Atuagagdliutit - 18.09.1991, Blaðsíða 9

NR. 107 1991
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
9

Inatsisartut siiilittaasuarmik piniartumik, 51-nik ukiulimmik Bendt
Frederiksen-imik Kullorsuarmi inuusumik ilisarititsineq
NUUK(LRH) ■ Bendt Fre-
deriksen-ip ataataa, pi-
niartoq Mathias Frede-
riksen ajoqiuvoq, sunn-
giffimmili annersaa pi-
niartutut inuusimalluni.
Tupinnanngilarlu Bend-
ti piniartussatut peror-
sarneqarmat, naak 15-
inik ukioqarluni sana-
sunngomiarluni ilinnia-
lersimagaluarluni - pini-
artorsuanngorporlumi.
- Piniartorsuaq pikkoris-
sumik nuliaqanngikkuni
pitsaasumik angusaqarsin-
naanngilaq. Aalajangersi-
mavungalumi piniartorsu-
armik aappaqarsinnaasu-
mik nuliamiarlunga. Nulia-
ra arfineq-marlunnik angu-
taannarnik qatannguteqar-
poq pingasunik piniartorta-
linnik. Pisaasalu isumagi-
nissaat sapinngilaa. Isuma-
liorpungalu amaq taanna
nuliartaariniarniarlugu.
1962-imi ukiuunerani isu-
maqatigiippugut, nunaqar-
fianullu aavara. 1963-imi
katippugut, tallimanillu me-
eraqalersimalluta
- Taamani perorsaariaa-
seq allaavoq. Nuliama ar-
naata panni piniarluar-
tuunngitsumik uineqqunn-
gilaa. Akitsorterpoq....kisi-
anni qanoq iliornersoq er-
seqqinnerusumik oqaatigi-
nianngilara
- Uangalumi piniarluar-
tut ilagilereersimavakka.
Ataataga ajoqiuvoq, akissar-
siaqarluni, uangalu nammi-
neq pujortuleerallit ikit-
tuinnaat ilagaannga. Qaja-
qaannanngilanga, taamaat-
tumillu piniarluarnissamut
allanit periarfissarissaarne-
rullunga.
- Politikkikkut sulininni
piniartutut inuutissarsiute-
qameq tamatigorluinnaq
aallaaviusimavoq. Nalunn-
gittuarparali taanna kisiat
inuuniutigisinnaanngikkip-
put. Annikippallaaqaaq. Po-
litikkikkullumi sulininni
angusimavara pisuussutit
uumassusillit allat inuutis-
sarsiutigineqalernerat, pin-
gaartumik aalisakkat, ta-
mannalu kommunit anin-
gaasarissaarnerulerneran-
nik aamma kinguneqarsi-
mavoq.
Imigassaq
- Inuit ajornartorsiuteqaler-
nerminnut ilaatigut nammi-
neq pisuusarput. Imigassaq
matumani sunniutilerujus-
suuvoq. Meeraallungali aa-
lajangerpunga imigassaq
ajornartorsiutigiumanagu.
Meeraaninni angajoqqaak-
ka imertarput. Pulaartoqar-
lutik imertillugit ilaanni
itertinneqartarpugut. Taa-
manikkulli aalajangerpun-
ga: Uanga angerlarsimailin-
ni taamaattoqassanngilaq.
- Imigassaq ooqattaarsi-
magaluarpara, soqutigiler-
simanngisaannarluguli. Kil-
lilersuinikkut ajornartor-
siutinik aaqqissinnaanngin-
nitsinnik isumaqarnera
isertorsimanngisaannarpa-
ra. Inuppassuit, tusagas-
siuutillumi isumaqarput
ajornartorsiutit Inatsisartu-
nit Naalakkersuinilluunniit
aallaaveqartut. Illit nammi-
neq inuunerpit ullaamiit
unnummut nammineerlutit
aqunnissaa ilikkartariaqar-
pat. Illit namminerpiaq tas-
saavutit aalajangiisussaq -
suut nerissanerlugit, aam-
ma suna imissanerlugu.
- Nerisassanut peqqinnar-
tunuinnaq akissaqartillutik
inuit cuiingaasanik tupamut
imigassamullu atuisarnerat
paasisinnaanngilara, ta-
maaliornermikkummi inuu-
nertik aserorsartarmassuk.
Kisiannimi inuit nammine-
erlutik aalajangiisussaap-
put. Taamaalillunilu apeq-
qutaajunnaarpoq imigassaq
ulloq unnuarlu imaluunniit
Politikki
15-inilli ukioqarluni
Oqaatsuniilluni Bendti pe-
qatigiiffeqarnikkut suliaqa-
lereerpoq. SiuUermik Blå
Korsinik Oqaatsuni aallar-
titseqataavoq.
