Atuagagdliutit - 25.05.1972, Page 6

pivdluakatårfigssuaK
singnagtut nunåt
fjernsyneKarniaKatigit
ukiortåp kingoma JF-ip A/G-
me agdlagarissartagai pisanganar-
sigalugtuinartut isumaKarfigiler-
simavåka nunavta inuinit soku-
tigineKardluinartariaKartutut, ki-
salo isumersimavdlunga sujuner-
sutiginiardlugo: årKigssuissoK a-
tuartartunut norKåissuteKåsassoK,
niuveKatigit pivdlugit isumat å-
ssiglngitsut agdlautigineKartaler-
nigssånik tamatumungalo atatit-
dlugo nunavta niuveKatigingnut
tungåssuteKarnera.
uvangale pivdluakatårfigssup
— nunavta niuveKatigingnut iser-
nigsså pivdlugo isumaga ilåtigut
imåitoK sarKumiutdlara.
inuiagtut misiligtagkavut nu-
navtine kigdleKaKissut akerdlia-
nigdle misiligsimångisavut amer-
diaKissut kiavdlunit miserratigi-
sinåungilai ilåtigut taisinaussa-
vut erKailårtigo sordlo: akilerår-
tarneK, nunap suvdlunit ineriar-
tornermingne pingåruteKartitdlu-
go såkugissartagåt, nangminer-
ssordlune niuvernermik avdla-
migdlunit ingerdlataKameK nu-
nap inuvé encarsautigalugit, éssi-
gingitsutigutdlo nunap iluaKutig-
ssainut tungassunik ilisimatussu-
sex.
Kulåne taineKartut mingnerpå-
mik påsivdluardlugitdlo iluaKU-
taunere ajoKutaunerilunit ilikar-
dlugit ingerdlaterérsimassariaKar-
pavut, nunanut sujuarsimassor-
ssuamut akuliunigssarput encar-
sautigilersinago. niuvemeK tå-
ssauvoK sunigdlunit nioncuteKar-
nerup unangmiuåmera. ajuså-
ngikaluaKaoK måna tikitdlugo
niorKutit nunanit avdlanit encu-
neKartut akitsutåt niuveKatiging-
nut isernivtigut akitsut tamåna
pérneKåsagpat, kalåtdlitdle Kavsi-
upat franskisut, tyskisut italia-
miututdlunit OKalugsinauginara-
tik påsisinaussut. tamånåinaK er-
Karsautigisagåine ulikutdlangner-
mik aporfiungitsorsinåungilaK.
kalåtdlit Kavsiupat sujuarsima-
ssorssuit kulturiånut ajornartor-
siuteKaratik isersinaussut sungi-
ussisimassutdlo, ila silat! kina ka-
låleK misigissutsimigut inuiåu-
ssutsiminik pingårtitsissoK ku-
ngujulavdlune taline isagterér-
dlugit aningaussautiligssuarmik
tikitdluarKussisanerpa sujunig-
ssame ingminut nakunerungår-
dlune unangmigdlertigssaminut,
erKarsautigisångikåine måna ti-
kitdlugo Danmarkip nålagauvfi-
ane inugtaoKataugaluardluta sule
mingnerussutut misigissuseK ka-
lålerpagssuvdluta pigissarput sule
imaKa aningaussautiligssuit nåla-
gauvdlutik naKisimangnilernerisi-
gut angneruleriåinarsinåusoK,
avdlatutdlunit uvagut sujomati-
gut nalussavut avKutigalugit su-
julerssuilernigssåt encarsautigisa-
gåine.
kiap erssernigsumik erKordlu-
artumigdlo OKarfigisinauvåtigut
kalåtdlip sujunigsså ajungitsu-
mik isumangnaitsumigdlo ineriti-
taKarumårtOK, niuveKatigingnut
iseruvta.
