Atuagagdliutit - 22.07.1971, Page 7
mik unangmigdlerneK tåssauvoK
akornutOKångitsumik unangmig-
dlerneK, nuname sujuarsagagssa-
me erKuneKaraluarunilunit.
Kalåtdlit-nunane akilerårute-
KalernigssaK, tåssåusagunartOK
akigssarsianit akilerårut, ilima-
narpoK Kavdlunåt suliniarnerånik
kigaitdlagtitsissusassoK. tåussuma
saniatigut ukiune aggersune Ka-
låtdlit-nunånit tusarneKartartug-
ssåuput piumassarissat akulikit-
dligalugtuinartut akornuteKångit-
sumik inussutigssarsiuteKarneK
Pivdlugo. ilåtigut tamåna tusar-
ssaussåsaoK landsrådimut ilau-
ssortanit nutånit, tåukulo tåssåu-
Put Københavnime arajutsisaitsut
isumaKarfigissait Kånginarsinauv-
dlugit „inusugtut pikigtitsinerå-
nut“ sivnissussutut taivdlugit,
tauvalo tamatuma kinguningua
„inusugtut pikigtitsinerat" tåuna
avisikut toKutdlugo, palase Jo-
nathan Motzfeldt najugkamine
K’aKortume landsrådip sujuligtai-
ssuanik Erling Høeghimik aju-
gauvfigingnigkaluarsinardlune
taimåitOK landsrådip sujuligtai-
ssugssåtut Kinigåungingmat. ag-
dlåme tsuarneKarsimavoK Motz-
feldt nangmineK KinuteKarsima-
ssok sujuligtaissumut tugdlingo-
rumavdlune påsissaKarneruler-
nigssane pissutigalugo Lars
Chemnitz sujuligtaissutut ator-
fingmik isumagingnigtitdlugo.
tamåna ima påsineKardle Motz-
feldtip nuånårutigisimångikå „Ki-
nersinerup inernerata kingunere
landsrådip atortisimångingmagit".
taimåipoK. ånilårutigisimakulug-
På ukiune pingasune idmåsima-
rérdlugo Nuk takorKigkamiuk, ta-
rnatumungalo ilåuput Nungme er-
Kumitsut ilarpagssuisa akornåne
ilumortoK una, inussutigssarsiuti-
nik ingerdlatsissut amerdlaner-
ssarujugssue Kavdlunåjungmata,
amalo sujornatigut GTO-mit su-
liartortitat ilarpagssue Kavdlunåt
Unlnarsimangmata nangminer-
ssordlutigdlo inussutigssarsiuler-
dlutik, Nungme taimåtaoK igdlo-
Karfingne avdlane, kalåtdlit suli-
ssartut unangmigdlerdlugit, tai-
rnalo kalåtdlit sulissartut ilait su-
livfigssaerutdlutik. „agdlåme Kav-
dlunåt taxa-nik ingerdlatitsissut
taima amerdlatigissut takuvdlugit
ånilåjatdlagpunga". taima Motz-
feldt OKarpoK. (Nuk 8000-inik inu-
lik tamatigutdlo 3—4 kilometeri-
nik isorartussusilik, 92-inik taxa-
KarpoK).
Højskolerne iliniartitsissoK Mo-
ses Olsen, 32-nik ukiulik, Sisi-
rniune Knud Rasmussens Højsko-
lemit pissoK, landsrådimut Kiner-
sinerme Kalåtdlit-nunane pissar-
hertut ikingnerorxalåvigdlune a-
jorssartoK Kinigagssångortisima-
vok ilåtigut piumassaralugo Kav-
dlunåt akornuteKångitsumik inu-
ssutigssarsiorsinautitaunerata tai-
tnaitineKarnigsså. „Kavdlunåt pa-
fagrafe tåuna pikorigsårdluinar-
dlutik atorpåt", taima OKarpoK.
„Kalåtdlit-nunåt pivdlugo ataut-
simik påsissagssaKarpoK. tåssa å-
ssigigsitat åssigingitsut mar-
dlungmata, tåssa maleruagagssat
ama piviussut. piviussutigut pe-
riarfigssaKångilagut".
åma inåKatigingnermut tunga-
Ssutigut ilisimatoK Schuurman
tupigusugpoK Kalåtdlit-nunane i-
hussutigssarsiutine Kavdlunåt
sagdliunerujugssuat pivdlugo. ca-
hadamiut aitsåt Kanigtukut eski-
tnortamingne ineriartortitsinig-
Ssamik pilerssårumik autdlarnisi-
hiassut Danmarkimukartarput pi-
gingneKatigigdlune ingerdlatsineK
Påsissagssarsiorfiginiardlugo, ta-
hiåname ingerdlåniarneKarmat
sujunigssaK pivdlugo pilerssåru-
siamit Kavdlunåt Kalåtdlit-nunå-
he atulersitånit angnikinerussu-
htik inoKatigingnermut tungassu-
tigut ilisimatoK tupigusugpoK pi-
gingneKatigigdlune ingerdlatsineK
Kalåtdlit-nunane angnertuneru-
s.sumik ingerdlåneKarsimånging-
mat.
