Fréttablaðið - 15.01.2005, Síða 10

Það hefur verið sérkennilegt að
fylgjast með málflutningi ráða-
manna íslenska lýðveldisins allt frá
því að fjölmiðlafrumvarpið var lagt
fram í vor. Engu er líkara en að þeir
telji sig sæta einelti og stöðugum
ofsóknum fyrir það eitt að vilja
festa lýðræðið í sessi með því að sjá
til þess með lagasetningu að eignar-
hald fjölmiðla væri fjölbreytt.
Þeirri kenningu var komið á flot að
allir starfsmenn fjölmiðla væru
málpípur eigenda fjölmiðlanna. Þó
væru það einungis svokölluð
Baugstíðindi, sem væru lýðræðinu
hættuleg, því að eigendur þeirra
væru staðráðnir í að koma ríkis-
stjórninni frá. Þess vegna skyldu
aðrir fjölmiðlar undanþegnir lög-
unum og engin ákvæði sett til
verndar starfsmönnum fjölmiðla
fyrir húsbóndavaldi forráðamanna
þeirra. Þeir sem harðast gengu
fram í forsvari fyrir stjórnar-
herrana hikuðu ekki við að fullyrða
að valdarán hefði verið í undirbún-
ingi fyrir kosningarnar í fyrra, en
hefði mistekist. Jafnframt átti
fyrrum náinn samstarfsmaður for-
sætisráðherrans, aðstoðarmaður
hans og helsti trúnaðarmaður í
einkavæðingarnefnd um árabil,
Hreinn Loftsson, að hafa reynt að
bera á hann mútur, kaupa hann til
að ganga í þjónustu Baugs. Þegar
það mistókst vegna staðfestu for-
sætisráðherra var áætlun Baugs-
feðga um valdarán sett í gang! All-
ir voru forsvarsmenn þessarar
kenningar handgengnir forsætis-
ráðherra: Hannes Hólmsteinn Giss-
urarson, Hallur Hallsson og Júlíus
Hafstein. Sá síðastnefndi var ný-
lega sérstaklega verðlaunaður með
háu embætti í utanríkisráðuneyt-
inu, eins og til að staðfesta velþókn-
un utanríkisráðherrans á þessum
málflutningi þeirra félaga.
Þegar forsetinn synjaði fjöl-
miðlalögunum undirskriftar átti
það að vera liður í þessu samsæri
um að grafa undan réttkjörnum
stjórnvöldum þjóðarinnar. Með
snjallræði þáverandi forsætisráð-
herra (les: brellu) var komið í veg
fyrir að lögin færu undir þjóðarat-
kvæði, enda kjósendur upp til hópa
„vitleysingar“, sem ekki vissu hvað
þeim væri fyrir bestu. Nefnd voru
dæmi um mál frá fyrri tíð, sem
þjóðin hefði að líkindum fellt, hefðu
þau verið borin undir atkvæði
hennar á sínum tíma. Alþingi hafði
hins vegar borið gæfu til að hafa vit
fyrir þjóðinni og samþykkt þessi
óvinsælu mál, og forsetar hingað til
verið jafngæfusamir, er þeir neit-
uðu öllum óskum stórra kjósenda-
hópa um að vísa þessum umdeildu
málum til þjóðaratkvæðis. Þetta
sýndi að Alþingi yrði alltaf að hafa
síðasta orðið. Annars væri stjórn-
skipun lýðveldisins í hættu. Þorri
þjóðarinnar væri „vitleysingar“,
sem ekki væri treystandi til að
greiða atkvæði um einstök mál,
þótt kannski mætti treysta þeim til
að skila sér á kjörstað og kjósa
flokkinn sinn í almennum kosning-
um á fjögurra ára fresti.
Nú virðist ofsóknaræðið vera að
taka sig upp aftur. Utanríkisráð-
herra ásakar Gallup, og að þessu
sinni alla fjölmiðla án undantekn-
inga, um að hafa gengið í lið með
stjórnarandstöðunni í enn einni
„vitleysisumræðunni“. Gallup
spurði spurningar, sem var svo vit-
laus, að hann sjálfur, utanríkisráð-
herrann, hefði verið í vandræðum
með að svara henni. Spurningin var
svona: Á Ísland að vera á lista með
þeim þjóðum, sem styðja hernaðar-
aðgerðir Bandaríkjanna í Írak, eða
á Ísland ekki að vera á listanum?
Aðeins 14% svarenda stóðust próf-
ið, vilja að Ísland sé á listanum.
