Atuagagdliutit - 28.07.1955, Qupperneq 19

naussut umassunik inussutigdlit —
(DanmarkimisaoK naussoKarpoK
„neidtumassunik“. taimciitordle
tamåko nunane kiagtune nåpitag-
ssauneruput, Kavsérpagssuarnig-
dlo ugperissapilugsiornermut pi-
ssåssarput. ilisimassagssarsiortut
ardlarit tikikångamik nalimingne
inussut tupigusugtitarpait takune-
rartaramikik naussut „neidtuma-
ssut“; ilaitdlo ima agtigissut tåssa
inuitdlunit tamussiutardlugit).
agdl. G. Dener-Madsen. nugt.
Hendrik Olsen, Upernivik.
naussut neKitumassut — pi-
ngårtumik Kalipau'tigigsårtunik
nugtartunik åssilialiortut ardlarit
issåinut —• nunarssup naussuisa
soKutiginarnerssarmguatsiarpait.
isumaKarnaraluarpoK naussut
taimåitut erKardleriginåusassut,
kisiåne taimåingilaK. åssigissuti-
tuaråltdlo umassut pissarisinau-
ssaramikik nerivdlugitdlo. kisiåne
umassut KanoK agtigissut nerisi-
naunerpait? ilisimassagssarsiortut
ardlarit oKauseitarput naussunik
inugtortartunlk takusimavdlutik.
imåitumigtaoK amerikamio Ray-
mond Duncan oKaluasårpoK: Ni-
caraguame autdlainiartitdlune
1917-ime tupagtineKarsimavoK
Kingmime ånilångarpalugtutut Ki-
lungneranit. nivdlianeratalo tu-
AKTIESELSKABET
DET DANSKE
KULKOMPAGNI
KØBENHAVN
danskit aumarutigssaerniartut
penatigit
ngånut ingerdlagame orpit akug-
tunerånut Kaumanerssamut anit-
dlåupoK, takulerdlugulo Kingmi-
ne naussorssup KaKortup oKumiu-
simagå. savine tigunasuariardlu-
go naussoK kipipatdlagpå. sikun-
tigån atauserdlunit kingusinåra-
luarpat KingmeK ineKarérsimåsa-
galuarpoK.
Kingmerdlo ajunångajangner-
minik ajoKusersimanersoK oKau-
tigingilå.
hollandimio Trapaghen misigi-
ssaKarsimångilaK. Brasiliap orpig-
pagssuinut ilisimassagssarsiortit-
dlune takusimavå naussup åpakåK
inerdluarsimassoK nerigå. tupang-
nermitdligoic takussane ikioriar-
sinausimångilå.
oKalualåt tåuko mardluk tyski-
mit naussorsiortumit Carl Li-
chersimilt nagdlerneKarput. tåuna
Madagaskarip orpigpagssuine
1878-ime misigissaKapilugsima-
vok. angut tåuna ilisimassagssar-
siordlune ingerdlavdlune inuit ti-
klsimavai naluneKångitsut nuju-
artaussut Mkodup najugagssar-
Kingnerane najugaiiartut. tåssani-
lo takusimavå niviarsiarånguaK
naussuinit „inugtumassumit xne-
KartoK. taimane tåukunane pig-
dlineKarsimavoic niviarsiånguar-
dlo nersornarsardlugo tikuarnc-
KarsimavoK naussup tåussuma
Gutianut pigdliutåusassoK. tåussu-
map atissatåriguerutdlune nau-
ssok ornigsimavå, naussorssuvdlo
1V2 meterisut portutigissup ivser-
sornera kugårtoK imerfigilersi-
mavdlugo. tauvale naussup pujo-
ralangnut mitdluaultaisa såkorto-
Kissut sågsimavåt talertutdlo ni-
viarsiångup timå eititertordlugo.
taimailineKarérmatdlo naussup
muleKutai 12-iussut 2—3 meteri-
sut siligtigissut 25 cm-isutdlo iv-
ssutigissut aulalersimåput. tåuku-
lo niviarsiånguaK morssugtivig-
påt, taimailivdlunilo naussup ne-
rinera autdlarnerpoK. Carl Lichers
nangigpoK: minutit 15 Kangiung-
mata niviarsiånguaK nunguving-
neKarpoK.
Carl Lichersivdlo oKalualåvane
soKutiginartunut ilauvoK tåssa
taima pitdlinigssaK nalunaenutap
akunerinik ardlalingnik sujorKut-
dlugo ervnguneKarshnangmat si-
pånguaratik. taimåitumik-una hr.
Carl ajungitsoit isumaKarnaku-
jugtoK imertarfingme narKanik
takusseKåtårpatdlåluatsiarsima-
ssutut...
OKalualåt taima tupingnartigi-
ssuit måne OKautigineKångitsunik
ilarpålugssuaKaraluartut, avdla-
naimtigåt ilisimassagssarsiortut
tamåko naussut ilaminmguinig-
alunit savingmik ilångarseriar-
dlutik angerdlåussaKartånging-
mata. tauvalo åma naussup angi-
ssusianik ussersautainigdlo nalu-
naeruteKartångitdlat, * itaimåitu-
migdlo ilisarerKingneKarsinåu-
ngitdlat sumivfilunime nanerKing-
neKarsinaussaratik. angutitdlo
tåuko någdliuperårdlutik naussu-
nik avdlagissanik angerdlåussag-
ssarsiortussut påsineK ajornaitaut
tåuko ilåinaisalunit naussoK tai-
måitoK atauslnardlunit nunanut
sujumukarsimassunut tlkiusimå-
ngingmåssuk' måssa souutigine-
ivartorujugssusagaluartoK.
