Atuagagdliutit - 16.06.1955, Blaðsíða 21

MERARTAVTINUT
naujardluk naujarujugssuardlo
Kalåtdlit-nunåne naujat anginer-
ssait tåssa naujardluk (Svartbag)
naujarujugssuardlo (Gråmåge). Kav-
dlunåtut arxisa åssigingissutåinik
oKalugtupåtigut. naujardluk svartbag-
imik ateKarmat isumagå „tunua Ker-
ncrtoK". atcK tåuna atertårisimavå
sulue tunualo Kernertungmata, kisiå-
ne suluisa nue Kernertuvdlutigdlo
KaKortuvdlutik. mencuisa sivnere ta-
marmik KarKarigsuput, isigai augpa-
lugtut siggualo sungårtuvdlune ag-
dlcruata norpiangajåne augpalugtu-
raik milagtaKartumik.
naujarujugssuaK gråmågemik dan-
skisut ateKarpoic tunua suluilo Ka-
ssertoK-Kaumassugamik, suluisale
nuc KarKårigsuvdlutik. sianigisiug-
dlc naujarujugssup naujåinauvdlo
åssigingissutait ilisariuminaitsoru-
jugssungmata. naujarujugssuaK nau-
jardlugtut augpalugtoK-Kaumassunik
isigaKarpoK sungårtumigdlo siggoKar-
dlune numik erKaisigut augpalugtu-
mik railalingnik.
naujardluk Kitåta kujatåtungånina-
ngajak tiijgmiauvoK, Kap Farvelimit
Ilimanamut. avangnarpasingnerussu-
me KaKutigoKaoK. naujarujugssuardlo
Kalåtdlit-nunåta sineriaine tamanga-
jangnipoK. Kitane Diskobugtimit
a vangn amut takugssauvdluarneru-
VOK.
Kap Farvelip Diskobugtivdlo akor-
nane naujardluk naujarujugssuardlo
akuleritdlutik tingmiaussut takune-
Karsinaussarput, kisiåne imåitarput
naujardloKarnerussume naujarujug-
ssuit ikigtuinaussardlutik, naujaru-
taima atuartarsimang-
rmput
M. Kreutzmann, Kangåiniut, ukiut
40—50 sujornatigut atuartarnerming-
nik „Mérartavtinut" ima OKalugpa-
lårpoK:
— atualerKårfiga nunaKarfivtinit
Kangåmiunit avangnardliungåtsiar-
poK. Simiutap avangnåne Uiviling-
me atualerpunga. taimanc atuartu-
ssugut Katångutigit sisamauvugut,
linukuinardlo atuartarpugut, atatar-
put atuarlitsissorigavtigo Kajartorér-
pat aitsåt atuartaravta.
nunaleruteKångilagut umassuleri-
ssuteKaratalo, kisitsipajugtarpugut-
dle, ABD-nigdlo uvanga atuagaitar-
punga. agdlagtarfit pingasut agdlang-
niarfituaråvut. ilåne atåtarput pissa-
Kardluarsimavdlune unukut akime
nalaussalerangat atuagkavtlnik ili"
niarujordluta utaridssarparput. ilåne
utarKiniardlugo sinilerångat itersi-
ssarparput. iterune OKåsaoK: „å, aKa-
go atuåinaKigise". asuginåraugut.
taimåitordle sapåtit tamaisa nåla-
giartarpugut. nalungilaralo Kåumå-
mut 1 kr.-Kartoit.
atuarumanerussarpavut atuagå-
nguit itsarnitsat bibile maligdlugo
naggatågut aperssutigdlit, taissarpa-
vutdlo s-éralingnik, tåssa naKineK s
aluagkanut tåukununga sujugdlerpå-
mik naKineKarsimangmat.
ajoKip isigainik ivassul
1914-ime kingumut nunaKarfivti-
jugssuitdlo amerdlavfigissåinc nau-
jardlukitsussardlune. taimåinerånut
pissutauvoK inussautsimikut åssi-
gingmata. tamarmik mardluvdlutik
KeKertane sinerissamitune uvdloKa-
rumanerussarput nerissaitdlo åssi-
gigdlutik. taimåitumik naujardloKar-
dluarfiussume naujarujugssuarnut
amerdlasunut inigssaitarneK ajorpoK.