Lars Emil Johansen 24-nik u-
kiulik Nungme Kinersinerme a-
jugaoriatårtoK OKarpox: „Kavdlu-
nåt sulissartorpagssuit tarnimut
lungassutigut kalåtdlinut naner-
tutåuput".
Danmarkip kikut
aningaussalissutarpai?
Kalåtdlit-nunåta ineriartornerane
issornartorsiordlugit uparuagag-
ssat amerdlaKaut, kisiåne tamåko
suliarineKarnerat politikerip Jo-
nathan Motzfeldtip tamåt taisi-
mavå „ilårtuineK". tamatumane
pisimassoK tåssauvoK, misigissut-
simut tungassutigut pinaiserneK
KaKutigut tungaveKartineKartar-
tOK inuit ilaisa nunasiaugatdlar-
nerme Kavdlunåt nålagautitåinut
sangmititåt erssersineKarsimang-
mat politikerine nutåne, inusug-
tune silagssorigsune amalo Kav-
dlunåt Kalåtdlit-nunane najuga-
Kavigsut ilåine aulajangigagssåu-
ngitsunik misigssuisimassune å-
malo isumaKalersimassune Kalåt-
dlit-nunåt pivdlugo erKarsaute-
Karnermut tungavigissaK tamar-
me avdlångortiterneKartariaKar-
toK. tamåna inuit amerdlanerit
pexataunerånik nagsataKångilaK,
tåssame inuit amerdlanerssait tu-
nuarsimårtuvdlutigdlo igtukujug-
tungmata Kavdlunånut europami-
ussunut. kisiåne OKatdlinerme nå-
pitagssaussarput kalåtdlit inu-
sugtut Danmarkimut såssussini-
arneruvdlutigdlo narragsimårne-
russut, Kavdlunåt Danmarkime
najugaKartut tamåkunånga tuså-
savdlugo sungiukuminåititagssa-
rigunagfinik. inusugtut tåuko
Danmarkip tarnime nalungissu-
siatigut iluasårniarnera akuersså-
ngilåt, ersserKigsumigdle aperKU-
tautitdlugo Danmark ilumut Ka-
låtdlit-nunånut pigdliuteKarsima-
nersoK, aningaussallssutaussartut
kalåtdlinut aningaussalissutåu-
ngitdlat. Kavdlunåt ingmingnut a-
ningaussalissutigait". isumat Ka-
Kutigut tungaveKartineKartarput
kisitsisinit ersserKigsunit, kisiåne
Kavsit, ilåtigut Moses Olsen isu-
maKarpoK ilisimavdlugo Kavdlu-
nåt isertitarissartagaisa — toi'Kåi-
naussumik torKåinåungitsumigdlo
— ukiumut aningaussartutit ag-
fait nagdlertarait amerikamiut
mitarfinit pivdlutik. taimåtaoK
Kalåtdlit-nunane Kavdlunåt uja-
ragsiornikut misigssuinere pasi-
napilugtineKartorujugssuput.
isumane åssigingissuseK ersser-
KigsarneKarpoK landsrådime su-
juligtaissungordlåp Lars Chem-
nitzip Kanigtukut agdlagarissåne,
tåssane agdlagsimavdlune naler-
KUtusångitsoK Kalåtdlit-nunåta
ujarånit isertitagssaKésagpat ang-
nertunik tamåko Københavnime
nålagauvfiup atautsimortumik a-
ningaussauteKarfianut isertineKå-
sagpata. Moses Olsen avdlatdlo i-
sumaKångitdlat avguagagssaKå-
sagpat KatångutigingneK tungavi-
galugo avguaineKartariaKartoK.
„700 miil. krunit Danmarkip u-
kiumut aningaussalissutigissarta-
gai isumanerdlutigisavdlugit asu-
lérneruvoK“, taima OKarpoK.
ajungilaK, Kanorme iliortoKåsa-
va? Kalåtdlit-nunane nutåmik i-
lisimatitsinerup imagssaxartipå?
nuna tarneKångitsoK, kisiåne a-
KajaroK imaKardluartoK. Kalåt-
dlit-nunåt suliumåssuseKarner-
dlune?
