Atuagagdliutit - 10.05.1973, Qupperneq 13

aiosooåj
LpMrøy
ungalanermit agdlagtugkat:
Kalåtdlit-nunånit
takussamernit
nunane avdlanit avisit tusagag-
ssiuissarfit avdlatdlo 13-iussut 21.
augustimit 30. august tikitdlugo
1972-ime Kalåtdlit-nunåne påsi-
ssagssarsiortitsivdlutik angalatit-
sisimåput. angalaneK åraigssune-
KarsimavcK nunanut avdlanut
ministeriaKarfiup avisiliornermut
kultureKarnermutdlo ingmikor-
tortaKarfianit suleKatigalugit Ka-
låtdlit-nunånut ministeriaKarfik,
Den kongelige grønlandske Han-
del SAS-ilo.
angalanerme, Narssarssuarme
autdlartitume, igdloKarfit måko
'ikineKarput: NarssaK, Kanger-
dlugssuaK, Sisimiut, Ausiait, K’a-
sigiånguit, llulissat Nugdlo.
angalassut tamåko åma ilagåt
avisiliortoK kinamiut kungitsuv-
fiånérsoK avisime Peking Teri-
ew-ime 26. januar 1973 agdlau-
serissaKarsimassoK Kalåtdlit-nu-
nåne malugissane pivdlugit ima-
tut:
issigtume pingortitarssup pini-
ssusia, nunap pisussuterpagssue
augtitagssat, eKiasuissuseK nutå-
nigdlo misiligainigssamut kaju-
mingneK, sarKumersitausscK inui-
sa sulerulungnerisgut kalåtdlu i-
nussautsimik nutåmik periarfig-
Esiniardlugit nuname isseKissume,
inuisalo kinamiunut ikinguting-
nerpalungnerat — tamåko tamar-
mik uvavnut uvdlune Kuline Ka-
låtdlit-nunåne Danmarkip Kaer-
Kussåtut tikerårnivne agsorssuaK
■tisumik sunisimåput.
pingortitarssup alagagssåu-
ngitsumik kussanåssusia:
Kalåtdlit-nunåt silarssuarme Ke-
Kertat angnerssaråt angissuseKar-
dlune 2.175.000 km2, avangnånit
kujatånut takissuseKarpoK 2.700
km kangianitdlo kitånut silissu-
seKardlune 1.000 km. KeKertap a-
vangnamut isua nunarssuarme
nunanit tamanit Kalaserssuarmut
kaningnerssauvoK. OKalugtuator-
Kat. OKalugtuaråt, ukiut 10 untriti-
ligssåne ujajaissoK umiartordlune
Islandimit Kalåtdlit-nunånut pi-
EimasscK. nunamut niugame, nu-
nap kujasingnerussortåne koi'ok
1 knvMtut angnertutigissoK ivi-
galik imerigsordlo nanisimavå. a-
ngerdlarame CKalugtuariualersi-
mavå nuna KorsussoK navssarisi-
magine, CKautigineKarpordlo nu-
nap Grønland-imik ateiralernera-
nut tamåna tunuliaKutaussoK.
pissusiviusscrdle issikua tåssau-
vck Kalåtdlit-nunåt sølvitut Ka-
Kortumigdlo KalipauteKarmat, Kå-
karssuaKardlune portoKissunik
sermitalingnik serminigdlo Kor-
Kutigut ingerdlaortcrpagssuaKar-
dlune. naluneKångilaK sermer-
ssuaK ilåtigut 3.411 m tikitdlugit
ivssutigissoK ivssussusialo avgua-
katigigsitdlugo 1.500 meteriussoK.
Kalåtdlit-nunåta sermerssua a-
tautsikut augkaluarpat, nunar-
s;sup jmartai tamarmik 6,5 mete-
Dnik ulingnerusagaluarput.
sermerssup ilarujugssue, pava-
ne kangerdlungne ukåssut, imåi-
narssuarmut avalagtarput iluliar-
Esuångordlutik ilåtigutdlo 80 m
fnigssiliordlugc pcrtutigisinau-
ssardlutik imap Kåvanit ugtor-
dlugit. seKernup iluliarssuit ta-
fnåko Kingorångagit Korsorpalug-
tumik aligkutut Kivdlålugdlutik
kingcrneKalersarput, sordlo ali-
gci’Kingnit sanåt — imame åssi-
HaK alagagssåungitsumik kussa-
nåssusilik.
sermerssuaK pingortitausima-
Vok apumit agdlåt ukiut 10.000 ti-
kivigdlugit pisoKautigisinaussu-
mit apumitdlo pingortitaugame
putdlartårarpagssuaKarpoK, ila-
meinalo imermut ikigåine tusar-
neKarsinaussarpoK sagdlaitsumik
serKulårpalugtcK. sermeK imiga-
rinigssånut pitsaoKingmat, USA-
mut angnertoKissoK niorKutauvoK,
tåssa nuna tåuna mingugterini-
kut ajornartorsiuteKaKingmat.