KCKertånguame naujat ineicarnersut
tamatigut takuneK ajornarncK ajor-
poK, naujåme uvdlumik erivåine
alautsinauvfeKartarmala (nasigfe-
Kartarmata). nasigtarfingmingne a-
naKartaKaut, anaisalo nuna naussu-
nut, pingårtumik ivigkanut, nauv-
dluarfingortitarpåt. ukiunilo ardla-
ligssuarne uvdlOKarfingmingnut na-
sigfingmingnutdlo utertuartussarma-
ta kisa nasigtarfiåne nuna portusu-
mik pingungortarpoK. pingartumig-
dlo KeKertane naujardluit naujaru-
jugssuitdlo ineKarfine pingut Kagtu-
nikutdlagssuångorsinaussarput.
OKautigerérpara naujardluk nauja-
rujugssuardlo siggumik nungajåtigut
nut Kangåmiunut uterpugut atuar-
fingmilo, tåssa oKalugfiup Kaliane
atuartalcrdluta. atuarfigput angisu-
ngilaK, 10 m inorpå. KerKagut nerri-
vigssuaKarpoK igdlugtut uvingassu-
nik agdlagfilik. Kinguagut ncrrivi-
nguaKurpoK ajoKip agdlagfianik. ag-
dlagtarfigssuaK nutagaK kånere ait-
sangassorujugssuit påtungånipoK,
atuagaisivinguardlo imaisagtOK tali-
sisimavoK, tåssaniputdlo agdlagtar-
fit, atuainiutit ivssunerit såneritdlo
agdlarKigsårfivutdlo. igalåt såniput
puiaussat angmalortut Koruårtut tor-
dlugkåt Kavterutit, kissarssutdlo ula-
mertoK pisoKaK, tåssa kisimik taisi-
naussåka. å, åma nunap åssinga ki-
salo tugdliup teriangniavdlo niaKue
kingugtitat. use åma nunap åssinga
angmalortoK pigårput, Kalaserssuålo
nerutusorujugssugame Kalåtdlit-nu-
nata avangnamut isua tikerérsimavå.
taimåitordle påsissutigivdluartarpar-
put ajoKivtinit iliniartineKardluar-
dluta. tåunale kingorna asimioKar-
fivta ajoiiianut autdlarsimavoK, tu-
sarparputdlo Kuperiarmat pugutarta-
rlnarsimagåt.
taimanikut ajoKerput Eliarse utorv-
KalerérsimavoK, måssåkutdlo ernau-
sautigigångavko tupigissarpara su-
liagssaminik åtdlussivdluåssusia. atu-
arfigput utorKarmut sulivfigisavdlu-
go peritingnångitsuvoK. issilerångat
Kilåva ilumik ulivkårtarpoK. kissar-
ssutå unagdluartaraluarpoK, ilanile
nunap tungånit anordleriartoK ilung-
ntuinaK putseriardlune atuarfik put-
sumik ulivkårtarpoK uvaguvtinut nu-
kagpiarKanut KungujorKajånarsiv-
dlune, tåssa atuångitsorumanermit-
ajoKerput tåissaungitsumik atuarti-
taminut asangnigtuvoK. ilame tamav-
ta aKagsutenartipåtigut, taimaingmat-
dlo igtoringitdluinardlugo ajoKigår-
put. issilerugtorångat inip Kingua
kiaup angusinaujungnaerångago so-
runa ajoKerput iserdlunilo kamig-
dlartarpoK, kissarssutdlo unguldlugo
agssavut agtussariardlugit ajonivta
isigai kissagsivdlugit ivalersarpavut.
augpalugtumik milaKartut. nalungi-
nerpiugdlo sok tåssane milaKartut?
