Atuagagdliutit - 09.11.1967, Side 15
nåpertuivdluartumik narrutsangneK
ukiut 450-it matuma sujornatigut Martin Lutherip agdlagkane
Wittenbergime OKalugfigssup matuanut ivertipai
Chris Parømit
1517-ime sbruname Wittenbergime uivssumissutigineKarpoK iliniarnerttit ili-
niarfigssuåne ugperissarsiornermut tungassutigut professoriussup narrutsangni-
ne pissutigalugo ilagingne aj or Unik isumdkérfigingnigtarneK pivdlugo isumane
95-inik ingmikortugdlit tamanut saruumiungmagit. professor, doktor Martin
Luther ingmikut itunik isumaKartarnermigut ilisimaneKarérpoK, kisidne taima-
ne silarssuarrruiut issdinit ndkuneuartugssångorpoK.
aitsåt sujugdlerpåmik agdlagångor-
dlugit isumanik taima itunik Luther
sarKumiussingilaK. Kåumåmik atautsi-
mik tamåna sujorKUtdlugo oKauseKa-
tigigpålungnik avdlåussuteKavigsunik
isumalingnik naKiterisitsisimavoK ug-
perissarsiornermigdlo iliniagaKardlu-
arsimassunut avdlanut nagsiussordlu-
git. agdlagkat tåuko Lutherip nangmi-
neK agdlagaringilai, kisiåne ajoKersu-
gaisa ilåta Franz Gtintherimik atig-
dlip.
agdlagkat tåuko sujugdlit Kiner-
dluagkanik OKausertaKarput angner-
tunerussumigdlo uivssumissutigineKa-
ratik. tåuko OKaloKatigissutigineKar-
nigssåt taimane Lutherip ersserKivig-
sumik kigsautigisimagunarpå. taimåi-
tumik agdlagångordlugit nalunaeruti-
ne 95-it OKautsinik påsiuminartunik
agdlagpai oktoberivdlo 31-åne, tåssa
iluartut uvdluat nålagiartorpagssua-
KarajugtartoK uvdlormik atautsimik
sujorKUtdlugo, OKalugfiup matuanut
ivertitdlugit.
agdlagkat tåuko 95-it uvdlumikut
atuaråine iluarsaerKingnerpalårtutut
OKautigineK ajornaKaut. agdlagkat
tåuko ilåne erssersineKarsimavoK på-
vip isumåkérfigingningnerata ilumor-
ssusianut agssortuissoK perdlontunar-
sisassoK. agdlagartanik isumåkéruti-
nik tuniniaissarneK torKavigdlugo ag-
ssortorumångilålunit, tuniniainermut-
dle ajortumik iliuseKarniarnigssaK
mianerssorKussutigalugo.
taimåitordle pingåruteKardluinartu-
oktoberip 24-åne agdlagkatigut au-
vartartup Kristian Egedep, Nungme
najugagdlip, tugtut pivdlugit aperKu-
tai uvavnut sarKumiupatit.
1) tugtut amerdlåssusiat najorKuta-
ralugo sume kulavaKarneruva?
tugtut nuliarnerisa nalåne (oktober-
ime) pangnerit kulavangnut akuliusi-
massut tamane amerdlaKatigikånertå-
sagunarput. 1959-ip kingorna novem-
berime decemberimilo Kangerdlug-
ssup kujatånit tugtorpagssuit Kanger-
dlugssup avangnånut ingerdlaortarput.
pangnerit avangnarparnerpaussarput,
kulavaitdle kujasingnerussumut ti-
merpasingnerussumutdlo unigarneru-
ssardlutik. aprilime majimilo tugtut
kujavarterKigtarput, kulavaitdlo piar-
Kivfigissartagkamingnut, aussaK ta-
måt najortagkamingnut, ingerdlassar-
put.
ukiut Kulit migssiliortut matuma su-
jornagut auvarfiup nalåne Nup pigi-
ssåne kulavait nåmagtugagssauneru-
put, avangnarpasingnerussume pang-
neKarneruvdlune.
tugtut avangnamut ingerdlaortarne-
rat uvdlune aulajangersimassune pi-
neK ajorunarpoK. sordlo aussaK tu-
påtdlautigeKåra kulavait norragdlit
tugtutdlo inersimassungitsut (pang-
nernik angisunik atausiåkånik ilag-
dlit) amerdlasorpagssuåkutårtut Ka-
ngerdlugssuarme avangnamut inger-
dlaornerat julip 20-ata migssånit au-
gustip Kulinganut. uvdlune tåukunane
tugtut 10.000-ngajait avangnamut
ingerdlaorput, taimaingmat' Nup Ma-
nitsuvdlo pigissåine kulavait norrait-
dlo ikileriarsimåsaKaut. tugtunit ukiup
ilågut avangnamut ingerdlaortartunit
amerdlanerujugssuit aussaK inger-
dlaorunarput. tugtut avangnarpasing-
nerussumut igdluarnerat silamik pi-
ssuteKarunarpoK. tugtut avangnamut
nugtut ilait kujavarKigsimanersut ili-
simaneKéngilaK, ilait imaKa upemåro
ku j avarKigkumårput.