taimågdlåt sinerissame nuna a-
mitsoK sermeKångilaK, nunavdlo
sermeKångitsup angnersså avang-
narpiånipcK Peary Landime i-
ssigtupilorujugssuarme. silåinaup
panissusia tamånilo anorerssuar-
tamerssuit pissutigalugit, tamåna
ilisimaneKarpoK „issigtup inoKa-
juitsuatut". naussutuåuput orpigå-
luit ivigaKarfitdlc KorKune Ka-
iåtdlit-nunåta kangiane kujatåne,
patdlerpåluit 4—5 meterinik por-
tussuseKalersinaussut, kujatåne
KårKU.ne takisune naussarput tå-
ssauvdlutigdlc KeKertap „orpig-
pagssuatuai".
tårsisaertarneK Kåumåsaertar-
nerdlo Kalåtdlit-nunåne pingor-
titap pissuserai KeKertap %-ia av-
dlorniussap issigtup kigdlingata
avangnåningmat. nunap Kencane
seKineK tarrisaertarpoK majip Ki-
terKuneranit julip nålerneranut.
Avangnåne nordpolimut ima Ka-
nigtigaoK seKineK Kåumatine tat-
dlimane aussame tarrisanane, u-
kiume cktoberime nuisaertarpoK
Kåumatip KiterKunerane aitsåtdlo
nuerKigtardlune martsip Kåuma-
taunerane, tåssalc imatungajak
CKautigissariaKardlune Kåumatit
arfinigdlit KaumajuartarpoK Kåu-
matitdlo arfinigdlit tårtuarl ar-
dlune.
nunap iluane
augtitagssanaKissoK
nunap iluane angnertOKissunik
augtitagssaKarpoK. uvdloK måna
tikitdlugo navssårineKarsimåput
ulia, gase nunap iluanérsoK, au-
marssuit, savimineK, kångusak,
aKerdloK zinkilo åmalo savimer-
nit augtitagssatdlo ujarKat er-
dlingnartut sordlo måko, uran,
thorium, niobium, molybdæn,
krem, vanadium, platin, aKerdlu-
ssagssaK, aligOK erdlingnartutdlo
avdlat. Narssame Kalåtdlit-nunå-
ta kujatåne KåKaK uraneKarfig-
ssuaK imaKarpoK 200.000 tons
migssiliordlugo tamatumalo sani-
atigut thorium 20.000 ton. kuja-
tåne kitåne Ivigtune silarssuarme
tusåmaneKartumik orssugiaitar-
PCK. saviminigssaK krem nanig-
ssauvcK taimåitOKarfingme K’e-
Kertarssuatsiaup ei'Kåne, åma ku-
jatå-kitåne, tåuna silarssuarme
tamåkOKarfit angnerssaisa ilagåt.
saviminigssaKarfigssuaK igdloKar-
fit pingårnerssåta Nup avangnå-
kangianitcK KåKane imaKarpoK
2.000 mili. toninik augtitagssanik
38 "/n-ia saviminigssauvdlune.
KangarssuarujugssuaK Kalåt-
dlit-nunåt KeKertausimavoK or-
pigpagssuartutut kiagtorujug-
ssuaK crpigpagssualigssuvdlunilo
naggoreKis^vnik. nunap sinåne i-
map imavingmut itiseriarnera A-
laskap Norgevdlo sananeKautaisut
itumik pissuseKarpcK. månåkcr-
piaK misigssuinerit piaineritdlo
autdlartilersut taimågdlåt sineri-
ssap imartaine narKir.e sinerissav-
dlo nunåne sermeKångitsune i-
ngerdlåneKarput. taimåitumik su-
le ilisimaneKångila« Kalåtdlil-
nunåta sermerssuata atåne apu-
mitdlo matuneKarsimassume ti-
måne sunik navssågssaKaraluar-
nersoK.
inuiait cKiasuitsut
nunap inuinit 50.000-ngajaussunit
40.000 kalåliuput — sivnere dan-
skiuvdlutik. inuit 90“/n-é sivner-
dlugit kitåta sineriaine najuga-
Karput, 7 °/o Tunume Avanerssu-
armilo 600-inait.
kalåtdlit amerdlanerit europa-
miunik eskimunigdio sujuaissa-
Karput. eskimortåinik sujuaissag-
dlit, kineserinut åssingOKissut,
Tunume Avanerssuarmilo naju-
gaKarput. aulisartut ilåta imatut
CKalugtupånga: „kalåtdlit sujuai-
ssait asiamiusimåput. ukiut 3.000
matuma sujornagut Kalåtdlit-nu-
nånut pisimåput, Nordpole kig-
dlerKUSungardlugo". måssa kalåt-
dlit KaKutigut kineserimik taku-
ssaraluardlutik amerdlaKaut ki-
namiut inuiait sujulerssuissor-
ssuånik formand Mao-imik tuså-
massagdlit. kalåtdlit åssigingit-
serpagssuarnik aperssorpånga ag-
sutdlo inuiangnik kinamiunik tu-
såsavdlutik soKutigalugo.
