Tíminn - 01.03.1975, Blaðsíða 1

vélarhitarinn
í f rnsti ig kulda
HFHÖRÐUR GUNNARSSON
SKÚLATÚNI 6 -SÍMI (91)19460
Áætlunarstaðir:
Blönduós — Sigluf jörður
Búðardalur — Reykhólar
Flateyri — Bíldudalur
Gjögur — Hólmavík
Hvammstangi — Stykkis-
hólmur — Rif
Sjúkra- og leigufiug um
allt land
Simar:
2-60-60 &
2-60-66
Tillögum
um
launa-
jöfnunar-
bætur
frestað
FULLTRÚAR Alþýðusam-
bands lslands og verkalýðs-
félaganna mótmæltu þvi i
gær við Geir Hallgrimsson,
forsætisráðherra, að
stjórnarvöld hefðu upp á sitt
eindæmi ákveðið svo-
nefndar láglaunabætur, 3600
krónur á sextiu þúsund
króna mánaðarlaun og
lægri, og lagt tillögur þar að
lútandi fram i þingnefnd.
— Við teljum að með þessu
hafi verið seilzt inn á verk-
svið samninganefndar
verkalýðsfélaganna, sagði
Björn Jónsson, forseti A.S.l.
við Timann i gær.
Ákvarðanir um launabætur
verður að taka við
samningaborð með sam-
komulagi um launamálin i
heild. Við vorum nýbúnir að
visa kjaradeilunum til sátta-
semjara, og með einhliða
ákvörðunum stjórnarvalda
væri hann sviptur möguleik-
um til þess að sinna störfum
sinum.
Rikisstjórnin tók mót-
mælin til greina, og i gær-
kvöldi sendi forsætisraðu-
neytið svolátandi frétta-
tilkynningu:
„Rikisstjórnin hefur fallizt
á þau tilmæli
Alþýðusambands lslands og
Vinnuveitendasambands Is-
lands og Vinnumalasam-
bands samvinnufélaganna
að fresta að svo stöddu fram-
lagningu tillagna um endur-
skoðun launajöfnunarbóta og
bóta almannatrygginga.”
Tillaga
Kristjáns
samþykkt
BH-Reykjavik: — A fundi
borgarráðs á föstudaginn
gerðist það, að tekin var til
meðferðar tillaga Kristjáns
Benediktssonar þess efnis,
að gerð yrði gangskör að þvi
að setja embættismönnum
borgarinnar erindisbréf. Var
skýrt frá tillögunni hér i
blaðinu i gær og ummælum
Kristjáns Benediktssonar
þar að lútandi. A borgar-
ráðssfundinum i gær var til-
lagan samþykkt, en frestað
til næstkomandi þriðjudags
að kjósa nefndarmenn þá,
sem tiilagan greinir frá.
Verður ekki annað sagt en
hér hafi þó verið brugðið
skjótt við til að bæta úr
ófremdarástandi i málefnum
borgarinnar.
Týr fer í reynsluferð í dag:
BÚINN FULLKOMNUM TÆKJUM TIL
AD FYLGJAST MED SKIPAFERÐUM
BÆÐI OFAN SJÁVAR OG NEÐAN
Árósum föstudag.
Frá fréttaritara Timans, Helga
Péturssyni:
i dag verður farin reynsluferð
með hið nýja skip Landhelgis-
gæzlunnar, sem 10. okt s.l. var
gefið nafnið Týr. Skipið er byggt
eftir sömu teikningu og Ægir og
er um 1000 tonn að stærð, búið
tveim Man disilvélum,
sem hvor um sig er 4300 ha, auk
mjög fullkomins tækjabúnaðar.
Upphaflega var ráðgert að
smiði skipsins yrði lokið 15. des.
s.l. en af þvi gat ekki orðið vegna
tafa á afgreiðslu vélanna frá
verksmiðjunum. Að ttðru leyti
hefur smiðin farið eftir áætlun,
en segja má, að hér skelli hurð
nærri hælum, þar eð skyndiverk-
föll meðal verkamanna i mörgum
atvinnugreinum eru farin að gera
vart við sig hér i Danmörku sakir
hins ótrygga ástands, er hér rikir.
Arhus Flydedock hefur séð um
smiði skipsins eftir sömu
teikningum og Ægir er byggður
eftir eins og áður segir, en þó með
ofurlitlum frávikum. Gekk Árhus
Flydedock inn i samningana, sem
gerðir voru við skipasmiðastöð-
ina i Alaborg en þar var Ægir
byggður.
Að sögn Guðmundar Kjærne-
sted skipherra er Týr að sjálf-
sögðu styrktur sérstaklega til
siglinga i is eftir finnsku kerfi, og
eru stálplötur i skipinu allt að 20
mm þykkar og þá sérstaklega
miðskips. 1 venjulegum skipum
er þykkt platnanna um 10-15 mm.