tamatuminga ilisimangnigtut amer-
dlavatdlångitdlat, taimåitumik oica-
lugtuarilårdlara:
piarait tukerångamik soruname ne-
rissarianarput, angajorKåvisalo ner-
dlersugarissarpait. imalo nerdlersor-
tarpait, uvdlumingnut meriardlutik
siggutik piarKamingnut isåutarpait.
piaritat milånguaK tåuna augpalugtoK
takugångamiko ikugtalersarpåt, a-
ngajorKåvisalo kingmiamik ilå oriar-
tarpåt, aulisagånguaK imalunit agssa-
giarssuk avdlalunit tamåkua åssigi-
ssåt. OKiimiutagssamininguaK sig-
gungmik nuanik kissarpåt tauvalo
siggugtik piaritanut^isautdlugo, tai-
mailisimassarpåtdlo piantamik ilåta
kériagkane unioKåtåriardlugo kinig-
ssåta inigssåtalo tungånut. tauva
OKumigagssaminermik angajorKåve
kissaKariugtarput, taimailiortuartar-
putdlo piareatik tamarmik Kårsitdla-
rérserdlugit. Kårsitdlarnerat malung-
niutarpoK sigguararssuarmingnik ki-
seriartarungnaerångata.
hanse.
ajoKip sujugdliarssåp nålangisårlu-
nut periausia.
ajoKerput utorKarssugame tusilar-
torujugssuvoK, sajugtorujugssuvor-
taordlo. soruna ilane tusilarnera ku-
janåinartarpoit, atuagagssaK ilikar-
dluarsimångeriardlugo ilåtigut ingå-
luinaraluaråine malugineK ajormago,
asulo sujungnangiajumatunermit Ku-
janartaKalune. nålångisårtunigdle
issigisavdlune nuånaringivigpå. a-
tautsimik kamagtitdlugo takusimava-
ra. ilame ilåne nålångipatdlåluatsiar-
tarunaravta, åmalume ånersitsineK
nuånarigunånginamiuk.
ilåne-una atuartitdluta nipiliortu-
gut tanertaraluaråtigut ilavul kåmu-
mivdlutik nipangingilertortut nikuit-
dlune ima suaoråtigut: „Gute mitau-
tigerKungilaK. sumingme inuk sia-
ruarterigune kingunerinik katerssui-
umårpoK.“ — KaKugo Gutip aperig-
panga: kiap-uko atuartitai taima nå-
långitsigissut? — uvanga KanoK oicå-
saunga —! ... sulilo oKausia uvdloK
måna tikitdlugo tusaritortarpara,
ulornarssup ajoKersortigissavta issi-
kua ersinardlunilo atarKinarpalussu-
sia.
ajoidp imakuliussissuarå.
igdluanut sangmilerdlune issile-
rugtorångat atuarfik najugagssau-
jungnaertarpoK. agdlangniartitdluta
agdlagtarfivut anersårfigalugit sa-
lingniaraluardlugit KaKungnagtalerå-
ngamik atuarfiup Kianarnigssane ila-
navértarpå, blækitdlo tamarmik ilu-
ngerérsimavdlutik. nuåniluatdlagta-
Kaordle ajoKerput oitarångat igdlu-
mingne atuartalisassugut, tåssalume-
åsit kilitap Kupå Kulåkérdlugo, av-
guarajugtaramisigume isernivtine.
åmalume åssiliautaisa Kiviatdlfinig-
ssåt pilerinaKutaussarame, pingårtu-
mik Lutherip åsserssua issikuminar-
tarame. ila, KanoK silåinalugtigissa-
raluarnerpugut, asulume taimane ne-
Kituninermit orssukulugsungnimiuti-
tarunardlugit.