uvanga isumaga maligdlugo ni-
uveKatigit isemiarfiginigssåt tai-
ma tåssångåinartigissumik sulia-
rineKarnera iluaringitdluinarpara
ilåtigut pissutigalugo piarérsauti-
tut påsissutigssatutdlo suliari-
ssaussut amigauteKarpatdlårnerat
åma niuveKatigit nunat tåuko ar-
finigdlit ingmingnut Kanigdlutig-
dlo tutigtutut ingmata taimalo a-
ngatdlånermingne agssartuissar-
nermingnilo aningaussartutåt
angnertuvatdlåratik sikussartu-
migdlo sikorssuaKartartunigdlo
angatdlaveKaratik, uvagutdle pi-
ukutdluta iserniartugut nunar-
ssup avane avangnårssuane issig-
torssup nålagauvfiane ipugut ilå-
tigut angatdlånermik ajomartor-
siuteKarfiussartume, entåisångi-
kåine aningaussauteKamerup tu-
ngåtigut tondgsumik isumavdlu-
teKånginerput, nålagauvfiup ani-
ngaussalissarnera erKarsautigiså-
ngikåine. takusinåunginerparput
tamånåinaK enrarsautigalugo u-
nangmigdlemerup malingnaunig-
ssavdlo KanoK titartarneKarsi-
ukiariaK 1971 oktoberiulerå Kav-
dlunåt kalåtdlitdlo peKatigigfiat
„Det grønlandske Selskab" piu-
massunik soKutigingnigtunigdlo
atautsimigiarKussivoK OKaluseri-
ssagssamut ima KuleKutaKartu-
mut: „kalåtdlit OKausé pivdlugit
isumasiuineK" (symposium), ku-
leKutavdlo tåussuma iluane OKa-
loKatigissutigssaK aulajangerne-
Karérsimavdlune, aperautingor-
dlugo ima agdlagsimassoK: ka-
låtdlit OKausé atasinåupat?
taimatut aperKutingortitsine-
rup tungavigisimavå OKautsivta
uvdlumikut sujumukarnerme a-
nguniagaKamermilo amigarnerå-
nik, atorsinåunginerånik taimai-
tineKariartortariaKarnerånigdlo
OKauseKartarnerit agdlautiging-
nigtarneritdlo ilåne sarKumertar-
tut, pingårtumik Kavdlunåt tu-
nganit, åmalo Kavdlunåtut ilini—
ardluarnigssap oKauseKaleriar-
tornigssavdlo pingårtineKarnera-
nik pissariaKartineKarneranigdlo
tungaveKartumik ukiorpait inger-
dlanerine OKautsivta tunugdliuti-
taujartuinarnigssåt taimalo „isu-
maminérsumik" atomeKarung-
naerdlutigdlo „tOKunigssåt" ili-
magineKartalermat.
tauvalo aperKutip OKaluseri-
ssagssap tåussuma „kalåtdlit o-
Kausé atasinåupat?" atåtungåne
ima navsuiautitaaarpoK, taimatut
isumasiuinerup tungavigissånik:
1. pingårtoK tåuna tamanut tusa-
gagssiariniardlugo, 2. ajomångig-
pat nutårtalerniardlugo, 3. aut-
dlarnersautautiniardlugo tamanit
OKatdlisigineKarnigssånut.
isumasiuinermut inuit 60 mig-
ssåine ilåuput. atautsimorssuardle
OKatdlinigssaK " imåinaunaviå-
ngingmat aggertut avguatåme-
Karput ingmikortunut sisamanut,
téukulo tamarmik ingmikut ku-
leautanik aulajangerigkanik OKa-
loKatigissutigssaKarput, ukuninga:
1. OKautsit inuniarnerdlo (økono-
mi). 2. OKautsit inuiåussuserdlo
(nationalitet). 3. OKautsit iliniar-
titaunerdlo (pædagogi). 4. OKautsit
naunere — singnagtorineKarsi-
naunere —.
ilungersordlunga kajumigsåru-
tigåra EF-imut isemigssarput
pivdlugo aussaunerane påsissu-
tigssivdluartumik igdluinarsiu-
ngitsumigdlo igdlOKarfingne nu-
naKarfingnilo ulémeKamigsså.
