Atuagagdliutit - 29.04.1976, Page 29

atuartartut agdlagait . læserne skriver . atuartartut agdlagait . læserne skrive
agdlagtauseK pisoxaK
igdlersumåsavarput?
agdlagtausitoKaK igdlersuinåsa-
nerparput ilumut tungavigssaKar-
nerpugut igdlersuinåsavdlugo? 1-
mana ... ukiorpagssuit illniartit-
sissutigineKaraluarpoK iluamigdlo
ilikameKåsanane. agdlangnermik
iliniartarsimassut taimanemit uv-
dlumikumut ilikarsimassut, ill-
kangajagsimassutdlo amerdlåssu-
siat tungavigigåine isumaKamar-
Pok igdlersuinåsavdlugo pissutig-
ssaKarpatdlårungnaersimassoK. u-
kiorpagssuit agdlagtausitoKaK a-
toraluartoK agdlangnere encor-
dluinardlugit taiguissoKameK a-
jorpoK. taimåitumik agdlagtausi-
tågssaK atulerpat ersissutigssaKå-
ngilagut taiguissamerput avdlå-
Sisimiut igdloKarfft
pingårnerssatut?
Kangarssuardle erKarsautigissar-
simavara Nuk Kalåtdlit-nunåne
igdloKarfit pingårnerssariuåinåsa-
neråt. Nup Kavdlunårpagssuarnit
r.ajorneKalernera pissutigalugo
malungnartarsimavoK kalåtdlit a-
torfigdlit politikeritdlo, ilame å-
ma inuinait, Kavdlunånut „Kag-
dliuniameK" ajornarsitikiartoråt
(ima påsinago kamangniarneK).
tamatuma kingunerissarpå aula-
jangersagkatigut avdlatigutdlo su-
liagssatigut „kalålerpalungitsu-
mik“ aulajangerneKardlutigdlo
suliarineKartarnerat. hjemmesty-
reKaleruvta ilimanåsånginerpa
„nålagkersuissuarKavta" Nungme
atorfiligpagssuarnit Kulangersi-
maneKalemigssåt?
taimåitumik sujunersuivunga
Sisimiut nunavta nålagkersuisso-
Karfiatut pilersikiartomeKåsassut.
Sisimiunisimassugut nalungilar-
put sisimiormiut eKingassorssu-
ssut sulinermikut erKarsartautsi-
mikutdlo. anersa Atuagagdliutit
atuartimingnut unangmissutigiti-
sinaugaluångilåt igdloKarfik suna
nålagkersuissoKarfigtut piukusi-
nauneråt?
Knud Petersen,
Upemavik.
Lars Emil Johansen
isumaKatigåra
nalungilarput ukiune kingugdler-
ne imigagssaK KanoK ajornartor-
siutautigissoK. taimåitumik piv-
figssångorpoK sujunersutit atorsi-
nausorissat uvaguvtinutdlunit ka-
låtdlinut soKutiginartut erssenrig-
sumik isumavtinik sarKumiussiv-
figissarnigssait.
pissutigåra isumaKarama uva-
gut Kinersissartut nipangersima-
vatdlårtugut. nalungilarput Ka-
låtdlit-nunåne sumikaluaruvta
imalunit igdloKarfit ardlånut pi-
galuaruvta malugissagssaujuar-
mat inersimassut mérKatdlo någ-
dliugdlutik inussut. ima takuneK
ajornångitsigiput, ajornartorsior-
tunut soKutigissaKarsimagåine a-
tausiardlune igdloKarfik pisugtu-
ardlugo angalagåine takussutig-
ssaKartuåinarpoK. taimåitumik
kinångunersutit sujunersoruma-
vavkit eKérdlutit ivdlit inuiaKa-
tivitdlo sujunigssarse pivdlugo
sulereuvdlutit.
nålagkersuissunut kikunut ta-
manut OKarumavunga: sujunertaK
PingårnerussoK anguniaruk, bå-
jagssaKångikuvime toKunaviångi-
latit, akerdlianigdle båjasiutigssa-
raluit ajungitsorsiagssangnut nå-
kéinartugssauvoK.