atuaKativta ilåt uvavnit angajug-
dliutsiartoK ajoKivtinit asaneKarneru-
ssarpoK. atuarnigssarput sujoreutdlu-
go avangnamukarérsarpoK, tåssa i£'
dluane atuarnigssavta tungånut. ajo-
Kikut pårssuånut iserångavta atuaKa-
terput tåuna sujumortarparput Kitug"
tulingmik pujortatårdlune ajoKerpul
imakuliukå, asulo Kitugtulik atuga
kussanaKalune. usorssisimårnermine
pujortautip agsugtå marraK Korsuk
tugtunguamik åssiliartalik Kimerdlor-
titarpå. tåssame Kalarérsimassarpa
Kagdlerérdlugo. ajoKivta „igassoriv-
dluavigtarpå“, imakuliortigissara-
miuk. usornarpatdlårtarpon Icilita-
mik ivssujårssuarmik akigssarsissa-
rame. ajoKivtame agssuariniartångib1
tamåkingnik iliarssuvdlune mérau-
nerminit sukulumalersimangmat. u-
vagutdlo malerarissåinarparput a"
mitsumik sukulorsimåriardlune P1"
nguartitsitdlarKingrierussarmat.
(tugdlianik ilåtigut pinguartar-
nermik, sujugdliarssuit perKigsd'
ssusidnik il. il).
Michelangelomik oxalugtuax
(nangitat.)
taimailissordlo kivfat uterdlutik ti-
kiuput nalunaerdlutigdlo igdloKfli'-
fingme angumik tåunausinaussumik
takungnigtoKarsimångitsoK.
„tamåna soKutåungivigpoK," ni'
viarsiaK Kungujulavdlune oicaluler-
poK, „naneréravtigo," MichelangelO"
lo sågdlugo nangeraigdlune: „puiu"
sångilavtigit;“ tauva måtuvfiup tu'
ngånut histerdlutik autdlarput.
Michelangelo Marcokune unuivo>k
aKaguanilo uvdlåkut KanoK pisima"
nine tamaisa OKalugtuarai.
Marcop tusagkane uisåtdlautigc"
Kai Michelangelo igdlumingnit Kiniå-
simangmat; eriiartussissoK Buonarot-
ti agssuarigaluarpå akerdlerinagule-
Michelangelolo Florensemut anger'
dlarKuvå. nukagpiaraK piumångika'
luarpoK, påsivåle Marcokunéridgs1'
naujungnaerdlune. taimåitumik au1'
dlarasuarpoK siutitune Kimugtigalu"
go, Florensemutdle pinane avKUtig'
ssane tunuinardlugo Pisainut inger'
dlaorpoK.
aitsåt autdlatsiåinardlune suaortaf'
palugssuaK tusaleramiuk periaK*1’
tåuko ingerdlåt igpagssaungmat na-
pitai, måtuvfingmingånit uternerdh1
tik sukalissåKalutik avKusinikordln'
tik tauvauko tikiutilersut. man«l°
angut inusugtoiv Mario ilauvoK, isSl
kualo nuånårpaloKaoK niviarsiaK
nileralugo Kimugserdlune. Micbc
angelo erninaK aperåt sumukarnia1
nersoK iluanårdlutigdlo KanoK ili°*
niarnerigalua tamåt akornuserdln1
narpåt.
„ilaginiartigut,“ Contarini oKa
poK, „atåtat oKaloKatigisavara 0l'at
lugtutisavaralo erKumitsuliornermu
tit-
at
KanoK pisinautigilerérsimassu
tauva Kalipainermut iliniarnigsS
akuerivdluåsavå.“
Michelangelop nalungilå Contari11'
Florenseme niuvertorssuit pingåri,c
rit ilagigåt, taimåitumigdlo angån’,'
tåussuma oKausé tusåginarnaviånM1
une
id'
kai. kisiåne iluagtitsisångikaluaP
aluagarssortiniåinarneKarunilo
mårKilerssårpoK, taimailiornigssan
lo sujumut aulajangiuterérpå Flore
seliagssat ingerdlaKatigilersinagh- ^
sut tamarmik nålarulungnarsiP .
KularutigissagssåungilaK erKartll*‘
ssup Buonarottip erne kamåutorol °
ssusimåsagå taimåitordle åma
målugisimåsavdlugo.
(normume tugdlerme nas»°v
22