Atuagagdliutit - 19.10.1988, Blaðsíða 3

Atuisartoq kinaluunniit
pisinnaatitaaffeqarpoq
Allattoq atuisartunut siunnersorti Edvard Kleist
Silarsuaq tamakkerlugu atuisartut kat-
tuffiata, IOCU-p pisinnaatitaaffiit arfi-
neq pingasut tunngaviusumik angunia-
garai. Pisinnaatitaaffiit taakku nunani
ataasiakkaani nammineq anguniarne-
qartussaapput. Maannakkullu Kalaallit
Nunaanni qanoq angusaqarsimavugut?
Danmarkilu ataatsimut inatsiseqarnit-
sinni anner t ungaat siar tumik angusaqar-
simavugut — aammalu pisariaqartitsi-
neq kissaateqarnerillu tunngavigalugit
nammineq maani illersuutissanik malit-
tarisassaliortarsimalluta.
Silarsuarmi tamarmi atuisartunut pe-
qatigiiffiit suliniaqatigiiffiillu atuisartu-
nut pisisartunullu illersuutaasussanik
pisinnaatitaaffinnik anguniagassanik
aalajangiussaqalersimapput. IUsimane-
qarnerpaat taamani USA-mi præsidenti-
usup, John F. Kennedy-p amerikamiinat-
sisartut arlaannut 15. marts 1963-imi
oqalugiartilluni oqaatigai. Ullorlu
taanna ullumikkut atuisartut pisisar-
tullu silarsuarmi tamarmi ulluattut nal-
liussineqartarpoq. Pisinnaatitaaffitut
oqaatigisai sisamat ukuupput:
1. Semissorneqarnissamut pisinnaati-
taaffik — soorlu nioqqutissanut ulori-
anartunut.
2. Paasissutissinneqartarnissamut pi-
sinnaatitaaffik — eqqunngitsunik
puupassaarutaasunillu oqaatiginnin-
nernik, ussassaarutinik, allagartaler-
suutinik il. il.
3. Toqqaasinnaanermut qinerlersinnaa-
nermullu pisinnaatitaaffik — nioqqu-
tissat sullissinerillu arlallit naamma-
ginartumillu akillit akorn£mni.
4. Tusarneqarsinnaanissamut pisinnaa-
titaaffik — taamaasilluni atuisartut
pisisartullu isumaat aalajangiinernut
aamma sunniuteqarsinnaanngor-
lugu.
Sisamanik ilapput
Kingorna FN-ip EF-illu atuisartunut pi-
sisartunullu anguniagassatut uku ilan-
ngussimavaat:
5. Iluarsiivigineqarnissamut pisinnaa-
titaaffik — soorlu atuisartoq pisisar-
torluunniit niuernermi uukapaatinne-
qarsimappat.
6. Taarsiivigineqarsinnaanissamut pi-
sinnaatitaaffik — atuisartoq pisisar-
torluunniit ajutoorsimappat aninga-
sanilluunniit annaasaqarsimappat.
7. Atuisartutut pisisartutullu ilinniar-
tinneqarsinnaanissamut pisinnaati-
taaffik — atuisartoq pisisartorluun-
niit niuernermi paasinaalligaluttuin-
nartumi nammineq pisinnaanngor-
sarniarlugu.
8. Peqqinnartumik avatangiiseqarnis-
samut pisinnaatitaaffik
Pisinnaatitaaffiit arfineq pingasut
taakku silarsuaq tamakkerlugu atuisar-
tut kattuffiata, IOCU-p tunngaviusumik
anguniararai.
Nunatsinni suna angusimavarput
Ullumikkut atuisartunik pisisartunillu
illersuisunik makkuninnga malittarisas-
saqarpugut:
1. Atuisartunut pisisartunullu siunner-
suisartoqatigiit ataatsimiititaliaallu,
niuerneq, allagartalersuisarneq akillu
pillugit landstingip inatsisaa.
2. Pisinermi isumaqatigiissuteqartar-
nermik inatsit.
3. Naafferartumik akiligassarsinermi
inatsit.
4. Avatangiisit illersorneqarnissaannut
malittarisassat.
»Inatsiseqarnerli naammanngilaq —
inatsisit ulluinnarni atuutsinneqarnis-
saat aamma isumagisariaqarpoq. Amer-
lasuutigullu uagut pisisartuusugut atui-
suusuguUu tamanna nakkutigisariaqar-
tarparput. Takoriartiguli IOCU-p pisin-
naatitaaffigisai qanoq angusaqarfigisi-
manerivut.
Ad 1. Nioqqutissat navianartut suup-
pat? Tassaapput nioqqutissat nalingin-
naasumik atorneqartillutik inunnik pinil-
luunniit ajoqusiisinnaasut. Soorlu timi-
mut kissassaatit kallerup innerata aqqu-
taanik ajutoornikkut ikuallatsitsisin-
naasut; annoraamernit nalinginnaasu-
mik errorneqarnerminni atisanik allanik
tunisisartut; aammalu tassaasinnaallu-
tik nerisassat pisoqalisoornikut.
Tusallattaagaqartarpugut suliffissuit
nioqqutissanik navianartunik nunanut
allanut nakkutiginninnginnerusunik pi-
sortaqartunut tuniniartaraat, naak nam-
minneqa nunaminni inerteqqutaagaluar-
tut. Maani qallunaat pisortaat tutsuigi-
niartariaqarpavut nioqqutissat Dan-
markimiit eqqussomeqartillugit. Nioq-
qutissalli nunanit allanit tikisitat qanoq
ippat?
