Atuagagdliutit - 28.07.1955, Qupperneq 9

Samit nungutitausanerput ?
aussatdlarångat takornariat sujor-
^arnit amerdlariåinarsimavdlutik
kinmarkimut tikiussortaraut seiiineK
kåvInarloK låpitdlo imalunit ing-
Wjngnut taissarnerat maligdlugo: sa-
lr>it ussagiardlugit. seKinermik kåvi-
nartumik takornariat ilane pakatsi-
ssarput aussame tåvane nuiassartor-
ssångmat sap. ak. ardlagdlit seKineK
^kutisanane, samitdle pakatsisitsi-
ajorput. samit Norgep avangnar-
P>åne sumilunit nåpitagssaussarput,
aussame Katsungassalitdlarångat
dkiumilo anorerssuartalitdlarångat,
seKinerssup tarrisaertup atåne ukiuv-
alo unuane arssarnerigssuarme. sa-
11111 pinertorujugssuput ukiume isser-
SsUaK ilåne -s- 50 anguvdiugo issig-
tartoK akiorsinauvdlugo. inuiait tåu-
k°_ inussutigssardliorneK inuiangnit-
dliinit avdlanit akuneKarneK patsisi-
Salugo lcangale nungusimångingmata
jtipigingitsugagssåungilaK, Kanordlo
Pivdlutik pissutsine åssigingitsune
lngmingnut pugtåtuarsimanerat ukiut
Wsinterpagssuit tårtuåne inuiasali-
kd tåuko erKumitsut nangmingneK
angigissartåtut toreortauvoK.
samit kikupat? sumit pissupat?
aP_erKutit tåuko akiuminaitsorujug-
ssflput. tamatumunga tungatitdlugo
erKoriainerit ardlagdlit sarKumiune-
Kartarsimagaluarput agssainertigut-
navssåt nutåt pissutigalugit isu-
PiåkiginarneKartarsimavdlutik, ku-
{arnarpordlo samit ångigissartåt
JPuiait tåuko alugartussutsimit kuja-
|anit nagdliutumit KerdlerneKardlu-
tlk nungutitaoriartinagit ilisimatut
Pasisinauneråt. sorssungnerssup ki-
Pgugdliup kingornagut samit nungu-
Ptaunigssåt ulorianautilerujugssuå-
^SorsimavoK.
. samit erKartorniaråine puigorta-
^aKångilaK saminit Finmarkip nar-
Ssarssuine angalåinartuvdlutik inu-
Ssunit avdlanik åma sameuarmat.
aautsorssutigineKartarpoK silarssuar-
I)le samit tamåkerdlutik 2/3-é Norge-
ttle najugaKartut, saminitdle Norge-
najugaKartunit 22.000-iussunit
arnerdlångitsut kisimik nugtartuput.
^954-ip autdlartinerane Finmarkimi-
samit nugtardlutik angalassut
^150 tåukualo saniatigut 700 tugtute-
aat'neK tapertaralugo inutigssarsior-
ak sivnerussut 20.000 migss. amer-
Planerssaisa imaK inussuteKarfigine-
j'Pvåt, tåukulo sujulé ukiut tusinter-
Pagssuit ingerdlaneråne piniarner-
^Pk aulisarnermigdlo inussutigssar-
SlUteKarsimåput. KularnångilaK samit
’PSnåkut nugtardlutik inussut Kangau-
j^fussoK åma piniarnermik inussu-
'gssarsiuteKarsimagaluartut. nujuit-
^Puik tugtuteKarneK pisoKarssugunå-
^gilan, samitdlo ukiup 1000-ip sujor-
agut piniartusimagunarput pingår-
Pjuik tugtut nujuartat piniagaralu-
taimåitumik ilumungilaK samit
t Pfgemiunit avdlanitdlo Norgeme
. kornartaussutut issigineKartarmata,
'Oiunardluinarpordle samit Skandi-
aviame sermerssuaKarnerata ki-
SUgdliup nalåne tamåne inuatuau-
„ ’Psssut erKortumigdlo ingmingnut
s rgemiunit tamanit norgemiuneru-
Plut issigisinauvdlutik.
samit nugtartut ijarpagssue iperto-
(jj Stigdlo pitsoKaut. 60%-é 200 inor-
ain ^ tugtuteuarput. tugtut taima
ei'dlatigissut ilaKutaringnut pinga-
jn?^k nieralingnut ikingnerpåmik
tu ,.sfutigssatut nautsorssuneKarput.