Kujaniarnerme ipitineKartoK
tamåna Kalåtdlit-nunåta nalorni-
ssårnartuane Kitiuvdluinarsori-
narpoK. majime landsrådip ataut-
siminera angmarneKarpox OKauti-
ginexardlune kalåtdlit tunuarsi-
mårnerat amalo sarfautitinarne-
rat. — „ilungersungipatdlåKau-
gut“ — amalo Kavdlunåt aulaja-
ngersimassumik najugagdlit ni-
katdlunganerat åssersutigssarta-
KarpoK pinaisernerme, soxutigi-
ssaKånginerme, aulajåissuseKå-
nginerme, suliniardluånginermilo
kalåtdlit sulissartut takutitåine
europamiut issåinit issigalugit. i-
neriartornerssuarme kalåleK ilåu-
ngilaK. måne isumaKarnaraluar-
poK tamanik periarfigssaKartoK,
uvavtinit akulikinerussumik au-
lakortartOK, inine aserortardlugo,
sulingitsortardlune Kagssutine ka-
pisilingniutit kipinartardlugit.
taimaingmat sumut iluaxutåusa-
va suliniarnerugaluaK? suna piv-
dlugo angerdlåinångilagut? suna
pivdlugo kalåtdlit tamaisa Dan-
markimukartmångilavut sulissug-
ssanik asiutitsisavdlune åtåssisi-
naunerussumut?
Kalåtdlit-nunåt ilisarisimångi-
kåine isumaKarnartarpoK aulaja-
ngissoKarsimassoK suna tamarme
sukasorujugssuarmik ingerdlåsa-
ssok, aulajangersagardlo tåuna u-
ngasigsorujugssuarmut pérneKar-
simassoK, imaxa patsisigssat ka-
låtdlimut tungångitsut silarssuar-
miut isumåtut itut ilåtut. silar-
ssuax Kalåtdlit-nunane soxutigi-
nexångilaK. Kalåtdlit-nunane o-
KaluserineKartarpoK Kalåtdlit-
nunåt kisiat, uvdlut tamaisa, avi-
sitdlunit ångtikaluarångata. nu-
nat sujuarsagagssat pivdlugit o-
KatdlineK måne ungasigsorujug-
ssuartut nipeKarpox, Vietnam
aitsåt taima ungasigtigissutut i-
sorinarpoK. agdlåme kitåmiut i-
sumagssarsiagssat inugtut atuga-
rigsårnigssaK pingårnerutitdlugo,
akerdleralugit ineriartorneK su-
juarsainerssuardlo, arssarnernut
ingerdlåinarsimåput, nauk aper-
Kut tåunarpiax Kalåtdlit-nunane
tarnimut tungassutigut månékor-
piax atorfigssaKartineKarnerpau-
galuartoK. sukasumik ingerdlåne-
KåsaoK. sujuarsainerssuax tugsiu-
taulersimavoK bulldozerilo pala-
siuvdlune, kalålerdlo nalinginau-
ssok Kujaniarnerinarmit Karto-
rartineKariartuårpoK, suliniarner-
ssuarmit, ilungersornermit, inu-
ssatut najugkamine nutåme, ima
agtigissumik Kujaniardlune imaKa
Kavdlunåx pølsevognimitoK å-
nersitariaKalerdlugo. Kavdlunåt i-
laisa KaKortut, Kernertut indiane-
ritdlo pivdlugit Kalåtdlit-nunane
oxauserissartagaisa tusångitsorsi-
massat narrutsautigineråningar-
nit.
aperKutauvordle Kalåtdlit-nu-
nåt suliumanersoK, europamiut
nalunaexutap akunere atordlugit
sulissausiat malinarnago, åmale
kalåtdlit sulissausiat atordlugo.
imame nikatdlornartigisinauvoK
ingminut atarKinigssamik pig-
ssarsinigssax ajornardlunilunit.
Kalåtdlit-nunane
takordlugkat
inoKatigingneK pivdlugo ilisima-
tup inuiåussutsimik pingårtitsi-
neK nunap ineriartornerane ing-
mikortutut pissariaKartutut isu-
maKarfigå. „kisiåne iluaxutåu-
ngitsunik kingunexånginigssånut
tungavigssax tåssauvoK xinigag-
ssausinaussunik ardlaringnik ta-
kordlugaKarneK. Kalåtdlit-nunå-
ta inue uvdlumikut takordluga-
Kångitdlat, taima OKarpoK Hubert
Schuurman, 35-nik ukiulik issa-
rualik, ukiup agfåne sungiusåi-
narsimavdlune xavdlunåtut aper-
ssorneKarnermine.
issornartorsiut tusagara siaru-
arsimångilaK iluamigdlo nagsa-
tagssaxarane OKaloKatigingning-
nerit sanigdliukåine. Kalåtdlit-
nunane nålagkersuinermik inger-
dlatsinitoxaK tusarssaujuarpoK
Danmarke nersornartituardlugo,
sordlo landsrådimut ilaussortame
Marius Abelsenime Nanortaling-
mérsume, tåussuma kalåtdlit xav-
dlunåtdlo ingmikortikumånging-
magit. „inuiauvugut atautsit!"