Heil 84% landsmanna reyndust
vera vitleysingar. Heil 58% sjálf-
stæðismanna reyndust vera vit-
leysingar. 93% kvenna reyndust
vera vitleysingar. Björn Bjarnason
tók upp þykkjuna fyrir herra sinn
og gaf í skyn að enginn listi væri til
og spurningin því ómarktæk. Hall-
dór Ásgrímsson tók undir það og
kvað Gallup hafa átt að spyrja
hvort Íslendingar séu því fylgjandi
að styðja lýðræðisþróun í Írak,
kosningar þar og uppbygginguna
sem framundan er þegar lokið
hefur verið við að leggja landið í
rúst! Björn hótaði því að alþjóða-
stofnunin Gallup yrði spurð út í
þetta athæfi íslenska útibúsins. Ís-
lenska Gallup lætur slíkar hótanir
þó ekki á sig fá og stendur við sitt.
Þjóðarhreyfingin lagði fram
drög sín að yfirlýsingu til birtingar
í New York Times þann 1. desem-
ber síðastliðinn. Þar voru lögð fram
rök fyrir því að innrás í Írak væri
brot á alþjóðalögum og stofnskrá
Sameinuðu þjóðanna og að ekki
hafi verið farið að fyrirmælum ís-
lenskra laga þegar formenn stjórn-
arflokkanna ákváðu að Ísland yrði
meðal 30 þjóða á þessum lista. Þeim
rökum hefur verið svarað með
skætingi einum og útúrsnúningi
ámóta og í þeim sýnishornum, sem
að ofan eru talin.
Kannski er kominn tími til fyrir
Gallup að spyrja: Hvort telur þú að
málflutningur ráðamanna landsins
í fjölmiðlamálinu, deilunni um mál-
skotsrétt forseta og þjóðaratkvæði,
og veru Íslands á lista hinna stað-
föstu þjóða, beri vott um heilbrigða
skynsemi eða ofsóknaræði. ■
N ú um helgina stendur sem hæst landssöfnun vegna hamfar-anna í Asíu. Þótt nú séu um þrjár vikur síðan flóðaldanmikla lagði í rúst tugi þúsunda heimila og varð hundruðum
þúsunda manna að fjörtjóni eru enn að berast fréttir af fjölda lát-
inna og tjóni á mannvirkjum. Sífellt nýjar fréttamyndir segja líka
meira en mörg orð um hamfarirnar.
Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands, er verndari
söfnunarinnar. Hún segir að við Íslendingar getum á ýmsan hátt
sett okkur í spor þeirra sem hafa orðið fyrir barðinu á hamförun-
um. Skemmst sé að minnast snjóflóðanna í Súðavík og á Flateyri og
eldgossins í Vestmannaeyjum, auk þess hversu marga hafið hafi
tekið. Vigdís minntist líka sérstaklega á börnin á hamfarasvæðun-
um þegar söfnunin var kynnt. Mörg þeirra hafa misst foreldra sína
og eiga ekki í nein hús að venda. Í Heimaeyjargosinu nutum við Ís-
lendingar aðstoðar víða að, en einkum þó frá frændum okkar ann-
ars staðar á Norðurlöndum og Bandaríkjamönnum. Viðlagasjóðs-
hús risu víða á sunnanverðu landinu og minna okkur enn á gosið í
Eyjum og örlæti frændþjóðanna.
Margir nýbúar hér á landi eiga ættingja og vini sem hafa orðið
fyrir barðinu á flóðöldunni miklu. Renuka Perera frá Srí Lanka er
ein þeirra sem ekkert hafa heyrt frá mörgum vinum og ættingjum
og veit ekki hvort þeir eru lífs eða liðnir. Hún sagði í viðtali við
Fréttablaðið að venjulega væri áramótunum fagnað þar líkt og hér.
„Enginn fagnaði áramótunum að þessu sinni. Vinkona mín sagði
ekkert í umhverfinu hafa borið vitni um að nýtt ár hefði gengið í
garð, þar ríkir bara sorg,“ sagði Renuka.
Nokkrir Íslendingar eru í hjálparsveitum á hamfarasvæðinu, og
íslensk flugfélög hafa flutt hjálpargögn þangað og veika og slasaða
Svía til síns heima.
Einn af þeim Íslendingum sem starfa nú á flóðasvæðunum er
Vilhjálmur Jónsson, sem lengi hefur búið í Indlandi. Hann sagði í
viðtali við Fréttablaðið að hann hefði alls ekki verið viðbúinn þeirri
hrikalegu sjón sem við blasti þegar hann kom niður að ströndinni.
Flóðið hafði sópað öllu í burtu og bátar höfðu undist utan um tré,
sagði hann. „Það sem snerti mig mest var tilfinningin um að vonin
væri horfin. Það er erfitt að útskýra þetta, en kannski er þetta eins
og að vera laminn og barinn en það kemur ekki niður á líkamanum
heldur sálinni,“ sagði Vilhjálmur. Hann og hans fólk hafa fengið
leyfi yfirvalda til að taka að sér neyðaraðstoð og hjálparstarf í þrjú
þúsund manna þorpi, í samvinnu við nokkra kaþólska presta. Þar
stóð ekki steinn yfir steini eftir hamfarirnar.