AnZa Jakobsen.
ngusassoK. agdlagtausitorKavme
atunerane agdlangnigssåt saner-
Kutinardlugo agdlagtarsimassut å-
ma taiguissarnertik OKalugtamer-
tik avdlångorsimagunångingmå-
ssuk. uvdlumikutdlo méncat atu-
arfiåne iliniartitsissutigineKarér-
sok erKaigåine ukiut 15—20-tdlu-
nit Kångiugpata kikut taimanikut
agdlagtausitorKamik iliniartitsiså-
pat. taimåitumik kinguligssavut
erKarsautigalugit OKinerussumik
agdlagtausitårtariaKarpugut. ag-
dlagtausitåraluruvtalunit anger-
dlarsimavfingne kalåtdljsut OKa-
lugtitdluta oKalugtarnerput av-
dlångomaviångilaK, taimatutdlo
åma atuarfingne kalåtdlinik ili-
niartitsissoKartitdlugo.
kisiåne agdlagtausitorKamik ig-
dlersuissut (pingårtitsissut) tai-
mailinardlugit atuartagåinit ta-
manit piaivfigisavdlugit tugdluar-
tugunångilaK, tåssame agdlagtau-
sitorKamik soKutigissaKamertik
eKiasuinertigdlo pivdlugit pivfig-
ssangåtsiarssuaK atorérsimavåt
nersortariaKartumik. isumaKar-
narpordlo sule ukiut 15—20-tdlu-
Cato Vold-ip tusagagssiutit piv-
dlugit oKatdlinerme agdlauseri-
ssara nåmagtumik peniigsårut-
dlugo atuarsimagunångilå. agsut
— AG-p aprilime normuane su-
jugdlerme — pikorigsårpoK sor-
pagssuit isumalersutigitinerinut,
agdlauserissamingitsut, åmalo u-
vanga nangmineK isumagingisa-
vika.
OKarsimångisåinarpunga piu-
massarineKåsassoK agdlagfeKarfi-
kut ingerdlatsinermut ingerdlat-
sinermilo aningaussartutinut pi-
ssortat tapinigssåt piumassarine-
KåsassoK, peKatigalugo politikerit
tunuleKutarnigssåt iginardlugo.
soruname politikerinit torKagka-
nik styrelsime ilaussortaKåsaoK,
sorunalume aningaussalissutigdlit
tunuleKutarissariaKarput.
OKarsimångisåinarpunga, radio
aKugtariaKartoK atorfilingnit kul-
turimilo pissortanit, pissutigalugo
tåuko politikikut navianånging-
mata. silarssuarme måne sutdlu-
nit politikikut navianauteKångit-
sungitdlat.
„ånilångaKissumik erseKissu-
migdlo“ politikerinut pissusermik
nåpauteKångilanga. politikeKarta-
riaKarpoK, politikerivutdlo tamar-
mik oKaloKatigiuminartuput. Idi
AminiarKanik MussoliniarKanig-
dlo ilaKångitdlat ilå? tauvame su-
na ersinautigåt. ersineK uvagut
nunavtine politikikut ingerdlatsi-
nerme aulajangissuneK ajorpoK
aulajangigagssavtinut. isumaKar-
pungale mianerssortariaKartu-
gut ukiune måkunane, taimatut-
dlo isumaKarneK avdlarpagssuit
åma pigåt, påsissåka nåpertor-
dlugit.
sukutdlunit inuiait avdlat, kiv-
fåungissuseKalerniardlutik Kanor-
dlunit iliordlutik sorssugtut, nika-
giniarsimångilåka, nunarssup ilå-
ne igdluatungåne igdluatungåni-
lunit. nangmineK kisime erKortu-
liorsorineK nåmaréKaoK måne si-
larssuarme, åma inuiait atausiå-
kåt akomåne, pissutigssaKångilar-
dlo tamåna agdlisarniåsavdlugo.