t 8 PteKarnerpåt 3000 sivnerdlugit
jjjjPteKartarput, taimåitumigdlo
ata?,Utut issigissagssaunatik, tugto
Plaf 61t 180 kr.-nik nalilerncKartar-
tUn 'i sv.enskit tugtutigdlit kussanar-
Uij,1,' igdlorssuagdlit moderniussu-
JHu -0 biligdlit sujumugagssaussar-
anialo samit amernik takisunik
Kivdlalårtuinarnik kamigpagdlit nu-
nåinaup avauserngisigut knallerter-
dlutik ingerdlaortut akugtungitsumik
nåpitagssaussarput. samimik takusa-
galuaruvit Kavsinik tugtuteKarne ra-
llik aperitdlariaunago. åssigisavå
Norgep avangnårssuane Finmar-
kip narssartarssuine samit najn-
gaKarput tugtiiterpagssuaKardlu-
tik. ukiume issigigssuaK 50
anguvdlugit issigtartoK mdssa
ildne kågtaraluardlulik akiorsi-
nauvåt, atugarlussuserdle kuja-
timingnit tdkutoK kulturiming-
nigdlo ingmikukajåK ilumik na-
vianarlorsiortitsilersoK akiorneK
sapisånguatsiarpåt. avisiliortoK
norgemio Idar Kristiansen samit
akorndnitarsimassoK uvane inui-
ait tduko erKumitsut pivdlugit
OKalugpalurpoK.
inuk nalussardluinait Kavsinik ani-
ngaussauteKarsoralugo aperigugko.
sorssungnerup sujornatigut Norgep
avangnå Norgep ilånit soKutåungine-
russutut isumaKarfigineKartaraluar-
poK. aniguisitauneruvdle kingorna-
gut pingårlumik Finmarkime pissut-
si t avdlångordluinarsimåput. sordlo
naluneKångitsoK tyskit 1944-me tu-
nuariartornermingne ikuatdlangne-
Karsinaussut sut tamaisa ikuatdlagsi-
inavait Lyngenfjord tikivigdlugo,
sorssungneruvdlo kingorna sanaor-
tugagssarpagssuaicarsimavoK. uvdlu-
me Finmarkime aserugaussut sanar-
KingneKåinarsimångitdlat åmale mi-
kingitsumik sujuariarneKarsimavoK,
pingårtumik igdlut inigissat tungaisi-
gut åmalo Kåumarsainermut inulig-
ssarsiornermutdlo tungassutigut. ta-
m&nalo peKatigalugo samit pivdlugit
alcissugssåussusermik inisigisimaneK
eKersarneKarsimavoK. akilerårutit
angnertunerssuat pissutigalugo samit
nugtartut ilarpagssue aulajangersu-
mik najuganalersimåput. Finmarkiv-
dle narssartai angnertorssuit tugtute-
Karnermut taimågdlåt atorneKarsi-
nåuput, taimailiornigssardlo samit
kisimik sapingilåt. taimåitumik mii-
na nålagauvfiup sulissutigilersimava
samit angnerussumik tugtuteKarnig-
ssamut kåmagtordlugit tapersersor-
dlugitdlo.
taimailiorneK åssigingitsutigut
ingerdlåneKarpoK. tugtuteKarfiuneiu-
ssune toKoraiviliornigssamik piler-
ssårutit sujugdlermik taissariaKarput.
toKorainerme periauseK pisonaK sule
måna atorneKartartoK nåmaginånge-
KaoK. tugtut nigarniumik pissarine-
Kartarput savingmigdlo kapineKartar-
dlutik. toKoraiviup nalåne tugtorpag'-
ssuit toKoragagssaussarmata toKorai-
neic iluamérsumik ingerdlåneuarneK
ajorpoK. tugtut toiuitat ilåne agtorne-
Karatik uvdlut mardluk uningatine-
Kartarput, taimaingmat neitå auianig-
dlune sivisumik pigissagssaujung-
naertarpoK nunanutdlo avdlanut tu-
nineK ajornarsissardlune. toKoraivig-
lågssat sananeicarpata tugtut loKiine-
Kartut neiuit pitsaunerujugssuångu-
saoK; tugtuvdlume neaå suliarivdlua-
gaK piumaneKaKingmat nalagauvfiup
taimailiornera silatusårneriinguat-
siarpoic.