Segja má að vélarrúmið sé eigin-
lega brynvarið sagði Guðmundur.
Samkvæmt nýrri reglugerð er
skipið búið mjög fullkomnu eld-
varnakerfi. Komi eldur upp um
borð gefur það að sjálfsögðu frá
sér hættumerki. Um leið fer i
gang sjálfvirkur útbúnaður, sem
lokar öllum dyrum á göngum
þannig að komið er i veg fyrir
súg, sem auðveldlega breiðir eld-
inn út um skip, sé ekki hægt að
loka dyrum. Allar þiljur eru úr
kemisku efni sem ekki á að
kvikna i of* til viðbótar er skipið
hólfað allmikið niður.
Tæknibúnaður er allur af nýj-
u.stu gerð, mjög fullkominn gira-
kompás og þrir radarar, þar á
meðal 10 sm radar, sem ekki hef-
ur verið á varpskipunum fyrr, en
mjög hentugur við erfiðar að-
stæður, sér is mun betur og eins
skip i vondum veðrum. Fullkom-
inn dýptarmælir og ákaflega
fullkomið astic-tæki er einnig i
skipinu.
— Okkur er ekkert óviðkom-
andi innan við 200 milur, bæði
ofan sjávar og neðan, sagði Guð-
mundur, og þetta er eini mögu-
leikinn á þvi að fylgjast með bæði
fiski og öðru. Það er engin laun-
ung á þvi, að við höfum orðið var-
ir við kafbáta við landið að visu
ekki inni i landhelgi, en innan
fiskveiðimarkanna, og það er
okkur auðvitað ekki óviðkom-
andi, sagði Guðmundur ennfrem-
ur.
Miklar kröfur eru gerðar til
varðskipanna, og er prófið sem
Týr á að gangast undir sam-
kvæmt þvi. Verður siglt um sund-
ir hér umhverfis Árósa næstu 10
timana og skipið og öll tæki
þaulreynd. Nánar verður sagt frá
þvi i Timanum á þriðjudaginn.
Flugbjörgunarsveitarmenn
í 200-230 km gönguferð
HHJ—Reykjavik. —Um tíuleytið
i dag leggja niu flugbjörgunar-
sveitarmenn upp frá Akureyri i
gönguferð yfir hálendið þvert.
Þeir búast við að verða sjö til tiu
daga á leiðinni og leggja að baki
200-230 kilómetra.
1 ferðinni verða átta menn frá
Reykjavik, og einn frá Akureyri.
Reykvikingarnir eru Rúnar
Nordquist, Arngrimur Her-
mannsson, Helgi Ágústsson, Jó-
hann Ellert Gunnlaugsson,
Erlendur Björnssom Þorsteinn
Guðbjörnsson, Hjalti Sigurðsson
og Ástvaldur Guðmundsson en
Akureyringurinn er Jón Gislason.
Allt eru þetta þaulvanir fjalla-
menn, að sögn Sigurðar M. Þor-
steinssonar. Sigurður sagði i við-
tali við blaðið i gær, að göngu-
garparnir væru allir komnir
norður nema einn,sem væri með
flugvél nú á morgun og myndu
félagar hans biða hans á flugvell-
inum nyrðra og siðan yrði óðara
lagt upp.
Fyrst verður haldið upp i
Laugafell, þaðan i átt að Hofsjökli
en óvist er hvort farið verður yfir
jökulinn eða krækt fyrir hann.
Frá Hveravöllum verður haldið
niður i Hvitárnes eða Þjófadali
eftir þvi hvernig viðrar — og þá
yfir Langjökul. Loks verður
haldið að Hagavatni eða Hlöðu-
felli og þaðan að Skjaldbreið og
niður á Þingvöll.
Þrir skálar eru á leið niumenn-
inganna, en nokkrar nætur munu
þeir þurfa að liggja i tjöldum.
Haukur Tómasson um framlög tll Blöndurannsókna:
„HÆPIÐ, AÐ TAKI ÞVÍ AÐ
HREYFA BORINN"
MO—Reykjavik.