tåssungalo atatitdlugo politikeri-
vut ingmikut Danmark peKatigi-
nago taisinigssamik pingårtitsiv-
dluinardlutik ilungersuteKarnig-
ssåt kåmagtutigåra sujomåk Ki-
nersissarnerme ukiut pivdlugit
taisisitsineK iliniarfigerKuvdlugo,
demokratiussutsivdlo sianiutå
kivfåungissuseK misigisimavdlugo
sulerKuvdlugit, piumåssuseK ni-
ka tdlujåissuserdlo sujuaissavta u-
kiune tusintilingne ingerdlåsima-
ssåt kingornutagssarencussåtdlo
ativdlugit pissutsit piviussut tu-
ngavigalugit anguniagaKarKuv-
dlugit, nunavta isumangnaitsu-
mik ineriartomigssåt soKutigine-
rorKuvdlugo, singnagtortutut ta-
kordluivdlune OKalugssutit pulav-
figinagit.
Anda Adolf sen,
Nanortalik.
Anda Adolf sen sujunersuteKar-
poK åndgssuissoK atuartunut
norKåissuteKåsassoK niuveKatigit
pivdlugit isumat åssigingitsut
A/G-kut agdlautigineKartarnig-
ssånik. tamåna akerdleringitdlui-
narpara, måssa A/G OKatdlivfig-
tut atusavdlugo ajornakusoralu-
artoK, uvdlut 14 Kångiukångata
aitsåt sarKumertarame igdloKar-
fingnutdlo tamanut ånguniartar-
nera sivisussaKigame.
isumaKarfigineKarneratdlo (opi-
nionsdannelse).
uvdlOK tamåt soKutiginardlui-
nartumik atautsimineKarpoK, ing-
mikortut tåuko sisamat OKaloKa-
tigingnermik inernera agdlagå-
ngordlugo atuagagssiaralugo å-
malo naggaterpiåtigut atautsimut
OKatdlineKatsiardlune. tåukulo
soKutiginartorpagssuarnik OKau-
seKarnerat angnertunerussumik
erKartugagssandgkaluartoK uva-
ngale pissugssaugunånginama
måne Kimåinåsavara. ukuale mar-
dluk OKautigingitsorumanagit: a-
tautsimititsinerup sujunertå ilu-
arsåuneKarneralo ajungitdluinar-
put, åmalo: atautsiméKataussut
Kiasungunåinartumik isumaKati-
gigput: kalåtdlit oxausé atasindu-
put. tlame Kujanåssusia!
atautsimigdle månamut ami-
gauteKarsorivara, tåssalo isuma-
siuineK tåuna tåssunga kigdlig-
tutut ingmat. Kanortordle kingor-
nalunit nangineKarile!
soKutiginaKingmatdle, åmalume
kalåtdlit OKausisa atåinarnigsså-
nut isumaKataunermit („toKutsi-
umassutdlo" ilungersorpatdlår-
nermikut isumaKatigssarsiorpat-
dlånginerine ajugauniarpatdlå-
nginerinilo) matumuna agdlaga-
Kalårpunga, aperKut una sarKU-
miuniardlugo: KanoriliuseKarsi-
nåunginerdluta OKautsivtinik ig-
dlersuiniardluta? arajutsisimå-
ngilåka månamut Kanoriliutsit
åssigingitsut, OKautsivtale „atåi-
narsinaunerisa" agssortussutau-
jartulernerisa pissariaKartileru-
narpåt manåkornit anginerussu-
mik KanoriliuseKarnigssaK. kisiå-
ne Kanon?
autdlarKausiutdlugo nalerKutu-
sinausoråra OKautsivtinut tunga-
ssumik peKatigigfiliornigssaK —
OKausileritdlarKigsortarpagssu-
avut isumavdlusiutdlugit.
nuånarisagaluarpara soKuti-
gingnigtut agdlagkatigutdlunit
nalunaerfigigaluarpånga isuma-
Kataunermingnik, tauva peaati-
gigfeKalernigssamut autdlarner-
sautåusagaluarpoK.
Otto Sandgreen.