kigsautigårale uparuarumavdlugo
inoKatigériautsinik åssigingitsu-
nit periarfigssaKartariaKaraluar-
tut atuartagkamingnik AG-inar-
migdlunit atuartagaKartuåinar-
nigssamingnut. landsrådip suju-
nigssaK erKarsautigalugo agdlag-
tausitågssaK atulersigssamåra-
miuk åma inugtame ilait atuagag-
ssaKartitariaKaraluarpai.
imaKa ukiut tamaisa Atuagag-
dliutitigut imersuisitardlugit ag-
dlagtausitorKamik naKitamik pi-
sissarumassunut akissagssamik.
uvdlumikutdlo agsut pisanganå-
sagaluarpoK Atuagagdliutit påsi-
niaigaluarpata agdlagtautsip nu-
tågssap, nutångitsuvdlo agssortu-
ssutauneråne agdlagtausitorKa-
mik, nutåmigdlunit pisissaruma-
ssunik.
uvdlumikutdlo alutorisagaluar-
parput Atuagagdliutit sarKumer-
Kåramik sarKå ilånguneKaraluar-
pat. nr. 1. januar 1861. Atuagag-
dliutime taima utorKautigilersut
agdlagtausitorKamik agdalngne-
Kartardlutik åma eriaginaralua-
' Kigamik.
David Jensen,
Sisimiut.
nik silarssuarme tamarme peKar-
mat, peKataorusugkaluarpungalo
OKaloKatigissutiginigssånut sor-
dleK ardlåt anguniåsanerigput.
uvanga nangmineK isumaKarpu-
nga, angnertigut silatusårnerusa-
ssugut inoKatigingnerput skandi-
naviamiut ilusilinerat maligkat-
dlaruvtigo, ukiut Kulikutåne su-
jugdliugatdlartune, tåssatuaussor-
dlo uvagut radiume pilerssårusi-
ornivtine torKåmavigissagssatuar-
put.
sukutdlunit agssortorniarsimå-
ngilara socialdemokratit erKar-
sartausiat, tåssarpiauvorme pi-
ngårnerpåmik suniuteKarsimassoK
skandinaviamiut inoKatigériausiå-
nik ilusilersuinerme, OKarsimå-
ngisåinarpunga socialisme ingmi-
kortitdlugo taiumagiga ajortunut
tamanut autdlåviussutut. uvanga
piumassånguamik nangminer-
ssordlune ingerdlatsinigssaK ig-
dlersordlugo savssarsimångila-
nga, akerdlianigdle ardlaleriar-
dlunga uparuartarsimavdlugo,
måne nunavtine politikeriniagaK
atautsimut issigalugo såmingmut
sangunganerussoK. peKatigalugo
uparuartarsimavara, skandinavia-
miut inoKatigingnik ilusilersuine-
rat tåssaussoK akunerik, periar-
figssaKartitsissoK nangminerssor-
tunik ingerdlatsissoKarnigssånik,
inungnut atausiåkåjugaluartunut
pigingneKatigiugaluartunutdlo å-
ssigingitsunut andelsforetagende-
ugpata kooperativiugpatalunit
(tåuko kalåtdlisut ingmikortivig-
dlugit taineKarneK ajorput, nugt.).
tamåko Cato Vold-ip KanoK iliv-
dlune itsarnisalerissutut akerdliu-
niutingortisinaunerai silaKåssutsi-
ma inorpå påsisavdlugo.
naggatågutdlo OKarumagaluar-
punga Cato Vold isumaKatigigiga
„Kalåtdlit-nunåta hjemmestyrine
sanåsagå OKautsit inugpalårner-
dlo tungavigalugit, uningaveKå-
savdlune nuname nangmineK isu-
magssarsianik ilusilersimassumik
politikikut nunap inuisa amerdla-
nerit akuerisinaussånik“.