— Úr orkuskortinum vcrður að
bæta, allt kapp verður lagt á að
hraða virkjunarrannsóknum og
virkjunarframkvæmdum. Þetta
eru orð, sem við höfum oft heyrt
stjórnmálamennina okkar segja,
að undanförnu, enda liafa i vetur
sifellt borizt fréttir frá ýmsum
stöðum á landinu um að alvarleg
vá sé fyrir dyrum vegna skorts á
orku. Jafnframt hefur verið látið I
veðri vaka, að hinir og þessir
staðir séu mjög álitlegir til
virkjunar og orkumálaráðherra
sagði á Alþingi fyrir nokkru, að
hann teldi stórvirkjun i Blöndu
álitlegasta sem næstu stórvirkjun
landsins. Mætti þvi álíta, að veru-
lcgu fjármagni yrði varið til
rannsókna þar á þessu ári, svo að
framkvæmdir geti hafizt sem
fyrst, enda taka allar virkjunar-
framkvæmdir mörg ár. Haukur
Tómasson, jarðfræðingur hjá
Orkustofnun, sagði i viðtali við
hlaðið, að Orkustofnunin teldi, að
virkjun i Blöndu væri ein álitleg-
asta stórvirkjun landsins, og
hefði verið lögð áherzla á að fá
verulcgt fjármagn, svo að hægt
væri að hraða þar rannsóknum.
Haukur taldi, að verja þyrfti sem
svaraði þrjátiu milljónum króna
til borana við Blöndu i ár og álika
fjármagni næsta ár, til þess að
hægt væri að ljúka rannsóknum
og bjóða verkið út. Fjárveiting til
borana við Blöndu er hins vegar
aðeins fimm milljónir króna á
þessu ári, og litlu fé er varið til
annarra rannsókna. Að sögn
Hauks er hæpið að taki þvi að
halda borunum áfram, ef ekki
fæst meiri fjárveiting, og þótt
reynt væri að halda rannsóknum
áfram með svolitilli árlegri
fjárveitingu, er vonlaust að hægt
verði aö hefja virkjunarfram-
kvæmdir fyrr en að tólf til
fimmtán árum liðnum.
Ákveðið er, að Krafla verði
virkjuð á næstu ár.um cg taki til
starfa 1976 eða 1977, en
samkvæmt orkuspá, scm gerð
hefur verið fyrir Norðurland,
verður orkan frá Kröflu fullnýtt
1982 þá þarf ný virkjun að vera
tilbúin á Norðurlandi. Til þess að
svo megi verða má engan tima
missa frá rannsóknum, enda ekki
nema sjö ár til stefnu. Almenn
reynsla er, að timinn fráþvi að
farið er að hugsa alvarlega um
virkjunarstað og þangað til að
vélarnarfara aðsnúast.sé átta til
tiu ár. Eðlilegt er talið, að tvö ár
fari til rannsókna , eitt ár til þess
að annast útboð og fjármangsút-
vegun og fjögur ár til þess að
byggja virkjunina. Áð þesfeu at-
huguðu er engin furða þótt ýms-
um finnist að meira sé talað um
orkuskortinn á Norðurlandi held-
ur en að raunhæfum aðgerðum sé
beitt til þess að bæta ástandið.
Framhald á bls. 6.
SOLUSKATTUR HÆKKAR UM
1 % FRÁ OG MEÐ 1. MARZ
Frumvörp stjórnarinnar afgreidd í gær
AÞ-Rey kjavik. — Frumvörp
rfkisstjqrnarinnar, annars vegar
um ráðstafanir vegna tjónsins i
Neskaupstað og fjáröflun til Við-
lagasjóðs, og hins vegar fruin-
varpið um ráðstafanir til að
draga úr áhrifum oliuverðhækk-
ana á hitunarkostnað ibúða, voru
samþykkt sem lög frá Alþingi i
gær.
Engar breytingar voru gerðar á
frumvörpunum frá þvi, sem
samþykkt hafði verið i hvorri
deild fyrir sig áður. Frumvarpið
um ráðstafanir til að afla Við-
lagasjöði aukinna tekna með 1
stigs söluskattshækkun var til
umræðu og afgreiðslu i efri deild.
Einn stjórnarþingmanna, Stein-
grimur Ilermannsson (F), lýsti
sig andvigan þvi, að söluskattur-
inn yrði hækkaður til að afla Við-
lagasjóði tekna. Taldi hann skyn-
samlegra að framlengja eitt sölu-
skattsstig til 31. desember 1976.
Bar hann fram breytingartillögu
þess efnis. en lýsti jafnframt yfir,
að hann myndi greiða frumvarpi
rikisstjórnarinnar atkvæði. ef
þessi tillaga næði ekki fram að
ganga. Var tillaga Steingrims
felld að viðhöfðu nafnakalli. Já
sögðu 7 þingmenn, en 13 sögðu
nei. Aðeins einn þingmaður
greiddi atkvæði gegn söluskatts-
hækkuninni i efri deild, en það var
Geir Gunnarsson (Ab).
Frumvarpið um ráðstafanir
vegna oliuverðshækkana var af-
greitt sem lög frá neðri deild eftir
nokkurt þref.
Samkvæmt þessari afgreiðslu
hafa tvö söluskattsstig verið
framlengd og einu bætt við. Verð-
ur söluskatturinn þvi 20% frá og
með 1. marz.