pitsåusagaluaKaoK auvartartut avi-
sérKatigut Atuagagdliutitigutdlunit
påsissamingnik OKalugtuartaraluarpa-
ta, taimailiornikut tugtut ingerdlaor-
nerat maligtarineKarsinåusagaluarmat.
påserusungnåsaoK kulavait norragdlit
avangnarpasingnerussume månarnit
amerdlanerulisanersut.
2) tugtut KanoK amerdlatigaut?
tåuna ersserKigsumik akineK saper-
para. tugtut amerdliartortuarunarput.
aprilip autdlarKautånit 1965-imit
martsip 31-ånut 1966-imut Kitåne ka-
mik Luther oKalugtuarissaKarpoK, er-
sserKigsumigdlo ersserKigsarsimavå
agdlagkat isumåkérutigssat imalunit
påvip isumåkérfigingningnera tåssa-
tuåungitsut periusigssatuat imalunit
periusigssat angnerssåt Gutimit såi-
måuneKåsagåine.
agdlagkat tåuko atuaråine mardlo-
Kiussanik isumaKarneK påsineK ajor-
nångilaK. påvip isumåkérfigingnigtar-
neranik ajortumik OKaluseringnigtut
Lutherip sukangassumik igdluatungå-
tigut akerdlerai, igdluatungåtigutdle
ajortit isumåkérneKarnigssåt pivdlugo
niuverniarnermik årdlerKutigingnig-
tut aliasuteKartutdlo pivdluarKune-
KarKuvai.
Lutherip ersserKigsarumavdlugo
kigsautigå påve isumaKatigivdluinar-
dlugo, tamatumungale peKatigititdlu-
go ajortit isumåkérneKautigssånik
niuverniarnerup åmalo påvip isumå-
kérfigingnigtarnerata kisimik ånagtit-
sisinaunigssåt Kularutigalugo. pingår-
titdlugo takutikumasimavå ilagingnik
avdlångortitsiniartunginine. påsisima-
gunamagule ajortit isumåkérneKau-
tigssånik niuverniuteKartameK OKat-
dlisigissagssångortikamiuk nåpartaK
paugssanik imalik kukunialersutut isi-
mavdlugo.
Lutherip ama påsivdluarsimagunå-
ngilå inuit misigissusé måtunekarsi-
massutut itut agdlagkatigut tåukuna-
tigut KanoK agtigissumik magpiune-
Kartugssaussut, tåssame Tetzel-ip ku-
titdlugit tugtut 5000-it pissarineivar-
put, 1966/67-ime 5500-t migssiliortut.
nautsorssutigiguvtigo tugtut ajOKUte-
Kéngitsut 20 procenté (avingnerisa tat-
dlimait) migssiliortut pissarineKartar-
pata tugtut ikiliartusångitsut, tauva
Kitåne tugtut auvarnerup autdlartine-
rane 25.000—30.000-it migssiliorsimå-
savait — imaKa amerdlanerungåtsiar-
simåsåput.
3) ukioK suna tugtut nujuartat ku-
manigpat?
tugtut kumait 1952-ime tugtut nu-
juitsut peKatigalugit tåkuput — tåu-
kunénga nagsatarineKardlutik — ta-
matumalo kingorna tugtunut nujuar-
tanut siaruautilertordlutik. måna ili—
magissariaKarpoK K’eKertarssup tu-
nuata kujatånut tamarmut siaruåusi-
massut. tugtut kumait autdlancåumut
malugineKarpatdlårneK ajoraluarput,
aussaunerane auvarnerup nalåne ilua-
mik inerisimaneK ajoramik. månale
ukiorigsinerane tugtut ikigtungitsut
pissarineKartalermata malugilertorneK
ajornartångitdlat, taimailinerane angi-
sujussaramik.
Alaskamititdlunga OKalugtuneKar-
punga tugtut kumagdlit amé kumaKå-
ngitsut aminit akilerdluarneKameru-
simassut. tamånale imaKa sivikitsui-
narmik atassugssausimåsaoK.
Chr. Vibe.