Kalåtdlit-nunåne fjernsyneKarni-
aKatigit amerdlinigssåt måna u-
nigtineKånguatsiarpoK. aulaja-
ngernermut erKarsautigivdlua-
gauvatdlångitsumut tamatumu-
nga Kalåtdlit-nunånut ministe-
rip pissutigisså tåssa fjemsyne-
Kalemigssamik udvalgip isuma-
liutigissaminik nåmagsingning-
nigssåta utarKerKårnigsså. sordlo
naluneKångitsoK udvalgip tåu-
ssuma sulissutigå Kalåtdlit-nunå-
ne fjernsyneKalemigssaK nåla-
gauvfiup ingerdlatånik. taimaing-
mat igdlOKarfingne fjernsyneKar-
niaKatigit utarKisåinaugatdlar-
tutut issigissariaKarput tåmar-
tugssaussutut, nålagauvfiup i-
ngerdlatånik fjernsyneKalemigsså
peKatigalugo.
påsissåka nåpertordlugit fjern-
syneKalernigssamik udvalgip su-
lissutiginerussugssauvå autdlakå-
titagssiagssat kalåtdlisut årKig-
ssuneKarnigssåt.
udvalgip tåussuma ilaussortai
naluvåka ilisimanagulo KanoK
piukunartiginersut aperKut ta-
måna sulissutigisavdlugo. tåssame
fjernsyn Kalåtdlit-nunåne nutå-
juvoK, iluaKutaussugssauvordle
udvalgimut ilaussortat påsiniaisi-
naugpata igdlOKarfingne fjemsy-
neKarniaKatigit avKutigalugit.
månåkut igdlOKarfingne ledningit
avKutigalugit autdlakåtineKartar-
tut avdlaungårtugssaugunångit-
dlat nålagauvfiup fjernsynertåg-
ssåta autdlakåtitagagssainit.
påsineKarsimanerdlune igdlO-
Karfingne fjernsyneKarniaKatigit
Kåumarsainermut KanoK agtigi-
ssumik peKatausinaussut Kanor-
dlo periarfigssaKartigisinaussut
tamåko GOF-ilo suleKatigisagpa-
ta?
miserratigineKarsinåungilaK
GOF nersortariaKartumik sulini-
arsimassoK Bikuben peKatigalugo
f j ernsynikut autdlakåtitagssanik
Danmarkime sanatitsisimagame
nunanut niuveKatigingnut tunga-
aggersitat OKatdlisigineKarKigpu-
nåsit, tamatumunåkut landsrådi-
me. tåukulo pivdlugit OKauseri-
neKartarsimassut KagdlerKingne-
Karput: aggersitångoK kalåtdlinut
nalerKiutdlutik amerdlavatdlå-
Kaut, aningaussaKarpatdlåKåu-
ngoK sulivfingnigdlo amerdlavat-
dlånik tiguaisimavdlutik il. il.
sordluna pissusiliutlnarneKartoK
isuma tamåna siaruartisavdlugo
nalautsortumik piåralunilunit
Kavdlunåt kalåtdlitdlo akornåne
KarmardlusoK pilersiniardlugo.
taimailiornerdle ajomartorsiutit
iluarsinigssånut avKutigssåungi-
laK.
aggersitanik taimatut uparuar-
tuissarneK sorpajuvatdlårpoK a-
jungitsumik kinguneKarsinåusav-
dlune. inisigissutsinik taimatut
nivtåisavdlune ajomartångilaK
kingunerale pitsaussångilaK, ta-
måko ilångussutdlugit inuiaKati-
gissutsimik pingårtitsilernigssaK
sule pissariaKartineKångingmat.
påsineK ajornakulugpoK isser-
tuneKarungnaeriartuinartumik
nangånartoKartineKalermat, pe-
Katigingnerup ineriartomerme pi-
ngåruteKarnerpaussugssap nali-
nga KularineKalersimavdlune.
ingminut aperingitsorfiungilaK
isumanik erssersitsissamerit ta-
måko angnikitsuarKanit niaKulår-
nertut itunut agdlåt angnertuti-
gissut, tunuleKutaKarnersut poli-
tikikut KanoK iliuseKamiamer-
mik.