eskimut inuiåuput eKiasuitsut
sapitsutdlc. Kåinanik Kimugsinig-
dlc angatdlateKardlutik unånigdlo
såkoKardlutik sujuaissait sapéKa-
lutik pingortitarssuarmut akiusi-
måput nangmingnerdlo pigissa-
mingnik kulturimik ineriartortit-
sisimavdlutik.
uvdlume aulisarneK kalåtdlit i-
nussutigssarsiutaisa pingårnerssa-
råt, katitdlugitdlo aulisartut ila-
irutarit 3.000 migssiliorpait. KajaK
måna angatdlatinik moterilingnik
kilisautaussunik taorserneKarsi-
mavoK sinerissame aulisautaune-
russunik, ukiumut aulisagkat re-
jetdlc 30.000 tons migssilierdlugit
pissaKartardlutik. kisiånile imane
tamåkunane nunat avdlat aulisar-
tuisa katitdlutik ukiumut pissa-
rissarpait 400.000 åma 500.000 tons
akernåne. tamatuma kingunera-
nik kalåtdlit tamarmik isumaKa-
tigåt taperserscrumavdlugulo Is-
landip ilungersutigisså Islandip i-
martaine aulisarfiusinaussup sø-
milinut 50-nut avasigdlisinigsså.
Kalåtdlit-nunåne aningaussar-
siernerup tungåtigut ineriartortit-
sineKarsimavoK sujornagut neri-
ssagssatigut isumavdluteKarner-
mit uvdlume aningaussaligssuit
pissarneråtut aningaussanik pisi-
crtuteKarnermut. aulisagkat re-
jetdlo pissaussut tamangajaving-
mik nunanut avdlanut tunissag-
ssiagssatut pigssarsiarineKartar-
put. sinerissame assigingitsune
fabrikit 74 aulisagkanut sulivfiu-
ssut népagausimåput. umiarssua-
livingne sikuneK ajertune ukuna-
ne: Påmiut, Nuk, ManitsoK Sisi-
miutdlc amutsivit iluarsaissarfit-
dlo angatdlatinUt atortugssat pi-
lersitausimåput. kckoi tarujugssu-
nrme tåssane inuit angatdlatitor-
Katik Kimugsit pujortulérKanik
helikopterinigdlc taersersimavait.
inigssaKarniarnerup tungål igut,
perKingnigssåkut sulinikut nakor-
raKarnikutdlc angnertOKissunik
pitsångcrsaineKarsimavoK.
•
Ncrdpclip erKåne serssungnigssa-
me nukigtcKutigssatut sumivfing-
me pingåKissume Kalåtdlit-nunåt
migssisimavcK, taimåitumigdlo
nålagauvfigssuit mardluk pissau-
neKarnei påjussut, Sovjetunion
USA-lo angneruniukalugtuinaler-
put. kalåtdlit, kinguårigpagssuar-
ne erKigsisimavdlutik sulisima-
ssut, måna misigisimalerput pi-
ssauniligssuarnit tåukunånga år-
dlerinai torsiortitaulerdlutik tor-
Kigsisimanångitsumik.
USA NATO-lo raketinik såssu-
neKai nigssamut Kalåtdlit-nunåne
kalerrisårissarfiliorsimåput. tama-
tuma saniatigut USA-p tingmi-
ssartorssuarnut Kaertartunik nå-
kåtitsiartortartunut ungasiliauti-
nut mitarfik sanasimavå Avaner-
ssuarme Thuleme, Sovjetunioni-
mut ungasingitsume. tamåne ka-
låtdlit nunartik pingitsailissauv-
dlutik KimagtariaKarsimavåt mi-
tarfik sananeKalermat, tamånalo
nåmagigtaitdliutigeKåt.
rusit nutåmik nunasiaKaler-
Kingnialernermikut åma Kalåt-
dlit-nunåt pileritsåusimavdlugo i-
ssikordlugtarpåt. nålugauvfit kit-
dlit avisisa oKautiginiartagait
maligdlugit ilånikut påsineKar-
tarsimavoK rusit arKartartue Ka-
låtdlit-nunåta kangiane kujatå-
nilo imane angalaortut, tamånalo
kalåtdlinit nuånarineKångeKaoK.
kalåtdlit umatåine nåmagigtait-
dlicrneK pilersitausimavoK nunat
tåuko pissauniligssuit mardluk —
Scvjetunion USA-lo — ingming-
nut nålagaunerssångortisimanerat
pissutigalugo.
— Hsinhua-me
ilångutagssiuissoK.
koral
Kondi
Ulrik le Fevre Bent Schmidt Hansen Per Røntved
John Steen Olsen Henning Munk Jensen Jørgen Kristensen
Allan Michaelsen Morten Olsen Birger Petersen
Kresten Bjerre Henning Jensen Johnny Hansen
Bent Jensen Ole Bjornemose Jørgen Henriksen
Torben Nielsen Allan Simonsen
Har du fået dit Koral fodboldspil.
-ellers send 3 kr. I frimærker til: Faxe Bryggeri A/S, Postbox 13, 4640 Fakse
13