Kristian Egedep OKausé Kup. 9-mitut
inersupavut.
ssanavigsumik angalaortitsivdlune ag-
dlagartanik ajortit isumåkémeKautig-
ssåinik nuisitsineratigut Kularutiging-
nimissålerérsimangmata. soKutiginar-
sinauvoK tuniniaissup tåussuma suli-
nera Kimerdlordlualåsavdlugo.
Tetzel Wittenbergimut tikiutingisåi-
narpoK, tåssa kurfyrstip Frederik Ili-
simatup Kursachsenimut tikiunigsså
kigsautigisimångingmago, kisiåne kig-
dleKarfik ima Kanigdlitigisimavå Wit-
tenbergime najugagdlit ardlagdlit or-
nigsimavdlugo agdlagartanik ajortinut
isumåkérutinik pisiniarfigalugo.
Tetzelip angalaneranut pissutaussoK
soKutiginartuvoK. Mainzimut KaerKu-
neKarsimavoK biskopiunerm.it Al-
brecht-imit. tåussuma aningaussat a-
migautigai akiligagssaKaKigame, påvi-
lo Leo X isumaKalersimangmat ajortit
isumåkérneKautigssånik Tysklandime
tuniniainigssamut pivfigssaulersima-
ssok biskope pasitsagsimavoK akitsu-
gaKarfigissaminut akiliutigssaminik
aningaussangnarniarsinaunigssamut
periarfigssineKalisavdlune.
ajortit isumåkérneKautigssånik tu-
niniaissarnigssaK biskopiunerup pi-
niagarå, ima iluarsartukumavdlugo,
50 procent nangmineK pigssarsiarisav-
dlugo. soruname nangmineK tuniniaiv-
dlune angalassugssåungilaK, kisiåne
tuniniaisitagssaminik torKaivdlune,
tuniniaissugssamisutdlo Tetzel Kiner-
på ajortit isumåkérneKautigssånik tu-
niniaitdlarKingnerpåt ilåtut tusåma-
ssaulerérsimassoK.
ajortit isumåkérneKautigssånik tu-
niniaissarneK kikunut tamanut ator-
poK, tamånalo akiussut iluarsartune-
Karnerata erssersipå. kungikormiut,
fyrstit biskopitdlo 25 gylden akiliuti-
gissåsavait. baronit, grevit åmalo må-
tuvfingne pissortat 10 gylden akiliuti-
ginartarsinauvait, kisiåne kikutdlunit
ikingnerpåmik 500 gylden-inik ukiu-
mut aningaussarsissartut akiliutigi-
savdlugit 6 gylden, sulissartut akili-
ssåsåput 1 imalunit lVa gylden, KanoK
agtigissumik aningaussarsissarnertik
nåpertordlugo. pitsut ajortit isumå-
kérneKautigssåt akeKångitsumik pisi-
nauvåt, kisiåne amerdlasorpagssuar-
nik KinussariaKardlutigdlo isinginiar-
tugssauvdlutik.
kisiåne inuit ilaisa ajortuliarerérsi-
massamik kisimik isumåkérneKarnig-
ssåt nåmagingilåt. sujunigssame ajor-
tuliagssamingnut isumåkérutigssanik
åma pisiumagaluarput. tamånalo ajor-
nåsångilaK ajortit isumåkérneKautig-
ssåt pivdlugo agdlagartamik pisigåine.
agdlagartat tåuko taimaiginardlutik
a j ortinut isumåkérutausinåungikalu-
Planlagt hovedentreprise er byggeprincippet for dansk
erhvervsliv i dag. Det betyder, at bygherren sparer tid
og besvær ved at placere det fulde ansvar hos AJS -
een kontakt og een ansvarlig, der garanterer levering
af det samlede byggeri til fastsat tid og fastsat pris.
Information og brochuremateriale med eksempler
på byggerier udført af AJS kan fås ved henvendelse til:
arput. ångiarfeKartariaKarpoK påve
sivnerdlugo isumåkérfigingnigtugssa-
mik, kisiåne tuniniaissartut nakutitsi-
niarumatut tamåna soKutigivatdlångi-
låt aningaussanik pigssarsigunik nå-
magigamiko.
ilagiussutsime aulajangersagkat ma-
ligdlugit ajortit isumåkérneKarsinåu-
ngitdlat perKigsimineK ångiarnerdlo
ilautineKångigpata, kisiåne tuniniai-
ssarnerup pissuseKamera pissutigalu-
go pingårtumik inuinait isumaKarput
ajortit isumåkérneKautigssåt pisiari-
gåine nåmåsassoK, ajortitdlo isumå-
kérneKautigssånik nuisitsinerup isuma
tamåna tapersersortariaKarsimavå,
taimåingigpåme ångiarfeKardlune tai-
mågdlåt isumåkérfigineKartarneK nå-
magkaluarmat.