saminut iluaicutigssångordlugit pi-
lerssårutigineKartunit avdlanit måko
taineKarsinåuput: atuarfik merssug-
kanut saunernigdlo sanånut samit su-
liarissartagåinut sungiusarfigssaic,
højskole soraeruméruteKarniarane
atuarfiussartugssaK, politit tugtunik
nåkutigingnigtut amerdlisitaunigssåt
tugtut tigdligarneKarpatdlårungnaer-
Kuvdlugit åmalo Finmarkip kigdli-
ngatigut tugtut Karssusinåungisånik
taluliornigssaK.
upernalernerit tamaisa samit lug-
tutitik ungordlugit sinerissamukåu-
tarpait, ukialerneritdlo tamaisa ti-
måta narssarssuinut utertaraut. taima
angalanea ilåne 300 km-nik isorar-
tussuseKartarpoK — åle nardlumui-
nårdlugo!
taimatut uteKåtårneK pissariaKar-
nerame? sorme samit aussame ti-
måta narssarssuiniginartångitdlat
tugtutitik ilagalugit? taima aperiuma-
ssoitarsinauvoK. kisiåniliuna aussa-
me tugtunik sinerissamut ivigarto-
riartitsissarneK pissariaKardluinar-
toK umassutit ukiume nerissagssaKar-
niåsangmata. tugtorpagssuit aussåkut
timånitlnåsagåine aputaernerane or-
ssuaussat ukiume nerissagssaraluatik
tutdlardlugit sujungnaerlugssauvait,
orssuaussatdlo naujartortarnerat ar-
réKingmat ukiut 20—30 Kångiugpata
aitsåt nerissagssaKarKilisagaluarput.
taimailisagaluarpat KanoK pissonar-
nigsså aperKutigissariaKångilardlu-
nit. tåssa tugtorpagssuit perdlerdlu-
tik nungusagaluarput. taimåitumik
upernåkut tugtut Kenertaussarssuar-
nut Finmarkip kangerdlugssuisa k(-
ngortut tatdlimaussut akornånitunut
ungorncKartarput. KeKertaussatdlo
napivdlugit taluliortoKartarpoK tug-
tut ingmingnut akulersuterKunagit
ivigartorfigssardlo pitsaunerussumik
atorneKarsinaorKuvdlugo. taimåitu-
mik månåkut Norgep Finlandivdlo
akornåne talorssuarmik sananiarto-
KalerpoK nunat tåuko mardluk tug-
tuisa ardlamik ukiume neriniarfig-
ssåt aussaunerane tutdlårissagså-
ngingmåssuk. taluliaK Norgep akiler-
tugssauvå Finlandimit tapivfigine-
Kardlune. sananigssålo 5 mili. kr.-nik
akeKartugssatut nautsorssuneKarpoK.
månåkut Finmarkime tugtut
95.000 migssiliorpait, tåukua sania-
tigut Tromsime 2000, Nordlandime
22.000 migss. kujasingnerussumilo
Trøndelagenip, Opplandip, Hede-
markip avdlatdlo erKåine 30—35.000
migss. tåssa Norgeme tamarme tugtut
nujuitsut 150.000 erKåinlput. tugtut-
dle amerdliartoKaut. Finmarkip tug-
tue sorssungnerup kingornatigut
40.000-inik amerdleriarsimåput, suli-
lo amerdliartordluardlutik. måssa
Finmark isorartungåtsiartorssuga-
luartOK, tåssa Danmarkimit angneru-
ngåtsiardlune, taimåitoK naggorigsor-
ssunginame tugtunut amerdlavatdlå-
nut neriniarfiusinåungilaK. nautsor-
ssuneKarsimavoK amerdlanerpåmik
tugtut 125.000 Finmarkime ncrissag-
ssaKarsinaussut.
låpit oiiause —- imalunit samit
nangmingneK OKartarnerat maligdlu-
go samigicl — ukiorpagssuit inger-
dlaneråne nunat kigdligissamik oKau-
sinit sunerneKardlutik åssigingitsu-
nut Kavsinut avgordlutik ingmikut
mikingitsumik avdlånguteKarsimå-
put. taimaingmat erKornerusaoK oKa-
råine samit åssigingitsunik Kavsinik
OKauseKartut. samit Helgenlandime
Nordlandimitut samit Finmarkimiut
påsisinåungilait, åmalo kingugdlit
taineKartut samit rusit nunånitut på-
sisinåungilait. taimåitordle Tromsi-
me Finmarkimilo samit tamarmik

„Jutho- CmånamitoK, ungat“ne Storøen.
„Jutho“ i Umanak — i iiaggrunIrn ses Storøen.
Foto: Herluf Rasmussen.
9