taimåitordlime naussoKarpoK
„neKitumassunik“ måssa taimak
angitigingikaluartunik. tåuko a-
nginerssaisa ilagåt Nepenthesimik
taissagaic, tåussuma teriånguaK
nerisinaugaluarpå; kisiånile sule
nerineKarnigssane autdlartltdluå-
ngitsoK mangiardlugo anitdlag-
tugssaugame. taimåitumik oitau-
tigineKåinartariaKarpoK pigdlertat
naussut taimåitut nerissartagaisa
angnerssarigait.
naussut tamåko neKitortartut
— imalunit uniailugtortartut —
nunane kiagtunmeruput. tamanit
soKutiginarnerssaråt Dioneamik
taissagaK „niviugangniamik“ ate-
KartitaK; tåssa tamåko inussute-
Karfiginerungmagit. Dionea såtu-
kujuvoic mikissuvdlune pilutaKar-
dlunilo angmalukujugtunik sinai
tigutsisilingnik.
tigutsisit tåuko kussanavigsu-
mik sanåuput( atortarput), tåssa
amilimårtugamik sinaitdlo kapi-
nartunik akulikitsunik Keratasu-
nik ingigigsunik naitsukujunik
såkuligauvdlutik. pilutardlo Kiter-
niigut agtorneKarune ernlnardlui-
naK KugdlugtarpoK sordlo iriver-
sarfik niatussoK. matugpatdlo si-
nåne såkue ingmingnut katiguti-
såput sordlo agssait pårdlagsima-
ssut. pilutap tåussuma KerKanlput
napassunguit Keratasut pingasut,
niviugkavdlo tåuko ardlåt kag-
dluatsiarpago sikuntip 100-riarne-
rinåne Kangale piniut matorlsaoK.
niviugagdlo aulagsarigkaluaruni-
lunit agsut inortuissugssauvoK.
tauva niviugak arrortikiartor-
tarpå nerilerdlugulo. piniut taima
pissaKarsimassoK isiverKisångilaK
toKuj artortarpordle katagdlunilo.
uniailugtortantut soKutiginar-
tut ilagåt oKautigerigarput Ne-
penthes taineKartartoK „imisivig-
talik“. orpigaussauvoK pilutaKar-
dlune takisunik amertut issiku-
lingnik, naussortaisa nuinipoK pu"
toK tåunalo piniutigå. tåuna ma-
tussaKarpoK aitsåtdlo sulisinångo-
rångame tåuna magpersinauler-
sarpoK. matuale agfåinarmik ang-
massarpoK nangminerdle aulasi-
naunane sordlule naussumut imek
isernavérsårtinartarå sialugsiuti-
tut.
isertarissap sinå tipigigsumik
takuj uminartumik .ivsersorpok-
tamåkulo alapernaitsut tåssunga
mitarångamik „imisiviup" iluanui
nåkartarput KaKerKingnavårdlu-
tigdlo. „imisiviup“ atå pingasu-
ngordlune avitauvoK, tåssa Kulå-
nit atånut åssigmgitsut pingasuv-
dlutik. KutdleK pujagtorujugsså'
vok tugdlialo børstiussaKarpok
åmut uvingassunik, atdlerdle sule
ilaminit pujangneruvoK. naussup
tåussuma atå imeraussaKarpok
umassut aKajaruanltartut saftit
åssipajuinik, pissarissardlo tåssa-
ne arroriartortarpoK naussumut
nerissagssångordlune.
tåuna naussoK Kavsingordlune
åssiglngitsuvoK nunanilo åssigi-
ngitsune naussardlune. pissåinar-
minigdle umåssuiteKarsinåungina-
me naussutut avdlatut sordlaKav-
poK nunamit åma umåssuteKar-
dlune.
nunane kiagtune åssiglngitsLi-
nigtaøK peKarpoK sårdlo Sarra-
senia åma Darlingtonia. tåuna ki-
ngugdleK kiagtormiut pigdlerta-
nit ajoKuserneKartartut nunauti-
mik naggorigsagkap sinåne nak'
titarpåt isumaKaramik pigdlertat
nunautimingnut ajoKusiniaralU-
artut tåuko nerissarumårait.
geodætit amerikamiut
Ausiait pigissåine
Gabel-Jørgensenip inugsuliåta aseror-
neKarnera il nar in cKangi tsoK.
Ausiangnit nalunaerasuautigik?'
KarpoK iinerigsormiut uvdlune ki"
ngugdlerne malugisimagåt inugsug'
tik amerikamiunit aserorneKarsini‘7?
ssoic inugsuk tåuna 1928-me dansk1
geodætit oberst Gabel-Jørgensenin>llv
pissortaicartut nåpagarisimavåt, i»lC7
rigsormiutdlo nuåneringilåt inugsk*t
nunaKarfingmik nalunaerKutariss*
kamanaitsumik pineKarsimangniat‘
åmagoK Imerigsume helikoptcl
angutinik sisamanik nunigussiss0^
takuneKarsimavoK. Ausiangnisa°_
OKaluserineKarpoK Iginiarfiup sama
neinuit ardlagdlit helikopterimik 111
niguneKarsimassut tangmårdlutig111 J
landshøvdinge ilisimatitsi''a
amerikamiut tamåko tåssaungm8,
geodætitut Imerigsume ugtortaissn.j
najugkane avdlane, ilåtigut Ausn
pigissåine kujatdlerne, ugtortaiSs
KarportaoK, ugtortaineritdlo tamaa_
Danmarkime nålagkersuissut isU
KatigineKarnerisigut ingerdlånek* ^
put. inugsup aserugausimanera. d
gausimanera) amerikamiut pas111 e
dluinerisimåsavåt, landsliøvd11 °c
oKarpoK, ajoKuserneralo soruna^,^
piårnerpåmik iluarsineKartar111
saoK.
20