Tetzel tuniniaissartunik nakutitse-
riatdlarKigsunik ulivkårpoK sut tamai-
sa atordlugit sapingisamik amerdlasu-
nik aningaussanik isertitaKarniarssa-
rissunik. erssendgpatdlårtunik nav-
suiauteKarumångilaK ajortit isumå-
kérneKarnigssånut pisinerinaK nåmå-
ngingmat.
åmåtaoK entardlit åniarfingmilerér-
simasorissat ajortaisa isumåkérneKau-
tigssånik pisissuneK ajornéngitdlat. tu-
niniaineK taimatut pissusilik Tetzelip
ingmikut ilisimassaKarfigå. OKausing-
nåmik suliaKarsimavoK: „aningaussat
ikineKardlutik aviluatdlagkångata tar-
neK åniarfingmit erngerdlune „pigsig-
tarpoK.““ pilerisårissartoK isumakulu-
teKångitsoK, inussut toKorérsimassu-
nik isumagingnigtarnerat pivdlugo er-
Karsautip kussanartortainik kigdluti-
gingnigtoK.
Tetzelip isumåkérneKautigssånik tu-
niniaeriausia nalerKutdluinarpoK per-
Kussutinut Kutdlersarissaminit, bisko-
piuneK Albrechtimit, tigusimassainut.
tamåna Lutherip nalungilå, agdlagka-
minilo, nalunaerutime sarKumiunera-
nut peKatigititdlugit biskopiunermut
nagsiussamine, Kinuvigå pencussutit
tåuko uterterKuvdlugit.
Luther ilimagissaminit angnermik
aulagsagtitsisimavoK. tamåna autdlar-
niutigalugo ilagit Kutdlersåt akerdli-
liupå. agdlagartanik ajortit isumåké-
rutigssånik tuniniaissamerup sapiser-
nerunerujugssuata erKungitsuneranik
påsingnigsinaunatigdlo påsissaKaru-
mångitdlat, tauvalo pissutsit måko a-
tulerpai ukiut sisamangajait tamatu-
ma kingorna Wormsime ingminut ili-
sarnauserdlune OKautsinik ukuninga:
„måne KeKarpunga avdlamigdlo ilior-
sinaunanga.“
Lutherip avKutigsså ersserKigsisima-
vok, ilagitdlo ajoKersutaisa ilarparu-
jugssue nutartertariaKarsimavai. ta-
matumuna nålagkersuinermut tunga-
ssutigut pisimassorssuamut suniute-
KalerpoK kurfyrstilo iligssarsiaralugo.
iluarsaerKingneK silarssuarmik inuit-
dlo erKarsartarnerånik avdlångortit-
sivdluinartOK autdlamerpoK.
EM. Z. SVITZER
Trælastforretning
Vallensbækvej 67—69, Glostrup
Skibsegeiræ, fyrretræ, lærk,
bøg m. m.
orpit mångertut umiarssualiomer-
me atugagssat, kanungnerit,
kanungniussat, Kissugssiagssat,
avdlatdlo
Den sensationelle el-
R X
radiator med indbygget
muuc stuetermostat og trin-
regulering!
Termostaten påvirkes ikke af ovnens
varme, men reagerer udelukkende på
STUENS temperatur.
De behøver ikke selv tænke på at re-
gulere varmen — ADAX glemmer al-
drig, den tænder og slukker automa-
tisk efter den temperatur, De har valgt
og sparer derved strømi
havenuinns
JE L - il A T E lt I E L E IV - G Ml O S
a/s aage havemanns eftf. mosedalvej 11 valby
61 Lit BARRE
igdlingnarnerpåK emarsauHgislnaussat! Danmarkime sukulåte tu-
såmassaunerpåK.
I—-------
'/ofnT
Den lækreste De kan tænke Deml
Danmarks mest berømte chokolade.
'/omf
— Lige hvad De trænger til. Toms
Yankie Bar giver energi og godt humør.
u
I
YANKIE BAR
— tdssarpiaK pissariaicagkat. Toms Yankie
Bar nukigssaKalersitsissardlunilo Kimagtitsi-
ssarpotc.
Alle holder af Toms Holly Bar — den
er med hele hasselnødder.
HOLLY BAR
tamarmik mamaråt Toms Holly Bar — Kttieor-
tarlssanik ilivitsunik ilatcarpoK.
Tom?
L
GUID KARAMELLER
Glæd hinanden med Toms Guld Karamel.
nuånårsaKatigingniaritse Toms Guld Karamel-inik.
TOMS FABRIKKER A/S. Leverandør til Det kgl. Danske Hof.
Kristian Egedemut dr.
Chr. Vibep akissutå:
15