust I
janúar. 1 skaðabætur fyrir slátr-
un á þessum 2 ám (réttara sagt
skóbætur) fékk ég 1490 á hvora.
Og að lokum vil ég segja það við
þig, Sæmundur Friðriksson, aö ég
er fullviss um, að ég hefi meiri
áhuga en þú á þvi að verjast
sauðfjársjúkdómum og losna við
þá, en sá er munurinn á okkur,
að ég vil taka á hlutunum með
berum höndum, en sauðfjár-
sjúkdómanefnd, og þú sýnist mér
helzt vilja káfa á þeim með
vettlingum. Mætti minna á
garnaveikina i Króki i Norðurár-
dal, i stað þess að skera féð,
þegar upp kom garnaveiki á
Svlabarðsströnd strax, þá geymið
þið það i nærri fjögur ár. Af þvi
eru eg og fleiri að súpa seyöið. Ef
ég hefði ráðið þar ferðinni, hefði
ég látið skera strax allt fé i
Norðurárdal, sem kom frá
garnaveíki-bæjum á Svalbarðs-
strönd. Sama skeður á Skálpa-
stöðum, veikin er staöfest i
nóvember, fyrst er girt og ekki
slátraö fyrr en I ágúst. Og nú
siðast er sett upp margnefnd
girðingartjals, sem fé fer noröur
og suður yfir i tuga og
hundraðatali á hverju ári.
Nú hefur. mál þetta, aö þvi er
ég bezt veit, komið f fyrir sýslu-
nefndir Mýra- og Dalasýlsu. Von-
andi fær það þar þann framgang
sem allir megi vel við una. Má þá
segja, að betur sé af staö fariö en
heima setið.
Einar Jóhannesson.
Si/enta
SKOTMENN
Hvort sem þið eruð á æfingu eða veiðum — þá hafið
hugfast að skothvellur hefur 130 decibil — sem er
langt yfir hættumörk
Með eyrnahlifum lækkið þið hávaða um allt að 50 decibil
— en getið jafnframt haldið uppi eðlilegum samræðum.
Athugið verð og gæði
Dynjandi sf
Skeií'unni 3H • Reykjavik ■ Simar 3-20-70 & 8-26-71
útsölustaðir:
Reykjavik:
Vald. Poulsen
Heyrnarhjálp
Héðinn
Akranes:
Axel
Sveinbjörnsson
Borgarnes:
Kaupfélag
Borgf irðinga
isafjörður:
Raf h.f
Sigluf jöröur:
Sigurður Fanndal
Akureyri:
Atlabúðin — KEA
Húsavík:
Raftækjavinnustofa
Gríms og Árna
Seyðisf jörður:
Harald Johansen,
verzlun
Neskaupstaður:
Bifreiðaþjónustan
Höfn, Hornafirði:
Kaupfélag
A SkaftfelIiriga
Hvolsvöllur:
Kaupfélag
Rangæinga
Selfoss:
G. Á. Böðvarsson
Keflavik:
Stapafell
Vestmannaeyjar
Eyjabúð