Atuagagdliutit - 09.06.1982, Síða 18

Parngutiinnarnikoq una assilineqarsimavoq, timit parngutiinnarnikut
arfineq-pingasuusut nassaarineqarfigissata eqqannguani.
Denne mumie er her fotograferet i umiddelbar nærhed af det sted, hvor
de otte velbevarede lig blev fundet.
Parngunnikut Uummanna-
meersut ilaat kræftimik
toqquteqarsimavoq
Nassaat parngusimanikut maanna
asiunaveersarneqareerput — Aasarulu Nummi
katersugaasivimmi saqqummersinneqassallutik
Ukioq 1460-ip missaani nunaqar-
fimmi Qilaakitsumi Uummannap
eqqaaniittumi ataatsimut illis-
saasimasut ilaat ataaseq iggis-
sakkut kræftimik, taamanikkut i-
nunnit toqussutaagajoqisumik,
toqquteqarsimavoq. Katillugit i-
nersimasut arfinillit meeqqallu
marluk timaat nassaarineqarput
parngutiinnarsimasut, aasarulu
periarfissaqassaaq timit taakkua
aserorsimanngeqisut ilaasa sisa-
mat Kalaallit Nunaata Katersu-
gaasiviani Nuummiittumi takuni-
arnissaannut.
Københavnimi Katersugaasivis-
suup ilaatigut Københavns antro-
pologiske Laboratorium suleqati-
galugu parngutiinnarnikut misis-
soqqissaarsimavai aanaveersarsi-
mallugillu.
Maannalu tassa qujanartumik
parngutiinnarnikut taakku, illis-
sarpassuillu saqqummersinneqar-
sinnaalerput.
Katersugaasiviup pisortaa
Claus Andreassen ullualuit matu-
ma siorna Danmarkiliarluni aal-
larpoq, utilerunilu parngutiinnar-
nikut nassassavai. Tikissimatsi-
arpallu aamma atisat aanaveersa-
reersimasut tikissapput.
Misissueqqissaarneq
annertooq
Timit parngutiinnarsimasut arfi-
neq pingasuusut, ataatsimut ili-
vermiittut, mikinngitsumik mi-
sissoqqissaarneqarsimapput.
Nakorsat misissueqqissaarne-
ratigut parngutiinnarsimasup a-
taatsip toqussutigisimasaa paasi-
neqarpoq. Sinnerisali suna toqqu-
tigisimaneraat paasineqanngilaq.
Misissuisartulli allattaaq par-
ngutiinnarnikunik misissueqqis-
saaqataasimapput. Ilisimatuunit
misissueqataasimasunit taane-
qarsinnaapput: inuup inuiaqati-
giillu pissusiinik ilisimatuut, ki-
gutit nakorsaat, pupissiuut, na-
korsat, nunap pissusiinik ilisima-
tuut atukkallu qanoq issusiinik i-
lisimatuut.
Marlunnik atuakkiuu-
tigineqassapput
Parngutiinnarnikunik nassaarneq
tamanit tassaanerarneqarpoq i-
nuit 1400-ikkunni inuusut inuu-
saasiannik paasinninniarnerni pi-
ngaaruteqarluinnartoq.
Misissueqqissaarnerup, maan-
na naammassineqarsimalersup,
takutilluarpaa, eqqoriaataasarsi-
masut ingasattajaarutaasiman-
ngitsut.
Misissuinerit inerneri maanna
ilisimatuunit allagaatigineqaler-
put. Isumaavorlu allattugaatit
tamakkua ataqatigiissiterneqas-
sasut parngutiinnarsimasut pillu-
git ilisimatuussutsikkut atuakki-
anngorlutik.
Ilisimatuulli ilisimatuussutsik-
kut misissuinermik saniatigut
aamma piumaffigineqarsimapput
parngutiinnarnikunik suliaqar-
nertik inuinnarpalaarnerusumik
allaaserissagaat.
Nalunaarsukkallu taakku par-
ngutiinnarnikunik nassaarneq
pillugu »inuinnarnut atuakkior-
nermut« tunngaviussapput. Atu-
akkanik marlunnik taakkuninnga
naqiterisitsisuussaaq Kalaallit
Nunaata katersugaasivia, 1983-i-
mi saqqummersinniarneqassap-
put.