1955-ip kingorna Nuussu-
armiilerluni Bendti piniar-
tut peqatigiiffiannik aallar-
titseqataavoq, kingusinne-
rusukkut nuna tamakkerlu-
gu politikkikkut sulinermi-
ni tunngavigilikkaminik.
- Kisianni politikki anger-
larsimaffinni uissussimava-
ra. Ataataga kommunerådi-
toqqani ilaasortaavoq, nu-
natsinnilu piniartut atugar-
liornerat angerlarsimaffmni
taamaanili oqaluuserine-
qartalereerpoq. Taamani
pinngitsaaliilluni nunaqar-
flnniit nutsertitsineq atu-
gaasorujussuuvoq. Taman-
nalu ataatama akerlereqaa.
Oqallinninnernilu taamani
ilaasanngikkaluarlunga po-
litikki taamaalillunga uisus-
sisimavara, Bendt Frederik-
sen oqaluttuarpoq.
1967-imiit 1971-imut
Nuussuarmi kommunerådi-
mi ilaasortaavoq, Bendtilu
landsrådimut 1975-imi qini-
gaavoq piniartut peqatigiif-
fiat tunuliaqutaralugu. Taa-
manikkumiiUumi nuna tå-
rn akkerlugu politikkikkut
sulinermi akuulersimavoq,
ukiunilu makkunani Inatsi-
sartuni ilaasortaalluni. Qi-
nersineq kingulleq aallar-
nerfigalugu Inatsisartuni
siulittaasutut qinigaavoq.
Bendt Frederiksen Inatsisartuni ullumikkut siulittaasuu-
voq, piniartuunerli uummammini pigiuassallugu. - Taman-
na pikkorissuseqarliginerpaavara, nammineq taama oqar-
poq. (Ass.: Knud Josefsen)
Bendt Frederiksen sidder i dag som Landstings formand,
men i sit hjerte vil han altid være fanger. - Det er det jeg er
bedst til, siger han. (Foto: Knud Josefsen)
ullumikkut aammasarfii
atatiinnarlugit tuniniarne-
qartassanersoq.
- Meeqqatta ilaat imertar-
put, ilaalli Blå Korsini ilaa-
sortaallutik. Inuit nammin-
neq tassani aalajangiisus-
saapput. Kisianni ilumoor-
poq peroriartornermi peror-
sagaanikkut sunnertitto-
qar tarmat.
- Imigassamik ajornartor-
siuteqarneq inuit nammin-
neerlutik aaqqissinnaann-
gippassuk qaangersin-
naanngisaannassavarput.
Nunarsuarmi sumiluunniit
tamarmi taamaappoq.
Inuusuttortatsinnut
oqarusuppunga uagut
1930-ikkunni inunngorsi-
masut kingusinnerusukkul-
lu imigassamik aatsaat naa-
pitsisimasut imernaveer-
saarsinnaagutta aamma
ilissi sapinngilasi. Inuup
nammineq aalajangersin-
naassuseqarnera tunnga-
viuvoq, killilersuinerillu ilu-
aqutaanatik.
Plniartoq
Bendt Frederiksen-ip politi-
kkikkut sulinissaq qinersi-
mavaa, tassuunakkut pis-
sutsinik allanngortitseqa-
taasinnaanini upperiga-
miuk. Pingaartumik pissut-
sit naammaginngisani al-
lanngortikkusutanilu eq-
qarsaatigalugit. Piniartuu-
juaannarumavorli.
- Piniartutut inuunera
maqaasivara. Piniariassa-
gaangama kisimiittuaan-
naarpunga. Pinngortitarsu-
armi nuannareqigakku. Pi-
niarluartunngorusuttuaan-
narsimavunga, pisamalu
pitsaasumik suliarinissaat
kissaatigiuaannarsimallu-
gu. Tamanna kisiimmillun-
ga piniarusuttarninnut
tunngaviusimavoq.
- Toqqissisimanngitsutut
misigisimaleraangama pini-
ariartarpunga, taamalu toq-
qisseqqittarlunga. Piniarne-
rummi tamatigut ilukkut
eqqissinermik tunisarpaan-
ga-
- Piniartuuneq pikkoriffi-
ginerpaasaraara, kisianni
politikkikkut sulininnik
unitsitsinialeraluaraanga-
ma tamatigut nangeqqin-
nissannik kajumissaarne-
qartarpunga. Taamatullu
innuttaasunit tatigineqar-
nermik takutinneqaraanni
soorumani ingerlaqqittaria-
qarpoq. Kisianni piniarner-
mik inuutissarsiuteqameq
pikkoriffiginerusara uteqqi-
ailigiuassavara, Bendt Fre-
deriksen oqarpoq.
Bendt Frederiksen Kullorsuarmi inunngorpoq. Tassanipiniartorsuassatut perorsarneqarpoq. (Ass.: John Rasmussen)
Bendt Frederiksen er født i Kullorsuaq. Her lærte han at blive storfanger. (Foto: John Rasmussen)
Bendti piniartorsuaq