atautsimut issigalugo pineKar-
ssut pivdlugit, kalåtdlinut issi-
gingnårutilingnut takuneKarsi-
naussungordlugit Kalåtdlit-nunå-
nut ministere avdlatdlo inuit nui-
massut. kalåtdlisut OKausertaler-
soråine autdlakåtitagssiat taimåi-
tut pingåruteKardluartugssåuput
niuveKatigit pivdlugit kalåtdlinik
påsisitsiniainerme. tamatumunå-
kut fjernsyneKarniaKatigit GOF-
ilo suleKatigigtariaKåsåput, aut-
dlakåtitagssiåme taimåitut nung-
miuinarnut takutitagssiaussaria-
Kångingmata. soruname påsisitsi-
niaineK ingerdlåneKarsinaugalu-
arpoK katerssortarfingne omigar-
neKångingajagtune, avdla tutdie
pitsaunerussumik periarfigssa-
KartoK nalungikåine taimailior-
nigssaK nalencunerpoK? atuarfit,
ungdomsklubit utoncaitdlo igdlue
åma peKatautineKartariaKarput.
fjernsyneKalernigssamik ud-
valgip åma sianigissagssarå nå-
lagauvfiup ingerdlatånik fjemsy-
neKalerpat pissariaKartugssau-
ssok igdloKarfingningånérsunik
autdlakåtitagssiortarnigssaK, sor-
dlo måna Kalåtdlit-nunåta radioa
taimailiortartoK. taimailiortoKar-
tariaKåsaoK igdlOKarfingne nuna-
Karfingnilo suleKataussut avKuti-
galugit. fjernsyneKarniaKatigitdlo
periarfigssåunginerput taimatut
autdlakåtitagssiusavdlutik piuku-
nartunik inersuisavdlutik? nåla-
gauvfiup ingerdlatånik fjemsyne-
Kalernigssamik udvalgip fjemsy-
neKamiaKatigitdlo suleKatiging-
nigssåt anersa tamanut iluaKU-
tåusångila?
neriutigiumavarput agssuardli-
uterput ångukumårtoK pissorta-
nut oKartugssaussunut, tamatu-
ma kingunerissånik igdlOKarfing-
ne fjernsyneKarniaKatigit sulini-
arnertik nangisinåusavdlugo Ka-
låtdlit-nunåne Kåumarsainermut
alikutagssaKartitsiniarnermutdlo
iluaKutaussumik.
inuvdluarKUSsivdlunga
Jens Nielsen, aulisartoK
Nanortalik.
toK imåinåungeKaoK, Kalåtdlit-
nunånilo KavdlunåKarpoK agger-
sitåungitsunigtaoK, sulivfingnik
kalåtdlit ingerdlatagssaraluinik
inangisimassunik.
kalåtdlit inutigssarsiornerata
privatingorsagaunigsså kigsauti-
gineKartaKissoK arritsumik pile-
riartortugssauvoK misiligtagaKar-
neK tungavigalugo, tamånalo a-
kornuserneKarsimagpat taimaili-
ortut aggersitåungitdlat. tamåna
erKarsautigineKarnerusimåsaga-
luarpoK Kalåtdlit-nunåne inutig-
ssarsiornermik inatsit taimatutdlo
bolig- åma erhvervsstøtte sulia-
rineKarmata. tåssame kalåtdlit
sagdliutineKarsimassariaKaralu-
arput inigssaKarnikut, suliagssa-
Kamikut inutigssarsiutigssaKami-
kutdlo.
tamåko tamarmik åndngne-
Karsinåungitdlat landsrådime ni-
kuitdlune oKåinåsagåine Kavdlu-
nåt Kavdlunåtdlo Kingmé amer-
dlavatdlålersut, Kalåtdlit-nunåne.
tåukume åma mardluk åssigi-
ngitsorujugssuput, Kingmit agger-
sitanut taigutingortiniångikåine.
taimailiornigssaK iluarnaviångi-
laK åmale Kavdlunåt siutåinut tu-
sarnersunaviarane, sordlo lands-
rådip sujuligtaissua erKortumik
OKartOK, tamatumunåkutdlo a-
merdlanerussut, sume inungorsi-
maneK aperKutautinago, lands-
rådip sujuligtaissua isumaKatigi-
sinåunguatsiarpåt.
Niels L. Underbjerg,
Angmagssalik.
årnigss.
OKautsivut pivdlugit
kérmiåsit aggersitat
6