Þótt við höfum fengið margar og hrikalegar lýsingar á ástandinu
á flóðasvæðunum er eins og fólk trúi því betur og það komist
betur til skila hvernig ástandið er ef Íslendingar sem eru á vett-
vangi greina frá.
Víðtæk samstaða hefur náðst um söfnunina um helgina. Þar
koma við sögu fjölmiðlar og ýmis samtök sem eiga aðild að alþjóð-
legu hjálparstarfi. Þetta á að tryggja að peningarnir sem safnast nú
um helgina fari beint í hjálparstarfið en ekki í milliliði.
Skorað er á landsmenn að rétta hjálparhönd, því gífurlegt end-
urreisnarstarf er fyrir höndum á flóðasvæðunum. ■
15. janúar 2005 LAUGARDAGUR
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Margir nýbúar hér á landi eiga ættingja og vini
sem hafa orðið fyrir barðinu á flóðöldunni miklu.
Þar ríkir
bara sorg
FRÁ DEGI TIL DAGS
30 rúmlesta
réttindanám
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
/
N
M
14
8
2
7
Námskei› 24. janúar - 5. mars
Kennsla mánud., mi›viku. og fimmtud. kl. 18.00-22.10
Námsfög eru: Siglingafræ›i og samlíkir, siglingareglur og
vélfræ›i, siglinga- og fiskileitartæki, sjóhæfni, ve›urfræ›i
og öryggismál.
Nánari upplýsingar og skráning
í síma 522 3300 eða á netfangið sa@mennta.is
Snúið við blaðinu
Fyrir nokkrum dögum var á þessum vett-
vangi fjallað um ákvörðun bæjarstjórans
á Seltjarnarnesi, Jónmundar Guðmars-
sonar, að falla frá hækkun fasteigna-
gjalda sem að óbreyttu hefði fylgt í kjöl-
far hækkunar fasteignaverðs á höfuð-
borgarsvæðinu. Ólíklegt þótti þá að borg-
arstjórinn í Reykjavík, Steinunn Valdís
Óskarsdóttir, færi sömu leið enda hafði
borgarstjórnarmeirihluti R-lista þegar fellt
tillögu sjálfstæðismanna þar að
lútandi. En nú hefur það
merkilega gerst að Stein-
unn Valdís hefur tekið
málið upp aftur og
ákveðið að fara að for-
dæmi Seltirninga.
Hefur greinilega
kynnt sér frekar
rökin í málinu. Það verður að teljast til
fyrirmyndar að stjórnmálaforingi treysti
sér til að snúa við blaðinu með þessum
hætti. Mættum við fá meira af svona
snúningum frá Steinunni Valdísi!
Rove höfundurinn
„Það var Karl Rove [ráðgjafi Bush Banda-
ríkjaforseta] sem bjó til hugtakið „Listi
hinna staðföstu þjóða“. Það
var engin pólitísk ákvörðun
íslenskra stjórnvalda sem lá
að baki því að nafn Íslands
var skráð á þann lista, það
var almannatengsla-
ákvörðun, tekin í Hvíta
húsinu, í því skyni að
koma pólitískum skila-
boðum á framfæri á
einfaldan hátt við
bandarískan almenning. Á því bera
íslensk stjórnvöld ekki ábyrgð heldur
starfsmenn Hvíta hússins og forseti
Bandaríkjanna.“ Svo skrifar Pétur Gunn-
arsson, starfsmaður Framsóknarflokksins,
í vefriti flokksins, Tímanum, í gær. Hann
lét svipuð orð falla í Silfri Egils á sunnu-
daginn.
Að þessu sinni er ljóst að boðskapurinn
er með velþóknun sjálfs forsætisráðherr-
ans, Halldórs Ásgrímssonar, sem haft
hefur mikil óþægindi af málinu öllu. En
sé málið svona vaxið vaknar þessi spurn-
ing: Af hverju mótmæltu íslensk stjórn-
völd ekki að listinn skyldi settur saman?
Af hverju fóru þau ekki að dæmi Kosta
Ríka og heimtuðu að nafn Íslands yrði
fjarlægt? Og af hverju hafa þessar
skýringar ekki heyrst áður, til dæmis
strax eftir að listinn var birtur?
gm@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: Frétt ehf. RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN, AUGLÝSINGAR OG DREIFING: Skaftahlíð 24, 105
Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is SETNING OG UMBROT:
Frétt ehf. PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
SKOÐANIR OG UMRÆÐUR Á VISIR.IS
Í DAG
MÁLFLUTNINGUR
RÁÐAMANNA
ÓLAFUR
HANNIBALSSON
„Nú virðist ofsóknar-
æðið vera að taka
sig upp aftur. Utanríkisráð-
herra ásakar Gallup og fjöl-
miðla um að hafa gengið í
lið með stjórnarandstöðunni
í enn einni „vitleysisumræð-
unni“.
,,
Hinir ofsóttu