tauvalo sujuligtaissortåK Lars
Chemnitz, isumat akerdlerit Ki-
terissånik angussaKarniartartoK,
suliagssamisut issigingnigtoK
Danmarkip åma Kalåtdlit-nunåta
suleKatigingnerat sujuarsåsavdlu-
go. Chemnitz nangminex Kavdlu-
nånut tunganiartorujugssuvoK
nålagkersuinermilo ima sapissu-
seKarsimavdlune kalåtdlit okbu-
sisa taimaitineKarnigssåt sujuner-
sutigisimavdlugo. Kavdlunåmik
nuliaKarpoK, mérailo („ajussår-
nartumik") kalåtdlisut OKalung-
nex naluput. „imaiginångilagume
kalåtdlit Kavdlunåtdlo. ilisarnau-
tit pingajuåtut navssårisimassav-
tut tamåna ipoK“, taima OKarpox.
tauvalo Lars Emil Johansen i-
nusugtunérsox isumaliutimine su-
le mianerssortorujugssuaK, tauva-
lo Motzfeldt ersserKigsumik o-
KauseKartoK: „pingitsårneKarsi-
nåungilaK KaKUgulunit savaling-
miormiune pissutsit Kalåtdlit-nu-
nånut erKuneKarnigssåt piuma-
ssarineKarumårmat."
nangminerssordlune ingerdlat-
sineK.
nauk inuiåussutsimik pingår-
titsineK fællesmarked pivdlugo o-
Katdlinerup kingornatigut Dan-
markime kussanarnerulålersima-
galuartoK OKauseK tåuna Kalåt-
dlit-nunåne årdlerKutigineKarpoK.
ukiorpagssuarne iliniarsimassatut
tusarnitsigaoK. taimåitumik poli-
tikerit ilaisa pissutsit taivait „ki-
nåussuseK pivdlugo ajornartorsiu-
teKarnermik". — Lars Emil Jo-
hansenip savalingmiormiut erxar-
sautigiumångikatdlarpai. Chem-
nitz pissutsinut taima itunut su-
leKataujumångilaK, kisiåne „na-
lungilara tamatumunga suliniar-
nerit autdlarnersimassut".
torKaussumik aperxuteKarfigi-
ssåka amerdlanerit, Kalåtdlit-
nunåt ingminut sulissukusung-
nersoK, politikerit piarérsimaner-
sut kalåtdlinit piumassaKåsavdlu-
tik, amalo kalåtdlit akuerssårsi-
naunersut, sordlo atugarigsårner-
me, nåmagsissaKardluartarnerme,
sujuarsainerme nåkariarnigssa-
mut, akerdlianigdle nangmingnex
ingerdlatsilerdlutik, nalornissorsi-
måput. politikerit Johansenip
Motzfeldtivdlo piarérsimavfigåt
Kinersissimingnut tamatumuna
årdlerinartorsiornigssartik, Kula-
rutigalugule KaKugo taimaisior-
tOKarsinaunersoK. ajornartorsiut
tamatumanipoK, tåssame suliag-
ssaKarfit sukåssutsimik kigait-
dlagsaissugssat erKortumik suju-
nersutigineKarsinåungingmata. „i-
neriartorneK autdlarnersimassoK
ingerdlåinartariaKarpoK." — „a-
ningaussalissutit måna migdline-
Karsinåungitdlat.“
nålagkat sianitsut
tamatumane pineKarpoK inuit
tarningat, ineriartornerdlo unig-
tineKarsinåungilaK, ingerdlåne-
KartariaKardlunile takordlugkat
nutåt atordlugit Kularnångitsu-
mik Kalåtdlit-nunånit pissugssat.
issornartorsiuineK isumaKarnar-
poK sualugtoK, akerdliuniartussoK
nangminigssarsiortordlo nauk mi-
kingitsunik ajugåussuteKartara-
luardlune, sordlo åssersutigalugit
Kitåta sineriåne igdloKarfingne
sikuneK ajortune sisamane inung-
nik eKiterisitsinermut tungassuti-
gut, tåukume aningaussatigut si-
(Kup. 8-me nangisaoK)
'TomJ'
YANKIE BAR
Toms Yankie Bar
giver energi og godt humør
nakussagsaut Kimagsautdlo
Spar 20 - 50 °/0 på splinternyt foto/kino-
udstyr og få effektiv vejledning og 1. kl.
service „oven i købet”.
Mange års erfaring i handel med
Grønland er Deres garanti for sikker og
omhyggelig ekspedition.
TA’ ALLE
FORDELENE MED
- rekvirer katalog
og prisliste fra...
7