Saqqummersitsisarfik
nutaaq
Parngutiinnarsimasut Nuummut
tikiunneqassapput dronning Mar-
grethep tikinnera nalerorluinnar-
lugu, tamannali nalaatsornerin-
naavoq, katersugaasiviup pisor-
taa Claus Andreassen oqarpoq.
— Parngutiinnarsimasut tikik-
kunik saqqummersitsisarfittaa-
mi, quersuarmi betoniusumiittu-
mi, saqqummersitseqqaataassap-
put.
— Parngutiinnarsimasut inini
qullerni saqqummersinneqassap-
put, atisalli inini allerni saqqum-
mersinneqassallutik.
Parngutiinnarsimasut katillu-
git sisamat Nuummut tikiunne-
qassapput. Tassalu inersimasut
pingasut naalungiarsullu. Sinneri
annaanniaruminaallisimangaar-
mata atisaat kisimik annaanne-
qarsinnaasimapput. Parngutiin-
narnikut sisamaasut taakkua — i-
nersimasut pingasut meerarlu a-
taaseq sisamat tallimallu akor-
nanni ukiulik — saarngisa sinneri
Københavnimi inuit inuiaqatigiil-
lu pissusiinik misissueqqissartar-
fimmiiginnarallassapput.
Nuuttarlugit
saqqummersittagassat
Nassaat parngutiinnarnikut ilisi-
matuussutsikkut nassaarineqar-
fimminnilu kisiartaalluinnarnerat
pissutigalugu, Katersugaasivis-
suarmiit aalajangertoqarsima-
voq, nassaat pillugu saqqummer-
sittagahortoqassasoq illoqarfin-
nut nuunneqartartussanik.
Parngutiinnai^
nikut aanaveer-
sagaanngitsut
Timit arfineq-pingasuusut
nassaarineqaqqaarmatali taa-
guut mumie qallunaatut taa-
guutigitinneqarsimavoq. Taa-
guullu atuinnarneqarsimavoq,
naak matumani eqqortuun-
ngikkaluartoq. Oqaasermi mu-
mie isumaqarpoq timi iliuuse-
qarfigalugu aanaveersarneqar-
simasoq. Soorlu ægyptenimiu-
toqqat toqusortatik ihnngin-
nerini taama pisarsimagaat.
Parngutiinnarnikut Uum-
mannameersut ilineqanngin-
nerini aanaveersarneqarsi-
manngillat. Ilerrulli ilusiata si-
laannaallu panertup nillertullu
sunneeqatigiinnerisa, timit ul-
lumikkumut taamaaginnarsin-
naatissimavaat.
Qatanngutigiit Hans aam-
ma Jokum Grønvoldikkut
1972-imi aqissiliartillutik par-
ngutiinnarnikut nassaarisima-
vaat. Taakkua Katersugaasi-
vik ilisimatippaat, ilisimatin-
neqartullu iliveq takusarpaat
timillu pineqatsaahniarlugit,
1978-imi ilisimasaqarluartunit
Nuummeersunit aaneqarnis-
saasa tungaannut.
Saqqummersittagassat tas-
saassapput atisaasa assilineqar-
neri, parngutiinnarsimasullu assi'
liortorluarneqarneri.
Nuuttarlugit saqqummersitta-
gassat parngutiinnarnikut Dan-
markimii Nuummut pissunneqaf-
nerisa nalaanni inereersimassap-
put.
Saqqummersittagassallu Uum'
mannap timersortarfissuani saq-
qummerseqqaarneqassasut isu"
maliutaavoq.
Parngutiinnarsimasut ilaat ima aserfallassimanngitsigaaq, allaat i'u'
arsaanneqarsinnaasimalluni maannalu saqqummersinneqassalluM-
Parngutiinnarnikoq sinittutut assani atsipaaminut qullarsimallugit i'1'
nangasoq, toqummat kiinaa amermik asserneqarsimasutut ippoq.
En af de mumier, der var så velbevaret, at den har kunnet restaureres
og nu udstilles. Denne mumie ligger i sovestilling med hænderne oppe 1
anorak-ærmerne, ligesom der er lagt et stykke skind hen over ansigtet
på den døde.
18
Atuagagdliutit