Finn Lynge,
radiofonichef.
perKigsårutdlugo
atuarsimagunångilå
pfainigssamik
akuerssissut
Greenex 1971-ime Kalåtdlit-nu-
nånut ministeriaKarfingmit akue-
rineKarsimavoK misigssuerKig-
sårnigssamik piaisinaunermig-
dlo Marmoriliup erKåne augti-
tagssausinaussunik. piaislnauti-
taunerup ilagingilai Qlia, gas, or-
ssugiak avdlatdlunit Kfngorner-
nik navianartunik imaKardlutik
augtitagssaussut. akuerssissut
angnertQnik piumassalerujug-
ssOvok pingortitap aserortitsai-
liornigssånut tungassunik, mi-
ngugterinavérsårnigssamut åma-
lo niorKutigssiornerup nåkutigi-
nigssånut. akuerssissut atåsaoK
ukiune 25-ne periarfigssaKarti-
tauvdlune sule ukiunik 25-nik si-
vitsorneKarsinaunermut. ani-
ngaussat tungaisigut piaisfnau-
nermik isumaKatigissutip ilagå
pissortaKarfit inungnut sullssu-
ssissut iluanårutit 45 %-iånik
akilerårfigineKalisassut autdlar-
nersardlune akigssaiautit matu-
neKariarpata. KaKugo piaivfing-
mik pilersitsiniarnerme aningau-
ssartOtaussut 350 millioner kr.
migssiliortut matuneKarsinau-
nersut aulajangersumik sujumut
OKautigineK ajornaratdlarpoK.
mingnerungitsumik tamåna aula-
jangerneKartugssauvoK silarssu-
arme zinkimik aKerdlumigdlo tu-
niniainerme akigititaussartug-
ssanit. taimåitordle kalåtdlinut
inoKatigtngnut iluanårutit ilait
måna akilerårutaulerérput (5,6
miil. kr. 1975-ime). Marmoriling-
me piaisfnautitaunerup saniati-
gut Greenex akuerineKarpoK
misigssuerKigsårnigssamut ta-
matuma erKåne nunamik ang-
nertQmik 3000 kvadratkilomete-
rit migss. angnertussusilingme.
akuerssissutip tåussuma, 1981
tikitdlugo atassugssap, kiser-
måussivdlune misigssuerKigsår-
nigssaK akuerssissutigalugulo
pfngitsdrnane pissugssauvfigiti-
på augtitagssaKarneranik misig-
ssuerKigsårnigssaK.
MALMPRODUKTION
KONCENTRAT PRODUKTION
1975 1974
SALG AF KONCENTRAT
1975 1974
Alle angivelser i 1000 tons.
KONCESSION
Greenex har i 1971 af Ministe-
riet for Grønland fået konces-
sion på efterforskning og ud-
nyttelse af visse mineralske rå-
stoffer i området Marmorilik.
Koncessionen omfatter ikke olie,
gas, kryolit eller radioaktive
stoffer.
Koncessionsaftalen er meget
omfattende i sine betingelser
til bevaring af miljøet, forure-
ning og kontrol med produk-
tionen. Aftalen løber i 25 år med
mulighed for forlængelse i yder-
ligere 25 år. Økonomisk inde-
bærer koncessionsaftalen, at det
offentlige får en afgift på 45
pct. af nettooverskuddet, når
den investerede kapital er ind-
tjent. Hvornår de ca. 350 millio-
ner kroner, der er investeret i
bjergværket, vil være indtjent,
kan ikke med bestemthed for-
udsiges. Det afhænger ikke
mindst af verdensmarkedspriser-
ne på bly og zink. Der betales
dog allerede nu udbytteskat til
det grønlandske samfund (5,6
mio. kr. i 1975).
Ud over udnyttelseskoncessi-
onen i Marmorilik har Greenex
koncession på efterforskning i
et større omkringliggende om-
råde på ca. 3000 kvadratkilome-
ter. Denne koncession, der lø-
ber til 1981, giver eneret på og
pligt til efterforskning af mine-
raler
Alle angivelser i 1000 toris.
29