Forbrugerkonsulent Edvard Kleist.
Atuisartunut siunnersorti Edvard
Kleist.
Semissorneqarnissamut pisinnaati-
taaffik aamma anguneqarsinnaavoq ni-
oqqutissap qanoq ittuussusianik, ator-
neqarsinnaneranik, piunertussusianik,
navianaataanik allatigulluunniit paasi-
tinneqarnikkut.
Atuisartunut pisisartunullu inatsisit-
sinni allassimavoq ilitsersuineq oqaatsit
atuisumit paasineqar sinnaasut atorlugit
pisassasoq. Ulluinnarni pisisartut qivia-
rutsigit suli anguniakkamut ungaseqaa-
gut!
Eqqunngitsut inerteqqutaapput
Atuisartunut pisisartunullu inatsimmi
kapitel 4-mi oqaatigineqarpoq paasissu-
tissat, oqaatiginninnerit, ussassaarutit,
allagartalersuinerit allallu eqqunngitsut
inerteqqutaasut. Tamakkuninnga nak-
kutiginninneq atuisartunut namminer-
mut suliassanngortinneqarsimavoq —
Pisisartunut Atuisartunullu Siunnersui-
sartoqatigiit aqqutigalugit.
Assersuutit: »Akigitinneqartartut
15.500 kr. — 10.000 kr.-nik akilersinniar-
parput — 5.500 sipaakkit!«, naak akigi-
tinneqartartutut oqaatigisaq Kalaallit
Nunaanni akiunngikkaluartoq! Nioqqu-
tissat puussiami puussiami »2 kg«-mik
allassimasut naak 1,100 kg-innamik ima-
qartut.
Imeruersaatissiortut ilitsersuusiorsi-
mapput nammineq imeruersaasiornissa-
mut. Tassanilu oqaatigineqarput »soda-
vandit sukkorsinnaanermut navianan-
ngitsut« aammalu sukkut puallartarner-
mut sunniuteqartanngitsut.
Ad 3. Nioqqutissat sullissinerilluun-
niit akikitsut akornanni qinerliinnarsin-
naanermut pisinnaatitaaffik — imaluun-
niit piumasaq — tassaagunartoq ulluin-
narni naapikulanerpaasartagarput. Eq-
qaaginnariartigumi nunatsinni qanoq
amerlatigisuni angallatit motoriinik
atortorissaarutinillu kallerup innitortu-
nik iluarsaaffeqarpa? Utoqqarnut naleq-
quttunik atisanik qanoq peqartigiva?
Kalaallit nerisassaataannik niuertar-
finni neriniartarfinnilu qanoq pisiassa-
qartigaa?
Ad 4. Pisinnaatitaaffik taanna pillugu
atuisartunut pisisartunullu inatsimmi
Siunnersuisartoqatigiit ataatsimiititali-
aallu piumaffigineqarput atuisartoqar-
nermut politikkikkut saqqummiussisaq-
qullugit. KNI immikkut siunersuisarto-
qarpoq niuertarfinnullu ataatsimiititali-
aqarluni niuertoqarfinni tamani pisisar-
tut KNI-p tungaanut soqutigisaannik
saqqummiussisartussanik. Oqaatigine-
qartartulli qanoq tusarniarneqartar-
tigaat?!
Pinngortitaq — kialuunniit
akissussaaffia
Ad 5-6-lu. Atuisartunut pisisartunullu
inatsisikkut maalaartarfeqalerneq inat-
sisillu allat aqqutigalugit anguniakkat
taakku anguneqarsinnaalersimapput.
Ad 7. Meeqqat atuarfianni 4.-9. klas-
seni atuisartuunermut tunngasut sam-
mineqartarput, ingammik ilaqutariin-
nermut tunngasunik atuagassani. Iner-
simasunilli tamatumunnga tunngasunik
ilinniartitsineqartarani.
Ad 8. Tamatumani pineqarput avata-
ngiiserput atukkavullu tamaasa: sulif-
fimmi, nunami silaannarmilu avatangii-
sit, pinngortitamik uumasunillu eqqissi-
simatitsineq allallu. 1. januar 1989-imiit
Namminersornerullutik Oqartussat ta-
makkununnga inatsisiliortarneq tigum-
milersussaavaat.
Ajoraluartumilli nammineq najukkat-
sinni inatsisiliorneq naammanngilaq,
tassami avatangiiserput nunani allani
sunik pisoqartarneranit sunnerneqartar-
mat. Taamaattumik FN ataatsimiititali-
ortitsisimavoq silarsuarmiunit tamanit
ilaasortaaffigineqartumik avatangiiseq
ineriartornerlu pillugit. Nalunaarusiami
nunat tamalaat kajumissaarneqarput
avatangiiserput illersorniarlugu qanoq
iliuuseqaqqullugit — taamatta nunarsu-
atsinni pitsaanerusumik avatangiiseqa-
lernissaq anguniarniassagatsigu.

DanTransport
GrønlandsSpeditøren
Har du brug for assistance vedrørende
dine forsendelser med skib/fly,
så er vi dig gerne behjælpelig.
Vi kan bl.a. tilbyde:
•••• Godsregistrering/fortoldning ••••
••••• Tilbud på luftfragt •••••
Tilbud på pakning/levering af skibsfragt
••••• Afhentning/levering •••••
••••• Opbevaring •••••
• •••• Ordreopfølgning i Danmark •••••
Ring og få et tilbud på din fragt.
Vi står til din disposition.
DanTransport
GrønlandsSpeditøren
Telefon og Telefax 251 56 . Box 1140.3900 Nuuk